Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Tielen over het bericht dat de scholingspot van 'NL leert door' leeg is

Antwoord van Minister Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 7 oktober
2020).

Vraag 1

Klopt de in het artikel genoemde constatering dat 22.000 mensen via het loket «Nederland
leert door» een aanvraag hebben gedaan voor gratis scholing en advies? Klopt het ook
dat het loket «Nederland leert door» sinds 1 september jongstleden gesloten is en
mensen geen aanvragen meer kunnen doen?1

Antwoord 1

Ja, het klopt dat sinds 1 augustus dit jaar 22.000 mensen zich via een loopbaanadviseur
hebben aangemeld voor een kosteloos ontwikkeladvies en dat het ontwikkeladviesportaal,
waar deze trajecten werden geregistreerd, op 1 september jl. gesloten is. NL Leert
Door bestaat uit twee regelingen, naast de regeling voor ontwikkeladvies is er ook
een regeling voor scholing die recent op 5 september jl. in werking is getreden.

Vraag 2 en 3

In hoeverre hebben werknemers, ondernemers of werkzoekenden gedurende de afgelopen
maanden via andere loketten, fondsen of subsidiepotten gebruik gemaakt van scholing
en advies?

Is bekend hoeveel geld er vanuit werkgevers, opleidings- en ontwikkelingsfondsen (O&O-fondsen)
en mensen zelf is besteed aan scholing en advies gedurende de afgelopen maanden? Zo
ja, kunt u deze gegevens met ons delen?

Antwoord 2 en 3

Er zijn verschillende mogelijkheden voor werknemers, ondernemers of werkzoekenden
om een ontwikkel- of loopbaanadvies te kunnen krijgen of aan scholing deel te nemen.
Zo bieden werkgevers en O&O-fondsen vaak mogelijkheden om loopbaanadviestrajecten
of scholing te volgen en kunnen werkenden ook via vakbonden adviestrajecten volgen.
Ik heb geen informatie over hoeveel er door private partijen de afgelopen maanden
is geïnvesteerd in scholing en ontwikkeling.

Naast private investeringen zijn er ook verschillende publieke regelingen voor advies
en scholing. Zo kunnen mensen bijvoorbeeld bij regionale leerwerkloketten terecht
voor vragen over ontwikkeling en kunnen mkb-ondernemingen via de SLIM-regeling onder
meer subsidie aanvragen voor ontwikkel- en loopbaanadviestrajecten voor werkenden
in hun organisatie en voor het opzetten van bedrijfsscholen. Ook in de SLIM-regeling
blijken ontwikkel- en loopbaanadviezen populair. In het eerste aanvraagtijdvak voor
individuele ondernemingen – dat in maart dit jaar open stond – is door 1100 mkb-ondernemingen
subsidie aangevraagd voor (onder meer) ontwikkel- en loopbaanadviezen. In hoeverre
deze adviezen ook hebben plaatsgevonden kan ik nog niet zeggen, omdat de projecten
nog lopen.

Voor de zomer heb ik aan uw Kamer toegezegd dat ik na de zomer een brief stuur met
een routekaart voor LLO. Daarin zal ik meer uitgebreid terug- en vooruitblikken op
het LLO-beleid en zal ik ook ingaan op wat we op dat moment weten over het gebruik
van verschillende regelingen met betrekking tot advies en scholing.

Vraag 4

Deelt u de mening dat loopbaanadvies en na-, om- en bijscholing een gedeelde verantwoordelijkheid
is van werkgevers, de overheid en mensen zelf? Hoe zorgt u ervoor dat de in het tweede
steunpakket beschikbaar gestelde vijftig miljoen euro aangevuld wordt met geld van
werkgevers en sectoren?

