Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Weverling over het bericht ‘China weert Nederlands varkensvlees om coronavirus’

Antwoord van Minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) (ontvangen 7 september
2020). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 3634.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «China weert Nederlands varkensvlees om coronavirus»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Op welk moment bent u bekend geworden met het voornemen van de Chinese overheid om
het genoemde importverbod in te stellen? Hoe heeft u gereageerd op dit voornemen?

Antwoord 2

Kort nadat de schorsing van de 4 bedrijven was ingegaan, heeft de Chinese overheid
ons via de Nederlandse ambassade in Beijing geïnformeerd. Er is direct contact gezocht
met China om de schorsing ongedaan te maken. In de afgelopen twee maanden is er veelvuldig
contact geweest tussen betrokken partijen: de sector, de Chinese autoriteiten en mijn
ministerie. Dit heeft o.a. geleid tot video-bijeenkomsten waar de Chinese collega’s
hun vragen hebben kunnen stellen aan betrokken bedrijven. Dit heeft inmiddels geresulteerd
in het intrekken van de schorsing van 2 van de 4 betrokken slachterijen.

Vraag 3

Kunt u aangeven welk deel van de Nederlandse export van varkensvlees als gevolg van
dit besluit valt onder deze exportrestricties? Kunt u aangeven wat de exportwaarde
van de getroffen handelsstromen is?

Antwoord 3

Welk deel van de export van varkensvlees, of producten van varkens, dat naar China
wordt geëxporteerd onder de restricties zal vallen, is nog niet duidelijk, omdat cijfers
over het effect op de handelsstromen pas over een paar maanden beschikbaar komen.
De waarde van de export van varkensvlees vanuit Nederland naar China was in 2019 ca.
465 miljoen euro volgens de Market Access Database van de Europese Commissie.2 De totale Nederlandse export van varkensvlees bedraagt op jaarbasis ca. 2,4 miljard euro
(bron: COV3). De schade die met de schorsing van de bedrijven is gemoeid, kan op dit moment moeilijk
worden aangegeven, maar zou in potentie tot zo’n 20% van de totale Nederlandse export
van varkensvlees naar China kunnen oplopen. De export van varkensvlees naar China
betreft specifieke onderdelen van het varken, waarvoor een goede markt bestaat. Dit
werkt positief door in de totale vierkantsverwaarding van het dier.

Vraag 4

Vallen er naast varkensvlees nog andere producten onder exportrestricties genomen
door China als gevolg van het nieuwe coronavirus? Zijn er voor zover u bekend nog
andere producten of categorieën waarvoor een dergelijk importverbod overwogen wordt?

Antwoord 4

Naast varkensvlees zijn er vooralsnog geen andere restricties opgelegd door China
als gevolg van het coronavirus. Wij hebben geen indicatie dat andere producten hier
mogelijk mee te maken zullen krijgen.

Vraag 5

Kunt u bevestigen dat het nieuwe coronavirus onmogelijk kan overleven op vlees of
ander voedsel gedurende de export naar China en dat daarmee het risico uitgesloten
is dat het nieuwe coronavirus via geïmporteerd voedsel in een ander land wordt ingevoerd?

Antwoord 5

WHO en FAO stellen in een gezamenlijke publicatie «COVID-19 and food safety: guidance
for food businesses» van 7 april jl. dat er tot nu toe geen wetenschappelijk bewijs
is gevonden dat een virus dat de luchtwegen aantast, zoals het COVID-19 virus, zich
verspreidt via voedsel en/of voedselverpakkingen.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het Chinese importverbod voor Nederlands varkensvlees daarmee
geen enkel effect sorteert in de richting van de bestrijding van de verspreiding van
het nieuwe coronavirus en daarmee een onacceptabele inperking van het vrije handelsverkeer
is? Zo ja, hebt u dit overgebracht aan de Chinese overheid of bent u bereid dit te
doen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Nederland onderschrijft de conclusie van WHO en FAO zoals hierboven genoemd. De verantwoordelijke
Chinese autoriteiten zijn via de diplomatieke kanalen hierop gewezen.

Vraag 7

Kunt u aangeven welke garanties de betrokken Nederlandse bedrijven bereid zijn om
te geven met betrekking tot de waarborging van de voedselveiligheid van de geëxporteerde
producten? Bent u bereid om deze garanties over te brengen aan de Chinese overheid?

Antwoord 7

De voedselveiligheid is bij deze kwestie niet in het geding. De producten die Nederland
exporteert naar derde landen, zijn voorzien van een exportcertificaat dat door de
NVWA wordt afgegeven. Daarmee geeft de NVWA als competente autoriteit aan dat deze
producten voldoen aan de relevante nationale, Europese en internationale regelgeving,
en, indien van toepassing, ook de bilaterale afspraken die met een derde land zijn
gemaakt.

Omdat WHO en FAO stellen dat er tot nu toe geen wetenschappelijk bewijs is gevonden
dat een virus dat de luchtwegen aantast, zoals het COVID-19 virus, zich verspreidt
via voedsel en/of voedselverpakkingen, zijn er geen extra garanties op dit punt nodig.

Ter (verdere) voorkoming van COVID-19 besmettingen tussen werknemers op de werkvloer
in vleesverwerkende bedrijven, hebben deze bedrijven op verzoek van het ministerie
in een vroeg stadium protocollen opgesteld waarin extra maatregelen zijn opgenomen.
Dit protocol is ook gedeeld met de Chinese autoriteiten.

Vraag 8

Bent u bereid om de Chinese exportrestricties aan te kaarten op Europees niveau, nu
deze ook andere lidstaten raken? Overweegt u hierbij om aan te dringen op een gezamenlijke,
Europese reactie op landen die protectionistische maatregelen nemen die op geen enkele
manier wetenschappelijk te verantwoorden zijn vanuit het oogpunt van het tegengaan
van de verspreiding van het nieuwe coronavirus?

Antwoord 8

Dit onderwerp is op verschillende niveaus besproken met de Europese Commissie. Er
is aangedrongen op een gezamenlijke reactie richting China. De Europese Commissie
heeft China een brief gestuurd waarin ze wijst op het feit dat er volgens WHO en FAO
geen wetenschappelijk bewijs is voor het feit dat voedsel een bron is van COVID-19
besmettingen.