Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Popken over het feit dat Defensie liever investeert in een zonneauto dan in veilige Defensie-gebouwen

Antwoord van Staatssecretaris Visser (Defensie) (ontvangen 18 oktober 2019). Zie ook
Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 3548.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Helft slaapbarakken militairen niet brandveilig: «Onacceptabel»«?
1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u bekend met het bericht «Defensie investeert in zonneauto Lightyear One»? 2

Antwoord 2

Ja.

Vraag 3

In hoeverre klopt de berichtgeving dat u niet wil ingaan op de kosten van de brandwachten?
Kunt u aangeven hoe dit zich verhoudt met de transparantiebelofte uit de Defensienota
2018? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

Ten tijde van een aanbesteding wordt er geen commercieel vertrouwelijke informatie
aan de media gegeven.

Vraag 4

Kunt u limitatief aangeven hoeveel kosten verband houden met de brandwachten? Zo nee,
kunt u dit onderzoeken en de onderzoeksresultaten aan de Kamer mededelen?

Antwoord 4

Sinds de Kamerbrief over de behoeftestelling voor het project Aanpassing Vastgoed
Defensie van 21 januari 2015 (Kamerstuk 33 763, nr. 67) bent u in achtereenvolgende voorgangsrapportages op de hoogte gehouden over de stand
van zaken. In de brief over de stand van zaken vastgoed Defensie van 25 april jl.
(Kamerstuk 34 919, nr. 35) heb ik u geïnformeerd over de legeringsgebouwen die nog niet aan de nieuwe brandveiligheidseisen
voldoen. Om in de tussentijd de veiligheid van het personeel te waarborgen zijn mitigerende
maatregelen genomen, onder meer de aanstelling van extra bedrijfshulpverleners (BHV-ers)
met een brandwachtfunctie. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) was hier als
toezichthouder bij betrokken.

De kosten voor BHV-ers voor gebouwen die nog niet voldoen aan de brandveiligheidseisen
en die vallen onder het toezicht van de ILT worden gedekt uit het budget voor het
project Maatregelen Brandveiligheid Defensie, dat in totaal € 131,9 miljoen bedraagt.
De aanschaf van nieuwe brandmeldinstallaties maakt deel uit van het project Aanpassing
vastgoed Defensie, waarvoor in totaal € 304,6 miljoen beschikbaar is. Over de actuele
stand van zaken van beide projecten bent u onlangs geïnformeerd in het Defensie Projectenoverzicht.

Later zijn hieraan de gebouwen toegevoegd waarvoor gemeenten het bevoegd gezag zijn
en legeringsgebouwen in Duitsland en in het Caribisch gebied. Vanaf 1 augustus worden
ook in deze categorieën gebouwen BHV-ers geplaatst, zolang deze gebouwen nog niet
voldoen aan de brandveiligheidseisen. De totale kosten voor Defensie voor de inzet
van o.a. extra BHV-ers voor de duur van dit project zullen ongeveer € 11 miljoen bedragen.

Vraag 5

Kunt u limitatief aangeven welke Defensie-gebouwen niet aan de eisen voldoen? Kunt
u ook aangeven welke gebouwen dit zijn, welke eisen zijn overtreden en welke vervolgstappen
zijn genomen? Zo nee, kunt u dit onderzoeken en de onderzoeksresultaten aan de Kamer
mededelen?

Antwoord 5

De brief over de stand van zaken vastgoed Defensie van 25 april 2019 bevat de planning
van het Project Bouwtechnische Maatregelen Verbetering Brandveiligheid: tussen nu
en eind 2021 moeten alle legeringsgebouwen in Nederland, Duitsland en het Caraïbisch
gebied aan de brandveiligheidseisen voldoen.

In het Defensie Projectenoverzicht is gemeld dat alle gebouwen vallend onder ILT toezicht
eind 2019 zijn aangepast, met uitzondering van een deel van de extra gebouwen als
gevolg van de «no regret» maatregel. Deze gebouwen zijn voorzien van brandmeldinstallaties
met volledige detectie en hiervoor zijn BHV-ers aangesteld. Fort Erfprins wordt in
2020 gerenoveerd en zal dan aan de nieuwe eisen voldoen.

