Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Bergkamp over de (on)mogelijkheid voor volwassenen om geadopteerd te worden

Antwoord van Minister Dekker (Rechtsbescherming) (ontvangen 2 oktober 2019) Zie ook
Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 3729

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Bijzondere adoptie na dramatisch auto-ongeluk: «Bekroning
van ons gezin»»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat, ondanks dat het familierechtelijk (zijnde juridisch) soms niet
het geval is, mensen zich een hecht gezin kunnen voelen en dat in de praktijk ook
zijn?

Antwoord 2

Die mening deel ik. Menselijke gevoelens laten zich niet leiden door juridische kaders.

Vraag 3

Kunt u aangeven waarom voor adoptie een leeftijdsgrens gehanteerd wordt, in die zin
dat volwassenen alleen in uitzonderlijke situaties geadopteerd kunnen worden?

Antwoord 3

Adoptie is primair een kinderbeschermingsmaatregel. Adoptie is bedoeld voor kinderen
die niet bij hun eigen ouders of een ander gezin (in het land van herkomst) kunnen
opgroeien. Deze maatregel heeft betrekking op minderjarige kinderen, zodat de wet
een leeftijdsgrens hanteert. De opvoeding en verzorging die het beste voor het belang
van het kind worden geacht, staat daarbij centraal. Bij volwassenen ontbreekt het
opvoedings- en verzorgingsaspect en is een kinderbeschermingsmaatregel niet aan de
orde. Daarom is enkel in zeer uitzonderlijke situaties adoptie van een meerderjarig
persoon mogelijk. Het is aan de rechter om in individuele gevallen hierover een oordeel
te geven.

Vraag 4 en 5

Zijn er cijfers bekend over de behoefte van volwassenen, zoals de familie in het bericht,
om geadopteerd te worden?

Kunt u aangeven hoe vaak een rechter dit in het verleden toegestaan heeft en met welke
motivatie?

Antwoord 4 en 5

Er zijn mij geen cijfers bekend over de behoefte van volwassenen om geadopteerd te
worden. Uit navraag bij de Raad voor de rechtspraak is gebleken dat de informatie
gevraagd in vraag 5 niet op een dusdanige manier opgeslagen of bewaard wordt om aan
te kunnen hoe vaak een rechter dit in het verleden heeft toegestaan en met welke motivatie.

Vraag 6

Kunt u aangeven welke landen de mogelijkheid bieden om als volwassene geadopteerd
te worden?

Antwoord 6

Het is mij bekend dat in België, Frankrijk en Duitsland adoptie van een meerderjarige
mogelijk is, maar er kan dan enkel sprake zijn van een zwakke adoptie. Bij een zwakke
adoptie blijven de bestaande familierechtelijke betrekkingen met de geboorteouders
bestaan.

Vraag 7 en 8

Kunt u aangeven welke mogelijke bezwaren er zijn tegen het mogelijk maken van adoptie
van volwassenen? Deelt u de mening dat, indien alle betrokkenen dit willen, de wetgever
dit niet tegen zou moeten houden?

Bent u bereid om te reflecteren op een eventuele wetswijziging? Zo ja, wanneer komt
u hierop terug? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7 en 8

Ik zie geen reden tot een wetswijziging. In mijn antwoord op vraag 3 heb ik de reden
van het hanteren van een leeftijdsgrens voor adoptie toegelicht. Een bezwaar tegen
meerderjarigenadoptie is dat dit zou kunnen leiden tot omzeiling van regelingen waarin
afstamming een rol speelt, zoals erfrecht, nationaliteits- en migratierecht, maar
bijvoorbeeld ook de overdraagbare melkveefosfaatreferentie.2 Verder blijkt uit de bestaande jurisprudentie dat in een zeer beperkt aantal uitspraken
door de rechter is geoordeeld dat op grond van de individuele bijzondere omstandigheden
de adoptie van een meerderjarige mogelijk is.3 Daarnaast zijn er ook andere juridische middelen die ingezet kunnen worden om bepaalde
praktische problemen op te lossen waar mensen die met elkaar een gezin vormen tegenaan
kunnen lopen. Zoals de mogelijkheid om elkaar te machtigen om medische informatie
over elkaar te mogen ontvangen van een arts.

Vraag 9

Wanneer is het WODC-onderzoek over eenvoudige adoptie, waarnaar in eerdere brieven
alsmede in het Regeerakkoord verwezen wordt, gereed?4 5

Antwoord 9

De verwachting is dat het onderzoek eind dit jaar is afgerond.

Vraag 10 en 11

Kunt u aangeven wat de precieze vraagstelling is van het WODC-onderzoek?

Wordt in dit WODC-onderzoek ook de leeftijd van een eventueel (eenvoudig) geadopteerde
meegenomen?

Antwoord 10 en 11

Het onderzoek richt zich op de vraag in hoeverre de invoering van eenvoudige adoptie,
zoals voorgesteld door de Staatscommissie Herijking ouderschap, tegemoet komt aan
de behoeftes en belangen van pleegouders die langdurig voor een pleegkind zorgen en
de betreffende pleegkinderen en wat de voor- en nadelen van de invoering van eenvoudige
adoptie in het Nederlands recht zijn. Of de leeftijd van het pleegkind hierbij een
rol speelt, is niet als onderzoeksvraag geformuleerd. Ik ga er vanuit dat als uit
het onderzoek blijkt dat dit wel het geval is, de onderzoekers dit aspect in de beantwoording
van de onderzoeksvragen zullen meenemen.