Antwoord 4

Ja die mening deel ik, met de kanttekening dat primair sociale partners en mensen
zelf aan zet zijn en de overheid een faciliterende rol heeft. En we zien ook dat sociale
partners, veel werkgevers en mensen zelf hun verantwoordelijkheid pakken. De investeringen
van de overheid zijn er vooral op gericht om mensen die moeilijk hun weg kunnen vinden
te ondersteunen en te stimuleren met scholing en ontwikkeling aan de slag te gaan.
Of om in bijzondere gevallen, zoals in de huidige crisis, als vliegwiel te fungeren
voor meer private investeringen. Zo wordt in de regeling NL leert door met inzet van scholing cofinanciering gevraagd van O&O-fondsen, juist om ook grotere en zwaardere (om)scholingstrajecten
te kunnen realiseren.

Vraag 5

Wat is het beroepsniveau van de mensen die een aanvraag hebben gedaan? In welke sectoren
zijn/waren deze mensen werkzaam?

Antwoord 5

Op dit moment is er nog geen inzicht in beroepsniveau van de deelnemers of de sectoren
waarin zij werken. Bij de registratie van ontwikkeladviestrajecten moesten de loopbaanadviseurs
slechts een beperkt aantal gegevens van deelnemers doorgeven om vast te kunnen stellen
dat het gaat om echte mensen en unieke deelnemers. Er komt een monitor waarin meer
uitgebreid gekeken wordt naar de deelnemers aan het ontwikkeladvies. Daarin wordt
ook meegenomen wat hun opleidingsniveau is en in welke sector zij werken. De eerste
resultaten van deze monitor zullen naar verwachting in het vierde kwartaal beschikbaar
zijn.

Vraag 6

Deelt u de mening dat advies en scholing vooral voor laag- en middelbaaropgeleiden
(meer) waarde heeft? Hoe zorgt u ervoor dat juist zij van de mogelijkheden gebruik
maken?

Antwoord 6

Nee die mening deel ik niet. Het is zeker niet vanzelfsprekend dat hoger opgeleiden
wel eenvoudig zelf de weg kunnen vinden op de arbeidsmarkt of dat scholing voor hen
geen waarde heeft. Dat geldt temeer voor de crisis waar wij ons nu in bevinden. Deze
crisis stelt ons voor uitdagingen waar wij niet eerder mee te maken hebben gehad.
En dit zorgt ervoor dat ook voor hoger opgeleiden van ontwikkeladvies en scholing
van groot belang kunnen zijn om inzetbaar te blijven op de arbeidsmarkt. Wel is het
zo dat laag- en middelbaaropgeleiden meer moeite kunnen hebben met het vinden van
hun weg op de arbeidsmarkt en het inschatten van hun kansen en mogelijkheden, en minder
vaak van (na-, om- en bij-)scholing gebruik maken. Om hen te stimuleren de ontwikkeladviezen
te gebruiken, zijn voor de communicatie over de regeling stakeholders, zoals de vakbonden,
actief betrokken om deze groepen gericht te benaderen.

Vraag 7

Deelt u de mening dat scholingsbudgetten vooral gericht zouden moeten zijn op het
scholen in en naar tekortsectoren, zoals zorg, informatietechnologie en onderwijs?
Hoe zorgt u ervoor dat «NL leert door» voorrang verleent aan scholing in en naar tekortsectoren?

Antwoord 7

Ja die mening deel ik, met de kanttekening dat scholing voor iedereen op elk moment
van grote waarde kan zijn. Het crisispakket NL Leert Door richt zich op iedereen met
een band met de Nederlandse arbeidsmarkt, omdat de coronacrisis ons allemaal kan raken.
Daarom is het van belang dat iedereen zijn arbeidsmarktpositie blijft versterken door
te leren en ontwikkelen. Scholing die wordt aangevraagd met de regeling uit NL Leert
Door moet arbeidsmarktrelevant zijn, ofwel bijdragen aan een betere en duurzame arbeidsmarktpositie.
Dat kan in een tekortsector zijn, maar bijvoorbeeld ook in kansberoepen. Om dit verder
te stimuleren is een deel van het budget beschikbaar exclusief voor samenwerkingsverbanden
(een samenwerking tussen een opleider enerzijds en bijvoorbeeld een O&O-fonds of branchevereniging
anderzijds), zodat zij scholingsactiviteiten (waaronder ook omscholing) voor een bepaalde
sector kunnen realiseren. Zo kunnen ook de tekortsectoren een aanvraag indienen en
zo ondersteuning krijgen in het scholen in en naar hun sector.