Ook 78 legeringsgebouwen onder gemeentelijk toezicht, in het Caraïbisch gebied en
in Duitsland voldoen nog niet aan de brandveiligheidseisen. De verwachting is dat
de gebouwen die vallen onder gemeentelijk toezicht eind 2020 zijn aangepast en eind
2021 de gebouwen in het Caraïbisch gebied.

In de brief over de stand van zaken vastgoed Defensie heb ik u ook geïnformeerd over
de voortgang in de uitvoering van brandscans voor de overige 654 gebouwen van Defensie
waarvoor volgens het Bouwbesluit een vergunnings- of meldingsplicht bestaat.

Vraag 6

Kunt u limitatief aangeven welke klachten en veiligheidsincidenten verband houden
met Defensie-gebouwen die niet aan de eisen voldoen? Kunt u ook aangeven waaruit deze
klachten en veiligheidsincidenten bestaan, welke gebeurtenissen hieraan ten grondslag
lagen en welke vervolgstappen zijn genomen? Zo nee, kunt u dit onderzoeken en de onderzoeksresultaten
aan de Kamer mededelen?

Antwoord 6

Meldingen over onveilige situaties, incidenten en ongevallen die verband houden met
infrastructuur worden centraal geregistreerd. Het departementale jaarverslag van het
Ministerie van Defensie over het jaar 2018 (Kamerstuk 35 200 X, nr. 1) bevat in bijlage 7 het Overzicht van meldingen bedrijfsveiligheid 2018. In 2018
waren er 260 meldingen van voorvallen die betrekking hadden op brandveiligheid en
524 meldingen van voorvallen die samenhingen met de infrastructuur en installaties.

De meldingen met betrekking tot brandveiligheid liepen uiteen van een werkelijke brand
in een gebouw tot een melding van het brandmeldsysteem wegens het gebruik van een
tosti-ijzer. De meldingen over infrastructuur/installaties betreffen onder andere
slechte werking van kachels, weggewaaide dakpannen en storingen aan installaties.

Hoewel de meldingen zeer divers van aard zijn, is de achterliggende oorzaak vaak langdurig
achterstallig onderhoud, zoals al eerder aan uw Kamer is gemeld. In de brief over
het Strategisch Vastgoedplan d.d. 4 juli 2019 is uiteengezet welke middelen Defensie
dit jaar uittrekt en wat er voor de langere termijn is voorzien en nodig is om de
vastgoedportefeuille op orde te brengen.

Vraag 7

Kunt u limitatief aangeven hoeveel kosten verband houden met de investering in de
zonneauto Lightyear One? Kunt u ook aangeven welke personen deze auto gaan gebruiken
en welke rang en functie zij hebben? Zo nee, kunt u dit onderzoeken en de onderzoeksresultaten
aan de Kamer mededelen?

Antwoord 7

De investering in de Lightyear One bedraagt € 144.000,-, incl. BTW. De Lightyear is
via de Pool Niet Operationeel Dienstvervoer (PNOD) beschikbaar voor gebruik door iedere
Defensiemedewerker.

De reden voor de aankoop van dit voertuig en het monitoren van de karakteristieken
en prestaties ervan is, dat Defensie zo uit de eerste hand kennis en ervaring verkrijgt
met deze innovatieve manier van het autonoom opwekken van de benodigde energie om
te verplaatsen.

Vraag 8

Kunt u alle documenten, o.a. voorbereidingshandelingen, externe en interne correspondentie,
besluiten, contracten en toezeggingen, verband houdende met de investering in en het
gebruik van zonneauto Lightyear One, openbaar maken? Zo nee, waarom niet en hoe verhoudt
zich dit met uw inlichtingenplicht en de Wet openbaarheid van bestuur?

