Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Slootweg over het bericht inzake SGP flexibiliteit voor Italië

Antwoord van Minister Hoekstra (Financiën) (ontvangen 10 maart 2020).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Gentiloni: De EU zal moeten bewegen op meer flexibiliteit
voor Italië»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat er een verband bestaat tussen een flexibele benadering van het
Stabiliteits- en Groeipact (SGP) en de aanpak van economische consequenties van het
coronavirus zoals plaatsvindt in Italië?

Antwoord 2

Italië is één van de zwaarst getroffen landen met betrekking tot de uitbraak van het
COVID-19 virus. De Italiaanse regering heeft maatregelen aangekondigd ter ondersteuning
van de economie. Op 5 maart jl. heeft de Italiaanse Minister van Financiën een brief
gestuurd aan Eurocommissarissen Dombrovskis en Gentiloni waarin hij een verzoek doet
aan de Europese Commissie voor flexibiliteit ten aanzien van het Stabiliteits- en
Groeipact (SGP) naar aanleiding van COVID-19.2 Het is nu aan de Europese Commissie om dit verzoek te beoordelen.

Vraag 3

Kunt u aangeven welke flexibiliteit er eerder is ingezet voor Italië (bijvoorbeeld
brug Genua of aardbeving) en hoe zich dat verhoudt tot de huidige crisis?

Antwoord 3

Italië heeft over de afgelopen jaren van meerdere vormen van flexibiliteit in de Europese
begrotingsregels gebruik gemaakt. Deze vormen van flexibiliteit hebben betrekking
op de vereiste structurele begrotingsinspanning van de preventieve arm van het SGP.3

In 2015 heeft de Raad een lagere structurele begrotingsinspanning opgelegd (0,25%
bbp i.p.v. 0,5% bbp) vanwege de economische omstandigheden. Daarnaast heeft Italië
gebruik gemaakt van 0,03% bbp flexibiliteit in verband met de vluchtelingencrisis.

In 2016 heeft Italië 0,5% bbp flexibiliteit toegekend gekregen onder de structurele
hervormingsclausule, 0,21% bbp onder de investeringsclausule, 0,06% bbp voor de vluchtelingencrisis
en 0,06% bbp voor uitzonderlijke veiligheidsmaatregelen gerelateerd aan de dreiging
van terrorisme.

In 2017 heeft Italië gebruik gemaakt van 0,35% bbp flexibiliteit, waarvan 0,19% bbp
voor een preventief investeringsplan voor de bescherming van het land tegen seismologische
risico’s en 0,16% bbp voor de vluchtelingencrisis.

In 2018 heeft de Commissie flexibiliteit toegekend middels een «margin of discretion»
door de verplichte structurele begrotingsinspanning van 0,6% bbp te verlagen naar
0,3% bbp.

In 2019 heeft de Commissie voorlopig flexibiliteit toegekend ter grootte van 0,175%
bbp ten behoeve van een uitzonderlijk onderhoudsprogramma voor het wegennet en een
preventief plan om hydro-geologische risico’s te beperken.

Voor 2020 heeft Italië in het afgelopen najaar flexibiliteit ter hoogte van 0,2% bruto
binnenlands product (bbp) om hydro-geologische risico’s te mitigeren aangevraagd.
De Commissie beoordeelt deze aanvraag in het voorjaar van 2021 op basis van de realisatiecijfers
over 2020.4

Vraag 4

Welke maatregelen ten behoeve van financiële compensatie als gevolg van economische
problemen door het coronavirus neemt de Eurogroep en neemt de EU?

Antwoord 4

Op 4 maart jl. heeft een telefonische Eurogroep in inclusieve samenstelling plaatsgevonden
om de economische en financiële ontwikkelingen en het coördineren van nationale maatregelen
op economische vlak ten aanzien van het COVID-19 virus te bespreken. Over deze telefonische
Eurogroep heb ik de Kamer op 3 maart jl. geïnformeerd.5 De Eurogroep heeft tijdens de telefonische vergadering een verklaring6 aangenomen waarin het commitment wordt uitgesproken om «maatregelen te coördineren
en klaar te staan om gebruik te maken van alle passende beleidsinstrumenten om sterke
en duurzame groei te bereiken, evenals het bieden van bescherming tegen het verder
materialiseren van negatieve risico’s». Ook verwelkomt het statement de stappen die
de Europese Commissie zet om informatie-uitwisseling te coördineren. Tevens is in
de verklaring opgenomen dat bij de eerstvolgende Eurogroep van 16 maart de economische
situatie opnieuw beoordeeld zal worden. De verklaring stelt tot slot vast dat het
SGP voorziet in flexibiliteit gericht op buitengewone gebeurtenissen die buiten de
macht van de betrokken lidstaat vallen en een aanzienlijke invloed hebben op de financiële
positie van de overheid.

De Europese Commissie heeft op 24 februari een pakket van 232 miljoen euro voorgesteld
om voorbereiding van maatregelen, preventie en beheersing van het COVID-19 virus te
stimuleren.7 Het gaat om 114 miljoen euro ter ondersteuning van de Wereldgezondheidsorganisatie
(WHO), 15 miljoen euro voor Afrika voor maatregelen als snelle diagnose en epidemiologisch
toezicht, 100 miljoen euro voor onderzoek naar diagnose, therapie en preventie (inclusief
90 miljoen euro via het Innovative Medicines Initiative, een partnerschap tussen de
EU en de farmaceutische industrie) en 3 miljoen voor het EU Civil Protection Mechanism
voor repatriëring van EU-burgers uit Wuhan, China.

Vraag 5

Klopt het dat er op woensdag 4 maart een telefonische conferentie van de Eurogroep
is over de flexibilisering van het SGP? Zo ja, kunt u een verslag van de telefoonconferentie
aan de Kamer doen toekomen?

Antwoord 5

Op 6 maart jl. heb ik in de geannoteerde agenda van de Eurogroep en Ecofinraad van
16 en 17 maart 2020 een verslag opgenomen van de telefonische Eurogroep.8

Vraag 6

Kunt u deze vragen voor het eerstvolgende algemeen overleg over de Eurogroep/Ecofinraad
(12 maart) beantwoorden?

Antwoord 6

Ja.