Vraag 8

Per wanneer komen de op 28 augustus jongstleden door u aangekondigde budgetten voor
dienstverlening, scholing en ontwikkeling beschikbaar? Is het mogelijk om deze versneld
in te zetten ten behoeve van advies en scholing?

Antwoord 8

In de brief van 28 augustus jl. is uw kamer geïnformeerd over het steun- en herstelpakket.
In dat pakket zijn middelen beschikbaar voor dienstverlening, scholing en ontwikkeling.
Voor de ontwikkeladviezen zal er in 2021 € 37 miljoen beschikbaar worden gesteld,
waarmee ruim 50.000 mensen een ontwikkeladvies kunnen volgen. Tijdens het debat over
deze steunmaatregelen van 24 september jl. heb ik aangegeven dat de middelen voor
ontwikkeladviestrajecten vanaf 1 december 2020 beschikbaar komen. Het ontwikkeladviesportaal
kan vanaf die datum weer opengesteld worden, zodat mensen zich weer via een loopbaanadviseur
kunnen registreren voor een ontwikkeladviestraject.

Vraag 9

Wat is uw ambitie ten aanzien van het aantal mensen dat gedurende deze coronacrisis
gebruik maakt van loopbaanadvies en na-, om- en bijscholing? Welke kwantitatieve verwachtingen
zijn gebruikt voor het bepalen van de budgetten en zijn hierbij specifieke doelen
gesteld met betrekking tot opleidingsniveau en/of tekortsectoren? Welke financieringsbronnen
naast «NL leert door» verwacht u dat daarbij worden gebruikt en in welke mate?

Antwoord 9

Met het pakket aan maatregelen in NL leert door wordt – ter overbrugging van de periode
tot wanneer STAP beschikbaar is – scholing aangeboden via opleiders en geïnvesteerd
in ontwikkeladvies. Hiermee krijgen mensen handvatten om in deze uitdagende tijd op
de arbeidsmarkt aan de slag te gaan met ontwikkeling en scholing. In 2020 is er € 50
miljoen beschikbaar voor ontwikkeladviezen en (online) scholing. Hiermee worden 22.000
ontwikkeladviezen gefinancierd, waarmee een bedrag van ruim € 14 miljoen gemoeid is.
Dit aantal was gebaseerd op een inschatting van het aantal trajecten dat de uitvoerder
in de periode van augustus tot december 2020 zou kunnen afhandelen en de ervaringen
bij de regeling Ontwikkeladvies 45+. Voor die regeling was in eerste instantie weinig
animo, waarna uiteindelijk in het laatste jaar in totaal 30.000 ontwikkeladviezen
zijn uitgevoerd.

Voor (online) scholing verwacht ik 50.000 tot 80.000 scholingstrajecten te kunnen
financieren, hiervoor is in totaal € 34 miljoen beschikbaar. De reden voor deze verdeling
heeft er in de eerste plaats mee te maken dat de middelen voor dit jaar bedoeld zijn
en we de scholing ook dit jaar willen kunnen aanbieden. Bovendien is de regeling voor
(online) scholing een nieuw soort regeling, waarvan we nog niet goed weten hoe deze
zal werken en in hoeverre deze vorm aanslaat bij en bruikbaar is voor mensen die scholing
willen volgen. We zullen daarom ook een effectevaluatie inzetten om te onderzoeken
hoe de regelingen zijn verlopen en of de regelingen effectief en doelmatig zijn.

Voor 2021 worden er door het kabinet extra middelen beschikbaar gesteld voor deze
vormen van ondersteuning. Zo komt er € 37 miljoen beschikbaar, waarmee nog eens 50.000
mensen een ontwikkeladviestraject kunnen volgen. Het portaal voor registratie van
deze trajecten kan op 1 december aanstaande reeds geopend worden. Verder wordt er
nog eens € 30 miljoen beschikbaar gesteld voor een tweede tranche online scholing.
Hiermee kunnen ongeveer 80.000 extra scholingstrajecten worden gefinancierd. Er is
voorzien in een effectevaluatie om te onderzoeken hoe de regelingen zijn verlopen
en of deze effectief en doelmatig zijn geweest.

