Verslag van een schriftelijk overleg : Verslag van een schriftelijk overleg over de geannoteerde Agenda Informele Raad WSBVC 13 oktober 2020 en consultatie EGF

22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie

Nr. 580 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

Vastgesteld 8 oktober 2020

De vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft een aantal vragen en
opmerkingen voorgelegd aan de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over brieven
inzake:

• Geannoteerde Agenda Informele Raad WSBVC 13 oktober 2020 en consultatie EGF, d.d.
29 september 2020 (Kamerstuk 21 501-31, nr. 576)

• Antwoorden op vragen commissie over o.a. de geannoteerde Agenda Informele Raad WSBVC
17 juli 2020, d.d. 16 juli 2020 (Kamerstuk 21 501-31, nr. 571)

• Verslag van de informele videovergadering van de Raad voor de Werkgelegenheid, Sociaal
Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken van 17 juli 2020, d.d. 11 augustus 2020
(Kamerstuk 21 501-31, nr. 572)

• Fiche: Europese Vaardighedenagenda, d.d. 4 september 2020 (Kamerstuk 22 112, nr. 2906)

• Fiche: Mededeling werkgelegenheidssteun voor jongeren, d.d. 4 september 2020 (Kamerstuk
22 112, nr. 2908)

• Fiche: Raadsaanbeveling versterken jongerengarantie, d.d. 4 september 2020 (Kamerstuk
22 112, nr. 2909)

• Reactie op het eerste verslag van de Europese Commissie over EuropeesPlatform ter
bestrijding van zwartwerk, d.d. 15 september 2020 (Kamerstuk 22 112, nr. 2911).

De vragen en opmerkingen zijn op 1 oktober 2020 aan de Minister van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid voorgelegd. Bij brief van 6 oktober 2020 zijn de vragen beantwoord.

De voorzitter van de commissie, Rog

De adjunct-griffier van de commissie, Verouden

Vragen en opmerkingen vanuit de fracties en reactie van de Minister

Voortgangsrapportage herziening Coördinatieverordening Sociale Zekerheid

1. Vraag: De leden van de VVD-fractie steunen de inzet van de Minister om dit dossier
tot een bij Nederland passend einde te brengen. Wel hebben zij nog een aantal vragen.
Klopt het dat het Duits voorzitterschap eind september een raadswerkgroep georganiseerd
heeft? Wat was het doel en wat was de uitkomst van deze raadswerkgroep? Ook vragen
zij op welke concrete wijze de Minister het afgelopen jaar invulling heeft gegeven
aan zijn inzet op dit dossier. Dit blijkt niet concreet uit de geannoteerde agenda.
Is bijvoorbeeld in de Raad en in contacten met de Europese Commissie onder de aandacht
gebracht dat er structureel uitkeringsfraude plaatsvindt bij export van WW1- en WIA2-uitkeringen naar met name Polen? Heeft de Minister hierbij duidelijk gemaakt dat
hier in Nederland – terecht – maatschappelijke verontwaardiging over is? Welke nationale
stappen overweegt de Minister, in het geval op dit dossier een voor Nederland ongunstige
deal wordt gesloten? Overweegt de Minister bijvoorbeeld om de vakantieregeling WW
te herzien om misbruik van WW-rechten te ontmoedigen? Welke voortgang is er in de
afgelopen maanden geboekt in de samenwerking met het Poolse UWV3?

Het Duits voorzitterschap heeft op 21 september jl. een raadwerkgroep georganiseerd
over de herziening van de Coördinatieverordening Sociale Zekerheid 883/2004. Op de
agenda stonden een drietal onderwerpen uit het hoofdstuk toepasselijke wetgeving en
uit het werkloosheidshoofdstuk. Het betrof voorafgaande notificatie bij detachering,
het criterium «cumulatieve arbeidstijd» voor de bepaling van de zetel van de werkgever
en een alternatief model voor werkloosheid. Doel van het voorzitterschap was om met
deze bespreking informatie te verzamelen over het standpunt van de lidstaten op deze
drie punten. Uitkomst van de bespreking was dat lidstaten nog veel vragen hebben over
voorafgaande notificatie bij detachering, veel lidstaten bezwaren hebben tegen het
criterium «cumulatieve arbeidstijd» en dat er weinig steun is voor de verdere uitwerking
van een alternatief model voor werkloosheid.

Het afgelopen jaar heb ik op de volgende wijze invulling gegeven aan mijn inzet op
dit dossier: Zoals bekend verzet ik mij tegen een verlenging van de exporttermijn
van WW-uitkeringen. In de geannoteerde agenda heb ik beschreven dat ik dit doe door
op formele en informele momenten in het onderhandelingsproces met de relevante stakeholders
te spreken. Daarbij breng ik inderdaad onder de aandacht dat WW-gerechtigden die hun
uitkering exporteren vanuit Nederland niet of nauwelijks werk vinden over de grens.
Vooral als de WW wordt geëxporteerd naar een lidstaat met een lager inkomensniveau
is er onvoldoende prikkel om weer aan het werk te gaan. De regeling doet dus niet
waarvoor deze is bedoeld. In mijn gesprekken wijs ik er ook op dat dit het draagvlak
voor ons sociale zekerheidsstelsel aantast. Ik beperk me in de onderhandelingen daarom
niet tot voorstellen over de lengte van de exporttermijn. Ik probeer de scope van
de onderhandelingen uit te breiden, zodat ik ook voorstellen kan inbrengen over bijvoorbeeld
de verbetering van samenwerking bij arbeidsbemiddeling en controle.

Op te nemen nationale stappen bij een eventuele ongunstige deal kan ik nu niet vooruitlopen.
In mijn brief van 2 april 20194 heb ik een set van maatregelen aangekondigd om misbruik bij de export van WW-uitkeringen tegen te gaan. In mijn brief van 14 oktober 20195 heb ik uw Kamer daarna geïnformeerd over aanvullende maatregelen die ik wil nemen,
waaronder een aanscherping van de Vakantieregeling WW en IOW. Ik wil regelen dat het
aantal vakantiedagen beter in verhouding komt te staan tot de maximale duur van de
WW-uitkering. Deze wijziging wordt intern voorbereid, maar heeft vertraging opgelopen
door de inzet op de COVID-maatregelen bij SZW en UWV. Ik streef ernaar deze wijziging
in het eerste kwartaal van 2021 te kunnen realiseren.

Gesprekken over samenwerking met Polen vinden plaats op twee niveaus. Ik ben in overleg
met mijn Poolse counterparts over de totstandkoming van een Memorandum of Understanding
(MOU). In dat MOU wil ik overkoepelende afspraken vastleggen over samenwerking bij
de bestrijding van uitkeringsfraude. Daarnaast worden in het MOU afspraken opgenomen
over bestrijding van uitbuiting van arbeidsmigranten. In de afgelopen maanden zijn
teksten uitgewisseld. Met name door de Corona-crisis is helaas geen bijeenkomst gepland.
Ik zal deze besprekingen, zodra de omstandigheden aan weerszijden dat toelaten, weer
oppakken, daarbij ben ik uiteraard ook afhankelijk van de bereidheid van Polen om
hierover verder te spreken.

Ook het UWV voert overleggen met de Poolse zusterorganen. Ik heb uw Kamer in mijn
brief van 2 december 20196 geïnformeerd over gesprekken die UWV in oktober 2019 heeft gevoerd met de Poolse
zusterorganen over onder meer verbeterde gegevensuitwisseling. De afspraken moeten
nog verder uitgewerkt worden. Door de Corona-crisis en andere prioriteiten bij UWV
zijn er op dit vlak momenteel geen nieuwe ontwikkelingen te melden.

Conclusies over het versterken van de bescherming van het minimuminkomen om armoede
en sociale exclusie te bestrijden in het licht van de COVID-19 pandemie en verder

2. De leden van de VVD-fractie vragen wat bedoeld wordt met Raadsconclusie 22, die
vraagt om een update van het «Union framework». Welke wetgevende instrumenten (richtlijnen,
verordeningen, etc.) betreft dit? Wat is het doel van deze herziening? Wat is de Nederlandse
inzet bij deze herzieningen en hoe haalbaar is die inzet? In hoeverre heeft deze herziening
een relatie met het voornemen van de Europese Commissie om een wetgevend instrument
aangaande minimumlonen op te zetten?

Het huidig «Union framework» verwijst niet naar wetgevende instrumenten, maar naar
twee eerder aangenomen aanbevelingen en gebruikte benchmarks in het kader van het
Europees Semester. De aanbevelingen betreffen de Raadsaanbevelingen die in 1992 zijn
overeengekomen inzake gemeenschappelijke criteria met betrekking tot toereikende inkomsten
en prestaties in de stelsels van sociale bescherming (nr. 441) en Commissieaanbevelingen
uit 2008 over de actieve inclusie van personen die van de arbeidsmarkt zijn uitgesloten
(nr. 867).

Het doel van de update is het bevorderen van het verminderen van verschillen in sociale
bescherming tussen lidstaten, en daarmee opwaartse sociaaleconomische convergentie.

De inzet van het kabinet is het blijven bespreken van de uitdagingen die er binnen
de lidstaten van de EU zijn ten aanzien van de bescherming van de meest kwetsbare
huishoudens. Daarbij is het voor het kabinet van belang dat de huidige bevoegdheidsverdeling
wordt gerespecteerd.

De update zal voortborduren op de al overeengekomen aanbevelingen en benchmarks en
staat los van het initiatief van de Commissie voor een raamwerk voor minimumlonen.

Kwartaalrapportage: Wijziging FEAD7 verordening

3. De leden van de VVD-fractie kunnen uit de geannoteerde agenda niet opmaken hoe
Nederland aankijkt tegen de mogelijkheid om middelen aan het lopende programma toe
te voegen. Heeft Nederland hier voornemens toe? Zo ja, welk bedrag is hiermee gemoeid
en waar zou dit aan besteed worden? Ten koste van welke andere prioriteiten gaat een
eventuele extra bijdrage voor dit programma?

Zoals aangegeven in de kabinetsappreciatie van de sectorale MFK voorstellen geeft
Nederland bij de inzet van de middelen op het sociale domein de voorkeur aan het behouden
van deze middelen binnen het ESF, mede vanwege de gewenste inzet en de voordelen voor
een efficiënte en snelle uitvoerbaarheid. Om welk bedrag het gaat is nog niet bekend.
De middelen kunnen worden toegevoegd vanuit het nieuwe REACT-EU. De lidstaatenveloppes
van REACT-EU worden nog berekend op basis van de laatste werkloosheidscijfers.

