Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Groothuizen, Kuiken en Van Nispen over het bericht ‘Topambtenaren eisten harde aanpak in proces tegen 'kwaadaardige' Wilders’

Antwoord van Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 17 oktober 2019).
Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 216.

Vraag 1

Kent u het bericht «Topambtenaren eisten harde aanpak in proces tegen «kwaadaardige»
Wilders»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2 en 3

Waarom dachten ambtenaren van het Ministerie van Veiligheid en Justitie mee met de
inhoudelijke kant van de vervolging van de heer Wilders?

Heeft het openbaar ministerie (OM) deze ambtenaren gevraagd om mee te denken? Zo ja,
waarom? Zo nee, op wiens verzoek hebben deze ambtenaren dan wel meegedacht?

Antwoord 2 en 3

Ik verwijs naar mijn antwoord op vraag 1 tot en met 6 van heden op de vragen van de
leden Groothuizen (D66) en Van Nispen (SP) over bemoeienis van het Ministerie van
Justitie en Veiligheid met het proces Wilders. (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar
2019–2020, nr. 416)

Vraag 4

Waarom hebt u de Kamer niet eerder ingelicht over de inhoudelijke opmerkingen, adviezen
of andere vormen van bemoeienis met de voorbereiding van de vervolging van de heer
Wilders? Waarom is het nodig dat er steeds opnieuw aan de hand van WOB-verzoeken van
RTLNieuws nieuwe snippers informatie naar buiten komen? Bent u bereid de informatie
die in het strafdossier zit aan de Kamer te verstrekken? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

Ik verwijs naar mijn antwoord op vraag 1 tot en met 6 van heden op de vragen van de
leden Groothuizen (D66) en Van Nispen (SP) over bemoeienis van het Ministerie van
Justitie en Veiligheid met het proces Wilders. Voorts verwijs ik u naar mijn brief
van 10 september jl.2 waarbij ik uw Kamer de documenten heb doen toekomen welke, ten behoeve van de procedure
bij het Hof, door het OM aan mij zijn verzocht en welke zijn toegevoegd aan het strafdossier.

Vraag 5 t/m 10

Beschikt u over meer informatie met betrekking tot contacten van ambtenaren van uw
departement in deze zaak dan die nu bekend is? Zo ja, wilt u deze informatie dan volledig
met de Kamer delen? Zo nee, kunt dan uitsluiten dat er nog weer meer bekend wordt?

Zijn er contacten geweest over de strafzaak of (mogelijke) vervolging van de heer
Wilders tussen u of ambtenaren van het ministerie Veiligheid en Justitie of met het
Ministerie van Algemene Zaken of de Minister-President? Zo ja, wat was de aard en
concrete inhoud van die contacten? Zo nee, kunt u dit uitsluiten?

Deelt u de mening dat ambtenaren van het Ministerie van Veiligheid en Justitie met
woorden zoals «kwaadaardig», «racistisch» geen blijk geven van een objectieve mening
over de vervolging van de heer Wilders? Zo nee, waarom deelt u die mening niet?

Deelt u de mening dat de zinssnede «Ik zou dit aan de rechter overlaten en zo min
mogelijk beperkingen aanbrengen in hetgeen je voorlegt aan de rechter» niet anders
dan als een advies van ambtenaren van het Ministerie van Veiligheid en Justitie over
de wijze van vervolging van de heer Wilders kan worden gelezen? Zo ja, deelt u dan
ook de mening dat het niet aan ambtenaren is dergelijke adviezen aan het OM te geven?
Zo nee, waarom deelt u die mening niet?

Deelt u de mening dat de opmerking van een topambtenaar: «Krijgen we het requisitoir
vooraf, zoals in de zaak-Martijn? Dat zou ik verstandig vinden, dat kunnen jij en
X «meelezen» en waar nuttig opmerkingen doorgeven» blijk geeft dat ambtenaren van
het Ministerie van Veiligheid en Justitie zich inhoudelijk bemoeiden met de wijze
waarop het OM de heer Wilders moest vervolgen? Zo ja, deelt u dan ook de mening dat
dit gezien de gewenste onafhankelijkheid van het OM geen pas geeft? Zo nee, waarom
deelt u die mening niet?

Deelt u de mening dat uit het bericht en de achterliggende documenten over het meedenken
van ambtenaren met het OM het beeld ontstaat dat het departement ten minste invloed
op het OM meent te moeten hebben? Zo ja, deelt u dan ook de mening dat het OM als
onafhankelijk instituut op afstand van het departement behoort te staan? Zo nee, waarom
deelt u die mening niet?

Antwoord 5 t/m 10

Ik verwijs u naar mijn antwoord op vraag 1 tot en met 6 van heden op de vragen van
de leden Groothuizen (D66) en Van Nispen (SP) over bemoeienis van het Ministerie van
Justitie en Veiligheid met het proces Wilders.

Vraag 11

Hoe vaak komt het voor dat, behalve in de zaak tegen de stichting Martijn en de heer
Wilders, er contacten zijn tussen ambtenaren en het OM over een in voorbereiding zijnde
of nog lopende strafzaak? Was is de aard en omvang van die contacten en waarom zijn
die nodig?

Antwoord 11

Onder verwijzing naar mijn antwoord bij vraag 10 op de Kamervragen welke zijn beantwoord
op 5 september jl.3 en naar mijn antwoord op vraag 14 van de Kamervragen welke zijn beantwoord op 30 november
20184 merk ik op dat het College van procureurs-generaal verplicht is de Minister van Justitie
en Veiligheid inlichtingen te verstrekken die deze nodig heeft om zijn taken en bevoegdheden
naar behoren te kunnen uitoefenen (zie artikel 129 Wet RO). Dat kan uit eigen beweging
bijvoorbeeld in het kader van (de voortgang van) gevoelige strafzaken, maar zo nodig
ook op verzoek. Hierdoor wordt de Minister van Justitie en Veiligheid in staat gesteld
om in de juiste gevallen en op de juiste ogenblikken zijn politieke verantwoordelijkheid
waar te maken.

Vraag 12 en 13

Wat gaat u doen om te waarborgen dat de contacten tussen u en ambtenaren van het Ministerie
van Justitie en Veiligheid met het OM geen aantasting van de onafhankelijkheid van
het OM vormen?

Hoe verklaart u de neiging van ambtenaren van uw departement om alles te willen controleren?
Bent u hier gelukkig mee? Zo nee, wat gaat u eraan doen om dit te veranderen?

Antwoord 12 en 13

Ik verwijs u naar mijn antwoord op vraag 1 tot en met 6 van heden op de vragen van
de leden Groothuizen (D66) en Van Nispen (SP) over bemoeienis van het Ministerie van
Justitie en Veiligheid met het proces Wilders.