Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van lid Beckerman over de wanhoop van huurders in Middelstum

Antwoord van Minister Ollongren (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties), mede
namens de Minister van Economische Zaken en Klimaat (ontvangen 26 september 2019).

Vraag 1

Kent u het artikel over de wanhoop die huurders in Middelstum ervaren? Wat is hierop
uw reactie?1

Antwoord 1

Ja, ik ken het artikel. Ik begrijp goed dat het voor bewoners heel belastend kan zijn
om ongevraagd niet één maar zelfs twee keer te moeten verhuizen. Ik vind dat corporaties
huurders daarbij goed moeten ondersteunen, ook in financiële zin. Tegelijkertijd heb
ik begrip voor de druk die de Groningse corporaties ervaren door de aardbevingsproblematiek.
Corporaties worden net als andere partijen geplaatst voor een grote uitdaging. Omdat
dit een terugkerend probleem is zal ik het initiatief nemen om in overleg te treden
met NCG en woningcorporaties.

Vraag 2

Hoe is precies de situatie van alle huurwoningen in het gaswinningsgebied? Kunt u
in een overzicht aangeven waar de versterking is gestaakt door de NAM en woningcorporaties,
en waar huurwoningen gesloopt worden en opnieuw worden gebouwd?

Antwoord 2

De versterkingsaanpak maakt geen onderscheid naar huur- of koopwoningen. Woningen
in het gaswinningsgebied die niet aan de veiligheidsnorm voldoen moeten worden versterkt.
Voorop staat daarbij de veiligheid van de woningen, prioriteit ligt bij de aanpak
van de meest onveilige woningen. Zoals eerder aan uw Kamer gemeld werkt de NCG momenteel
aan een dashboard over de voortgang van de versterking.

Vraag 3

Hoeveel huurwoningen gaan gesloopt worden in het aardbevingsgebied en hoeveel sociale
huurwoningen worden er teruggebouwd? Kunt u een eventueel verschil in aantallen verklaren?

Antwoord 3

Op basis van hetgeen de Groningse corporaties (exclusief Woonzorg Nederland) in hun
prognose informatie (dPi) van eind 2018 voor de komende vijf jaar hebben opgegeven,
komt naar voren dat zij in de periode 2019 t/m 2023 in totaal ongeveer 3.200 woningen
willen slopen, terwijl zij van plan zijn ongeveer 6.300 woningen te bouwen in diezelfde
periode. Het is niet mogelijk dit uit te splitsen naar gemeente omdat de gegevens
uitsluitend beschikbaar zijn op het niveau van de organisatie. Het is dus niet duidelijk
in hoeverre het sloop en nieuwbouw betreft in het aardbevingsgebied, in het krimpgebied
of in Groningen stad. Het verschil tussen sloop en nieuwbouw kan onder andere verklaard
worden uit het feit dat in Groningen stad veel nieuwbouw gepland staat, zoals in de
woondeal Groningen (Kamerstuk 32 847, nr. 465) is overeengekomen. Woonzorg Nederland is buiten beschouwing gelaten omdat deze landelijk
werkzaam is en de beschikbare gegevens niet te herleiden zijn tot Groningen.

Vraag 4

Wat is uw reactie op het feit dat huurders dubbele, hoge kosten krijgen doordat zij
twee keer moeten verhuizen, terwijl zij zelf nooit om deze situatie hebben gevraagd?

Antwoord 4

Zoals gesteld begrijp ik heel goed dat het erg ingrijpend is om ongevraagd te moeten
verhuizen. Woongroep Marenland geeft aan zich ervoor in te zetten om huurders één
keer te laten verhuizen door eerst veilige woningen te bouwen. Bewoners kunnen dan
meteen verhuizen van oud naar nieuw. Veel huurders hebben te kennen gegeven dat graag
te willen. Dit is echter niet altijd mogelijk en er zijn ook huurders die graag terug
willen keren naar de locatie waar ze al wonen. Ik heb vernomen dat in de situatie
in Middelstum huurders kunnen kiezen voor nieuwbouw elders maar ook voor terugkeer
op de huidige locatie. Bij die laatste optie is het wonen in een wisselwoning en daarmee
twee keer verhuizen niet te voorkomen. In verband met de extra verhuizing wordt de
huurders een aanvullende vergoeding geboden.

Vraag 5 en 6

Waarom hoeft bij het verhuizen naar een wisselwoning de verhuurder slechts één keer
een verhuisvergoeding te betalen, terwijl er sprake is van twee verhuizingen? Is het
mogelijk dat huurders in het aardbevingsgebied, naast de verhuisvergoeding, een schadevergoeding
kunnen krijgen of tweemaal een verhuisvergoeding en gaat u zich hiervoor inspannen?

Wat vindt u van de uitspraak van de directeur dat er één lijn getrokken moet worden
door alle woningcorporaties? Hoe verklaart u dat tijdens de versterkingspilot sommige
mensen wel een onkostenvergoeding kregen, anderen niet en weer anderen een veel hogere
vergoeding? Waarop is die ongelijkheid gebaseerd?

