Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Diertens over het bericht ‘Familiedrama in Winschoten: ze belde 113 maar dat nummer bestaat helemaal niet’

Antwoord van Staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen
18 oktober 2019).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «familiedrama in Winschoten: ze belde 113 maar dat nummer
bestaat helemaal niet»?1 Wat is uw reactie op dit bericht?

Antwoord 1

Ik ben door het bericht geraakt. Het is een verschrikkelijk drama dat in Winschoten
plaatsgevonden heeft. Ik wens de nabestaanden heel veel sterkte met hun verlies.

Vraag 2

Hoe vaak komt het jaarlijks voor, dat iemand probeert 113 te bellen maar uiteindelijk
niet uitkomt bij de zelfmoordpreventielijn?

Antwoord 2

Het is niet bekend hoeveel mensen 1-1-3 bellen. Omdat het nummer 1-1-3 niet voor toekenning
beschikbaar is en formeel niet in gebruik is, wordt dit technisch niet bijgehouden.

Vraag 3

Klopt het dat de zelfmoordpreventielijn al bij u heeft aangegeven dat het feit dat
zij niet 113 als telefoonnummer hebben, problemen oplevert?

Antwoord 3

Ik heb eind 2018 van 113Zelfmoordpreventie begrepen dat zij het huidige 0900 nummer
graag in 1-1-3 nummer aangepast zouden willen zien. Dit vanwege betere vindbaarheid
en de betere aansluiting op de zero suïcide missie van 113 Zelfmoordpreventie. De
organisatie heeft destijds aangegeven hierover in gesprek te gaan met de hiervoor
verantwoordelijke instantie (het Ministerie van EZK voor de beschikbaarheid van het
nummer en de ACM voor de mogelijke toekenning van het nummer). Mocht in gebruik name
van het nummer 1-1-3 niet te realiseren zijn, dan zou 113Zelfmoordpreventie gebruik
willen gaan maken van het (reeds toegekende) nummer 0800–0113. Ik heb aangegeven dit
van harte te ondersteunen maar had wel behoefte aan een nadere onderbouwing van de
mogelijke financiële consequenties. Die is in het voorjaar door 113Zelfmoordpreventie
aangeleverd.

Vraag 4

Bent u van mening dat 113 een lijn voor spoedeisende hulp is en dat het belangrijk
is dat dit nummer goed te bereiken en onthouden is?

Antwoord 4

Ik vind de hulp en steun die 113Zelfmoorpdreventie biedt aan mensen die kampen met
suïcidaliteit van groot belang. Daarom faciliteer ik 113Zelfmoordpreventie en heb
ik haar subsidie opnieuw verhoogd, van € 3,4 miljoen in 2017 naar € 5,4 miljoen sinds
2018. Het is belangrijk het nummer waaronder de organisatie te bereiken is, goed te
communiceren. Ik verwijs u voor mijn verdere reactie op het nummer 1-1-3 naar mijn
brief van heden aan uw Kamer over dit onderwerp.

Vraag 5

Klopt het dat door middel van een aanpassing van de Telecommunicatiewet het zelfmoordpreventie
nummer wel omgezet kan worden naar 113? Zo ja, bent u bereid dit te doen? Zo nee,
waarom niet?

Antwoord 5

Zoals in de Kamerbrief van heden is opgenomen heeft de Staatssecretaris van EZK aangegeven
bereid te zijn het nummer 1-1-3 beschikbaar te stellen voor hulp in het kader van
suïcidepreventie. Daarmee kunnen ook andere partijen dit nummer (gedeeld) gebruiken,
mits zij voldoen aan de invulling van de kwaliteitseisen. Daarnaast is afgesproken
dat het nummer 0800–0113 voor de Stichting beschikbaar is en blijft indien op enig
moment besloten wordt het nummer 1-1-3 vanuit Europa voor andere doeleinden te harmoniseren.
Samen met de Minister van JenV zullen wij onderzoeken wat de mogelijkheden, de risico’s
en passende voorwaarden zijn bij het beschikbaar maken van dit nummer. Ik kan nog
niet precies inschatten op welke termijn het nummer eventueel beschikbaar zou kunnen
komen en of er onverhoopt onoverkomelijke obstakels zijn.

