Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Van Raan en Wassenberg over het bericht dat Shell de Nationale Boomfeestdag van Staatsbosbeheer sponsort

Antwoord van Minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit), mede namens
de Ministers van Economische Zaken en Klimaat, voor Basis- en Voortgezet Onderwijs
en Media en van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (ontvangen 9 april 2020).

Vraag 1

Wist u dat Shell de Nationale Boomfeestdag van Staatsbosbeheer sponsort?1

Antwoord 1

Ja. De organisator van de Nationale Boomfeestdag is overigens een onafhankelijke stichting.
Staatsbosbeheer heeft deze opgericht en participeert in het bestuur, maar is geen
organisator van de boomfeestdag.

Vraag 2

Wist u dat Shell samen met negentien andere bedrijven verantwoordelijk is voor meer
dan een derde van alle CO2-uitstoot sinds 1965?2

Antwoord 2

Ik heb kennis genomen van het artikel.

Vraag 3

Wist u dat Shell naar eigen zeggen nog decennia zal blijven profiteren van olie- en
gasopbrengsten en nog tot in de jaren dertig naar nieuwe olie- en gasvelden wil blijven
zoeken?3

Antwoord 3

Ja.

Vraag 4

Wist u dat onderzoek heeft uitgewezen dat het in productie houden van de huidige olie-
en gasvelden, nog afgezien van geplande investeringen, het onmogelijk maakt om de
klimaatopwarming onder de 1,5 graden Celsius te houden?4

Antwoord 4

Ik ken het artikel. Het is duidelijk dat de internationale klimaatdoelen aanzienlijke
consequenties gaan hebben voor de fossiele energiesector. Het is de verantwoordelijkheid
van individuele bedrijven om daar rekening mee te houden. De Nederlandse overheid
neemt zijn verantwoordelijkheid door het stellen van nationale emissiereductiedoelen
en het nemen van maatregelen. Eén van de maatregelen van het Klimaatakkoord is dat
alle bedrijven in Nederland hun CO2-uitstoot naar beneden dienen te brengen. Zoals afgesproken in het Klimaatakkoord
zal een CO2-heffing volgen als een bedrijf meer CO2-uitstoot dan het aan de ETS-benchmark gerelateerde niveau.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het behouden en het planten van bomen belangrijk is in het kader
van de klimaatopgave, maar symptoombestrijding is wanneer Shell er een dergelijke
klimaatontwrichtende bedrijfsvoering op nahoudt? Zo, nee, hoe beoordeelt u deze sponsoractie
van Shell dan?

Antwoord 5

Ik deel het beeld dat bomen en planten een belangrijke bijdrage leveren aan de klimaatopgave.
Het is echter duidelijk dat er maatregelen in alle sectoren van de economie nodig
zijn om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen.

Vraag 6

Deelt u de mening dat, in het licht van bovenstaande, het sponsorschap van de Nationale
Boomfeestdag mensen de indruk zou kunnen geven dat Shell meer doet voor het klimaat
dan daadwerkelijk het geval is?

Antwoord 6

Het is van belang dat alle partijen in Nederland, groot of klein, actief bijdragen
aan een groener en schoner Nederland. Daarbij kan en wil ik geen partijen of maatregelen
uitsluiten. Gezien de afspraken in het Klimaatakkoord over het reduceren van broeikasgasemissies
in de industrie, is het duidelijk dat van Shell een veel grotere bijdrage wordt gevraagd
dan het sponsoren van het planten van bomen.

Vraag 7

Deelt u de mening dat Shell de schuld voor de klimaatcrisis onevenredig naar de individuele
burger verlegd en haar eigen aandeel in de klimaatcrisis maskeert, door bezoekers
van de Nationale Boomfeestdag te vragen met de trein te komen vanwege het klimaat?5

Antwoord 7

Nee. De stichting Nationale Boomfeestdag verzoekt bezoekers met de trein te komen,
hetgeen mij een positief geluid lijkt. Shell zal deze oproep waarschijnlijk hebben
overgenomen.