Kwartaalrapportage: Besluit verlenging mandaat ODA-netwerk8

4. De leden van de VVD-fractie vragen of binnen het ODA-netwerk de afgelopen jaren
gesproken is over de problematiek bij export van uitkeringen naar met name Polen.
Welke ruimte biedt het ODA-mandaat om ook de komende jaren stappen te zetten op dit
dossier? Is de Minister voornemens om zich in te spannen het mandaat hiervoor uit
te breiden, voor zover dit nog niet mogelijk is?

Het ODA netwerk richt zich vooral op de Europese werkgelegenheidsstrategie en het
moderniseren en versterken van de ODA dienstverlening aan werkzoekenden en werkgevers.
De problematiek met betrekking tot de export van WW-uitkeringen naar Polen bespreek
ik in andere fora.

Zoals bekend agendeer ik dit onderwerp in het kader van de onderhandelingen over de
herziening van Verordening 883/2004. Daarnaast zoek ik op bilateraal niveau via een
MOU met het Poolse Ministerie verdere samenwerking op het gebied van de export van
uitkeringen.

Initiatief Europese Commissie op minimumlonen

5. De leden van de VVD-fractie zijn niet enthousiast over de plannen van de Europese
Commissie aangaande minimumlonen. Zij herkennen de mogelijke ongewenste gevolgen van
grote beloningsverschillen tussen lidstaten, maar vinden het ongewenst om dit op te
lossen via Europese afspraken over minimumlonen. Afgezien van de complexiteit, verwachten
de leden dat in zo’n geval het uiteindelijke instrument zijn doel voorbij schiet,
bijvoorbeeld doordat een koppeling aan mediane lonen tot gevolg heeft dat landen met
een zeer laag inkomensniveau buiten het bereik van Europese afspraken vallen en landen
met hoge inkomensniveaus (zoals Nederland) er juist binnen vallen. Dit werkt onnodige
verplaatsing van bedrijven en werkgelegenheid naar Oost-Europa in de hand. Ook zou
een dergelijke invulling de beloningsverschillen tussen lidstaten verder vergroten
(divergentie), terwijl de Commissie zelf deze verschillen juist wil verkleinen (convergentie).
Deelt de Minister dat hier belangrijke risico’s voor Nederland liggen, terwijl de
meest hardnekkige problemen rondom collectieve onderhandeling en lage beloningen in
andere lidstaten in zo’n situatie in stand blijven? Wat heeft de Minister tot nog
toe gedaan om deze risico’s en voorziene problemen onder de aandacht te brengen van
de Europese Commissie? Welke stappen heeft de Minister gezet om met gelijkgestemde
landen een blok te vormen in de Raad? Deelt de Minister de mening dat het vastleggen
van de hoogte van het minimumloon een bevoegdheid van de lidstaten is? Welke juridische
consequenties volgen uit een raadsaanbeveling op dit vlak? In welke van de twee door
de Commissie genoemde varianten ziet de Minister de grootste risico’s voor Nederland?
Welke instrumenten heeft de Minister voorhanden om een problematische invulling, bijvoorbeeld
door een koppeling aan mediane lonen, te voorkomen?

Zolang de Europese Commissie geen voorstel presenteert, is het niet mogelijk om conclusies
te trekken over of en zo ja in welke mate de beleidsvoornemens de verschillende lidstaten
raken. Ik zal het voorstel van de Europese Commissie op zijn merites beoordelen, o.b.v.
het toetsingskader zoals uiteengezet in de brief over de sociale dimensie. Belangrijke
uitgangspunten in die brief zijn het gelijke speelveld en de opwaartse sociaaleconomische
convergentie. Ik deel dat niet enkel gekeken dient te worden naar het bruto minimumloon
in verhouding tot het mediane inkomen. Deze indicator geeft geen volledig beeld van
de adequaatheid van minimumlonen in verschillende lidstaten. Nederland brengt dit
punt onder de aandacht in gesprekken met de Europese Commissie en andere lidstaten.

Ik onderhoud over dit onderwerp contact met de Europese Commissie, in bijzonder de
eurocommissaris voor werkgelegenheid en sociale rechten Nicolas Schmit. Hij is bekend
met het kader waaraan wij initiatieven zullen toetsen en goed op de hoogte van de
Nederlandse belangen ten aanzien van dit dossier. Ik en mijn ambtenaren zijn in gesprek
met verschillende andere lidstaten. Aangezien er thans nog geen voorstel gepubliceerd
is, en de posities van veel lidstaten nog niet vast staan, proberen we in deze fase
met meerdere lidstaten te spreken om de Nederlandse belangen zo breed mogelijk onder
de aandacht te brengen. Ik deel dat het vastleggen van de hoogte van het minimumloon
een bevoegdheid is van de lidstaten. Dat heeft de Europese Commissie ook bevestigd.

In lijn met de Kamerbrief over de toekomst van de sociale dimensie is het kabinet
van mening dat bij nieuwe EU-initiatieven ook gekeken dient te worden naar alternatieven
voor regelgeving. Ook stelt deze Kamerbrief dat indien gekozen wordt voor regelgeving
Nederland een voorkeur heeft voor doelregelgeving boven middelregelgeving, waarbij
voldoende ruimte aan lidstaten wordt gelaten. Een Raadsaanbeveling heeft in dit geval
de voorkeur van het kabinet. Een raadsaanbeveling bevat geen bindende voorschriften.
Zoals eerder toegelicht ben ik met verschillende partijen in gesprek om het aankomende
voorstel te beïnvloeden langs de lijnen van de Nederlandse uitgangspunten. Na publicatie
van een voorstel zal het kabinet een formeel standpunt innemen, en dit standpunt actief
uitdragen in de onderhandelingen. Om de Nederlandse positie kracht bij te zetten zal
ik ook in die fase actief in gesprek blijven met de Commissie en andere lidstaten.

Fiche: Europese vaardighedenagenda

6. De leden van de VVD-fractie vinden het van belang om nadruk te leggen op een gezamenlijke
verantwoordelijkheid van individu, werkgevers en de overheid in het op peil houden
van vaardigheden ten behoeve van duurzame inzetbaarheid. Zij hebben een aantal aanvullende
vragen. Deze leden zien dat in het fiche verwezen wordt naar de bestaande EU-financieringsinstrumenten
voor vaardigheden. Kan de Minister een overzicht geven welke financieringsinstrumenten
dit zijn en hoeveel budget hiermee gemoeid is?

Het aantal financieringsinstrumenten op dit thema is zeer uitgebreid9. Voorbeelden hiervan zijn Erasmus+ en ESF+10. Het begrip «vaardigheden« richt zich in brede zin ook op een betere aansluiting
tussen onderwijs en arbeidsmarkt, waarvoor ook via andere kanalen middelen beschikbaar
zijn.

7. Ook vragen zij wat de verwachting van de Minister is ten aanzien van de beoogde
invulling van de genoemde leerrekening op Europees niveau. Dit lijkt deze leden een
nogal complex instrument om Europees vorm te geven. Daarbij wijzen zij er ook op dat
verschillende invullingen zijn voorgesteld in onder andere de rapporten van de Commissie
Regulering van Werk11 (Commissie Borstlap) en de Brede maatschappelijke heroverwegingen12. Kan de Minister bevestigen dat de ontwikkeling en invulling van dit instrument in
Nederland niet doorkruist wordt door Europese besluiten?

De ontwikkeling en invulling van dit instrument zal naar verwachting niet doorkruist
worden door Europese besluiten. Ten aanzien van individuele leerbudgetten is Nederland
net als de Commissie van mening dat een (publiek) individuele leer- en ontwikkelbudget
bijdraagt aan de eigen regie van mensen om zich tijdens hun loopbaan te blijven ontwikkelen.
Het kabinet is van mening dat lidstaten zelf in staat zijn om hiervoor beleid op te
stellen dat aansluit bij de specifieke omstandigheden en ontwikkelingen op de arbeidsmarkt
van de lidstaat. Naast het toenemende aantal private ontwikkelbudgetten loopt Nederland
in Europees opzicht voorop met de ontwikkeling van het publiek gefinancierde individuele
STAP-budget. Inspanningen van de Commissie om de ontwikkeling van een individuele
leer- en ontwikkelbudget door lidstaten te ondersteunen kan op steun rekenen van Nederland.

8. Ook merken deze leden op dat de ambitieuze doelstellingen ten aanzien van vaardigheden
nauwelijks zijn geënt op de uitkomsten van interventies. Zo wordt er gekeken hoeveel
mensen scholing volgen, maar niet naar de duurzame inzetbaarheid of het terugdringen
van de risico’s op langdurige werkloosheid. Deelt de Minister die analyse? Zo ja,
kan hij erop inzetten om de inzet van middelen uit Europese fondsen meer te koppelen
aan het verbeteren van de beoogde resultaten? Zo nee, waarom niet?

Zoals aangegeven in het BNC-fiche over de Europese Vaardighedenagenda13 van 4 september jl. staat het kabinet positief ten aanzien van de geformuleerde doelstellingen
op het gebied van vaardigheden. Het stellen van kwantitatieve doelen voor het jaar
2025 kan – mits deze worden gehanteerd als streefcijfers – stimulerend werken voor
alle betrokkenen om ingezette acties voortvarend op te pakken en te volgen via monitoring
in de hele Europese Unie.

Naast de geformuleerde doelen in de Europese Vaardighedenagenda is het evident dat
er ook andere interventies nodig zijn om duurzame inzetbaarheid te stimuleren of risico’s
op langdurige werkloosheid terug te dringen. Het uitgangspunt is wel dat de verantwoordelijkheid
voor onderwijs- en arbeidsmarktbeleid bij de lidstaten zelf ligt en de inspanningen
van de Europese Commissie kan lidstaten ondersteunen en aanvullen. Ik onderschrijf
het belang dat u hecht aan effectieve interventies in termen van uitkomsten bij het
inzetten van middelen uit Europese fondsen. Het is aan de lidstaten zelf, binnen de
geschetste kaders, hoe zij daaraan invulling geven. De Commissie monitort en beoordeelt
dit onder andere aan de hand van de gemaakte afspraken in het Europese Semester.

9. De leden van de VVD-fractie zien dat in het fiche diverse fondsen worden genoemd,
zoals de Recovery Resilience Facility, het Just Transition Fund, Erasmus+ en het Europees
Sociaal Fonds. Hoeveel budget en cofinanciering zijn gemoeid met de voorstellen uit
de vaardighedenagenda? Kan de Minister nader toelichten welke gevolgen de relatie
met Europees semester heeft? Heeft het behalen van de doelen uit de vaardighedenagenda
bijvoorbeeld gevolgen voor toegang tot de noodsteun in het kader van corona en, zo
ja, hoe scoort Nederland hierop?

