Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Westerveld over het bericht 'Autistische Gijs (11) kan nergens terecht voor zorg: 'Hij zegt zelfs dat hij niet langer wil leven, hartverscheurend''

Antwoord van Staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen
6 oktober 2020).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Autistische Gijs (11) kan nergens terecht voor
zorg: «Hij zegt zelfs dat hij niet langer wil leven, hartverscheurend»»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de duidelijke wanhoop van deze moeder, die nergens passende hulp
kan vinden voor haar zoon? Wat kunt u doen om dit gezin te helpen?

Antwoord 2

Wat moet het voor de moeder heftig zijn om geen passende hulp te kunnen vinden voor
haar zoon. Ik begrijp de wanhoop van deze moeder in haar zoektocht. Ik vind dat kinderen
die te maken hebben met complexe en meervoudige problematiek moeten kunnen rekenen
op de best passende hulp.

Ik heb begrepen dat het ondersteuningsteam Zorg voor de Jeugd (OZJ) en het Centrum
voor Consultatie en Expertise (CCE) bij het gezin betrokken zijn geweest. GO voor
jeugd (samenwerkingsverband organisaties Alphen aan den Rijn) is op dit moment samen
met het gezin en andere betrokkenen hard aan de slag met het zoeken naar een passende
oplossing. Als het nodig is schakelt GO voor jeugd het CCE en/of het OZJ in.

Vraag 3

Wie is verantwoordelijk voor het vinden van een passende vervolgplek als een instelling
gedurende een behandeling aangeeft toch handelingsverlegen te zijn?

Antwoord 3

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het organiseren van de ondersteuning en zorg
aan kinderen en jongeren. Instellingen waar een jeugdige verblijft of zorg ontvangt,
zijn verantwoordelijk voor het leveren van goede zorg en wanneer dit niet lukt, het
zorgdragen voor een passend alternatief.

Voor jongeren waar het niet voor lukt om samen met de gemeente passende hulp te vinden,
zijn in elke jeugdregio regionale expertteams jeugd opgericht. Deze expertteams pakken
complexe zorgvragen uit hun regio op en zoeken samen met gemeenten en aanbieders naar
een passende oplossing. Het Ondersteuningsteam Zorg voor de Jeugd (OZJ) ondersteunt
in de ontwikkeling van de regionale expertteams en helpt de expertteams als het niet
lukt om een complexe zorgvraag op te lossen.

Ik wil dat ook jongeren met weinig voorkomende en/of complexe problematiek tijdig
de juiste hulp ontvangen. Daarom worden 8 expertisecentra jeugdhulp opgericht. De
centra krijgen een functie in het organiseren van (ambulante) hulp en/of plekken voor
deze jongeren, het geven van advies bij het vastlopen in een casus en het (door) ontwikkelen
van kennis en expertise bij complexe casuïstiek.

Vraag 4

Herkent u de zorgen van de wethouder die aangeeft dat er steeds meer kinderen met
complexe problemen bij komen en de financiën onder druk staan?

Antwoord 4

Nog te vaak ontvangen kinderen met meervoudige en complexe problemen niet op tijd
en op de juiste plek hulp.

Voor 2019, 2020 en 2021 is er in totaal 1 miljard euro extra beschikbaar voor gemeenten
om te compenseren voor de extra groei in de jeugdzorg in combinatie met afspraken
om de transitie- en transformatiedoelen van de decentralisatie van de jeugdhulp te
realiseren. Deze periode wordt verlengd door eenmalig aanvullend € 300 miljoen beschikbaar
te stellen voor het jaar 2022, omdat het kabinet begrijpt dat gemeenten graag spoedig
helderheid willen hebben over de middelen voor de jeugdzorg vanaf 2022. Daarnaast
heeft het kabinet met gemeenten afgesproken een onderzoek te doen naar de noodzaak
van structureel extra middelen voor jeugdzorg bij een doelmatige en doeltreffende
uitvoering van de Jeugdwet. Onderzoeksbureau AEF voert dit onderzoek uit. De resultaten
van dit onderzoek worden eind dit jaar verwacht en dienen als inbreng van de komende
kabinetsformatie.

