Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Van Dam en Van der Molen over het bericht ‘Oud-studenten op Curaçao in financiële problemen door DUO’

Antwoord van Minister Van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap), mede namens
de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (ontvangen 8 oktober
2019).

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het bericht «Oud-studenten op Curaçao in financiële problemen
door DUO»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat tenminste honderd oud-studenten op Curaçao door jarenlange moeizame
communicatie met Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) in de financiële problemen zijn
gekomen?

Antwoord 2

DUO heeft het Ministerie van Onderwijs, Wetenschap, Cultuur en Sport (OWCS) gevraagd
naar concrete zaken waarin iets zou zijn misgegaan, maar deze nog niet ontvangen.
DUO herkent dit beeld niet, maar zal de concrete casussen nauwkeurig bestuderen om
te bezien of hier verbetermogelijkheden zijn.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u de stelling van de Curaçaose Minister van Onderwijs, dat er sprake
is van een «niet integere lijn» tussen DUO en de lokale deurwaarder?

Antwoord 3

Ik heb voor die stelling geen onderbouwing gezien en vind die kwalificatie dan ook
niet terecht. De inschakeling van de deurwaarder is het sluitstuk van de inning van
studieschulden. In het betalingsverkeer is dat gebruikelijk en van de overheid mag
verwacht worden dat zij zich inspant om de schulden die oud-studenten aan de maatschappij
hebben te innen conform de wettelijke voorschriften. DUO zet pas een deurwaarder in,
als alle herinneringen en aanmaningen niet tot betaling of tot contact over een mogelijke
betalingsregeling hebben geleid.

DUO heeft afspraken gemaakt met deurwaarders over de manier waarop schulden en achterstallige
betalingen worden geïnd. Als blijkt dat de deurwaarder zich niet aan de gemaakte afspraken
houdt, zal zeker worden opgetreden. DUO is in afwachting van concrete zaken om de
signalen over de incassopraktijken te onderzoeken.

Vraag 4

Bent u bereid een diepgaand onderzoek in te stellen, zoals de Curaçaose Minister van
Onderwijs vraagt? Zo ja, op welke termijn? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

DUO is momenteel in afwachting van concrete zaken om de signalen over de incassopraktijken
te onderzoeken. Op basis hiervan zal ik bepalen of een nader onderzoek noodzakelijk
is.

Vraag 5

Op welke wijze houdt DUO in de berekening van de maandlasten rekening met de lokale
omstandigheden op Curaçao, zoals de hoogte van het minimumloon en het belastingsysteem?

Antwoord 5

De voorwaarden waaronder oud-studenten hun studieschuld moeten terugbetalen zijn opgenomen
in de Wet studiefinanciering 2000 en zijn voor alle oud-studenten hetzelfde. Pas als
een oud-student over voldoende inkomen beschikt, hoeft de studieschuld te worden terugbetaald.
Dat gebeurt bij oud-studenten die in Europees Nederland wonen automatisch, omdat DUO
door automatische koppeling met de gegevens van de Nederlandse Belastingdienst kan
beschikken over de inkomensgegevens van deze oud-studenten. De oud-studenten op Curaçao
kunnen – net als alle andere oud-studenten die buiten Europees Nederland wonen – een
draagkrachtmeting aanvragen. Bij het bepalen van de draagkracht van een oud-student
is het inkomen van de oud-student zelf van belang en dat van een eventuele partner.
DUO vraagt de inkomens van Curaçaose oud-studenten die eerder draagkracht hebben aangevraagd
periodiek op bij de Belastingdienst van Curaçao om proactief de draagkracht te continueren.
Indien de Belastingdienst van Curaçao deze informatie (nog) niet kan verstrekken,
wordt de debiteur gevraagd zelf inkomensgegevens te verstrekken, om op die manier
de draagkracht vast te stellen.

Bij een inkomen onder het Nederlandse minimumloon, hoeft een oud-student niets terug
te betalen. Het Nederlandse minimumloon ligt hoger dan het minimumloon op Curaçao,
dus als oud-studenten inkomsten hebben onder het op Curaçao gehanteerde minimumloon
hoeven zij niets terug te betalen. Uitgaan van het (hogere) Nederlandse minimumloon
is dit dus in het voordeel van oud-studenten op Curaçao.

DUO roept oud-studenten op om de aanvraag te doen om naar draagkracht terug te mogen
betalen. Alleen dan kan rekening gehouden worden met het daadwerkelijke inkomen van
de oud-student. Ook bij oud-studenten met betalingsachterstanden die DUO verzoeken
om een betalingsregeling, wordt rekening gehouden met de omstandigheden van de oud-student.
In individuele gevallen kan rekening worden gehouden met bijzondere omstandigheden.

Vraag 6

Doet de gesignaleerde problematiek zich ook voor op Aruba en Sint Maarten en in Caribisch
Nederland?

Antwoord 6

DUO is nog in afwachting van de concrete zaken waaruit de gesignaleerde problematiek
blijkt. Als op basis van die informatie vervolgens onregelmatigheden worden geconstateerd,
dan zal dit uiteraard worden meegenomen bij de aanpak van de inning van studieschulden
op de andere eilanden.

Vraag 7

Bent u bereid in overleg te treden met DUO en met de Curaçaose Minister van Onderwijs,
Marilyn Alcalá-Wallé, om een oplossing te vinden voor de studieschuldenproblematiek
van oud-studenten op Curaçao?

Antwoord 7

Ja, op 11 en 12 november spreek ik tijdens het vierlandenoverleg onder andere met
de Curaçaose Minister over deze problematiek. Ook zullen medewerkers van DUO dit najaar
en in het voor- en najaar van 2020 voor een aaneengesloten periode aanwezig zijn op
Curaçao om samen met debiteuren met betalingsproblemen naar een oplossing voor hun
probleem te zoeken.

Toelichting:

Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen terzake van het lid Özütok (GroenLinks),
ingezonden 11 september 2019 (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr.
283).