Het is nog onduidelijk hoe de (monitoring van de) geformuleerde doelstellingen in
de Europese Vaardighedenagenda terug zal komen in het Europees Semester. Nederland
heeft hier kanttekeningen bij geplaatst in het BNC-fiche Europese Vaardigheden. Er
is geen harde koppeling tussen de fondsen en de Europese Vaardighedenagenda. Daarnaast
dient benadrukt te worden dat de genoemde cijfers streefcijfers zijn.

10. Ook vragen zij de volgende zin nader toe te lichten: «Het voorstel voor de nieuwe
Vaardighedenagenda kan additionele uitvoeringslasten en -kosten op nationaal niveau
met zich meebrengen.» Kan de Minister toelichten welke kosten dit zijn en om welke
bedragen dit gaat? Kan hij eveneens bevestigen dat via dit fiche niet vooruitgelopen
wordt over de besluitvorming over eventuele extra middelen? Op welke wijze is Nederland
zelf van plan Europese middelen ter ondersteuning van de vaardighedenagenda in te
zetten?

In het BNC-fiche wordt aangegeven dat het voorstel voor de Europese Vaardighedenagenda
mogelijk additionele uitvoeringslasten en kosten op nationaal niveau met zich mee
kan brengen. Er is sprake van een relatief groot aantal (sub-) maatregelen en initiatieven
van uiteenlopende aard (zoals actieplannen, statistieken, monitoringkaders, taxonomieën,
erkennings- en competentiekaders). Behalve bij de aanbeveling gericht op beroepsonderwijs
worden bestaande instrumenten niet ingetrokken. Anderzijds bestaat er vaak al Nederlands
beleid en zijn er nationale uitvoeringskaders gerelateerd aan deze nieuwe maatregelen.

Tegelijkertijd dienen de meeste voorstellen uit de mededeling nog verder uitgewerkt
te worden. Het is nog niet aan te geven of en wat bijbehorende bijdragen en kosten
zullen zijn. De gevolgen voor regeldruk en uitvoeringslasten zullen bij de aangekondigde
verdere uitwerkingen pas preciezer beoordeeld kunnen worden. Hierbij zal natuurlijk
ook gelet worden op de gevolgen voor de al bestaande nationale maatregelen. Ik kan
bevestigen dat er via dit fiche niet vooruitgelopen wordt op de besluitvorming over
eventuele extra middelen.

Fiche: Mededeling werkgelegenheidssteun voor jongeren

11. De leden van de VVD-fractie hechten eraan ook in dit dossier nadruk te leggen
op de gedeelde verantwoordelijkheid tussen jongeren en bedrijven zelf. Deze leden
hebben een aantal aanvullende vragen. Zij merken in zijn algemeenheid op dat er nog
veel plannen worden uitgewerkt, zoals ten aanzien van jonge ondernemers, platformwerk,
sociale economie, jongeren en sociale bescherming. Zij vragen de regering om de Kamer
proactief te informeren, zodra er meer duidelijkheid over de beoogde invulling van
deze plannen is.

Uw Kamer wordt, zoals gebruikelijk, geïnformeerd over nieuwe voorstellen via een BNC-fiche
en over lopende trajecten via de kwartaalrapportages.

12. De leden van de VVD-fractie lezen dat de bestrijding van jeugdwerkloosheid wordt
gekoppeld aan de grote transities. Op zichzelf vinden zij ook dat het verstandig is
rekening te houden met de verwachte werkgelegenheid in sectoren op langere termijn.
Tegelijkertijd is het deze leden niet duidelijk wat deze focus betekent en is het
daarnaast de vraag hoe goed de toekomstige werkgelegenheid in sectoren (door de overheid)
te voorspellen valt. Zij verwijzen hierbij naar de noodzaak die de Commissie zelf
schetst in de vaardighedenagenda om de arbeidsmarktvoorspellingen te verbeteren en
naar de langlopende discussies over de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt.
Hoe wil de Minister deze focus concreet invullen? Welke sectoren dragen in zijn ogen
bij aan de «grote transities»? Hoe en door wie wordt bepaald of sectoren en banen,
binnen de focus van deze Europese inzet vallen? Deze leden pleiten voor een meer algemene
inzet op baankansen, waar zowel (regionale) tekortsectoren als langetermijnverwachtingen
door grote transities, onderdeel van zijn. Deelt de Minister deze inzet?

Ik deel inderdaad deze inzet. Bij de begeleiding van werk(loosheid) naar werk is individuele
begeleiding en maatwerk leidend. De situatie van de werkzoekende staat voorop, waarbij
samen met de werkzoekende gekeken wordt waar de meeste (duurzame) arbeidsmarktkansen
liggen. Die volgen uit een analyse van de eigenschappen van de werkzoekende zelf,
de regionale arbeidsmarktsituatie en sectorale ontwikkelingen. Daarbij wordt dus zowel
gekeken naar sectoren waar momenteel kansen liggen, zoals de zorg, het onderwijs en
ICT. Daarnaast wordt op regionaal niveau gekeken naar sectorspecifieke acties en afspraken
om de transities van werk naar werk richting bepaalde sectoren beter te laten verlopen.
Behulpzaam hierbij is dat vanuit UWV periodiek in kaart wordt gebracht wat de kansrijke
beroepen zijn en ook regelmatig regionale inzichten geboden. Deze methodiek wordt
bijvoorbeeld ook gevolgd in het derde steunpakket en de uitwerking van het aanvullend
sociaal pakket.

Daarnaast is als onderdeel van het derde steunpakket in 2021 € 37,5 miljoen beschikbaar
voor intersectorale mobiliteit naar kraptesectoren. Bedrijven en ondernemers die op
zoek zijn naar nieuwe mensen maken aanspraak op deze regeling om de omscholing van
een nieuwe medewerker te vergoeden. De afbakening van de sectoren die hiervoor in
aanmerking komen wordt nog verder uitgewerkt.

Wat betreft de nieuwe Europese Vaardighedenagenda wil ik benadrukken dat het een overkoepelende
mededeling betreft. Het moet nog blijken welke ideeën de Commissie precies heeft bij
de koppeling aan de grote transities. Separate initiatieven van de Europese Commissie
worden, indachtig het Nederlands beleid zoals eerdergenoemd, na publicatie beoordeeld
door het kabinet. Uw Kamer zal hierover via een BNC-fiche worden geïnformeerd.

13. Ook lezen voornoemde leden dat de Europese Commissie aankondigt met voorstellen
rondom platformwerk te komen, maar deze leden kunnen niet opmaken wat de Nederlandse
prioriteiten en inzet hierbij zijn. Daarom vragen zij de Minister toe te lichten wat
de Nederlandse inzet is ten aanzien van platformwerk.

De Europese Commissie onderzoekt de uitdagingen in verband met platformwerk en komt
waarschijnlijk in het laatste kwartaal van 2021 met voorstellen. Naar verwachting
zal het Werkprogramma voor 2021 van de Europese Commissie meer duidelijkheid geven
over de planning van de voorstellen. Uw Kamer wordt langs de gebruikelijke weg geïnformeerd
als er concrete voorstellen zijn. Concrete voorstellen zullen door het kabinet op
hun merites worden beoordeeld aan de hand van de kaders van de brief van 24 mei 2019
over de toekomst van de sociale dimensie.14 Het kabinet onderzoekt hoe de rechtspositie van platformwerkers kan worden versterkt,
zoals aangekondigd in de vijfde voortgangsbrief over «werken als zelfstandige».15 De resultaten van dit onderzoek zullen worden meegenomen bij de bepaling van de Nederlandse
inzet in Europa.

14. Tot slot hebben zij een aantal vragen over de inzet van Europese fondsen: Welke
fondsen worden (mogelijk) ingezet ter bestrijding van jeugdwerkloosheid naar aanleiding
van deze commissievoorstellen en hoeveel budget is daarmee gemoeid? Hoeveel cofinanciering
heeft Nederland gereserveerd voor deze fondsen? Kan de regering bevestigen dat er
geen extra verplichtingen voor cofinanciering worden aangegaan? Op welke wijze is
Nederland zelf van plan Europese middelen ter bestrijding van jeugdwerkloosheid in
te zetten?

Een van de belangrijkste fondsen ter bestrijding van jeugdwerkloosheid is het ESF+.
Het ESF+ (2021–2027) kent een verplichting voor lidstaten met een hoger percentage
NEET’s16 dan het EU-gemiddelde om ten minste 10% van hun ESF+ budget te besteden aan de bestrijding
van jeugdwerkloosheid. In het geactualiseerde voorstel van de ESF+ verordening (voorstel
van 28 mei jl.) is voorgesteld dit te verhogen naar 15%, maar in de laatste versie
is nog sprake van een percentage van 10%. Op dit onderdeel is nog geen raadspositie.
Nederland heeft geen percentage NEET’s boven het EU-gemiddelde en daarom geldt deze
verplichting niet voor Nederland. Nederland is van plan om het ESF+ te focussen op
het ondersteunen van mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie – zowel werkzoekenden
als werkenden – in de 35 arbeidsmarktregio’s in Nederland. Hieronder vallen ook kwetsbare
jongeren. Over de conceptverordening met betrekking tot de algemene bepalingen waarin
de toe te passen maximale EU-financieringspercentages zijn opgenomen wordt nog onderhandeld.
Er is altijd sprake van een verplicht cofinancieringspercentage.

Fiche: raadsaanbeveling versterken jongerengarantie

15. De leden van de VVD-fractie ondersteunen de nadruk die Nederland legt op de eigen
verantwoordelijkheid van jongeren bij dit vraagstuk. Ze hebben een aantal aanvullende
vragen. Deze leden lezen dat de Europese Raad een leeftijdsgrens van 30 jaar voorstelt,
terwijl in Nederland een leeftijdsgrens van 27 wordt gehanteerd. Zij vragen de regering
nader toe te lichten of het verhogen van de leeftijdsgrens door de Raad gevolgen heeft
voor Nederlands beleid, bijvoorbeeld in de Participatiewet?

Het instrument Raadsaanbeveling dat voor de jongerengarantie is gebruikt is juridisch
niet-bindend. Bovendien wordt in de Raadsaanbeveling ook gemarkeerd dat rekening gehouden
moet worden met nationale, regionale en lokale omstandigheden. De aanbeveling erkent
daarmee dat verschillende nationale situaties kunnen leiden tot verschillen in de
manier waarop de voorgestelde aanbeveling wordt uitgevoerd en heeft daarmee geen gevolgen
voor het Nederlands beleid, waaronder de leeftijdgrens die Nederland hanteert.

