Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Kröger en Gijs van Dijk over het artikel ‘Gemeenten geven vervuilde compost gratis weg aan bewoners’

Antwoord van Staatssecretaris Van Veldhoven-Van der Meer (Infrastructuur en Waterstaat),
mede namens de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (ontvangen 24 september
2019). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 3023.

Vraag 1

Kent u het bericht «Gemeenten geven vervuilde compost gratis weg aan inwoners»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat er eind maart op nationale compostdag miljoenen kilo’s gratis compost
door gemeenten aan tuinders zijn weggegeven?

Antwoord 2

Op 30 maart heeft de Landelijke Compostdag plaatsgevonden waarop door gemeenten gratis
compost is weggegeven. Met dit jaarlijks initiatief vraagt de afvalsector aandacht
voor het belang van een goede afvalscheiding van gft-afval, maakt ze burgers bewust
van de waardevolle producten die vanuit gft-afval gemaakt worden en wil ze de burgers
bedanken voor de inspanningen die zij leveren door gft-afval goed te scheiden.

Vraag 3

Klopt het dat zeker negentien gemeenten compost hebben uitgedeeld of in hun eigen
plantsoenen hebben toegepast dat met plastic is vervuild?

Antwoord 3

In het artikel wordt gerefereerd aan het Afvalverwerkingsbedrijf HVC. Alle gemeenten
die aandeelhouder bij HVC zijn, zijn in de gelegenheid gesteld deel te nemen aan de
Landelijke Compostdag. Deze negentien deelnemende gemeenten hebben gecertificeerde
Keurcompost ontvangen.

Binnen Keurcompost worden verschillende kwaliteitsklassen gehanteerd die de mate van
aanwezigheid van bodemvreemd materiaal, zoals glas en kunststoffen, onderscheiden.
De eisen waaraan Keurcompost voldoet zijn scherper dan de minimumeisen die in het
Uitvoeringsbesluit Meststoffenwet gesteld worden.

Vraag 4

Deelt u de mening dat inwoners van gemeenten ervan uit moeten kunnen gaan dat de compost
die wordt uitgedeeld voor hun tuin niet vervuild is? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

Ja. Gebruikers van compost moeten ervanuit kunnen gaan dat deze compost voldoet aan
de eisen die zijn gesteld.

Vraag 5

In hoeverre is het bekend of deze vervuilde compost ook bij akkerbouwers (en daarmee
potentieel in ons voedsel) terecht is gekomen?

Antwoord 5

Alle compost die is verstrekt, is gecertificeerde Keurcompost. Het is niet bekend
of de compost ook bij akkerbouwers terecht is gekomen. Echter, een groot deel van
de Nederlandse voedings- en levensmiddelenindustrie eist van akkerbouwers om te produceren
volgens het Voedsel en Voederveiligheid Akkerbouw (VVAK) certificaat. Vanaf begin
2017 mogen telers die gecertificeerd zijn volgens VVAK, alleen nog maar de klassen
A en B (Keur)compost aanvoeren als organische bodemverbeteraar en niet meer de basiskwaliteitsklasse
C.

Vraag 6

Klopt het dat de compost is vervuild met plastic, omdat consumenten plastic bij het
gft-afval gooien, maar dat dit er met de juiste zeef goed kan worden uitgefilterd?

Antwoord 6

De oorsprong van de kunststoffen in de compost ligt inderdaad bij de aanwezigheid
van deze kunststoffen in het aangeboden gft-afval. Door technische handelingen voorafgaand
aan het composteringsproces zijn vele van deze bodemvreemde materialen, waaronder
kunststoffen, te verwijderen. Ook na de compostering wordt de geproduceerde compost
nog gezeefd om te voldoen aan de eisen gesteld aan de aanwezigheid van bodemvreemd
materiaal. Met deze inspanningen wordt veel bereikt, maar is het helaas niet mogelijk
om de kunststoffen volledig uit te filteren. Daarom heb ik Rijkswaterstaat, de NVRD
en de Vereniging Afvalbedrijven gevraagd uitvoering te geven aan het Aanvalsplan gft-afval
om via een brongerichte aanpak onder andere de aanwezigheid van bodemvreemde materialen
te verminderen en helder en eenduidig te communiceren met burgers over wat wel en
niet in het gft-afval aanwezig mag zijn.

Vraag 7

Klopt het dat afvalverwerkers (zoals HVC in Purmerend) wettelijk niets fout doen en
zich houden aan de normen die door de Meststoffenwet zijn bepaald?

Antwoord 7

HVC heeft gecertificeerde compost onder het Keurcompost keurmerk geproduceerd. De
normen voor Keurcompost zijn scherper dan de eisen die zijn gesteld in het Uitvoeringsbesluit
Meststoffenwet.

Vraag 8

Denkt u dat de regels voor de hoeveelheid bodemvreemde stof in gewichtsprocenten met
betrekking tot compost nog voldoende zijn? Deelt u de mening dat het beter zou zijn
om regels te maken voor de hoeveelheid bodemvreemde stof in volumeprocenten? En deelt
u de mening dat er een betere definitie van bodemvreemde stof zou moeten komen? Zo
nee, waarom niet?

Antwoord 8

Het huidige stelsel van wettelijke eisen en bovenwettelijke certificeringseisen biedt
voldoende sturing om de aanwezigheid van bodemvreemde niet-biologisch afbreekbare
delen tegen te gaan. Een wijziging van de eisen voor bodemvreemde niet-biologisch
afbreekbare delen in volumeprocenten, zal geen wezenlijke verbetering tot gevolg hebben.
Ook de definitie van bodemvreemd materiaal is helder en voldoende geborgd in wetgeving.
Er is geen twijfel dat deze kunststoffen bodemvreemd zijn.

Vraag 9

Deelt u de mening dat het zeer zorgelijk is dat die grote hoeveelheid plastic in compost
is toegestaan, in de natuur terechtkomt en nota bene verstrekt wordt door overheidsinstanties?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 9

Ik vind het van groot belang om de verspreiding van plastic tegen te gaan. Vandaar
de inspanningen via het Aanvalsplan gft-afval om te zorgen dat deze materialen niet
in het aangeboden gft-afval zitten.

Vraag 10

Wat gaat u doen om dit grote probleem aan te pakken? Bent u bereid om de normen in
de Meststoffenwet aan te scherpen en een specifieke norm voor plastic toe te voegen?
Bent u in de tussentijd bereid om restricties aan gemeenten op te leggen over wat
voor soort compost zij gratis aan inwoners mogen uitdelen?

Antwoord 10

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is verantwoordelijk voor de normen
voor compost in het Uitvoeringsbesluit Meststoffen. Zij heeft in een reactie op vragen
van de CDA-fractie over de geannoteerde agenda van de Landbouw en Visserijraad van
14 mei jl. naar aanleiding van het van kracht worden van de nieuwe Europese verordening
meststoffen en de normen die daarin gelden voor verontreiniging in compost, aangegeven
dat zij geen reden ziet voor een aanscherping van de wettelijke normen voor bemestingsproducten,
omdat dit met het huidige certificeringssysteem in de akkerbouw (VVAK) goed is geregeld.2

Zoals aangegeven ben ik samen met partijen actief met het verbeteren van de kwaliteit
van het gft-afval en de geproduceerde compost. Het Aanvalsplan gft-afval zet in op
een gecoördineerde brongerichte actie over de gehele keten (burgers, gemeenten en
verwerkers).