Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Paternotte en Sienot over het bericht “CO2-compensatie is misleidend en ‘nattevingerwerk’” gepubliceerd in Trouw van 13 februari 2020

Antwoord van Minister Van Nieuwenhuizen Wijbenga (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen
6 april 2020).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «CO2-compensatie is misleidend en «nattevingerwerk?»?1

Antwoord 1

Ja, daarmee ben ik bekend.

Vraag 2

Deelt u de zorgen over de betrouwbaarheid van CO2-compensatieprojecten voor de luchtvaart?

Antwoord 2

Aangezien de effectiviteit van CORSIA afhangt van de betrouwbaarheid van alle elementen
van het systeem, heeft ook de betrouwbaarheid van CO2-compensatieprojecten mijn aandacht. Via de Nederlandse deelname aan ICAO wordt er
op toe gezien dat internationaal strenge voorwaarden gehanteerd worden voor de kwaliteit
van certificaten, die luchtvaartmaatschappijen voor CORSIA zullen kopen. Op de kwaliteit
van certificaten die luchtvaartmaatschappijen vrijwillig kopen in de markt vindt geen
toezicht plaats, net zoals breder geldt voor de gehele vrijwillige markt in CO2-compensatie. De certificaten die vrijwillig worden gekocht en waarop geen toezicht
is kunnen niet worden gebruikt voor CORSIA, terwijl de certificaten waarop wel toezicht
is wel kunnen worden gebruikt voor CORSIA.

Vraag 3, 4 en 5

Bent u het ermee eens dat deze onbetrouwbaarheid kan leiden tot een onrealistisch
beeld van de daadwerkelijke kosten van CO2-reductie, en dat dit beeld de markt voor CO2-reductieprojecten kan verstoren ten koste van CO2-reductieprojecten die wel daadwerkelijk een positieve impact kunnen hebben? Kunt
u uw antwoord toelichten?

Gaat u stappen ondernemen of bent u bereid stappen te nemen tegen misleiding in de
luchtvaart bij CO2-compensatieclaims, ook gezien dit onderdeel wordt van het Carbon Offsetting and Reduction
Scheme for International Aviation (CORSIA), dat in 2021 met een pilot zal starten?
Zo ja, hoe gaan deze stappen eruitzien?

Hoe gaat u waarborgen dat de emissiecompensatie-investeringen die zullen worden gemaakt
binnen het CORSIA zullen gaan naar projecten die daadwerkelijk de CO2-compensatie genereren die zij beloven?

Antwoord 3, 4 en 5

In de afgelopen 20 jaar is er onder het Kyoto Protocol (de voorloper van de Overeenkomst
van Parijs) heel veel ervaring opgedaan met CO2-compensatieprogramma’s en projecten. Deze ervaring is gebruikt bij de uitwerking
van de emissions unit eligibility criteria;regels voor programma’s en projecten die in aanmerking komen voor CORSIA. Die regels
zijn opgesteld om er op toe te zien dat CO2-certificaten daadwerkelijke reductie betekenen, dat de investeringen additioneel
zijn, en ook dat certificaten maar één keer kunnen worden ingezet voor het reduceren
van CO2 (voorkomen van dubbeltelling).

Aan de hand van deze criteria worden programma’s en projecten door een speciaal daartoe
ingestelde technische commissie (Technical Advisory Board,TAB) beoordeeld en wordt
bepaald of de eenheden van deze programma’s en projecten onder CORSIA mogen worden
ingebracht en waarvan luchtvaartmaatschappijen vervolgens de CO2-certificaten kunnen kopen. Nederland is betrokken geweest bij de totstandkoming en
uitwerking van deze regels. Via de Nederlandse zetel in de Raad van ICAO kan scherp
worden toegezien op de toepassing van die criteria en het daarop gebaseerde advies
van de TAB.

Vraag 6, 7, 8 en 9

Deelt u de mening dat een verstoring van de emissiecompensatiemarkt door onbetrouwbare
aanbieders zou kunnen leiden tot een vertekend beeld bij de Nederlandse consument
over de klimaatimpact van vluchten, waarmee het transportkeuzes zou kunnen beïnvloeden?

Bent u ook van mening dat de Nederlandse consument erop moet kunnen vertrouwen dat
het geld dat zij investeren via deze compensatieaanbieders ook daadwerkelijk leidt
tot de aan hen beloofde CO2-reductie?

Hoe houdt u toezicht of bent u van plan toezicht te gaan houden op CO2-compensatieclaims en de daarbij horende certificatieschema’s, zoals bijvoorbeeld
de Gold Standard? Kunt u bovendien toelichten hoe deze manieren ertoe bij zouden kunnen
dragen dat de Nederlandse consument kan vertrouwen in de waarde van een eventuele
CO2-reductie-investering?

Bent u van plan om afspraken te gaan maken met de luchtvaartsector over het verplaatsen
van een deel van hun CO2-compensatie-investeringen naar projecten binnen de EU, of zelfs Nederland, zodat
toezicht houden op claims eventueel vergemakkelijkt kan worden en er een nieuwe financiële
impuls ontstaat om in Nederland en de EU te werken aan CO2-reductie? Zo ja, kunt u toelichten wanneer en hoe u dat van plan bent te doen?

Antwoord 6, 7, 8 en 9

Ik raad de consument aan om altijd kritisch te kijken naar de CO2-uitstoot van verschillende transportmodaliteiten en dit mee te laten wegen bij het
maken van keuzes. Dat consumenten vrijwillig de mogelijkheid hebben om uitstoot te
compenseren is geen vervanging voor het maken van een dergelijke keuze.

Hoe en waar private ondernemingen hun CO2-compensatie-investeringen doen is de uitkomst van een complex proces, waarbij een
afweging wordt gemaakt op basis van aspecten zoals prijs van de reductie-eenheden,
prijsontwikkeling in de koolstofmarkt, de kwaliteit van de aangeboden projecten, de
kosten van investeringen in andere reductiemaatregelen en de gevolgen voor de ticketprijs.
Aangezien toezicht op CORSIA internationaal geregeld is, is het bovenal van belang
dat de kwaliteit van compensatieprojecten waarvan CO2-certificaten worden gekocht aan de criteria voldoet. Daar wordt op gestuurd in ICAO.

Voor de beantwoording van de vragen over het functioneren en eventueel toezicht op
de vrijwillige CO2compensatiemarkt verwijs ik naar de Kamerbrief van mijn collega van Economische Zaken
en Klimaat (DGKE-K/20065012, d.d. 12 maart 2020).