16. Voor zover dit gevolgen heeft, vragen zij om een specifieke toelichting op welke
regelingen die gevolgen van toepassing zijn. Deze leden onderkennen dat hoge jeugdwerkloosheid
een groot probleem is in veel EU-landen, maar zijn er niet van overtuigd dat dit via
deze raadsaanbeveling en de inzet van Europese fondsen effectief kan worden bestreden.
Zij vrezen voor een symbolisch lapmiddel met Europees geld, terwijl de structurele
problemen niet worden aangepakt. Kan de Minister een actueel overzicht geven van de
jeugdwerkloosheid in de EU-lidstaten?

Voor een overzicht van jeugdwerkloosheid in de EU-lidstaten verwijs ik u door naar
de database van Eurostat.17

17. Op welke institutionele hervormingen doelt de Minister in dit fiche en wanneer
zijn deze hervormingen door de regering in raadsverband ingebracht?

Nederland heeft tijdens de bespreking van de aanbeveling in de raadswerkgroep in algemene
zin ingebracht dat de jongerengarantie niet de prikkel voor lidstaten moet wegnemen
om noodzakelijke arbeidsmarkthervormingen door te voeren. Hiermee worden hervormingen
bedoeld om de startpositie van jongeren structureel te verbeteren.

18. Is de Minister van plan te bepleiten dat de inzet van Europese fondsen, zoals
het ESF+, ter bestrijding van jeugdwerkloosheid gepaard moet gaan met arbeidsmarkthervormingen
die jeugdwerkloosheid structureel bestrijden? Zo nee, waarom niet, gezien het grote
belang dat de regering toekent aan het terugdringen van jeugdwerkloosheid binnen Europa?

Nederland heeft tijdens de onderhandelingen over de raadsaanbeveling jongerengarantie
in algemene zin het belang van bredere arbeidsmarkthervormingen ten behoeve van het
creëren van een structureel betere startpositie van jongeren ingebracht. Dit element
is ook opgenomen in de raadsaanbeveling. De leden van de VVD vragen om te bepleiten
dat de inzet van Europese fondsen zoals het ESF+ gepaard moet gaan met arbeidsmarkthervormingen.
Een sterkere koppeling met het Europees Semester is een van de belangrijkste elementen
geweest in de Nederlandse onderhandelingsinzet ten aanzien van het ESF+.

19. Welke fondsen worden (mogelijk) ingezet ter bestrijding van jeugdwerkloosheid
naar aanleiding van deze raadsaanbeveling en hoeveel budget is daarmee gemoeid? Hoeveel
cofinanciering heeft Nederland gereserveerd voor deze fondsen? Kan de Minister bevestigen
dat er geen extra verplichtingen voor cofinanciering worden aangegaan door het aannemen
van deze raadsaanbeveling? Op welke wijze is Nederland zelf van plan Europese middelen
ter bestrijding van jeugdwerkloosheid in te zetten?

De ESF+-verordening (2021–2027) kent een verplichting voor lidstaten met een hoger
percentage NEET’s dan het EU-gemiddelde om ten minste 10% van hun ESF+ budget te besteden
aan de bestrijding van jeugdwerkloosheid. In het geactualiseerde voorstel van de ESF+
verordening (voorstel van 28 mei jl.) is voorgesteld dit te verhogen naar 15%, maar
in de laatste versie is nog sprake van een percentage van 10%. Zoals in een eerdere
vraag aangegeven is er nog geen raadspositie op dit onderdeel van de ESF+ verordening.
Deze verplichting vloeit echter voort uit de ESF+ verordening en niet uit de raadsaanbeveling.
Bovendien geldt deze verplichting niet voor Nederland omdat Nederland een lager percentage
NEET’s heeft dan het EU-gemiddelde. Uit het aannemen van de raadsaanbeveling volgt
dus geen extra verplichting voor cofinanciering. Nederland is van plan om het ESF+
te focussen op het ondersteunen van mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie –
zowel werkzoekenden als werkenden – in de 35 arbeidsmarktregio’s in Nederland. Hieronder
vallen ook kwetsbare jongeren.

Inbreng van de leden van de CDA-fractie

De leden van de CDA-fractie hebben kennisgenomen van de onderhavige stukken. Zij hebben
daarover de volgende vragen en opmerkingen.

Voortgangsrapportage herziening Coördinatieverordening Sociale Zekerheid

20. Deze leden steunen de Minister in zijn inzet voor een zo kort mogelijke exportduur
van WW-uitkeringen naar het buitenland, gecombineerd met maatregelen gericht op vergroting
van de arbeidsparticipatie en verbetering van de handhaving, evenals het tegengaan
van premieshoppen.

Zij vragen in welke mate het aandringen van de Europese Commissie, de (schaduw)rapporteur(s)
en de ETUC18 op een snelle afronding van het dossier, met de coronacrisis als belangrijk argument,
van invloed gaat zijn voor het tempo en/of het eventuele resultaat voor Nederland.
Wat zijn de korte- en langetermijnverwachtingen van de Minister op dit dossier?

In reactie op de vragen van de CDA-fractie zij opgemerkt dat het vooralsnog onduidelijk
is wat het effect is van het aandringen van de Commissie, de (schaduw)rapporteur(s)
van het EP en de ETUC op een snelle afronding van de herziening van de Coördinatieverordening
Sociale Zekerheid. Voor de korte termijn hangt veel af van de vraag of het Duitse
voorzitterschap erin slaagt binnen de Raad een compromis te bereiken en tevens met
het EP en de Commissie een akkoord te sluiten. Lukt dat niet, omdat de blokkerende
minderheid binnen de Raad in stand blijft of omdat er geen akkoord bereikt wordt met
EP en Commissie, dan stokt het herzieningsproces opnieuw.

Beleidsdebat over de betrokkenheid en ondersteuning van werknemers bij de herstructurering
van ondernemingen

21. De leden van de CDA-fractie lezen dat tijdens het beleidsdebat zal worden gesproken
over «hoe de participatie van werknemers, informatievoorziening en transparantie kan
worden gewaarborgd en bevorderd». Zij herkennen zich in de inzet van Nederland en
vragen of de Minister aanknopingspunten ziet om de betrokkenheid en ondersteuning
van werknemers binnen (Nederlandse) ondernemingen te verbeteren, nu veel (grote) bedrijven
hebben aangekondigd als gevolg van de coronacrisis te moeten reorganiseren. Wil de
Minister hier kort op reflecteren?

De coronacrisis heeft grote gevolgen voor de arbeidsmarkt. In bepaalde sectoren verdwijnen
banen. Reorganisaties zullen daarbij ook aan de orde zijn. Ook zijn er sectoren waar
nog vacatures zijn. Tegen deze achtergrond investeert het kabinet in passende begeleiding
bij het zoeken naar nieuw werk en inkomen. Om dit te realiseren reserveert het kabinet
gedurende de periode oktober 2020 tot en met 2022 in totaal € 683 miljoen voor ondersteuning
en begeleiding naar nieuw werk en € 206 miljoen voor scholing en ontwikkeladviezen.
De inzet hierbij is dat mensen zo veel mogelijk direct naar nieuw werk gaan en dat
zij daarbij waar nodig gericht geholpen worden.

Het steun- en herstelpakket is erop gericht om werkgevers te ondersteunen bij het
voortzetten van hun onderneming, met ruimte voor het aanpassen van de bedrijfsvoering
aan de nieuwe (economische) situatie waar noodzakelijk. Met de NOW 3 krijgen werkgevers
daarom naast de tegemoetkoming in de loonkosten van werknemers, meer ruimte voor herstructurering.
In het kader van ondersteuning van werknemers is in de NOW 3 een verplichting opgenomen
dat een werkgever zich in moet spannen voor van werk naar werk begeleiding als hij
gebruik wil maken van de NOW.

De positie van werknemers in de situatie van herstructurering is gewaarborgd in de
Wet op de ondernemingsraden (WOR) en de Wet melding collectief ontslag (WMCO) die
werknemers(vertegenwoordigers) rechten en mogelijkheden bieden om in deze situatie
invloed uit te oefenen. Dat in de praktijk gebruik wordt gemaakt van de geboden mogelijkheden
zien we terug bij grote bedrijven als BAM en KLM die de ondernemingsraad en vakbonden
betrekken bij de aanstaande reorganisaties. Juist in de huidige tijd is het extra
belangrijk dat bestaande mogelijkheden ook echt worden benut.

Beleidsdebat gelijke deelname van vrouwen en mannen op de arbeidsmarkt

22. Dit agendapunt betreft een beleidsdebat en het uitwisselen van goede voorbeelden
tussen landen. Welke «best practices» hoopt de Minister bij andere lidstaten te kunnen
ophalen en verwacht dat hij het beleidsdebat nog een vervolg gaat krijgen?

Naast een breed inzicht in de verschillen in aanpak tussen de lidstaten ben ik specifiek
geïnteresseerd in succesvolle niet-wettelijke maatregelen om de loonkloof te dichten
en om werkgevers te motiveren zelf stappen te zetten om gelijke deelname te bevorderen.
Op dit moment is het nog onbekend in welke mate het onderwerp door het Portugese voorzitterschap,
dat vanaf januari van start zal gaan, geagendeerd zal worden. De verwachting is dat
ook zij er aandacht aan zullen besteden.

23. Wat verwacht de Minister daarnaast van de voorstellen voor 1) een wetgevend instrument
voor loontransparantie M/V en 2) een «Kindgarantie»? Hoe beziet de Minister beide
initiatieven vanuit het oogpunt van subsidiariteit?

Op dit moment is het nog onbekend wat de inhoud van de voorstellen over loontransparantie
en de Kindgarantie zal zijn of in welke vorm (verordening, richtlijn, aanbeveling)
zij gepresenteerd zal worden. Het is daarom nog niet mogelijk om een oordeel over
subsidiariteit te geven. Wanneer de voorstellen gepubliceerd worden zal uw Kamer geïnformeerd
worden middels een BNC-fiche.

Raadsconclusies die middels schriftelijke procedure worden vast gesteld

Agendapunt: Europees Semester

24. Kan de Minister aangeven hoe de Nederlandse werkgelegenheidsrapporten zich door
de jaren heen hebben ontwikkeld, hoe Nederland scoort op de sociale beschermingsprestatiemonitor,
zo vragen deze leden.