De bestemmingen van telefoonnummers zijn vastgelegd in het Nummerplan telefoon- en
ISDN-diensten, een besluit van algemene strekking onder de Telecommunicatiewet dat
valt onder de verantwoordelijkheid van de Staatssecretaris van EZK. De ACM is verantwoordelijk
voor de uitgifte van deze nummers. In het huidige nummerplan is het nummer 113 gereserveerd
voor een mogelijke toekomstige Europees geharmoniseerde bestemming. Zonder aanpassing
van het nummerplan kan het nummer 113 niet door de ACM worden toegekend.

De belangrijkste afweging voor een eventueel gebruik van het nummer 1-1-3 voor suïcidepreventie
is de mogelijke complicatie voor de 1-1-2-dienstverlening, door een risico van onbedoeld
kiezen («misdialling») van dit nummer. Op smartphones zit veelal een directe (beeldscherm)
knop voor noodoproepen die dit risico beperkt, maar dit geldt niet voor vaste telefoons.
Omdat elke seconde telt, moet de hulpvrager zoveel mogelijk in het eerste contact
worden geholpen. Het openstellen van 1-1-3 mag geen extra vertragende factor zijn
voor bellers in nood die per ongeluk 1-1-3 bellen in plaats van 1-1-2. Op dit moment
kan ik nog niet inschatten wat dat vraagt aan techniek en menskracht. Dit risico speelt
niet bij alternatieven zoals het nummer 0800–0113 of een nummer uit de 1–4reeks zoals
het nummer 1-4-5.

Bij een eventuele aanpassing van het nummerplan om het nummer 1-1-3 beschikbaar te
maken zullen ook andere maatschappelijke belangen en die van derden die hiervoor 1–1
nummers zouden willen gebruiken, maar (nog) buiten beeld zijn, moeten worden afgewogen.
In verband met de vereiste marktconsultatie en uitvoeringtoets door de ACM zijn hier
tenminste drie maanden mee gemoeid.

Gelet op de genoemde aspecten met betrekking tot het nummerplan en Europese harmonisatie
zal het nodig zijn om voorwaarden te stellen aan een beschikbaarstelling van het nummer
1-1-3 ten behoeve van suïcidepreventie. Onder meer wordt dan het nummer bestemd voor
«suïcidepreventie» en kunnen ook andere partijen (mits zij voldoen aan de invulling
van de kwaliteitseisen) (gedeeld) gebruiken. Hiermee zou bij eventuele staking van
de stichting een andere organisatie dit kunnen overnemen. Voorts zal dit gebruik van
1-1-3 moeten worden uit gefaseerd indien dit nummer alsnog Europees wordt geharmoniseerd
voor een andere bestemming.

Met een (tijdelijke) doorschakeling of doorverwijzing door een auditieve melding kan
op korte termijn het risico op onbeantwoorde 1-1-3-oproepen worden vermeden. Er is
weliswaar geen wettelijk instrument om dit af te dwingen maar de grotere telecomaanbieders
hebben zich bereid verklaard hieraan mee te werken. Ik verwijs u voor mijn verdere
reactie op het nummer 1-1-3 naar mijn brief van heden aan uw Kamer over dit onderwerp.

Toelichting:

Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen terzake van de leden Hijink (SP),
ingezonden 25 september 2019 (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr.
426), Kuik (CDA), ingezonden 25 september 2019 (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar
2018–2019, nr. 427), Kuiken (PvdA), ingezonden 25 september 2019 (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar
2018–2019, nr. 428) en Wörsdörfer (VVD), ingezonden 25 september 2019 (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar
2018–2019, nr. 424)