Voor kinderen met meervoudige en complexe problematiek heeft het kabinet naar aanleiding
van het amendement Klaver/Westerveld € 10 miljoen beschikbaar gesteld in 2020 en vanaf
2021 structureel € 26 miljoen. Met deze middelen worden 8 bovenregionale expertisecentra
opgezet door 8 coördinerende gemeenten.

Vraag 5

Heeft u in beeld hoeveel kinderen en ouders vastlopen in de zoektocht naar passende
hulp? Zo ja, is er een beeld van het aantal kinderen met autisme dat vastloopt? Wat
gaat u doen om ouders in deze zoektocht te ondersteunen?

Antwoord 5

Er is geen landelijk beeld van hoeveel kinderen en ouders vastlopen in de zoektocht
naar passende hulp. De expertisecentra jeugdhulp krijgen de taak om de vraag van en
het aanbod voor jongeren met complexe problematiek in de (boven)regio inzichtelijk
te maken.

Vraag 6

Is er genoeg kennis en expertise binnen instellingen over autisme in combinatie met
een ontwikkelachterstand? Zo nee, op welke manier kunt u bevorderen dat die er wel
komt?

Antwoord 6

Ik vind het lastig te beoordelen of er voldoende kennis en expertise over autisme
in combinatie met een ontwikkelachterstand binnen instellingen aanwezig is. Uit de
jaarrapportage 2019 van de ambassadeur oppakken en leren van complexe casuïstiek blijkt
dat kinderen met autisme in combinatie met agressiviteit een doelgroep vormen waarbij
trajecten vaker vastlopen2.

Zowel de rode draden uit deze jaarrapportage als de ervaringen van de regionale expertteams
dienen als input voor de opzet van de bovenregionale expertisecentra jeugdhulp. De
expertisecentra richten zich op 1) consultatie en advies, 2) organiseren van zorg,
en 3) een kennis- en leerfunctie. De kennis- en leerfunctie richt zich expliciet op
het leren van casuïstiek, zodat duidelijk wordt wat nodig is om voor deze kinderen
passende zorg te kunnen organiseren. Dit kan gaan over betere samenwerking over de
domeinen heen (bijvoorbeeld autisme in combinatie met een ontwikkelachterstand), nieuwe
kennisontwikkeling vanuit onderzoek of het beter beschikbaar maken van bestaande kennis
voor professionals. Het verbeteren van de ketenzorg rondom een jeugdige met autisme
-al dan niet in combinatie met andere aandoeningen, gaat onderdeel uitmaken van de
kennis- en leerfunctie.

Vraag 7

Is het de bedoeling dat de expertisecentra voor complexe zorg uiteindelijk ook kinderen
zoals Gijs verder kunnen helpen? Zo ja, wat is de planning? Zo nee, wat gaat u in
de toekomst doen om ervoor te zorgen dat kinderen zoals Gijs een passend hulpaanbod
krijgen?

Antwoord 7

Ja. De expertisecentra moeten, in samenwerking met de regionale expertteams, passende
zorg organiseren voor kinderen die te maken hebben met meervoudige en complexe problematiek.
Zoals gemeld in de Kamerbrief van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
d.d. 17 juni, zijn 8 coördinerende gemeenten aan de slag met de opzet en realisatie
van de expertisecentra. Zij worden hierin ondersteund door de ambassadeur oppakken
en leren van complexe casuïstiek samen met het OZJ. In het najaar informeer ik u over
de stand van zaken rondom de expertisecentra.

Vraag 8

Wat zou u de moeder van Gijs en andere ouders die vastlopen nu aanraden?

Antwoord 8

Wanneer ouders vastlopen in het zoeken van passende hulp, kunnen zij terecht bij het
regionaal expertteam. Waar nodig schakelt het expertteam het OZJ of het CCE in.