Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Buitenweg en Özütok over het bericht ‘Parlement, maak een einde aan deze uitzonderingstoestand’

Antwoord van Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid), mede namens de Minister
van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (ontvangen 6 juli 2020).

Vraag 1

Kunt u duidelijkheid verschaffen over de vraag met hoeveel mensen bij elkaar op 1,5 meter
afstand er sprake is van een overtreding van de huidige noodverordeningen (die ingegaan
zijn op 11 mei jl.)? Wanneer is er precies sprake van een samenkomst?1

Antwoord 1

De maatregelen met betrekking tot de afstandsnorm en samenkomsten zijn op aanwijzing
van de Minister van VWS met ingang van 1 juni jl. gewijzigd en daarna opnieuw gewijzigd
met ingang van 1 juli. Op basis van de modelnoodverordening per 1 juni, die in iedere
veiligheidsregio is omgezet in een noodverordening, was het verboden om zich te bevinden
in de publieke ruimte zonder daarbij 1,5 meter in acht te nemen, waarbij kon worden
gehandhaafd vanaf 3 personen. Dit verbod gold niet voor personen die gezamenlijk een
huishouden vormen, voor het houden van afstand tot kinderen tot en met 12 jaar, bij
de uitoefening van contactberoepen, voor een persoon met een handicap en diens begeleiders,
voor personen van 13 tot en met 18 jaar die georganiseerd en begeleid buiten sporten
en bewegen. In de uitvoering van jeugdhulp was het verbod niet van toepassing op kwetsbare
jongeren in de leeftijd van 13 tot en met 18 jaar onderling en op kwetsbare jongeren
en jeugdhulpverleners onderling.

Op grond van de noodverordeningen per 1 juni, gold een verbod op samenkomsten van
meer dan dertig personen, exclusief personeel. Dit verbod gold zowel voor samenkomsten
in voor publiek openstaande gebouwen en daarbij behorende erven (dat wil zeggen gebouwen
die in beginsel voor eenieder toegankelijk zijn) als in besloten plaatsen, niet zijnde
woningen. Ook voor samenkomsten gold dat betrokkenen te allen tijde 1,5 meter afstand
moeten houden tot de dichtstbijzijnde persoon.

Bij excessen kon worden opgetreden tegen bijvoorbeeld «coronafeestjes» in studentenhuizen,
garages, loodsen en dergelijke met gebruikmaking van een noodbevel. Bij «coronafeestjes»
in garages en loodsen kon ook worden opgetreden als er meer dan 30 personen aanwezig
waren.

Naar aanleiding van de besluitvorming van 24 juni jl. zijn per 1 juli nieuwe noodverordeningen
in werking getreden. Zo zijn de maatregelen met betrekking tot samenkomsten aanzienlijk
versoepeld, maar de onderlinge afstand van 1,5 meter geldt onverkort. De laatste stand
van zaken t.a.v. de geldende maatregelen kan worden teruggevonden op de website van
de rijksoverheid2.

Vraag 2

Hoe verhoudt de uitspraak van de Minister-President tijdens zijn persconferentie op
19 mei jl. «dat er op dit moment geen strikte begrenzing is van met hoeveel mensen
je ergens mag zijn, mits er 1,5 meter afstand gehouden wordt» zich tot het feit dat
in sommige Veiligheidsregio’s op grond van de thans geldende noodverordening mensen
wel een boete hebben gekregen omdat zij met 3 of meer mensen op 1,5 meter in bijvoorbeeld
een park zaten?

Antwoord 2

Op basis van de noodverordening die geldig was van 11 mei tot 1 juni jl., gold een
algeheel verbod op samenkomsten, met enkele uitzonderingen. Er kon opgetreden worden
op basis van dit verbod op samenkomsten. Op 19 mei lichtte de premier een wijziging
hiervan toe die inhield dat er geen sprake meer was van een algeheel verbod op samenkomsten.
Wel gold vanaf 1 juni het verbod op het in de publieke ruimte niet in acht nemen van
de veilige afstand van 1,5 meter. Vanaf 3 personen kon worden gehandhaafd op het niet
in acht nemen van de onderlinge afstand van 1,5 meter. Ook per 1 juli geldt in de
publieke ruimte een verbod (met enkele uitzonderingen) op het niet in acht nemen van
de onderlinge afstand van 1,5 meter. Ook nu geldt dat de 1,5 meter afstandsnorm kan
worden gehandhaafd vanaf drie personen.

Vraag 3

Hoe moet de opmerking van de Minister-President dat «als de groep te groot wordt,
er al gauw sprake is van een evenement» begrepen worden? Wat is precies de definitie
van een evenement? Viel bijvoorbeeld een verjaardag of picknick met 8 mensen in een
park altijd al onder de definitie van evenement?

Antwoord 3

Op grond van de «modelnoodverordening COVID-19 bij aanwijzing van 8 mei 2020» en de
«modelnoodverordening COVID-19 bij aanwijzing van 26 mei 2020» wordt onder evenement
verstaan: «elke voor publiek toegankelijke verrichting van vermaak, met uitzondering
van markten als bedoeld in artikel 160, eerste lid, onderdeel g, van de Gemeentewet
en betogingen, samenkomsten en vergaderingen als bedoeld in de Wet openbare manifestaties;
onder evenementen vallen mede, maar niet uitsluitend, herdenkingsplechtigheden, braderieën,
optochten niet zijnde manifestaties in de zin van de Wet openbare manifestaties, feesten,
festivals, popconcerten en overige muziekvoorstellingen, betaald voetbalwedstrijden
(met of zonder publiek), straatfeesten, barbecues en vechtsportwedstrijden». Een verjaardag
of picknick valt in principe niet onder de definitie van evenement, maar viel wel
onder het verbod op samenkomsten. Inmiddels geldt dat mensen buiten in de publieke
ruimte samen mogen komen zolang zij de 1,5 meter afstand houden.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de verwarring over wat nu precies wel en niet mag, bijdraagt
aan onduidelijkheid voor zowel burgers als voor handhavers? Hoe gaat u ervoor zorgen
dat deze onduidelijkheid wordt weggenomen?

Antwoord 4

In zijn algemeenheid geldt dat een noodverordening voldoende bepaalde voorschriften
moet bevatten om te kunnen worden nageleefd en gehandhaafd. Vanaf het moment dat de
eerste opdrachten op grond van artikel 7 Wet publieke gezondheid zijn gegeven, worden
regelmatig ervaringen gedeeld uit de uitvoeringspraktijk. Ook juridische vraagstukken
komen daarbij aan de orde, waaronder die rondom het begrip «samenkomsten». In dit
verband is relevant dat een wetsvoorstel in voorbereiding is waarin ook de normstelling
rond samenkomsten wordt betrokken.