Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Nijkerken-de Haan over de verzamelbrief kinderopvang

Antwoord van Staatssecretaris Van ’t Wout (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen
2 september 2020). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 3700.

Vraag 1

Kunt u aangeven hoe de uitbetaling van de eigen bijdrage op 8 juli 2020 is verlopen?
Heeft u alle ouders kunnen bereiken die recht hadden op uitbetaling van de eigen bijdrage?1

Antwoord 1

De uitbetaling van de Tijdelijke Tegemoetkomingsregeling Kinderopvang is volgens schema
verlopen. Alle bekende 570.000 ouders hebben in 3 tranches (20/6; 27/6; 30/6) een
beschikking ontvangen met het bedrag van de tegemoetkoming. Op 8 juli is de tegemoetkoming
aan de ouders uitbetaald. Vanwege administratieve omissies zoals een niet tijdig doorgegeven
IBAN-nummer of het storneren van de tegemoetkoming door de bank, ontvangen enkele
ouders de tegemoetkoming gelijk met de uitbetaling van de herzieningen in oktober.

Ouders die kinderopvangkosten hebben gemaakt voor een nieuw kind met kinderopvang
en dat hebben doorgegeven in de periode van 6 april tot 4 september ontvangen omstreeks
8 oktober (in het kader van de herzieningsregeling) de vergoeding.

In de dienstverlening zijn de telefonische vragen zonder noemenswaardige wachttijden
tijdig behandeld. Tot nu toe hebben ongeveer 3.300 ouders (0,6%) een bezwaarschrift
ingediend.

Ouders die onder een gemeentelijke regeling vallen krijgen via de gemeenten een vergoeding,
zie ook antwoord 2.

Voor de groep ouders die niet onder de kinderopvangtoeslag of een gemeentelijke regeling
valt, was tot nu toe nog geen voorziening getroffen. Zoals ik ook aangeef in de beantwoording
van de Kamervragen van het lid Van Dijk (PvdA) kan ik u melden dat deze groep ouders
een vergoeding van de eigen bijdrage zal krijgen. Immers, ook deze ouders hebben kosten
gemaakt zonder gebruik te kunnen maken van de opvang. Op dit moment wordt de precieze
vormgeving, waaronder de nadere voorwaarden en de wijze van uitvoering, verder uitgewerkt.

Vraag 2

U geeft aan dat de gemeenten een vergoeding voor het gemeentelijke aanbod (Sociaal
Medische Indicatie, Voor- en Vroegschoolse Educatie en peuteraanbod) hebben gehad
om ouders te compenseren. Is dit bedrag inmiddels overgemaakt naar gemeenten? Kunt
u aangeven in hoeverre gemeenten gestart zijn met de uitvoering en wanneer deze ouders
uiterlijk de betaalde eigen bijdrage zal ontvangen?

Antwoord 2

Er is een groep ouders die gebruik maakt van kinderopvang via een gemeentelijke regeling
(peuteraanbod, sociaal medische indicatie (SMI) of voorschoolse educatie). Gemeenten
is gevraagd om ook deze ouders een vergoeding te bieden voor de eigen bijdrage die
zij hebben betaald in de periode dat de kinderopvang (gedeeltelijk) gesloten was (16 maart
t/m 7 juni). De vergoeding van de eigen bijdrage door gemeenten aan ouders wordt gefinancierd
doordat het Rijk éénmalig de al bestaande decentralisatie-uitkering voorschoolse voorziening
peuters met € 8,3 miljoen ophoogt. In de septembercirculaire wordt dit geregeld en
de gemeenten ontvangen de middelen vanaf oktober. De VNG heeft in juli een korte enquête
uitgezet over dit onderwerp waar circa 15% van de gemeenten op heeft gereageerd. Ruim
60% van deze gemeenten is bezig met het uitbetalen aan ouders. De overige gemeenten
zijn nog aan het kijken hoe zij dit administratief het beste kunnen regelen. Na de
zomer wordt er weer gekeken naar de stand van zaken bij gemeenten.

Vraag 3

Welke gevolgen heeft COVID-19 gehad voor kinderen die een traject bij de Voor- of
Vroegschoolse educatie volgen? Worden zij in staat gesteld om de gemiste uren in te
halen om te zorgen dat het doel van de leertrajecten bereikt wordt?

