Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Ploumen en Van den Hul over het bericht ‘Bijna een miljoen Syriërs zitten als ratten in de val in Idlib – of is er nog hoop?‘

Antwoord van Minister Kaag (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking), mede
namens de Minister van Buitenlandse Zaken (ontvangen 18 maart 2020).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Bijna een miljoen Syriërs zitten als ratten in de val
in Idlib – of is er nog hoop»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de grote zorg over de dramatische situatie van honderdduizenden vluchtelingen
die in de Syrische provincie Idlib vastzitten tussen aan de ene kant bombardementen
van het Assad-regime en Rusland, waarbij sinds het begin van 2020 al 300 burgers zijn
omgekomen, en aan de andere kant de hermetisch afgesloten Turks-Syrische grens?

Antwoord 2

Ja. De situatie van de ontheemden in Idlib is mensonterend en de noden in het gebied
zijn hoog. Nederland levert op verschillende manieren humanitaire hulp om de noden
van de vluchtelingen in Idlib te lenigen (zie antwoord2.

Vraag 3

Beschikt u, naast de schatting van VN-hulpcoördinator Mark Lowcock, over cijfers over
het aantal vluchtelingen dat vastzit in de provincie Idlib?

Antwoord 3

Naast de cijfers van UNOCHA ontvangen we ook informatie via andere humanitaire partners.
Huidige schatting (begin maart) geeft aan dat er 961.000 burgers ontheemd zijn geraakt
vanaf 1 december 2019. In Idlib waren de noden van mensen al zeer hoog. Velen van
hen waren eerder ontheemd. Naar schatting zijn 2,8 miljoen mensen in Idlib afhankelijk
van humanitaire hulp.

Vraag 4

Deelt u de mening dat alles moet worden gedaan om deze vluchtelingen bescherming te
bieden?

Antwoord 4

Het kabinet zet zich actief in om de humanitaire noden te lenigen voor alle noodhulpbehoevende
burgers in Idlib, ook van deze ontheemden.

Vraag 5

Heeft u maatregelen genomen of gaat u maatregelen nemen om de vluchtelingen in Idlib
humanitaire hulp te bieden? Zo ja, welke? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Nederland biedt via verschillende kanalen humanitaire hulp aan de bevolking in Idlib,
onder andere aan burgers die (opnieuw) ontheemd zijn geraakt. Dit doet Nederland via
ongeoormerkte bijdragen aan VN organisaties als UNICEF, UNHCR, WFP en het CERF. Dit
laatste fonds heeft recent een bijdrage van USD 30 mln. voor Noordwest-Syrië vrijgemaakt.
Ten tweede draagt Nederland bij via crisis-specifieke bijdragen aan de Humanitaire
Pooled Funds. Recent is onze reguliere bijdrage voor 2020 van EUR 5,1 mln. aan het Syria Cross-Border
Humanitarian Pooled Fund verhoogd met EUR 2 mln. vanwege de zeer hoge noden. Als derde
kanaal steunt Nederland ook internationale NGOs via de Dutch Relief Alliance (DRA).
De DRA is ook net een acute response gestart in Noordwest-Syrië voor EUR 2 mln. Als
laatste draagt Nederland via de EU bij aan humanitaire hulp. De EU heeft onlangs een
additionele bijdrage van EUR 60 mln. aangekondigd.

Vraag 6

Worden op dit moment maatregelen in EU- en VN-verband genomen om de humanitaire situatie
in Idlib te verbeteren? Zo ja, welke? Zo nee, waarom niet? Is Nederland bereid om
haar bijdrage te verhogen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Naast de financiële bijdragen vinden er ook meerdere discussies en demarches plaats,
o.a. in EU verband, om de humanitaire situatie te verbeteren, humanitaire toegang
tot alle gebieden mogelijk te maken en bescherming van burgers centraal te stellen.
Gesprekken vinden onder andere plaats in New York bij de Secretaris-Generaal van de
VN, in Geneve bij het kantoor van de VN Syrië Gezant en in de regio, in Turkije, Jordanië
en elders. Naast verbetering van de algemene humanitaire toegang is Nederland ook
actief betrokken bij het bepleiten van cross-border hulpverlening: voor de getroffen
bevolking in Noordwest en Noordoost Syrië is het absoluut noodzakelijk om hulp te
kunnen blijven leveren vanuit Turkije en Irak.

Vraag 7

Heeft u naar aanleiding van de situatie in Idlib contact opgenomen met uw Turkse ambtgenoot
om te bezien wat er gedaan kan worden om de vluchtelingen te helpen? En zo ja, met
welk resultaat? En zo nee, waarom niet?

Antwoord 7

De Voorzitter van de Europese Raad en de EU Hoge Vertegenwoordiger hebben contact
gehad met de Turkse regering en zijn ook naar Turkije gereisd. De situatie in Idlib
is op 9 maart besproken tussen President Erdogan en de voorzitters van de Europese
Raad en Europese Commissie. Nederland steunt de inspanningen van de EU om met Turkije
te spreken over de-escalatie in Syrië en een oplossing voor de situatie rond de EU-grens.

Vraag 8

Welke mogelijkheden ziet u om, al dan niet in Europees verband, diplomatiek bij te
dragen aan een «staakt-het-vuren» in Idlib en te zorgen dat hulpverleners hun toegang
houden tot het gebied?

Antwoord 8

De Turkse president Erdogan en de Russische president Poetin deelden op 5 maart een
verklaring waarin zij stelden een beperkt staakt het vuren voor het front rond Idlib
overeen te zijn gekomen. Daarnaast sprak de verklaring het voornemen uit om een veiligheidscorridor
rond de M4-snelweg ten zuiden van Idlib-stad te creëren en gezamenlijke patrouilles
uit te voeren. Het is onzeker of deze afspraken tot een duurzame afname van geweld
zullen leiden.

Tijdens de Raad Buitenlandse Zaken op 6 maart heeft Nederland gezegd dat naar manieren
moet worden gezocht om de bombardementen op Idlib te beëindigen teneinde het humanitaire
leed te stoppen. Ook heeft Nederland opgebracht dat de verantwoordelijken voor het
humanitaire leed ter verantwoording moeten worden geroepen. In die context heeft Nederland
gesuggereerd dat een no-fly zone voor Assad’s luchtmacht een effectief instrument
zou kunnen zijn, bij voorkeur via een VN Veiligheidsraadsmandaat. In de conclusie
is daarom een expliciete oproep aan alle partijen opgenomen om de bescherming te garanderen
voor de burgerbevolking tegen aanvallen vanuit de lucht.