In de landenrapporten van de Europese Commissie over Nederland wordt gekeken naar
de voortgang op de landspecifieke aanbevelingen van het voortgaande jaar. Over de
afgelopen jaren is er positief gerapporteerd over voortgang op onder andere de woningmarkt
en de particuliere huursector, het besteedbare inkomen van huishoudens, het tweede
pijler pensioen, hernieuwbare energie en energie-efficiëntie. Er is daarnaast nog
extra aandacht gevraagd voor het aanpakken van segmentatie op de arbeidsmarkt (o.a.
door het afbouwen van de zelfstandigenaftrek), het bevorderen van adequate sociale
bescherming van zelfstandigen en het aanpakken van schijnzelfstandigheid. Alle rapporten
zijn in te zien.19

De sociale beschermingsprestatiemonitor brengt de voortgang van de lidstaten in beeld
op basis van 24 verschillende indicatoren, waaronder inkomensongelijkheid, kinderen
met een risico op armoede, lange-termijn werkloosheid, jongerenwerkloosheid, gezondheid
voor ouderen (65+) en risico’s voor armoede en sociale uitsluiting. Nederland scoort
over het algemeen goed (laag) op indicatoren als inkomensongelijkheid, armoederisico’s,
langdurige werkloosheid (m/v) en relatief hoog op woonkosten ten opzichte van het
besteedbaar inkomen. Hoe Nederland scoort op alle 24 indicatoren is te vinden in de
monitor.20

Tevens nemen de Europese Commissie en Raad jaarlijks het Joint Employment Report (JER;
Gezamenlijk Verslag over de Werkgelegenheid) aan. De JER schetst de belangrijkste
ontwikkelingen en uitdagingen voor werkgelegenheid en sociaal beleid in de Unie. In
de JER wordt gebruik gemaakt van het sociale scorebord dat bij de Europese pijler
van sociale rechten hoort. Dit scoreboard is een centraal hulpmiddel voor het toezicht
op de convergentie naar betere werk- en leefomstandigheden in lidstaten en bestaat
uit veertien verschillende indicatoren. Deze indicatoren zijn onderverdeeld in de
volgende categorieën: (1) Gelijke kansen en toegang tot de arbeidsmarkt, (2) Dynamische
arbeidsmarkten en eerlijke werkomstandigheden, en (3) Overheidssteun/sociale bescherming
en integratie. In de JER van afgelopen jaar werd specifiek genoemd dat alle landen,
met uitzondering van Nederland, op ten minste één indicator aanzienlijk onder het
EU-gemiddelde scoren. Uit het scoreboard blijkt dat Nederland het in relatief opzicht
dus zeer goed doet. Ten aanzien van alle hoofdindicatoren presteert Nederland op of
boven het gemiddelde. Bij een aantal indicatoren, zoals de netto-inkomsten van een
fulltime werkende en digitale vaardigheden, behoort Nederland zelfs tot de kopgroep.
Naar verwachting zal later dit jaar een nieuwe versie van de JER gepubliceerd worden.

Raadsaanbeveling jongerengarantie

25. De leden van de CDA-fractie kunnen zich vinden in de Nederlandse positie ten aanzien
van deze Raadsaanbeveling, waaronder het creëren van een structureel betere startpositie
voor jongeren in combinatie met eigen verantwoordelijkheid. Op welke punten zou Nederland
zijn jeugdwerkgelegenheidsbeleid in het licht van deze Raadsaanbeveling kunnen of
moeten aanpassen?

Het instrument Raadsaanbeveling dat voor de jongerengarantie is gebruikt is juridisch
niet-bindend. Nederland wordt daarom niet verplicht om zijn jeugdwerkgelegenheidsbeleid
aan te passen. Dit neemt niet weg dat Nederland stappen zet om de ondersteuning van
jongeren verder te verbeteren, bijvoorbeeld middels de activiteiten naar aanleiding
van (de kabinetsreactie op) het IBO Jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt en
de extra inzet op de aanpak van jeugdwerkloosheid. Zo wordt, in lijn met het IBO Jongeren,
in het steun- en herstelpakket voorzien in extra middelen om te voorkomen dat kwetsbare
schoolverlaters werkloos worden en blijven door hen te begeleiden naar vervolgonderwijs
dan wel werk.

Conclusies over het versterken van de bescherming van het minimuminkomen om armoede
en sociale exclusie te bestrijden in het licht van de COVID-19 pandemie en verder

26. Voornoemde leden delen de opvatting van de Minister dat «nationale sociale vangnetten
toegankelijke voorzieningen moeten hebben, rekening moeten houden met de nationale
levenstandaard en genoeg prikkels moeten bevatten om participatie op de arbeidsmarkt
te bevorderen», waarbij de bevoegdheidsverdeling wordt gerespecteerd.

In het kader van dat laatste vragen deze leden de Minister hoe hij aankijkt tegen
een wetgevend instrument voor een EU-raamwerk voor minimumlonen. Ziet hij in dat opzicht
meer in een wettelijk bindende richtlijn of een wettelijk niet-bindend instrument
als een Raadsaanbeveling?

In lijn met de Kamerbrief over de toekomst van de sociale dimensie is het kabinet
van mening dat bij nieuwe EU-initiatieven ook gekeken dient te worden naar alternatieven
voor regelgeving. Ook stelt deze Kamerbrief dat indien gekozen wordt voor regelgeving
Nederland een voorkeur heeft voor doelregelgeving boven middelregelgeving, waarbij
voldoende ruimte aan lidstaten wordt gelaten. Een Raadsaanbeveling heeft in dit geval
de voorkeur van het kabinet.

Conclusies over de rechten van seizoenarbeiders en andere mobiele werknemers

27. Deze leden lezen de oproep tot betere toepassing en handhaving van nationale en
Europese wetgeving op het terrein van het vrij verkeer van werknemers en het vrij
verkeer van diensten. Hoe kijkt de Minister tegen deze oproep aan? Waar ziet hij in
dezen de uitdagingen en/of verbeteringen aan Nederlandse of Europese zijde?

Zowel op nationaal als op Europees niveau zijn maatregelen getroffen die misstanden
moeten tegengaan, zoals de handhavingsrichtlijn, de herziening detacheringsrichtlijn,
het Platform tegen zwartwerk, de oprichting van de Europese Arbeidsautoriteit (ELA).
Ik vind het nog te vroeg om te beoordelen of deze maatregelen voldoende zijn aangezien
nog niet alle maatregelen door de lidstaten zijn geïmplementeerd.

De handhaving van huidige EU-regelgeving, zoals de toepassing van de regels rond arbeidsrecht
en de coördinatie van sociale zekerheid, kan beter. Voor de verschillende handhavende
instanties van de lidstaten is het in de praktijk door met name systeemverschillen,
prioriteitsstelling en taalproblemen vaak moeilijk de samenwerking met autoriteiten
in andere lidstaten effectief op te pakken. Met de komst van de Europese Arbeidsautoriteit
(ELA) is een begin gemaakt met het inrichten van een op handhaving gerichte samenwerkingsstructuur
die helpt bij de opsporing en bestrijding van overtredingen en het slechten van administratieve
belemmeringen. De ELA kan zo bijdragen aan het terugdringen van onwenselijke praktijken.

Conclusies over de mensenrechten, participatie en het welzijn van ouderen in tijden
van digitalisering

28. Met de Minister zijn de leden van de mening dat het parallel aan het digitaliseringsproces
van belang is dat ook niet-digitale diensten in stand blijven voor ouderen die daaraan
behoefte hebben. Hoe blijft de Minister daar zelf invulling aan geven?

In afdeling 2:3 van de algemene Wet bestuursrecht (Awb) is vastgelegd dat de burger
de vrijheid heeft om te bepalen of hij al dan niet gebruik wil maken van de mogelijkheid
om elektronisch te communiceren met de overheid. Dat betekent dat de overheid de mogelijkheid
om van de papieren weg gebruik te maken in stand moet houden. Hiervan kan alleen worden
afgeweken door middel van andere wetgeving. Hiervoor geldt de in aanwijzing 2.46 van
de Aanwijzingen voor de regelgeving vastgelegde regel dat in bijzondere wetten alleen
van algemene wetten kan worden afgeweken indien dit noodzakelijk is en dat dit in
de memorie van toelichting bij de bijzondere wet moet worden gemotiveerd, zodat afwijkingen
en de redenen daarvoor ook voor uw Kamer kenbaar zijn. In een dergelijk geval zal
dus bezien moeten worden of het uitsluiten van de papieren weg passend en verantwoord
is, gegeven de materie en de betrokken doelgroep(en).

Kwartaalrapportages

Kwartaalrapportage: EGF21 2021–2027

29. De leden van de CDA-fractie lezen dat onder andere de doelstellingen van het EGF
nog een punt is, onder andere of het EGF ook bij structurele problemen mag worden
ingezet. Wat is het standpunt van Nederland in dezen?

Nederland is geen voorstander van het inzetten van het EGF bij structurele problemen.
Het EGF is opgericht als noodfonds. Andere fondsen, zoals het ESF+ zijn meer geschikt
om structureel bij te dragen aan inclusieve en duurzame arbeidsmarkten.

Kwartaalrapportage: ESF+

30. Het ESF+ budget voor Nederland zal € 414 miljoen bedragen voor de periode 2021–2027.
Hoe wordt dit budget over de verschillende arbeidsmarktregio’s verdeeld? Vindt de
Minister met deze leden dat het budget in samenhang met de opleidings- en ontwikkelingsfondsen
van de sociale partners en de scholingsmaatregelen en -budgetten in het (corona)steun-
en herstelpakket zou moeten worden ingezet, om de arbeidsmarktgevolgen van de coronacrisis
zo effectief mogelijk op te vangen?

Momenteel wordt, onder meer in samenspraak met de sociale partners, gewerkt aan de
mogelijke invulling van het ESF+ programma (2021–2027) in Nederland. Zoals eerder
aan uw Kamer bericht22 zal het ESF+ programma hoofdzakelijk worden gericht op het ondersteunen van mensen
met een kwetsbare arbeidsmarktpositie – zowel werkzoekenden als werkenden – in de
35 arbeidsmarktregio’s in Nederland. Over de nadere uitwerking wordt uw Kamer te zijner
tijd geïnformeerd.

Kwartaalrapportage: Wijziging FEAD verordening

31. Wat betekent de voorgestelde wijziging van de FEAD verordening en het kunnen toevoegen
van additionele middelen aan het lopende FEAD-programma voor de jaren 2020, 2021 en
2022 voor Nederland? Hoezeer biedt dit Nederland aanvullende mogelijkheden om de positie
van voedselbanken te versterken?

