Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Beckerman over de olieprijs die onder nul dollar zakt

Antwoord van Minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) (ontvangen 7 juli 2020).
Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 2787.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat de olieprijs hard onderuit gaat?1

Antwoord 1

Ik heb kennisgenomen van het bericht dat de prijs van een vat Amerikaanse olie (de
lichte West Texas Intermediate) voor het eerst in de geschiedenis kortstondig onder
nul is gezakt en dus even negatief is geweest. Door de coronacrisis krimpt de economie
en is de vraag naar olie gekelderd. Aflopende termijncontracten hebben ertoe geleid
dat oliebedrijven geld toegeven aan handelaren om hun olie af te nemen. Dit om te
voorkomen dat de productie zou moeten worden stilgelegd, wat nog kostbaarder is. Op
het moment dat de prijs van de Amerikaanse olie onder nul zakte, was de prijs voor
Noordzeeolie ook gedaald, maar daar werd nog altijd 23 dollar per vat voor gevraagd.
Mede door afspraken tussen de olieproducerende landen over productiebeperking en het
op termijn verwachte economisch herstel is de verwachting dat de olieprijs van de
Amerikaanse olie weer zal aantrekken.

Vraag 2

Heeft u contact met de oliebedrijven in Nederland? Zijn er bedrijven die het financieel
zwaar hebben door deze historische oliecrash?

Antwoord 2

Ik heb hierover geen contact gehad met bedrijven die olie winnen in Nederland. De
extreem lage olieprijs brengt landen en bedrijven die voor hun inkomsten afhankelijk
zijn van oliewinning, zoals de Golfstaten, Rusland, Venezuela, Nigeria en de Verenigde
Staten, in problemen. In Nederland doet die situatie zich niet voor, omdat de oliewinning
voor de Nederlandse economie geen rol van betekenis speelt. Wel is het zo dat gasbedrijven
in Nederland de gevolgen van de door de coronacrisis veroorzaakte economische teruggang
ervaren. Dat vertaalt zich in het uitblijven van investeringen in de opsporing en
winning van aardgas. Een verbetering van de investeringsaftrek, zoals voorgesteld
in het wetsvoorstel tot wijziging van de Mijnbouwwet, dat bij de Tweede Kamer is ingediend,
beoogt investeringen te stimuleren en de te snelle daling van de aardgasproductie
af te remmen, zodat de infrastructuur in stand blijft en later ingezet kan worden
in het kader van de duurzame energievoorziening.

Vraag 3

Kan deze situatie gevolgen hebben voor de schadeafhandeling van omwonenden rond een
gas-en olieput? Kunnen betreffende bedrijven gemaakte afspraken nog nakomen? Staat
de overheid garant voor schadeloosstelling van omwonenden? Wordt het geen tijd om
nu toch de omgekeerde bewijslast voor kleine velden in te voeren bij schade door mijnbouwactiviteiten
om het gedupeerde omwonenden niet nog moeilijker te maken wanneer de schadeveroorzakers
failliet zijn?

Antwoord 3

De huidige economische situatie heeft geen gevolgen voor de schadeafhandeling van
omwonenden en de in dat kader gemaakte afspraken. Mijnbouwondernemingen zijn en blijven
te allen tijde verplicht de eventuele schade die is ontstaan door hun mijnbouwactiviteiten
te vergoeden en bestaande afspraken na te komen. Daartoe hebben zij financiële middelen
gereserveerd en zo nodig kan ik in voorkomende gevallen bepalen dat zij zekerheid
dienen te stellen ter dekking van de aansprakelijkheid voor de schade als gevolg van
het winnen van delfstoffen. De overheid staat niet garant voor schadeloosstelling
van omwonenden, maar zoals ik mijn brief van 9 juni 2020 heb aangegeven zorg ik voor
een laagdrempelige, transparante en deskundige afhandeling van schade door de Commissie
Mijnbouwschade die de bewijslast oppakt en daarmee de schademelder ontzorgd. De financiële
situatie van een mijnbouwonderneming speelt in de afweging van de Commissie geen rol.
Indien een gedupeerde omwonende schade heeft geleden door een activiteit door een
mijnbouwonderneming die wegens een faillissement de schade niet meer zal kunnen vergoeden,
dan kan deze gedupeerde een beroep doen op het Waarborgfonds Mijnbouwschade.

