Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Bromet over loslopende nertsen en covid-19

Antwoord van Minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit), mede namens
de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (ontvangen 13 oktober 2020).

Vraag 1

Bent u bekend met loslopende nertsen in Nederland? Zo ja, waar lopen deze los en in
welke hoeveelheden? Zo nee, acht u loslopende nertsen een gevaar voor de volksgezondheid?

Antwoord 1

Deze nieuwsberichten zijn mij inderdaad bekend. Op dit moment blijkt uit mediaberichten
dat er in verschillende delen van het land loslopende nertsen zijn aangetroffen. Aangezien
het melden van deze dieren niet verplicht en centraal geregeld is valt niet te zeggen
waar en hoeveel nertsen er loslopen. Wel vindt monitoring plaats van loslopende nertsen
in het kader van het NEM1. De afgelopen jaren kwam hier een stabiel beeld uit naar voren van een laag aantal
incidentele observaties. Deskundigen van partijen uit het veld geven na rondvraag
aan geen opvallende stijging te zien in het aantal loslopende nertsen.

Een loslopende nerts is in principe geen gevaar voor de volksgezondheid. Met deze
vraag vermoed ik dat u doelt op de kans dat een loslopende nerts met SARS-CoV-2 besmet
is en dit zou kunnen doorgeven aan een persoon. De grootste kans op besmetting door
nertsen ontstaat als er intensief contact is tussen mensen en geïnfecteerde nertsen,
zoals in een stal van een nertsenhouderij. Dat is bij loslopende nertsen in de buitenwereld
niet het geval. Nertsen zijn van nature schuwe dieren die in zijn algemeenheid het
contact met mensen niet opzoeken. De gemeente is in eerste instantie verantwoordelijk
voor de opvang en tijdelijke verzorging van zwerfdieren. Mensen die loslopende nertsen
aantreffen, wordt geadviseerd om contact op te nemen met hun gemeente, die de loslopende
nerts kan (laten) vangen.

Besmette bedrijven worden geruimd en pelsdierhouders voorzien hun bedrijf van een
omheining en spannen zich er maximaal voor in om het ontsnappen van dieren te voorkomen.
Tijdens een ruiming spant de NVWA zich maximaal in om eventueel ontsnapte nertsen
direct te vangen. Hiervoor zijn er op een bedrijf vangstokken, vangkooien en handschoenen
aanwezig.

Ondanks alle maatregelen zijn er recent twee loslopende nertsen gevangen, gedood en
door Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) positief getest op SARS-CoV-2. Eén van
deze nertsen is gevangen in de buurt van Deurne, in de omgeving van besmette en geruimde
bedrijven. Het dichtstbijzijnde geruimde bedrijf ligt op 1.200 meter afstand. De andere
nerts is aangetroffen in Egchel. Ook hier zijn recentelijk twee besmette bedrijven
geruimd, op 400 en 700 meter afstand. Op dit moment wordt het virus van deze nertsen
vergeleken met de virussen die gevonden zijn op de besmette nertsenhouderijen. Gezien
de locaties waar deze nertsen zijn gevonden, is het vermoeden dat deze twee nertsen
afkomstig zijn van besmette bedrijven. De ervaring op de nertsenbedrijven heeft laten
zien dat intensief contact met een nerts nodig is om besmet te raken door een nerts.
Zoals hiervoor al aangegeven, nertsen zijn van nature solitair levend en schuw en
loslopende dieren komen niet uit zichzelf in contact met mensen. Alleen de vanger
zal met de nerts in contact komen maar dat moment is kort waardoor de transmissiekans
zeer klein is. De drijvende kracht achter het stijgend aantal besmettingen bij mensen
op dit moment is nog steeds de verspreiding van het virus tussen mensen. De rol van
loslopende nertsen hierin is verwaarloosbaar.

Vraag 2

Zouden loslopende nertsen een bron van besmetting kunnen zijn bij nertsenhouderijen?
Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 2

Zoals aangegeven in het antwoord op de vorige vraag is de inschatting dat er niet
veel loslopende nertsen besmet zijn met SARS-CoV-2. Besmette bedrijven worden direct
geruimd en loslopende nertsen worden zo snel mogelijk gevangen. In het traceringsonderzoek
dat het onderzoeksconsortium voor ons uitvoert worden alle mogelijke besmettingsroutes
onderzocht. Om deze route van besmettingen uit te sluiten wordt ook de rol van loslopende
nertsen daarin bekeken. De recente vondst van een loslopende nerts wordt hier uiteraard
in meegenomen.