Antwoord 5 en 6

Corporaties zijn er wettelijk aan gehouden bij een gedwongen verhuizing huurders te
compenseren door een verhuiskosten- en herinrichtingsvergoeding. De hoogte daarvan
is wettelijk geregeld, betreft ruim € 6.095, en is alleen variabel voor wat betreft
het type woning dat men verlaat. In de regelgeving is geregeld dat de verhuiskostenvergoeding
slechts één keer verstrekt hoeft te worden, ook al is er sprake van een wisselwoning.
Wel kunnen de huurders verzoeken om extra schadevergoeding, als de vergoeding de kosten
niet dekt. In het geval van Woongroep Marenland is de huurders die terug willen keren
op de oorspronkelijke locatie en daarmee twee keer moeten verhuizen ontvangen een
aanvullende vergoeding van € 609,5. Huurders kunnen kiezen voor de wettelijke + aanvullende
vergoeding van € 6.095 + € 609,5 of voor een keuzepakket. Dit pakket voorziet in keuzes
voor het stofferen van de woning (wand, vloer en raamafwerking) en verhuizing waarmee
de huurders worden ontzorgd.

Vraag 7 en 8

Kunt u, in het licht dat u meermalen heeft benadrukt dat geld geen probleem mag zijn,
aangeven wat u direct voor alle mensen gaat doen die (meermalen) moeten verhuizen
door herstel van schade en/of versterking?2

Wat gaat u specifiek voor de groep huurders (extra) doen in het gaswinningsgebied
en op welke termijn?Wat gaat u specifiek voor de groep huurders (extra) doen in het
gaswinningsgebied en op welke termijn?

Antwoord 7 en 8

De manier waarop woningcorporaties huurders betrekken en compenseren, is opgenomen
in statuten. NCG geeft aan dat woningcorporaties geld ontvangen vanuit de NCG voor
gemaakte afspraken omtrent dubbele verhuizingen vanuit de richtlijn vergoedingen.
Daarna sluiten woningcorporaties met hun eigen huurders een overeenkomst. Voor deze
compensatie zijn en worden separate afspraken gemaakt met de woningcorporaties in
het aardbevingsgebied. In het geval van Woongroep Marenland heeft dat geresulteerd
in een keuzepakket.

Vraag 9

Welke zeggenschap hebben de huurders in Middelstum, die twee keer moeten verhuizen,
wanneer woongroep Marenland het gesprek met ze aangaat? Op welke manier ondersteunt
u deze huurders en huurders in het aardbevingsgebied specifiek?

Antwoord 9

Uit de informatie van de corporatie komt het volgende naar voren. Het plan voor Middelstum
is tot stand gekomen in overleg met de 13 huishoudens (huurders). Een aantal huurders,
met name gezinnen, heeft gekozen voor gezinswoningen aan de rand van het dorp en kan
verhuizen van de oude woning naar een nieuwe. Op de huidige locatie worden 11 levensloopwoningen
gebouwd en twee gezinswoningen. Veel van de huurders zijn op leeftijd en hebben gekozen
voor een levensloopwoning.

Alle huurders krijgen woonlastengarantie wat betekent dat de huur- en energielasten
niet hoger zullen worden dan in de uitgangssituatie. Ook wordt maatwerk geleverd en
daar waar nodig extra ondersteuning en hulp geboden. Bewoners kunnen er bijvoorbeeld
voor kiezen dat de woning wordt voorzien van behang of sauswerk uit de verhuiskostenvergoeding.
Binnen het budget kunnen bewoners ook stoffering, vloer- en wandafwerking kiezen.

Huurders die dit onvoldoende achten, kunnen bezwaar aantekenen bij de corporatie en
de klachtencommissie. Ook kunnen dergelijk zaken aan de orde gesteld worden in de
prestatieafspraken met de gemeente en de corporatie. De inspraak en betrokkenheid
van huurders is wettelijk gewaarborgd, ik zie dan ook geen rol weggelegd om huurders
verder te ondersteunen.

Vraag 10 en 11

Hoe gaat u woongroep Marenland ondersteunen om binnen zes weken met deze honderden
gedupeerden te spreken en een plan te maken? Kunt u uw antwoord toelichten?

Hoe gaat de overheid (de gemeentelijke en/of de landelijke) ervoor zorgen dat genoemde
huurders over zes weken zo zorgeloos mogelijk kunnen verhuizen naar een tijdelijke
woning, en in een later stadium naar een nieuwe, permanente woning, met in achtneming
van de zorgplicht van een gemeente en de grondrechten van mensen op het gebied van
hun welzijn, gezondheid en volkshuisvesting? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 10 en 11

Woongroep Marenland heeft de huurders onlangs een keuzepakket geboden om hen tegemoet
te komen. De huurders zijn hier niet mee akkoord gegaan. In eerste aanleg is het aan
de corporaties en de huurders om hier uit te komen. Gemeente Loppersum is nauw betrokken
en heeft een mediator ingeschakeld om overeenstemming te bereiken tussen de huurders
en Woongroep Marenland. Wij volgen dit gelet op het belang nauwgezet en zullen zoals
bij vraag één genoemd een overleg plannen over de hoogte van verhuisvergoedingen in
dergelijke situaties. Ik verwijs hier verder naar de reguliere mogelijkheden die huurders
en hun organisaties thans hebben om kwesties aan te kaarten bij de corporatie en/of
de onafhankelijke klachtencommissie. Ook kunnen de huurdersorganisaties dit soort
zaken inbrengen in prestatieafspraken met de gemeente en corporatie.