Vraag 8

Deelt u de mening dat het sponsoren van de Nationale Boomfeestdag als niets meer dan
een PR-stunt en als «greenwashing» gekwalificeerd kan worden? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 8

Zie het antwoord op vraag 6.

Vraag 9

Wist u dat de Boomfeestdag ook lesmateriaal voor kinderen aanbiedt waarin hen wordt
verteld dat vliegreizen volledig gecompenseerd kunnen worden door bomen te planten?6

Antwoord 9

Nee.

Vraag 10

Wist u dat wetenschappers ernstige twijfels hebben bij de berekeningen rond vrijwillige
CO2-compensatie, mede omdat de klimaatschade veroorzaakt door een vliegreis twee keer
zo groot is als volgens gangbare berekeningen?7

Antwoord 10

Ik ben bekend met het bericht in Trouw. Ik zal de Kamer naar aanleiding hiervan separaat
informeren over de vrijwillige CO2-compensatiemarkt.

Vraag 11

Bent u bereid de organisatoren van de boomfeestdag erop te wijzen dat volledige compensatie
ter discussie staat? Zo nee waarom niet?

Antwoord 11

Dat lijkt mij niet nodig, gezien de vele publicaties die er recent zijn verschenen
over dit onderwerp. Daarnaast gaat het om vrijwillige bijdragen die niet in de plaats
komen van emissiereducties op Nederlands grondgebied die onder het Klimaatakkoord
zijn afgesproken of de reductie van internationale emissies van de luchtvaart waar
in de International Civil Aviation Organization (ICAO) afspraken over zijn gemaakt. Over de vrijwillige CO2-compensatiemarkt zal de Minister van Economische Zaken en Klimaat de Kamer, zoals
hierboven genoemd, separaat informeren.

Vraag 12, 13

Erkent u dat dergelijk lesmateriaal misleidend is over de klimaatschade van vliegreizen?
Zo nee, waarom niet?

Deelt u de mening dat dit lesmateriaal derhalve gekwalificeerd kan worden als kindermarketing?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 12, 13

Met enige regelmaat krijgt het kabinet vragen over de inhoud van leermiddelen. Hoe
begrijpelijk het soms ook is dat bepaalde passages uit leermiddelen vragen oproepen,
hechten we er aan de formele verantwoordelijkheidsverdeling omtrent de inhoud van
leermiddelen te respecteren, en kunnen dan ook niet inhoudelijk ingaan op deze vragen.
Zoals de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de Minister voor Basis-
en Voortgezet Onderwijs, en ook hun voorgangers, aan uw Kamer in vele eerdere (schriftelijke)
vragen hierover hebben aangegeven, is het niet aan het kabinet om de inhoud van leermiddelen
te beoordelen, maar aan scholen. We hebben, via de vrijheid van onderwijs, grondwettelijk
verankerd dat scholen het onderwijs zelf mogen inrichten en daarbij leermiddelen van
hun keuze mogen gebruiken. Dat past bij de autonomie van scholen en de professionele
ruimte van leraren om daarin eigen afwegingen te maken. Tegelijkertijd is onderdeel
van die vrijheid dat scholen de verantwoordelijkheid hebben om richting ouders en
leerlingen aanspreekbaar te zijn op de gemaakte keuzes en de omgang met leermethoden.

Vraag 14

Wat vindt u ervan dat de marketingmachine van Shell de belangrijke opgave van Staatsbosbeheer
om bomen te beschermen en te planten kaapt?

Antwoord 14

Shell levert een welkome bijdrage aan het financieren van nieuw bos, maar daarmee
worden niet alle inspanningen op dit vlak aan Shell toegeschreven.

Vraag 15

Vindt u het gepast dat u zelf deelneemt aan een dergelijk gegreenwasht evenement?
Kunt u dat toelichten?

Antwoord 15

Ik vind het belangrijk om een evenement waarbij kinderen waardering voor de natuur
wordt bijgebracht, te steunen. Een traditie die teruggaat tot de jaren »50 van de
20e eeuw en waar miljoenen kinderen, en inmiddels volwassenen, met veel plezier op terugkijken.