De voorgestelde wijziging van de FEAD verordening maakt het voor lidstaten mogelijk
middelen aan het lopende FEAD-programma toe te voegen voor de jaren 2020, 2021 en
2022. Dit betreft additionele middelen vanuit REACT-EU voor de lopende programma’s
(periode 2014–2020) onder het cohesiebeleid en betreft een vrijwillige keuze van de
lidstaat. Zoals aangegeven in de kabinetsappreciatie van de sectorale MFK voorstellen23 geeft Nederland bij de inzet van de middelen op het sociale domein voorkeur aan
het behouden van deze middelen binnen het ESF, mede vanwege de gewenste inzet en de
voordelen voor een efficiënte en snelle uitvoerbaarheid. Tijdens de Algemene Politieke
Beschouwingen is toegezegd een brief naar uw Kamer te sturen over de positie van voedselbanken
in relatie tot het FEAD, deze brief zal voor de begrotingsbehandeling van SZW naar
uw Kamer verstuurd worden.

Kwartaalrapportage: Richtlijn Gendergelijkheid in Raden van Bestuur/Commissarissen

32. De leden van de CDA-fractie lezen dat de Commissie haar intentie heeft uitgesproken
om het dossier weer op te starten. Hoe kansrijk acht de Minister het dat dit tijdens
deze Commissieperiode tot besluitvorming/wetgeving gaat leiden, gelet op de blokkerende
minderheid?

Om beweging te krijgen in de richtlijn Gendergelijkheid in Raden van Bestuur/Commissarissen
zouden meerdere lidstaten, waaronder een lidstaat met veel stemmen uit de blokkerende
minderheid moeten stappen om de blokkade op te kunnen heffen. Vooralsnog zijn er geen
signalen dat een lidstaat uit de blokkerende minderheid wil stappen en daarom acht
ik de kans klein dat er binnenkort besluitvorming mogelijk wordt.

Kwartaalrapportage: Besluit verlenging mandaat ODA-netwerk

Met het kabinet steunen deze leden het verlengen van het mandaat van dit netwerk.

Kwartaalrapportage: Besluit van de Raad betreffende de ratificatie van Verdrag 190
betreffende de beëindiging van geweld en pesterijen op het werk

33. Het is nog niet bekend of alle lidstaten het Raadbesluit kunnen steunen. Op welke
onderdelen verwacht de Minister nog discussiepunten?

Momenteel beziet het Duits voorzitterschap samen met de Commissie en enkele lidstaten
die nog twijfelen over ratificatie van ILO-190, wat precies de juridische gevolgen
zijn van het aannemen van het Besluit voor de vrijheid van afzonderlijke lidstaten
om al dan niet te ratificeren. Nederland heeft de intentie om het verdrag te ratificeren
en kan daarom het Raadsbesluit steunen, voor zover het een aanmoediging tot ratificeren
betreft.

Antwoorden op vragen commissie over o.a. de geannoteerde Agenda Informele Raad WSBVC
17 juli 2020

34. In antwoord op vragen van de leden over de uitvoering van de motie van de leden
Palland en Tielen24 over aanscherpen van de registratieplicht van buitenlandse werknemers in de BRP25 schrijft de Minister dat onder andere wordt gewerkt aan een plan van aanpak om de
registratie van arbeidsmigranten te verbeteren. Wanneer verwacht hij dat dit plan
gereed is?

De Ministeries van BZK en SZW en de Inspectie SZW werken intensief samen aan een plan
van aanpak om de registratie van arbeidsmigranten te verbeteren. Vanwege de urgentie
heeft de Staatssecretaris van BZK opdracht gegeven om op korte termijn (in het jaar
2020) de eerste stappen te zetten, waarvoor het plan al gereed is en inmiddels wordt
uitgevoerd. Deze eerste stappen richten zich vooral op het verbeteren van de contactmogelijkheden
met arbeidsmigranten. Naast deze eerste stappen wordt gewerkt aan stappen die op langere
termijn moeten worden gezet, om de problematiek structureler op te lossen. Hieronder
valt onder meer het onderzoeken in hoeverre werkgevers een rol kunnen spelen in het
oplossen van de problematiek, maar ook of en hoe de Wet BRP moet worden aangepast.

35. Deze leden hadden verschillende vragen gesteld over de informatievoorziening richting
grensondernemers. Zij vragen of de periodieke bijeenkomsten daartoe inmiddels zijn
hervat, mogelijk in online vorm?

Het netwerk heeft zich de afgelopen tijd gefocust op het persoonlijk contact, voornamelijk
via de mail en de telefoon, hoewel er ook spreekuren zijn georganiseerd die de coronamaatregelen
in acht namen. De periodieke bijeenkomsten door het grensnetwerk van informatievoorziening
zijn nog niet hervat in de beoogde vorm en frequentie. Sommige organisaties hebben
webinars kunnen organiseren. De meeste organisaties in het netwerk zijn bezig met
voorbereidingen op de hervatting van bijeenkomsten, die online zullen plaatsvinden.

Verslag van de informele videovergadering van de Raad voor de Werkgelegenheid, Sociaal
Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken van 17 juli 2020

De leden steunen het kabinet in de tweesporen-aanpak ter verbetering van de positie
van arbeidsmigranten, namelijk via wetgeving en gecoördineerde actie.

Fiche: Europese Vaardighedenagenda

36. Graag vernemen de leden van de CDA-fractie van de Minister welke elementen uit
de Europese Vaardighedenagenda hij voor Nederland het meest relevant acht. Wat vindt
hij van de ideeën ten aanzien van individuele leerrekeningen? Deze leden lezen over
het voorstel van de Commissie ten aanzien van een mogelijk Europees initiatief op
het gebied van individuele leerrekeningen en ondersteunende diensten, gericht op de
mogelijke wijze van financiering op nationaal niveau en geschiktheid voor het mkb.
Hoe staat het kabinet tegenover dit specifieke initiatief? Hoe sluit dit aan op de
gedachten en ontwikkelingen in Nederland terzake de vormgeving van leven lang ontwikkelen?

Zoals eerder aangegeven in de beantwoording van de vragen van de VVD fractie is Nederland
ten aanzien van individuele leerbudgetten als de Commissie van mening dat een (publiek)
individuele leer- en ontwikkelbudget bijdraagt aan de eigen regie van mensen om zich
tijdens hun loopbaan te blijven ontwikkelen. Het kabinet is van mening dat lidstaten
zelf in staat zijn om hiervoor beleid op te stellen dat aansluit bij de specifieke
omstandigheden en ontwikkelingen op de arbeidsmarkt van de lidstaat. Naast het toenemende
aantal private ontwikkelbudgetten loopt Nederland in Europees opzicht voorop met de
ontwikkeling van het publiek gefinancierde individuele STAP-budget. Inspanningen van
de Commissie om de ontwikkeling van een individuele leer- en ontwikkelbudget door
lidstaten te ondersteunen kan op steun rekenen van Nederland.

37. Deze leden kunnen zich vinden in de streefcijfers om het aandeel volwassenen 16–74
jaar in de EU met tenminste digitale basisvaardigheden te verhogen van 56% in 2019
naar 70% in 2025. Acht de Minister deze streefcijfers reëel?

Zoals eerder aangegeven staat het kabinet positief tegenover de geformuleerde doelstellingen.
T.a.v. digitale basisvaardigheden betreft dit een bestaande indicator in het Social
Scoreboard, namelijk de DESI 2019. In de EU is dit nu gemiddeld: 56% en in Nederland:
79%. Nederland scoort derhalve al ruim boven het EU-27 gemiddelde. Vanuit Nederlands
perspectief is dit dus zeker haalbaar.

Fiche: Mededeling werkgelegenheidssteun voor jongeren

38. Naar aanleiding van het Commissievoorstel om de Europese Alliantie voor leerwerkplekken
zich meer te laten richten op sectoren die bijdragen aan de grote transities vragen
de leden de Minister of naar zijn inschatting het Nederlandse/Europese aanbod van
leerwerkplekken aansluit bij de vraag, nu en in de nabije toekomst, en in het licht
van de coronacrisis?

De Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) constateert dat er
door de crisis inderdaad meer tekorten zijn aan leerbanen dan normaal. SBB gaat hier
gerichte analyses over maken en zal aanbevelingen publiceren over het omgaan met het
verschil tussen vraag en aanbod in de voortgangsrapportage van februari 2021 bij het
actieplan stages en leerbanen. Het kabinet heeft hier uiteraard aandacht voor vanuit
de steunpakketten, waarin verschillende initiatieven zijn opgezet om het aantal leerwerkplekken
op peil te houden alsook in te zetten op doorleren en om- en bijscholing naar kansrijke
sectoren/branches. Zo ontvangt het SBB 2x 4 miljoen om het actieplan stages en leerbanen
te kunnen intensiveren en wordt er in het derde steunpakket 1,25 miljoen voor SBB
gereserveerd om leerbanen te werven.

39. Het stimuleren van (zelfstandig) ondernemerschap onder jongeren vinden de leden
interessant. Met het kabinet zijn zij benieuwd naar de verdere concrete uitwerking
van deze actie in Europees verband. Kan de Minister wat de resultaten zijn van O2LAB-programma
en of/hoe ondernemendheid en ondernemerschap is verankerd in het onderwijs? Is er
bijv. ook aandacht voor thema’s als een bedrijf starten of overnemen?

Het O2LAB programma, dat wordt uitgevoerd door het Ministerie van EZK met steun van
het Ministerie van OCW, is gericht op de ambitie om ondernemerschap en ondernemende
vaardigheden in het onderwijs te versterken, (breed) te verankeren en toegankelijk
te maken. Resultaten van het O2LAB programma zijn o.a. een studiegids die het initieel
en post initieel ondernemerschapsonderwijs ontsluit. Ook is een onderzoek gestart
naar de vraag welke ondernemende vaardigheden het verschil maken in tijden van corona.
De uitkomsten komen dit najaar beschikbaar. In 2020 wordt verder een extra impuls
gegeven aan een vijftal bewezen regionale samenwerkingen tussen kennisinstellingen
(HBO, WO en MBO) en mkb-bedrijven die gericht zijn op het versterken van ondernemerschapsonderwijs.
Daarnaast wordt geïnvesteerd in het versterken van (wetenschappelijk) onderzoek naar
ondernemerschap en ondernemende vaardigheden via het organiseren van 6 á 8 themagerichte
expertmeetings per jaar. In februari 2021 wordt een handboek met de laatste wetenschappelijke
inzichten over ondernemerschapsonderwijs toegankelijk gemaakt voor een brede doelgroep
docenten, teamleiders in het vo/mbo en hbo.

