Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Lodders over het bericht 'Consument merkt niks van lagere btw op e-books'

Antwoord van Staatssecretaris Vijlbrief (Financiën – Fiscaliteit en Belastingdienst)
(ontvangen 10 september 2020).

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Consument merkt niks van lagere btw op e-books»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de btw-verlaging van 21% naar 9% op elektronische (studie-)boeken,
kranten en tijdschriften, bedoeld om het onderscheid tussen belasting op fysieke en
elektronische (studie-) boeken, kranten en tijdschriften weg te nemen, zou moeten
leiden tot een prijsverlaging voor de consument? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

Met de introductie van het verlaagde btw-tarief op elektronische uitgaven beoogt het
kabinet een wat de btw-heffing betreft gelijk speelveld tussen fysieke boeken, kranten
en tijdschriften en het via elektronische weg leveren van de gedigitaliseerde inhoud
daarvan. Het doel van de maatregel is dus primair het creëren van een gelijk speelveld.

Vraag 3

Herinnert u zich de woorden van uw voorganger tijdens de behandeling van het Belastingplan;
«Als je bepaalde belasting verlaagt, doe je dat ook met een bepaalde reden. Normaal
gesproken hebben de mensen die de betreffende producten gebruiken daar dan voordeel
van»2 en «Iedereen, inclusief ikzelf en natuurlijk ook de consument, zou graag willen dat
je een btw-verlaging terugziet in de prijs. Dat deel ik volledig»?3 Deelt u deze woorden van uw voorganger nog altijd?

Antwoord 3

Ja.

Vraag 4

Herinnert u zich het doel van de btw-verlaging welke een aantal politieke partijen
voor ogen had, namelijk een prijsverlaging voor de consument?

Antwoord 4

Ja.

Vraag 5

Is het voordeel voor de consument nog altijd het belangrijkste doel? Kunt u aangeven
waarom u nu lijkt te zeggen dat het primaire doel van de btw-verlaging een andere
was?4

Antwoord 5

Het doel van de maatregel is primair het creëren van een gelijk speelveld in de btw-behandeling
van fysieke boeken, kranten en tijdschriften en het via elektronische weg leveren
van de gedigitaliseerde inhoud daarvan. In het ideale geval leidt dit tot een prijsverlaging
voor de consument. Echter, zoals ook eerder benoemd gaan bedrijven zelf over het bepalen
van hun prijsbeleid en heeft de overheid geen instrumenten om een verlaging van de
consumentenprijs af te dwingen.

Vraag 6

Deelt u de mening dat een evaluatiedatum in 2023 te laat is om in de bres te springen
voor de consument, omdat nu al blijkt dat de verlaging niet leidt tot lagere prijzen
voor de consument? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

De prijzen van elektronische uitgaven worden bepaald in een vrije markt. Doordat de
markt voor elektronische publicaties relatief nieuw is, werkt het marktmechanisme
mogelijk nog niet optimaal. Komende jaren zouden de prijzen alsnog kunnen dalen. De
uitkomsten van de prijsmeting van het CBS zetten wel vraagtekens bij nut en noodzaak
van het verlaagde btw-tarief voor elektronische uitgaven. Dit is daarom aanleiding
om de geplande evaluatie een jaar te vervroegen. Ik zal in 2022 een evaluatie laten
uitvoeren naar doeltreffendheid en doelmatigheid van het verlaagde btw-tarief voor
boeken en dergelijke (fysiek en elektronisch). De prijsontwikkeling van elektronische
publicaties zal tot die tijd worden gemonitord door het CBS.

Vraag 7

Kunt u aangeven of u een verzoek heeft gedaan aan de Autoriteit Consument en Markt
om de prijsontwikkeling van elektronische (studie-)boeken, kranten en tijdschriften
met name in relatie tot de btw-verlaging te onderzoeken? Zo nee, waarom niet, gezien
ook de toezegging van uw voorganger tijdens de behandeling van het Belastingplan 2020?

Antwoord 7

Er is contact gezocht met de ACM. Net als de andere benaderde partijen, beschikken
zij niet over de juiste marktinformatie. Vervolgens is contact gezocht met het CBS.
Zij beschikken wel over de juiste informatie, maar op macroniveau.

Vraag 8

Wat vindt u van de houding van de Mediafederatie, die jarenlang gelobbyd heeft voor
de btw-verlaging, maar dit blijkbaar niet doorvertaalt naar de consument?

Antwoord 8

Om die reden is het rapport gelijktijdig met de Kamerbrief van 3 juli 2020 naar de
sector verzonden, met het verzoek inhoudelijk te reageren op het rapport van het CBS.
Op dit moment hebben wij nog geen inhoudelijke reactie ontvangen.

Vraag 9

Bent u bereid om actief op de bres te staan om de btw-verlaging op elektronische (studie-)
boeken, kranten en tijdschriften alsnog plaats te laten vinden voor leerlingen die
nu hun elektronische studieboeken moeten aanschaffen en/of mensen die een digitaal
abonnement hebben op een krant of tijdschrift? Bent u bereid om snel met de sector
hierover in gesprek te gaan en de Kamer hierover te informeren?

Antwoord 9

Het kabinet zal de btw-verlaging op zowel fysieke als elektronische uitgaven betrekken
in een beleidsevaluatie in 2022. Tijdens de beleidsevaluatie wordt onderzocht of de
maatregelen doeltreffend en doelmatig zijn, waarbij ook aandacht wordt besteed aan
de vraag of de recente maatregel op langere termijn heeft geleid tot een prijsdaling
voor elektronische uitgaven. Naar aanleiding van het rapport van het CBS over de kortetermijnprijsontwikkeling
heb ik de sector bovendien al verzocht inhoudelijk te reageren op het rapport. Zodra
ik een reactie ontvang, zal ik deze met uw Kamer delen.

Vraag 10

Bent u bereid hiervoor het middel «naming en shaming» niet uit de weg te gaan als
blijkt dat dit nodig is?

Antwoord 10

Zoals mijn ambtsvoorganger tijdens de behandeling van het Belastingplan 2020 heeft
aangegeven, beschik ik niet over een lijst van de meest verkochte elektronische uitgaven.
Daarna is hiervoor contact gezocht met diverse partijen, waaronder de ACM, de Mediafederatie,
het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek en de GAU. Zij gaven allemaal aan niet
te beschikken over representatieve overzichten van elektronische uitgaven. Door de
evaluatie met een jaar te vervroegen zullen we wel eerder zicht krijgen op de effectiviteit
van een verlaagd btw-tarief op fysieke en elektronische uitgaven.