Schriftelijke vragen : Door de Nederlandse Ontwikkelingsbank FMO gefinancierde misstanden

Vraag 1

Bent u bekend de berichten dat de Nederlandse Financierings-Maatschappij voor Ontwikkelingssamenwerking
(FMO) landroof, moord en andere misstanden financiert1, belastingontwijking faciliteert2, en voor lokale bevolkingen niet transparante arbitragesystemen invoert?3

Vraag 2

Wat vindt u van dergelijke misstanden?

Vraag 3

Sinds wanneer is het bij u bekend dat FMO landroof en andere misstanden financiert?

Vraag 4

Bent u als grootste aandeelhouder van FMO gewezen op deze misstanden? Zo ja, welke
verbetering en concrete maatregelen heeft FMO beloofd? Zo nee, welke stappen gaat
FMO nu ondernemen?

Vraag 5

Bent u bereid een onafhankelijk onderzoek in te stellen naar de misstanden bij FMO,
zoals landroof, het schenden van de rechten van inheemse bevolkingsgroepen en het
meewerken aan belastingontwijking?

Vraag 6

Geeft FMO de bij hun bekende misstanden aan bij de lokale autoriteiten? Zo nee, waarom
niet?

Vraag 7

Kunt u de Kamer een lijst met bedrijven, gefinancierd door FMO, die land van inheemse
bevolkingsgroepen hebben onteigend, toesturen? Zo nee, wat is uw voorstel zodat de
Kamer dit zelf kan controleren?

Vraag 8

Bent u bereid zelf harde maatregelen te treffen en om samen met het Global Legal Action
Network (GLAN) inheemse bevolking hun grondrechten terug te helpen verkrijgen van
bedrijven die met steun van FMO land onteigend hebben? Zo nee, waarom niet?

Vraag 9

Bent u van mening dat richting de topman van een ontwikkelingsbank gepaste maatregelen
genomen dienen te worden als hij zware mensenrechtenschendingen zoals het laten vermoorden
van opponenten van bouwprojecten, landonteigening van inheemse volken, en onderbetaling
van werknemers afdoet als «het is niet realistisch om te denken dat er nooit iets
misgaat.»?4 Zo nee, hoe rijmt u deze uitspraken met de doelen van FMO? Zo ja, welke stappen gaat
u ondernemen?

Vraag 10

Deelt u de mening van emeritus hoogleraar ontwikkelingsstudies Paul Hoebink die aangeeft
dat de problemen bij FMO voorkomen uit het feit bankiers bij FMO aan de knoppen zitten
en slechts geïnteresseerd zijn in het rendement op investeringen, in plaats van in
de maatschappelijke en planeetbrede verantwoordelijkheid van een ontwikkelingsbank?5 Zo nee, wat is uw analyse?

Vraag 11

Bent u bereid om uw positie als grootaandeelhouder in te zetten om het bestuur van
FMO minder als reguliere investeringsbank vorm te geven, en meer als een ontwikkelingsbank
met een maatschappelijk en planeetbrede verantwoordelijkheid? Zo ja, hoe wilt u dit
doen? Zo niet, waarom niet?

Vraag 12

Bent u bekend met het doel van FMO om te investeren in voedselzekerheid voor een groeiende
wereldbevolking, met steeds minder natuurlijke hulpbronnen?6 Onderschrijft u dat om deze doelstellingen te realiseren er een eiwittransitie van
dierlijke naar plantaardige eiwitten plaats moet vinden, zoals onder andere de Wageningen
University & Research7 en het IPPC8 ook stellen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 13

Erkent u in dat licht dat het contraproductief en tegenstrijdig is met de eigen doelstelling
van FMO om te investeren in grootschalige vee-industrie? Zo nee, op welke manier kunt
u de grootschalige investering rechtvaardigen?

Vraag 14

Klopt het dat FMO in 2016 een lening van 15 miljoen euro aan Astarta Kiev heeft verstrekt,
een Oekraïens agrarisch bedrijf dat per jaar miljoenen omzet, onder meer door het
gebruik van 27.000 melkkoeien? Klopt het dat dit bedrijf al eerder een lening van
50 miljoen euro van de Europese Investeringsbank (EIB) heeft gekregen?9

Vraag 15

Kunt u zich voorstellen dat het voor Nederlandse boeren oneerlijk aanvoelt als er
Nederlands belastinggeld wordt geïnvesteerd in Oekraïense concurrenten, die via het
Associatieverdrag ook nog eens een versoepelde toegang tot de Europese markt hebben
gekregen? Zo nee, wat is dan uw uitleg aan Nederlandse boeren over deze gang van zaken?

Vraag 16

Kunt u een lijst met veeteeltbedrijven gevestigd in landen met vrijhandel- of associatieakkoorden
met de Europese Unie die gefinancierd zijn door de Nederlandse belastingbetaler via
FMO, de EIB, de European Bank for Reconstruction and Development (EBRD), of andere
internationale financiële instellingen naar de Kamer sturen? Zo nee, wat is uw voorstel
zodat de Kamer dit zelf kan controleren?

Vraag 17

Welke stappen gaat u als grootaandeelhouder richting FMO ondernemen om te zorgen dat
de eiwittransitie bij FMO een van de kernelementen van hun investeringsstrategie wordt?

Toelichting:

Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen terzake van de leden Alkaya (SP),
ingezonden 16 oktober 2019 (vraagnummer 2019Z19783), Diks (GroenLinks) en Van den Hul (PvdA), ingezonden 16 oktober 2019 (vraagnummer
2019Z19788), en Kuik en Amhaouch (beiden CDA), ingezonden 17 oktober 2019 (vraagnummer 2019Z19889).