Binnen het ondernemerschapsonderwijs is het ontwikkelen van ondernemende vaardigheden
bij scholieren, studenten, werkenden en ondernemers het meest van belang, naast aandacht
voor ondernemerschap in den brede. Daarbij is er zeker aandacht voor het starten van
een bedrijf (verschillende educatieve programma’s werken specifiek hiermee). Bedrijfsovername
is meestal geen thema.

40. Wanneer wordt het Commissievoorstel over platformwerk verwacht?

De Europese Commissie onderzoekt de uitdagingen in verband met platformwerk en komt
waarschijnlijk in het laatste kwartaal van 2021 met voorstellen. Naar verwachting
zal het Werkprogramma voor 2021 van de Europese Commissie meer duidelijkheid geven
over de planning van de voorstellen. Uw Kamer wordt langs de gebruikelijke weg geïnformeerd
als er concrete voorstellen zijn. Concrete voorstellen zullen door het kabinet op
hun merites worden beoordeeld aan de hand van de kaders van de brief van 24 mei 2019
over de toekomst van de sociale dimensie.26 Het kabinet onderzoekt hoe de rechtspositie van platformwerkers kan worden versterkt,
zoals aangekondigd in de vijfde voortgangsbrief over «werken als zelfstandige».27 De resultaten van dit onderzoek zullen worden meegenomen bij de bepaling van de Nederlandse
inzet in Europa.

Fiche: Raadsaanbeveling versterken jongerengarantie

41. De leden van de CDA-fractie lezen dat Nederland zal inbrengen dat «in de aanbeveling
de notie van eigen verantwoordelijkheid van jongeren ontbreekt en dat de jongerengarantie
niet de prikkel voor lidstaten moet wegnemen om noodzakelijke arbeidsmarkthervormingen
door te voeren». Verwacht de Minister steun op dit standpunt?

Op initiatief van Nederland is, zoals aangegeven in antwoord (eerdere vragen VVD PM),
het belang van arbeidsmarkthervormingen opgenomen in de Raadsaanbeveling. Het ingebrachte
punt van «eigen verantwoordelijkheid» heeft niet geleid tot aanpassing van de Raadsaanbeveling.

Reactie op het eerste verslag van de Europese Commissie over Europees Platform ter
bestrijding van zwartwerk

42. Deze leden lezen over de strategische prioriteiten van het Europees Platform ter
bestrijding van zwartwerk. Zij vragen de Minister of er een inschatting is van de
omvang van zwartwerk in Nederland?

De kern van zwartwerk is dat het moeilijk inzichtelijk te krijgen is. Er wordt regelmatig
onderzoek gedaan naar de omvang. Het CBS becijferde in 2018 dat circa 400.000 mensen
belasting ontdoken door soms of regelmatig hun werk niet op te geven aan de belastingdienst.

Inbreng van de leden van de SP-fractie

De leden van de SP-fractie hebben kennisgenomen van de agenda van de Formele Raad
Werkgelegenheid en Sociaal Beleid van 13 oktober 2020 en hebben hierover nog enkele
vragen en opmerkingen.

Voortgangsrapportage herziening Coördinatieverordening Sociale Zekerheid

43. Deze leden hebben zich meerdere keren uitgelaten over de export-WW en dat deze
aanpassing van de herziening van de Coördinatieverordening Sociale Zekerheid van tafel
moet. Deze leden vragen om onverminderd in te zetten op een zo kort mogelijke exportduur
van de WW-uitkering.

Ten aanzien van de herziening van de Coördinatieverordening Sociale Zekerheid blijft
mijn inzet op het gebied van werkloosheid gericht op het bereiken van een zo kort
mogelijke exportduur, gecombineerd met maatregelen gericht op vergroting van de arbeidsparticipatie
en verbetering van de handhaving.

Conclusies over het versterken van de bescherming van het minimuminkomen om armoede
en sociale exclusie te bestrijden in het licht van de COVID-19 pandemie en verder

44. De leden van de SP-fractie vragen om niet alleen het minimuminkomen te beschermen
om armoede en sociale exclusie te bestrijden, maar ook in te zetten op verhoging van
het minimuminkomen.

Het kabinet hecht waarde aan een zorgvuldige afweging tussen de inkomenszekerheid
van WML-verdieners enerzijds en de negatieve effecten die de hoogte van het WML heeft
op sociale zekerheidsuitgaven en werkgelegenheid anderzijds. Tegen deze achtergrond
is het kabinet niet voornemens het wettelijk minimumloon (en de daaraan gekoppelde
uitkeringen) te verhogen. Het kabinet blijft de hoogte en werking van het minimumloon
echter wel kritisch bekijken. Zo houdt het kabinet de inkomenspositie van werkenden
aan de basis van het loongebouw en de sociaal minima goed in de gaten en heeft het
kabinet het CPB verzocht nader onderzoek te doen naar de effecten van een minimumloonsverhoging.

Conclusies over de rechten van seizoenarbeiders en andere mobiele werknemers

45. De leden van de SP-fractie zijn blij dat het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten
wordt genoemd, maar wat deze leden betreft is het advies van de Raad op sommige vlakken
al duidelijk genoeg. Wat gaat de regering met de aanbevelingen aan de lidstaten doen?
Zo stelt bijvoorbeeld punt 32 dat de lidstaten moeten bekijken hoe afhankelijk seizoenswerkers
zijn van hun werkgever en overwegen hoe ze dit kunnen aanpakken. Is de Minister van
plan hier snel werk van te maken nu de Raad dit van lidstaten vraagt?

De afhankelijkheid van seizoenarbeiders van hun werkgever of het uitzendbureau kan
in sommige gevallen leiden tot onwenselijke situaties, waarbij werken, wonen en vervoer
te vast aan elkaar verbonden is. Het kabinet heeft het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten
gevraagd om in het tweede advies met aanbevelingen te komen om o.a. deze afhankelijkheid
te verminderen en de structurele misstanden met betrekking tot arbeidsmigranten aan
te pakken.

Inbreng van de leden van de PvdA-fractie

Voortgangsrapportage herziening Coördinatieverordening Sociale Zekerheid

46. De leden van de PvdA-fractie constateren dat de Minister zich alleen uitspreekt
over fraude bij WW-uitkeringen, maar horen de Minister niet bij de georganiseerde
fraude van bedrijven met het betalen van sociale premies. Deze leden vragen de Minister
of hij deze grootschalige georganiseerde fraude überhaupt op het vizier heeft en of
hij dit niet belangrijk genoeg vindt? Is de Minister er bijvoorbeeld ook bekend mee
dat zelfs de uitzendbureaus zelf vragen om maatregelen hiertegen? Deze leden vragen
de Minister om zich niet enkel te richten op de mogelijke fraude bij WW-uitkeringen,
maar zich veel harder en stelliger in te zetten tegen de vele malen grotere fraude
van bedrijven met sociale premies. Gaat de Minister grensoverschrijdende werknemers
echt, vanaf aanvang van de werkzaamheden, zekerheid geven of ze echt sociaal verzekerd
zijn met een A1-verklaring en hierop ook daadwerkelijk te gaan handhaven? Welke andere
maatregelen is de Minister verder bereid om te nemen om deze fraude met sociale premies
aan te pakken?

De coördinatieverordeningen hanteren het beginsel dat iemand onderworpen is aan de
wetgeving van slechts één lidstaat. Dit is de enige lidstaat die personen verplicht
kan verzekeren en premieplichtig kan maken. Dit is ook de lidstaat die verantwoordelijk
is voor eventuele uitkeringen. Bij het aanwijzen van deze lidstaat wordt het uitgangspunt
gehanteerd dat iemand onderworpen is aan de wetgeving van zijn of haar werkland. Er
zijn echter uitzonderingen op dit uitgangspunt, waardoor iemand onderworpen kan blijven
aan de wetgeving in het land van herkomst terwijl er in een andere lidstaat wordt
gewerkt.

Met een A1-verklaring kunnen werknemers aantonen aan welke sociale zekerheidswetgeving
zij onderworpen zijn. Deze verklaring wordt afgegeven door de lidstaat aan wiens wetgeving
iemand onderworpen is. In dit document verklaart de uitgevende instelling dus dat
iemand onderworpen blijft aan de wetgeving van deze lidstaat voor de periode waarin
er in een andere lidstaat wordt gewerkt. Gedurende deze periode is het de werkstaat
niet toegestaan de betrokkene te onderwerpen aan de eigen wetgeving. In hoeverre de
onderwerping aan de wetgeving in het land van herkomst leidt tot verzekering behoort
tot de autonomie van deze laatste lidstaat. Gelet op het voorgaande is de door de
uitzendende lidstaat afgegeven A1-verklaring bindend. Tenzij er sprake is van onregelmatigheden
is het niet aan de autoriteiten van het werkland een oordeel te geven over wijze waarop
de verstrekking van de A1-verklaring in het uitzendende land heeft plaatsgevonden

Het fingeren van situaties om premievoordelen te bereiken, oftewel premieshoppen,
moet worden voorkomen. Dergelijke praktijken leiden namelijk tot oneerlijke concurrentie.
Het tegengaan van premieshoppen is echter complex omdat het vaak gepaard gaat met
het achterhouden of fingeren van situaties. Ik probeer zowel nationaal als in Europa
stappen te nemen om premieshoppen zoveel mogelijk aan banden te leggen. In mijn brief
aan de Kamer over A1-verklaringen en premieshoppen van 7 juli 202028 heb ik mijn inzet tegen premieshoppen uiteengezet. De SVB heeft sinds enige tijd
een handhavingsteam dat zich specifiek richt op de handhaving op A1-verklaringen.
De SVB en ketenpartners werken daarnaast intensiever samen om feiten te achterhalen
en signalen en kennis te delen. Ook de ELA en de meldingsplicht van de WagwEU kunnen
van toegevoegde waarde zijn bij het opsporen van schijnconstructies. Ook zet ik mij
bij de herziening van de coördinatieverordeningen in om de bepaling van de toepasselijke
wetgeving te verbeteren om premieshoppen te voorkomen. Bijvoorbeeld door mij in te
zetten voor een vereiste tot voorafgaande verzekering van drie maanden in de zendende
lidstaat. Dit verzekert de binding met het zendende land en maakt het moeilijker om
meteen door te detacheren. Zoals de leden van de PvdA-fractie terecht aangeven heeft
Nederland echter ook eisen op het werkloosheidshoofdstuk. Of Nederland kan instemmen
met een akkoord hangt af van het bereikte resultaat op beide hoofdstukken.