Bovendien wordt er in 2021 ook geïnvesteerd in maatwerktrajecten met doelgerichte
ondersteuning, scholing en begeleiding naar ander werk. Er wordt € 72 miljoen beschikbaar
gesteld voor subsidie aan samenwerkingsverbanden van sectoren, sociale partners, O&O-fondsen
en andere betrokkenen om werkenden die hun baan dreigen te verliezen met cofinanciering
maatwerktrajecten aan te kunnen bieden. De maatwerktrajecten kunnen voorzien in scholing,
maar ook in bredere arrangementen gericht op ondersteuning van werkenden. Hierbij
kan gedacht worden aan ontwikkeladvies, EVC en begeleiding naar ander werk in beroepen
en sectoren waar kansen liggen. Naar verwachting kunnen ca 70.000 mensen hiervan gebruik
maken.

De coronacrisis kan ons allemaal raken. Hoewel van sommige sectoren duidelijk is dat
ze hard geraakt worden door de coronacrisis, blijft heel moeilijk te voorspellen waar,
wanneer en bij wie de klappen precies zullen gaan vallen. Dat maakt het ook lastig
om regelingen te richten op bijvoorbeeld opleidingsniveau of sector waarin iemand
werkzaam is. Daar komt bij dat het op die manier richten van de regelingen uitvoeringstechnisch
complex is en meer tijd vergt, terwijl het tegelijkertijd zaak is om de ondersteuning
in de vorm van ontwikkeladvies en scholing in zeer korte tijd beschikbaar te kunnen
stellen. Daarom zijn er tot op heden geen specifieke doelen gesteld met betrekking
tot het opleidingsniveau en of/tekortsector. Wel proberen wij via communicatie bepaalde
doelgroepen, die een grotere kans lopen om bijvoorbeeld het werk te verliezen, te
bereiken. Bovendien komt er een monitor voor beide regelingen die onder andere inzicht
moet geven in de eigenschappen en kenmerken van deelnemers.

Vraag 10

Hoe zorgt u ervoor dat werkzoekenden, werkenden, ondernemers en zelfstandigen geïnformeerd
worden over alle beschikbare en financiële mogelijkheden voor om- en bijscholing naar
een tekortberoep?

Antwoord 10

Informatie over mogelijkheden voor om- en bijscholing in brede zin zal onder meer
worden gedeeld via hoewerktnederland.nl en slimwerkgeven.nl. Daarnaast is er rondom
NL leert door een communicatiecampagne ingericht die er op gericht is om de regelingen
vanuit NL leert door kenbaar te maken. Die campagne zal, gelet op de uitbreiding van
de beschikbare middelen in 2021, worden gecontinueerd. Daarbij zal er ook aandacht
komen voor communicatie over de nieuwe subsidie voor samenwerkingsverbanden voor het
aanbieden van maatwerktrajecten.

Als het gaat om communicatie over regelingen vanuit de overheid zal aan de hand van
het doel en de doelgroep van de regeling boven dien worden bezien of en in hoeverre
het nodig is om de regeling specifiek onder de aandacht te brengen bij deze doelgroep.
Daarbij kan gebruik worden gemaakt van bijvoorbeeld radio, online advertenties en
de inzet van sociale media. Bij de inkoop kan rekening worden gehouden met waar bepaalde
doelgroepen het beste vertegenwoordigd zijn.

Daarnaast kan informatie verspreid via een netwerk van stakeholders, die dichtbij
de doelgroep staat en zicht heeft op belanghebbende van de regeling, zoals ook is
gebeurd bij NL leert door. Denk hierbij aan vakbonden, werkgeversorganisaties, leerwerklokketen,
UWV, branches en sectoren.

Toelichting:

Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen terzake van het lid Smeulders
(GroenLinks),ingezonden 3 september 2020 (vraagnummer 2020Z15482).