Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Gijs van Dijk over het schrappen van de korting in de avondspits door de NS

Antwoord van Minister Van Nieuwenhuizen Wijbenga (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen
29 november 2019).

Vraag 1

Kent u het bericht «NS schrapt korting in de avondspits vanaf 2021»?3

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Vindt u het wenselijk dat de NS eenzijdig de voorwaarden van het voordeelurenabonnement
voor trouwe reizigers aanpast? Begrijpt u dat dit voor veel trouwe reizigers als contractbreuk
voelt? Klopt het bovendien dat de prijs van het Dal Voordeelabonnement met acht euro
per jaar stijgt?

Antwoord 2

Op grond van de concessie voor het hoofdrailnet heeft NS de verantwoordelijkheid om
te zorgen voor een abonnementenaanbod dat aansluit bij de wensen van verschillende
reizigersgroepen. NS heeft het reizen met korting in de avondspits voor nieuwe abonnementen
in 2011 al afgeschaft. De verkoop van het voordeelurenabonnement is in datzelfde jaar
dan ook stopgezet. Reizigers die al in het bezit waren van dit abonnement, konden
deze tegen de oude voorwaarden blijven gebruiken. Zij hebben de afgelopen jaren dus
nog met 40% korting kunnen reizen in de avondspits. Dit in tegenstelling tot reizigers
die vanaf 2011 een Dal-Voordeelabonnement hebben aangeschaft.

NS heeft nu besloten om per 2021 de voorwaarden van dit oude abonnement aan te passen.
Hierdoor komt er na 10 jaar dus ook voor deze groep reizigers een einde aan het reizen
met korting in de avondspits.

De prijs voor een Dal-Voordeelabonnement stijgt twee jaar achter elkaar met 4 euro
per keer. Ook de voorwaarden van het abonnement wijzigen. Reizigers kunnen hun abonnement
nu maandelijks aanpassen of stopzetten, bijvoorbeeld tijdens de vakantie.

Vraag 3

Bent u het ermee eens dat de daling van de abonnementskosten voor het voordeelurenabonnement
à zeven euro volledig in het niet valt bij de afschaffing van de korting in de avondspits?
Wat vindt u ervan dat reizen voor trouwe reizigers duurder wordt?

Antwoord 3

Met de nieuwe voorwaarden kunnen reizigers met 40% korting in het weekend en op doordeweekse
dagen buiten de spitsuren reizen. Hiermee wordt een bijdrage geleverd aan een betere
spreiding van de reizigers en wordt de avondspits ontlast. Voor deze reizigers wordt
het dus alleen duurder als zij in de avondpits tegen het reguliere tarief reizen.
Hiervoor worden zij gecompenseerd met een lagere abonnementsprijs.

Vraag 4

Hoe verhoudt het schrappen van de korting in de avondspits zich tot de doelstelling
van meer reizigers in de trein? Bent u niet bevreesd dat reizigers hierdoor de trein
worden uitgejaagd en daardoor minder vaak gebruik zullen maken van de trein?

Antwoord 4

Zie antwoord op vraag 6.

Vraag 5

Kunt u aangeven, met cijfers onderbouwd, hoeveel reizigers er nu met korting in de
avondspits reizen? Klopt het, zoals door Rover wordt gesteld, dat het maar een zeer
kleine groep reizigers is die frequent in de middagspits reist?4

Antwoord 5

Het is, gelet op de bedrijfsvertrouwelijkheid van de betreffende gegevens, niet mogelijk
om een cijfermatige onderbouwing van de hoeveelheid reizigers te geven. Ik kan u wel
melden dat NS verwacht dat van de huidige reizen die in de avondspits worden gemaakt
met een voordeelurenabonnement naar verwachting één op de acht reizen verschuift naar
de daluren of voortaan start in de daluren.

Vraag 6

Kunt u verder, ook onderbouwd met cijfers, aangeven hoeveel reizigers er door het
schrappen van de korting in de avondspits mogelijk minder met de trein zullen reizen?

Antwoord 6

Het is, gelet op de bedrijfsvertrouwelijkheid van de betreffende gegevens, niet mogelijk
om een cijfermatige onderbouwing van de hoeveelheid reizigers te geven. Het effect
zal bovendien per groep verschillen en is niet precies in te schatten. Volgens NS
heeft het grootste deel van de betreffende reizigers een sociaal-recreatief reismotief
en/of reist af en toe met de trein. De verschuiving van spits naar daluren verwacht
NS ook vooral bij deze groep reizigers te zien. Deze reizigers hebben vaak de mogelijkheid
om eerder of later te gaan reizen en daardoor de spits te mijden. NS verwacht deze
groep reizigers niet te verliezen, maar verwacht dat zij op een ander moment zal gaan
reizen. Een klein deel van de reizigers maakt volgens NS gebruik van het voordeelurenabonnement
voor woon-werk verkeer. Voor deze reizigers heeft NS andere reisproducten beschikbaar.
Gezien de mogelijke alternatieven voor deze reizigers verwacht NS deze groep reizigers
niet te verliezen.

Vraag 7

Bent u het ermee eens dat belonen beter werkt dan straffen? Zo ja, waarom gaat de
NS reizigers niet belonen, bijvoorbeeld in de vorm van lagere tarieven, om buiten
de spits te reizen?

Antwoord 7

Voor mensen die niet noodzakelijk in de spits hoeven te reizen moet het aantrekkelijk
zijn om in de daluren te reizen. Een prijsverschil tussen spits- en daluren kan daarbij
helpen. Zo wordt de klant beloond om buiten de spits te reizen. Het Dal-Voordeelabonnement
van NS is hier op geënt.

Vraag 8

Bent u bereid om met de NS in gesprek te gaan om hen van gedachte te laten veranderen?

Antwoord 8

Zoals ik in mijn antwoord op vraag 2 heb aangegeven heeft NS op grond van de concessie
voor het hoofdrailnet de verantwoordelijkheid om te zorgen voor een abonnementenaanbod
dat aansluit bij de wensen van verschillende reizigersgroepen. NS heeft mij voorafgaand
aan haar besluit geïnformeerd over haar voornemen. Ik zie geen noodzaak opnieuw met
NS in gesprek te gaan. NS handelt binnen de afspraken die in de concessie voor het
hoofdrailnet zijn vastgelegd.