Antwoord 3

Gedurende de tijdelijke sluiting van de kinderopvang in verband met COVID-19 hebben
peuters die normaliter voorschoolse educatie krijgen hieraan niet kunnen deelnemen.
Ook hebben kleuters met een risico op een onderwijsachterstand geen extra begeleiding
gekregen door de tijdelijke sluiting van de scholen. Wel hebben scholen en gemeenten
maatwerk geboden aan kinderen in een kwetsbare positie. Als onderdeel van het steunpakket
voor het onderwijs2 verstrekt de Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media subsidies aan
aanbieders van voorschoolse educatie en aan scholen. Hiermee kunnen zij programma’s
aanbieden gericht op het tegengaan van opgelopen achterstanden. Voor deze beide subsidieregelingen
laat de Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media monitoring uitvoeren.

Vraag 4

Kunt u aangeven hoeveel ouders gebruik maken van de verschillende soorten formele
kinderopvang zonder gebruik te maken van kinderopvangtoeslag? Welke redenen liggen
daaraan ten grondslag? Gaat het hier om een vrijwillige keuze of zijn ouders uitgesloten
bijvoorbeeld omdat een van de partners niet werkt?

Antwoord 4

De groep ouders die geen gebruik maken van kinderopvangtoeslag en ook geen gebruik
maken van kinderopvang via een gemeentelijke regeling (SMI, VVE, peuteropvang) is
divers. Deze ouders zijn niet geregistreerd bij de overheid. Hierdoor niet bekend
is hoe groot deze groep precies is. Wel zijn er enige indicaties. Eerder schatte de
sector dat het tussen de 5.000 en 10.000 kinderen betreft. Verder heeft BOinK een
meldpunt geopend voor deze groep ouders. Hierop zijn meldingen voor ruim 3.700 kinderen
binnengekomen. BOinK geeft aan dat de grootste groep die zich bij BOinK heeft gemeld
eenverdieners betreft die geen recht hebben op kinderopvangtoeslag omdat niet beide
ouders werken (circa 55%). Verder is de samenstelling van de groep uiteenlopend en
daarmee ook de reden waarom de ouders geen overheidsvergoeding krijgen. Het gaat bijvoorbeeld
ook om ouders die geen baan hebben, om expats, of mensen die geen kinderopvangtoeslag
willen (maar hier wel recht op hebben).

Vraag 5

Na sluiting van de kinderopvangorganisaties en gastouderopvang op 16 maart 2020 heeft
het kabinet aangekondigd ouders tegemoet te komen in de eigen bijdrage voor kosten
voor de kinderopvang, bent u van mening dat hiermee de verwachting is gewekt dat alle
ouders die een eigen bijdrage door hebben betaald deze kosten vergoed zouden krijgen?
Klopt het dat er destijds geen uitzondering is aangegeven voor deze groep als het
ging om het vergoeden van de eigen bijdrage?

Antwoord 5

Het kabinet heeft op 20 maart aangegeven dat ouders die hun kind(eren) vanwege de
coronacrisis tijdelijk niet naar de kinderopvang of bso kunnen brengen, maar wel de
rekening hebben betaald, hun geld terug krijgen3. Op dat moment is geen (expliciet) onderscheid gemaakt tussen ouders die kinderopvangtoeslag
krijgen, onder een gemeentelijke regeling vallen of de kosten geheel zelf dragen.
Voor de ouders die vallen onder de kinderopvangtoeslag en onder een gemeentelijke
regeling zijn inmiddels voorzieningen getroffen. Zoals ik aangeef in vraag 1 zal er
ook de overige groep ouders een regeling worden getroffen. Op dit moment ben ik aan
het onderzoeken hoe ik deze vergoeding kan vormgeven en wat de voorwaarden zullen
zijn en hoe de uitvoering er uit komt te zien.

Vraag 6

In hoeverre vindt u een tegemoetkoming voor deze groep ouders wenselijk, mede gezien
het beeld dat bij ouders is ontstaan dat de overheid de kosten voor de kinderopvang
gedurende de verplichte sluiting door COVID-19 voor ouders zou vergoeden zolang de
betreffende ouders de factuur gewoon zouden voldoen?

Antwoord 6

Zie antwoord 1.

Vraag 7

Wat is het bedrag dat is gemoeid is indien de regeling ook van toepassing zou zijn
op deze ouders?

Antwoord 7

Voor vergoeding voor deze groep ouders is 8,5 mln. gereserveerd. De precieze kosten
hangen samen met de uiteindelijke grootte van de doelgroep en de wijze waarop de regeling
wordt vormgegeven.

Vraag 8

Bent u bereid ook deze ouders te compenseren, de gecreëerde verwachtingen in ogenschouw
nemende?

Antwoord 8

Ja. Zie de beantwoording bij vraag 1.