Vraag 4 en 5

Verwacht u gevolgen voor het onderhoud en de veiligheid van gas- en olielocaties?
Zo ja, welke? Hoe wordt deze veiligheid gemonitord? Door wie en hoe vaak? Hoe is de
staat van veiligheid op dit moment? Wat gaat u doen om de veiligheid te waarborgen?

Welke gevolgen heeft deze crash voor het opruimen van gas- en olieputten in de toekomst?
Blijven de gas- en oliebedrijven in staat dit veilig voor mens, dier en natuur te
doen?

Antwoord 4 en 5

De daling van de olieprijs mag en zal geen gevolgen kunnen hebben voor het onderhoud
en de veiligheid van gas- en olielocaties en voor het opruimen van deze locaties in
de toekomst. Het genoemde wetsvoorstel tot wijziging van de Mijnbouwwet bevat waarborgen
dat bedrijven daarvoor ook voldoende financiële middelen hebben voor het verantwoord
en zorgvuldig opruimen van gas- en olieputten. Verder houdt Staatstoezicht op de Mijnen
er nauwgezet toezicht op dat de ter zake geldende voorschriften strikt worden nageleefd
en alle verplichtingen goed en zorgvuldig worden uitgevoerd.

Vraag 6

Welke gevolgen heeft dit voor werknemers van deze bedrijven? Gaat u een plan maken
om de werknemers die ontslagen worden om te scholen en een baan in de duurzame sector
aan te bieden? Of is dat plan er al? Zo ja, hoe ziet dat plan er uit? Zo nee, wanneer
kunt u de Kamer daarvan op de hoogte brengen?

Antwoord 6

De huidige economische crisis trekt diepe sporen en heeft onmiskenbaar gevolgen voor
bedrijven en de werkgelegenheid, niet alleen voor de mijnbouwsector. Ik heb geen voornemens
om in het bijzonder werknemers uit de gas- en oliesector om te scholen en in te zetten
in de duurzame sector. Dat is aan de sector zelf.

Vraag 7

Wat gaat u doen om de veiligheid te garanderen als gas- en oliebedrijven failliet
gaan?

Antwoord 7

Door het toezicht van Staatstoezicht op de Mijnen is gewaarborgd dat de veiligheid
van mijnbouwactiviteiten is gegarandeerd. Mocht een gas- of oliebedrijf failliet gaan
en de activiteiten niet door een ander bedrijf worden overgenomen, dan zijn er via
het stelsel van Decommissioning Security Agreements adequate financiële garanties
dat de putten en boorgaten op een verantwoorde en veilige manier worden afgesloten
en het mijnbouwwerk wordt ontmanteld en verwijderd. Dit wordt uitgewerkt in het wetsvoorstel
tot wijziging van de Mijnbouwwet dat thans in behandeling is in de Tweede Kamer.

Vraag 8

Klopt het dat Vermillion al afspraken heeft gemaakt over winsten die naar Canada gaan,
terwijl de aansprakelijkheid in Nederland blijft? Zo ja, hoe kan dit zonder dat de
Eerste Kamer zich over het CETA-verdrag heeft uitgesproken?

Antwoord 8

De wijze waarop een bedrijf als Vermilion is georganiseerd, staat los van de aansprakelijkheid
voor de wijze waarop zij haar mijnbouwactiviteiten in Nederland uitvoert. Ook Vermilion
zal en kan te allen tijde worden aangesproken op haar verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid
bij de uitoefening van haar mijnbouwactiviteiten.

Vraag 9

Welke effecten heeft de huidige situatie in de oliemarkt voor olieopslag in de havens
van Amsterdam en Rotterdam en voor in Nederland actieve oliehandelaren?

Antwoord 9

Door de afgenomen vraag naar olie zijn de voorraden toegenomen en zitten de olieopslagen
inmiddels vol.

Vraag 10

Welke gevolgen heeft deze oliecrash voor Energie Beheer Nederland (EBN)? Kunt u uw
antwoord toelichten?

Antwoord 10

De gevolgen van de daling van de olieprijs zijn beperkt voor EBN omdat de oliewinning
in Nederland gering van omvang is. In 2019 werd in totaal 0,90 miljoen Sm3 aardolie gewonnen, gemiddeld 2.468 Sm3 per dag. De opbrengsten uit de oliewinning zijn voor EBN van ondergeschikt belang.
De lage gasprijs heeft daarentegen grotere financiële consequenties voor EBN en daarmee
voor de gasbaten voor de Staat. Wat deze gevolgen precies zijn, laat zich pas later
berekenen.