Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Sjoerdsma, Asscher, Van Otterloo, Van Ojik en Van Wijngaarden over het bericht dat het Verenigd Koninkrijk met nieuwe wetgeving afspraken uit het uittredingsakkoord niet na dreigt te komen

Antwoord van Staatssecretaris Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid), mede namens
de Minister van Buitenlandse Zaken (ontvangen 8 oktober 2020).

Vraag 1

Kent u het bericht «UK plan to undermine withdrawal treaty puts Brexit talks at risk»1 en «Brexit: PM defends planned changes to Withdrawal Agreement»?2

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoe duidt u het feit dat het Verenigd Koninkrijk (hierna: VK) voornemens is wetgeving
te introduceren die tegen afspraken in het uittredingsakkoord tussen de EU en het
VK ingaat? Deelt u de zorgen van zowel EU-Commissievoorzitter Von der Leyen als Brexit-onderhandelaar
Barnier dat premier Johnson hiermee het vertrouwen tussen beide partijen beschadigt
en dat dit essentieel is voor het slagen van de lopende onderhandelingen over een
handelsdeal?

Antwoord 2

Ik deel de zorgen over de publicatie van de Internal Market Bill, een wetsvoorstel dat, indien aangenomen in deze vorm, de afspraken uit het terugtrekkingsakkoord
zou schenden. Het kabinet heeft, net als de Europese Commissie, steeds aangegeven
dat een volledige en effectieve implementatie van de afspraken uit het terugtrekkingsakkoord
nodig is om het noodzakelijke vertrouwen op te bouwen om een akkoord te bereiken over
het toekomstig partnerschap. Dat vertrouwen wordt ondermijnd door de publicatie van
dit wetsvoorstel. De onderhandelingen over het toekomstige partnerschap gaan evenwel
onverminderd door.

Vraag 3

In hoeverre bestaat de kans dat naast de nu voorgestelde wetgeving, het VK ook wetgeving
introduceert die tegen de afspraken in het akkoord over burgerrechten van EU-burgers
in het VK ingaat? Kunt u in uw antwoord de zogenaamde «hostile environment» van de Britse overheid jegens EU-burgers betrekken?

Antwoord 3

De Internal Market Bill raakt niet aan het burgerrechtengedeelte van het terugtrekkingsakkoord en heeft dan
ook geen consequenties voor Nederlandse burgers in het VK. Het kabinet begrijpt dat
de publicatie van een wetsvoorstel dat de afspraken uit het protocol Ierland/Noord-Ierland
uit het terugtrekkingsakkoord schendt een zorgelijk signaal is voor EU burgers wier
rechten op basis van het burgerrechtengedeelte van datzelfde terugtrekkingsakkoord
beschermd zijn. Het kabinet monitort daarom samen met de Europese Commissie op verschillende
manieren of deze rechten worden nagekomen, onder meer via het Gemengd Comité en via
de Nederlandse ambassade in het VK. Mede naar aanleiding van de recente ontwikkelingen
blijft de uitvoering van het burgerrechtengedeelte van het terugtrekkingsakkoord onderwerp
van gesprek in contacten met het VK op alle niveaus. Er zijn momenteel geen signalen
dat het VK wetgeving zal introduceren die de bescherming van het burgerrechtengedeelte
van het terugtrekkingsakkoord kan ondermijnen. Ook uit de statistieken die het VK
over de uitvoering van het EU Settlement Scheme publiceert, blijkt dat het VK de afspraken
uit het terugtrekkingsakkoord nakomt.3

Het hostile environment beleid van de Britse overheid bestaat uit maatregelen gericht op burgers zonder geldige
verblijfsstatus. Aangezien EU burgers die voor het einde van de overgangsperiode in
het VK verblijven een geldige verblijfsstatus onder het EU Settlement Scheme kunnen
aanvragen, acht ik de hostile environment in deze context niet relevant.

Vraag 4

Klopt het dat u begin juli door de belangenorganisatie van Nederlanders in het VK
schriftelijk bent benaderd met deze zorgen en problemen? Bent u bereid met hen in
gesprek te gaan over de problemen waar zij in het VK tegenaan lopen?

Antwoord 4

Ik heb op 6 juli jl. een brief van belangenorganisatie the3million ontvangen met het
verzoek om de Rijkswet inperking gevolgen Brexit preventief inwerking te laten treden,
mede naar aanleiding van zorgen bij Nederlandse burgers in het VK. Ik heb deze brief
inmiddels beantwoord en daarin aangegeven dat het kabinet en de medewerkers van de
Nederlandse ambassade in het VK voortdurend in contact staan met belangenorganisaties
die opkomen voor de rechten van Nederlanders in het VK, om op passende wijze opvolging
te geven aan eventuele zorgen en vragen. Ik vind het belangrijk dat deze contacten
de komende tijd nauw blijven.

Vraag 5

Kunt u zich uw belofte tijdens het plenaire debat over de initiatiefwet Sjoerdsma
(D66), Asscher (PvdA), Van Otterloo (50PLUS), Van Ojik (GroenLinks) en Van Wijngaarden
(VVD) in de Eerste Kamer aan het lid Van Rooijen (50PLUS) herinneren, om te bezien
op welke andere manieren voorlichting aan Nederlanders in het VK gegeven kan worden
over de inwerkingtreding van de betreffende initiatiefwet, met het oog op ouderen
en kwetsbaren die niet via (sociale) media bereikt kunnen worden of die niet regelmatig
in contact staan met het consulaat of de Nederlandse ambassade in het VK? Op welke
wijze gaat u bij de inwerkingtreding van dit voorstel zich inzetten om álle Nederlanders
in het buitenland te bereiken? Bent u bereid de aan u toegekomen suggesties van the3million
hierbij te betrekken?

Antwoord 5

Ik kan mij de toezegging aan het lid Van Rooijen, strekkende dat ik ga bekijken wat
er nog meer mogelijk is op het gebied van voorlichting in geval de wet in werking
treedt, herinneren. De suggestie van the3million, om alle Nederlanders met een Settled Status een bericht via SMS of e-mail te sturen met een link naar een informatiepagina, zal
het kabinet, indien de initiatiefwet in werking treedt, ook meenemen. Op dit moment
kunnen Nederlanders die in het VK wonen informatie over de wet en de inwerkingtreding
ervan vinden via de Brexitwebsite van de rijksoverheid.4