Het is mij bekend dat de uitzendkoepel een verbod op premieshoppen wil voor de eigen
leden29. In dit verband verwijs ik naar mijn antwoorden van 24 september jl. op de schriftelijke
vragen van de leden Jasper van Dijk (SP)30 en Palland (CDA).

Raadsaanbeveling jongerengarantie

47. De leden van de PvdA-fractie zijn bevreesd dat vanwege de coronacrisis er mogelijk
een verloren generatie ontstaat in Nederland en Europa. Is de Minister het met deze
leden eens dat er Europees meer moet worden geïnvesteerd in stages, leerwerkbanen
en startersbanen voor jongeren?

Zoals eerder aangegeven bij beantwoording over leerwerkplekken heeft het kabinet heeft
hier uiteraard aandacht voor vanuit de steunpakketten, waarin verschillende initiatieven
zijn opgezet om het aantal leerwerkplekken op peil te houden alsook in te zetten op
doorleren en om- en bijscholing naar kansrijke sectoren/branches. Zo ontvangt het
SBB 2x 4 miljoen om het actieplan stages en leerbanen te kunnen intensiveren en wordt
er in het derde het steunpakket 1,25 miljoen voor SBB gereserveerd om leerbanen te
werven.

48. Is de Minister bereid om te pleiten voor meer budget om jongeren te ondersteunen
in het vinden van werk?

Lidstaten met een NEETs percentage hoger dan het EU gemiddelde zijn al verplicht om
een deel van hun ESF+ budget in te zetten ten behoeve van bestrijding jeugdwerkloosheid.
Gezien deze raadsaanbeveling, deze verplichting binnen het ESF+ en nationale inspanningen
vanuit de steunpakketten acht ik het niet nodig om te pleiten voor een hoger budget.

49. Waarom kiest de Minister ervoor om in deze tijd, waarbij jongeren weinig invloed
hebben op het verlies van banen, de inzet van «eigen verantwoordelijkheid van jongeren»
te kiezen? Is dit niet enigszins misplaatst? In hoeverre kan de Minister aangeven
waar het gebrek aan eigen verantwoordelijkheid van jongeren ligt met betrekking tot
het vinden van een stage, leerwerkbaan of baan? Is de Minister het met deze leden
eens dat jongeren dolgraag willen werken, maar vanwege alle flexcontracten die zij
vaak hebben nu de hardste klappen opvangen van deze crisis? Gaat de Minister er daarom
ook in Nederland zorg voor dragen, zoals ook de jongerengarantie beoogd, dat alle
jongeren die werkloos, en in de bijstand of helemaal geen uitkering krijgen, thuiszitten
het recht krijgen op een leerwerkaanbod vanuit de gemeente?

Zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid ten aanzien van opleiding en werk blijven
uitgangspunten, maar wel wordt er vanwege de coronacrisis meer bescherming geboden
aan jongeren wat betreft inkomenszekerheid en toegang tot het vangnet. De motie van
het lid Smeulders c.s.31 wordt momenteel nader uitgewerkt.

Het aanpakken van de jeugdwerkloosheid maakt onderdeel uit van het steun- en herstelpakket.
De centrumgemeente van elke arbeidsmarktregio krijgt extra geld om een eigen regionale
aanpak van de jeugdwerkloosheid te coördineren en daar de partners in de regio bij
te betrekken, zoals scholen en UWV. Om jongeren te ondersteunen naar school of werk
kunnen de regio’s gebruik maken van verschillende budgetten uit het steun- en herstelpakket.
Deze budgetten hangen samen met de situatie van de jongere. Jongeren die werkloos
dreigen te worden of net zijn geworden en extra ondersteuning nodig hebben, kunnen
een beroep doen op de dienstverlening van Regionale Mobiliteitsteams. Met de extra
middelen voor gemeentelijke dienstverlening kunnen gemeenten jongeren ondersteunen
die hun baan al hebben verloren en door hun beperkte WW-rechten relatief snel in de
bijstand terecht zijn gekomen. Zij kunnen deze middelen ook gebruiken om kwetsbare
jongeren te helpen terug naar school of werk, die door hun persoonlijke situatie geen
recht op een uitkering hebben en daardoor buiten beeld dreigen te raken. Samen met
gemeenten heeft SZW een tool ontwikkeld waarmee gemeenten maandelijks een rapport
kunnen ontvangen om welke jongeren het gaat. Naast deze generieke middelen krijgen
scholen en gemeenten ook specifiek budget voor een integrale aanpak om kwetsbare schoolverlaters
te laten doorleren of te ondersteunen naar werk.

Conclusies over het versterken van de bescherming van het minimuminkomen om armoede
en sociale exclusie te bestrijden in het licht van de COVID-19 pandemie en verder

50. De leden van de PvdA-fractie zijn van mening dat het van groot belang is dat iedere
werknemer zeker moet kunnen zijn van een fatsoenlijk inkomen waar je van kunt leven
en zodoende dus voorstander van een minimumloon in ieder EU-land. Deze leden vragen
de Minister hoe hij tegen een Europees minimumloon aankijkt? Wat zou volgens de Minister
de minimale hoogte van een eerlijk minimumloon in de EU moeten zijn? Verder vragen
deze leden naar de ideeën en voorstellen van de Minister hoe er voor kan worden gezorgd
dat er een opwaartse convergentie van lonen in Europa komt?

Er ligt thans nog geen voorstel. Ik zal het voorstel van de Europese Commissie op
zijn merites beoordelen, o.b.v. het toetsingskader zoals uiteengezet in de brief over
de sociale dimensie. Belangrijke uitgangspunten in die brief zijn het gelijke speelveld
en de opwaartse sociaaleconomische convergentie.

De hoogte van het minimumloon is een nationale bevoegdheid. In de Nederlandse wetgeving
is verankerd dat het minimumloon een maatschappelijke aanvaardbare tegenprestatie
voor arbeid dient te zijn waarmee men in primaire levensbehoeften kan voorzien. Om
minimumloonverdieners te laten meedelen in de algemene welvaartsontwikkeling, is de
hoogte van het minimumloon gekoppeld aan de cao-loonontwikkeling, de uitkomst van de dialoog tussen sociale partners.

Voor een opwaartse convergentie van lonen is het allereerst van belang dat convergentie
plaatsvindt in de economische fundamenten van lidstaten. Daartoe dienen onevenwichtigheden
in lidstaten geadresseerd te worden middels het doorvoeren van hervormingen. Daarnaast
kan een EU-initiatief mogelijk bijdragen aan opwaartse convergentie op dit terrein.
Voor het kabinet is opwaartse convergentie een belangrijk uitgangspunt voor voorstellen
op het sociaaleconomisch terrein.

51. Verder constateren deze leden dat vanwege de coronacrisis er een enorme toeloop
is naar de Nederlandse voedselbanken en dat de voedselbanken dit met moeite aankunnen.
Veel mensen kunnen nu vaak niet rondkomen en hebben te weinig geld om eten te kopen.
Voornoemde leden vinden dit zeer zorgwekkend. Om die reden vragen de leden de Minister
waarom Nederland, als een van de weinige landen in Europa, geen gebruik maakt van
het Europees Sociaal Fonds voor Meest Behoeftigen (EFMB)? Deze leden vinden het van
belang dat Nederland gebruik maakt van deze gelden en roept de Minister daarom aanspraak
te maken op dit fonds. Is de Minister bereid om dit te doen?

Nederland maakt gebruik van dit fonds. Nederland ontvangt voor de periode 2014–2020
3,9 mln. uit FEAD (de Engelstalige benaming van het EFMB). De FEAD middelen worden
in Nederland gebruikt om sociale inclusie voor de meest behoeftige doelgroep te bevorderen
en niet voor materiele steun of voedselhulp.

Conclusies over de rechten van seizoenarbeiders en andere mobiele werknemers

52. De leden van de PvdA-fractie constateren dat het Europees parlement en de Europese
Commissie oproepen arbeidsmigranten beter te beschermen door aanbevelingen te doen
voor betere huisvesting, gezonde en veilige werkplekken en eerlijkere beloning. Deze
leden vragen de Minister of hij bereid is deze aanbevelingen van het Europees parlement
en de Europese Commissie om met wettelijke normen voor fatsoenlijke huisvesting van
arbeidsmigranten te komen, ook in Nederland te implementeren. Is de Minister tevens
bereid om Europese arbeidsmigranten die in Nederland werken, zonder dat de werkgever
hier tussen zit, toegang te geven tot zorg en zonder ziek te worden kunnen werken?

Zowel op nationaal als op Europees niveau zijn maatregelen getroffen om de positie
van arbeidsmigranten te verbeteren en misstanden tegen te gaan. In Nederland heeft
het kabinet aan het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten gevraagd om met aanbevelingen
te komen die de huisvestingssituatie van arbeidsmigranten kunnen verbeteren en de
afhankelijkheidspositie kunnen verminderen. In deze aanbevelingen zal ook expliciet
aandacht worden besteed aan het verbeteren van de toegang tot zorg en de zorgverzekering.

Ook in Brussel zijn er veel maatregelen genomen om malafiditeit tegenaan te gaan.
Ik noem de handhavingsrichtlijn, de herziene detacheringsrichtlijn, het Platform tegen
zwartwerk, de oprichting van de Europese Arbeidsautoriteit (ELA). Het is echter nog
te vroeg om te beoordelen of deze maatregelen voldoende zijn aangezien nog niet alle
maatregelen door de lidstaten zijn geïmplementeerd, waarna bekeken wordt in hoeverre
zij effectief zijn.

53. Verder constateren deze leden dat in Brussel wordt gesproken over een herziening
van de uitzendrichtlijn, om het kaf van het koren in de uitzendmarkt te scheiden met
vestigingseisen. Is de Minister bereid om hier het voortouw in te nemen en zo een
eerlijk speelveld onder uitzendbureaus te maken en bovendien betere bescherming van
arbeidsmigranten te bewerkstelligen?

Mij is op dit moment geen concreet voorstel van de Europese Commissie bekend met betrekking
tot een herziening van de Europese uitzendrichtlijn. In de tussentijd doet het kabinet
een verkenning naar de mogelijkheden om malafide ondernemers beter te weren van de
Nederlandse uitzendmarkt, zoals ik in mijn brief van 20 december 2019 aan uw Kamer
heb toegezegd. Ook het Aanjaagteam zal aanbevelingen doen om malafide ondernemers
aan te pakken.