Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Van der Molen en Van Toorenburg over het bericht dat de Coöperatie Laatste Wil een handleiding online heeft gezet waarmee het mogelijk is om een leven te beëindigen

Antwoord van Minister De Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport), mede namens de
Minister van Justitie en Veiligheid (ontvangen 8 oktober 2019). Zie ook Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 150.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht dat de Coöperatie Laatste Wil (CLW) een handleiding
online heeft gezet waarin namen worden genoemd van chemische stoffen waarmee het mogelijk
is om een leven te beëindigen?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op het plaatsen van een dergelijke handleiding door de CLW?

Antwoord 2

De inzet van dit kabinet is om het aantal suïcides terug te dringen. Daarnaast zijn
chemische stoffen, waaronder middel X, niet bedoeld of geschikt om op een menswaardige
wijze een einde aan het leven te maken. Ik acht het dan ook zeer onwenselijk dat een
dergelijke handleiding verspreid wordt en maak me zorgen over de gevolgen daarvan.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het naïef is van de CLW om te veronderstellen dat een dergelijke
handleiding niet buiten de kring van de eigen leden bekend zal worden, en dat daarom
te verwachten is dat kennis van het «middel X» ook breder verspreid zal worden?

Antwoord 3

Het is allerminst uitgesloten dat een dergelijke handleiding verder zal worden verspreid.

Vraag 4

Bent u bereid om met de CLW in gesprek te gaan om hen ervan te doordringen hoe ongewenst
het verspreiden van een dergelijke handleiding is?

Antwoord 4

De CLW treedt op als belangenbehartiger voor de groep mensen die regie willen voeren
over hun levenseinde. Zoals eerder aangegeven in brieven aan uw Kamer en de beantwoording
van Kamervragen, maakt het kabinet zich zorgen over de wijze waarop de CLW dit doet.
In eerdere gesprekken tussen medewerkers van het Ministerie van VWS en de CLW is het
standpunt van het kabinet reeds helder overgebracht. De CLW lijkt echter gemotiveerd
om voor het bereiken van haar doelstelling de grenzen van de wet op te zoeken.

Vraag 5

Bent u van mening dat het plaatsen van deze handleiding mogelijkerwijs als een overtreding
van artikel 294 Wetboek van Strafrecht gekwalificeerd zou kunnen worden? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 5

Een ieder die een ander behulpzaam is bij zelfdoding is strafbaar. Dit staat in artikel
294 lid 2 van het Wetboek van Strafrecht. Op grond van de jurisprudentie wordt aangenomen
dat daarvoor meer nodig is dan het verschaffen van algemene informatie. Het geven
van gerichte instructies om zelfdoding te vergemakkelijken is wel strafbaar. Of er
sprake is van hulp bij zelfdoding hangt af van de concrete omstandigheden van het
geval. Het is aan het Openbaar Ministerie (hierna: OM) om te beslissen een eventueel
onderzoek in gang te zetten naar de vraag in hoeverre sprake is van strafbare handelingen.
De weging en waardering van deze omstandigheden is aan de rechter.

Vraag 6

Herinnert u zich dat de regering in een eerdere instantie een nadere analyse heeft
laten uitvoeren naar het handelen van de CLW, omdat dit handelen mogelijk strafbaar
zou zijn?2

Antwoord 6

Het is niet de regering die een nadere analyse naar het handelen van de CLW heeft
laten uitvoeren. Het OM heeft de CLW gevolgd sinds september 2017 toen bekend werd
dat ze een zelfdodingsmiddel, aangeduid als middel X, ter beschikking wilde stellen
aan haar leden. Toen in maart 2018 bekend werd dat inkopers het middel daadwerkelijk
zouden gaan bestellen, is het OM een strafrechtelijk onderzoek gestart. Het OM heeft
de ontwikkelingen een periode gemonitord en geconcludeerd dat in die periode niet
is gebleken dat de CLW zich schuldig heeft gemaakt aan hulp bij zelfdoding of dat
er anderszins sprake was van strafbare feiten. Het OM heeft in juli 2018 besloten
het onderzoek te sluiten.

Vraag 7

Bent u bereid het College van Procureurs-Generaal te verzoeken om opnieuw te verkennen
of er aanknopingspunten zijn voor het starten van een strafrechtelijk onderzoek naar
het handelen van de CLW? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7

Het OM heeft laten weten bekend te zijn met de recente ontwikkelingen. Het OM maakt
een eigenstandige, onafhankelijke afweging over het al dan niet starten van een strafrechtelijk
onderzoek. Over de uitkomst van deze afweging in de onderhavige kwestie zal mijn ambtgenoot
van Justitie en Veiligheid uw Kamer informeren wanneer het OM hierin een afweging
heeft gemaakt. Dat is nu nog niet het geval.