Antwoord 8

Overeenkomstig de inlichtingenplicht van artikel 68 GW informeer ik u in deze antwoorden
over de belangrijkste aspecten in de besluitvorming over de zonneauto: de redenen
voor deze investering, de kosten van deze investering en het gebruik dat er van deze
auto zal worden gemaakt.

Vraag 9

Deelt u de mening dat Defensie een dikke leugen verspreidt door te stellen dat de
risico’s voor militairen aanvaardbaar zijn, terwijl niet alle Defensie-gebouwen zijn
gekeurd en de vluchtroutes van opstappende VVD’ers nog sneller zijn? Hoe verhoudt
zich dit met uw zorgplicht om proactief de gezondheid van militairen te beschermen?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 9

Nee. Defensie waakt over de veiligheid en de gezondheid van het personeel. Acute situaties
worden opgelost. Waar de veiligheid en de gezondheid van het personeel niet kan worden
gewaarborgd, gaat Defensie over tot ontruiming of het tijdelijk niet meer gebruiken
van gebouwen. Voorbeelden waren de ontruiming van een woontoren van de Trip van Zoudtland
kazerne in Breda en van het Walaardt Sacré Kamp in Huis ter Heide en de tijdelijke
buitengebruikstelling van het bedrijfsrestaurant het Meeuwennest in Den Helder. Over
deze voorbeelden heb ik u eerder geïnformeerd.

Vraag 10

Vindt u het niet beschamend en de waanzin ten top dat u met de aanschaf van de Lightyear
One zonneauto streeft naar een gezond leefmilieu, terwijl militairen kampen met ziekmakende
arbeidsomstandigheden? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 10

De afgelopen decennia zijn er door prioriteitsstellingen in het aanwenden van

beschikbare middelen als gevolg van bezuinigingen achterstanden gegroeid, onder andere
in het onderhoud van het vastgoed. Inmiddels werken we stap voor stap aan herstel.
Tekortkomingen die afbreuk doen aan de veiligheid en de gezondheid van het personeel
worden aangepakt.

Vraag 11

Vindt u het niet beschamend en krankzinnig dat militairen het moeten doen met onveilige
Defensie-gebouwen die lijken op kraakpanden? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 11

De genoemde Kamerbrief over de stand van zaken vastgoed Defensie beschrijft hoe Defensie
onveilige situaties proactief aanpakt en voorkomt. Ik herken mij dan ook niet in deze
vraag.

Vraag 12

Vindt u het niet beschamend en zorgwekkend dat uw wanbeleid niet alleen in strijd
is met het beginsel van goed werkgeverschap, maar ook het terrein betreedt van gevaarzettingsdelicten
uit het strafrecht? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 12

Nee. De genoemde maatregelen komen juist voort uit het streven om goed werkgeverschap
te tonen, ook waar het onderhoud van gebouwen nog te wensen overlaat. Dat gebeurt
door voor de korte en de langere termijn geld beschikbaar te stellen en inzichtelijk
te maken wat er wordt gedaan tegen de achterstand en de problemen die daaruit voortkomen.
Bij gevaarzetting worden noodmaatregelen zoals ontruiming en tijdelijke buiten gebruikstelling
genomen.

Vraag 13

Bent u bereid de investering in de zonneauto terug te draaien en te stoppen met Europese
defensieprojecten, diversiteitsprojecten en de afkoop van Turkse dienstplicht, zodat
het vrijgekomen budget kan worden besteed aan fatsoenlijke gebouwen, goed materiaal
en betere arbeidsvoorwaarden voor Defensiepersoneel? Zo nee, waarom niet en hoe verhoudt
zich dit met uw belofte dat het Defensiepersoneel op nummer 1 staat?

Antwoord 13

Nee. De redenen voor deze investering zijn vermeld in antwoord 7.

Vraag 14

Kunt u deze vragen apart, volledig en desnoods geanonimiseerd beantwoorden zonder
gebruik te maken van chicaneuze verweren, drogredenen en Haagse prietpraat? Zo nee,
waarom niet?

Antwoord 14

Ja.