Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Van Ojik, Kuiken, Voordewind en Jasper van Dijk over de humanitaire noodsituatie waarin vluchtelingen in Libië verkeren

Antwoord van Staatssecretaris Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid), mede namens
de Ministers van Buitenlandse Zaken en voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
(ontvangen 17 september 2019). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019,
nr. 3152.

Vraag 1

Kent u het bericht ««They sprayed the room with bullets»: migrants in Libyan detention
centres living in fear»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2, 4, 5, 6

Klopt het dat er ongeveer 3.000 migranten verspreid over vijf detentiecentra binnen
of rond Tripoli vastzitten, waar nu hevig gevochten wordt? Klopt het voorts dat meerdere
detentiecentra slechts enkele kilometers van de frontlinie van het conflict in Libië
gevestigd zijn?

Klopt het dat op 7 mei 2019 een luchtaanval het detentiecentrum in Tajoura heeft
geraakt?

Heeft u signalen dat ook andere detentiecentra voor vluchtelingen in Libië recent
zijn blootgesteld aan (extern) gevaar? Zo ja, kunt u deze omschrijven?

Kunt u aangeven in welke mate migranten die nu door de Libische kustwacht naar detentiecentra
in Libië worden gebracht daar in uw ogen veilig zijn, laat staan op een menselijke
wijze behandeld worden?

Antwoord 2, 4, 5, 6

Momenteel bevinden zich circa 3.100 migranten en vluchtelingen in detentiecentra vlakbij
conflictzones.2 Het detentiecentrum in Tajoura is op 7 mei jl. gebombardeerd. In de nacht van dinsdag
2 juli jl., is het detentiecentrum in Tajoura opnieuw geraakt door een luchtaanval.
Ditmaal zijn de verblijfsvertrekken van de migranten wel getroffen. Volgens berichten
van UNHCR zijn hierbij 53 personen om het leven gekomen. De overige personen in het
betreffende detentiecentrum zijn inmiddels ondergebracht in het Gathering and Departure Facility(GDF) in Tripoli.

Zoals is gebleken, kan de veiligheid van migranten in Libische detentiecentra niet
worden gegarandeerd. In eerdere beantwoording,3 heeft het kabinet u geïnformeerd over de inzet van Nederland in internationaal en
Europees verband, en heeft hierbij de noodzaak voor effectieve samenwerking binnen
de internationale gemeenschap onderstreept om deze zorgen aan de orde te blijven stellen.
In dit kader heeft Nederland zich binnen een groep van verschillende landen, en samen
met internationale organisaties en de Libische autoriteiten, ingezet voor de sluiting
van detentiecentra en het zoeken naar alternatieve vormen van opvang. Deze inspanning
heeft o.a. geleid tot het besluit van de regering van het Nationale Akkoord (GNA)
– op 1 augustus jl. – om drie detentiecentra, waaronder die in Tajoura, te sluiten.
Het kabinet zal de implementatie van dit besluit nauwlettend volgen.

Tevens is de Nederlandse inzet gericht op het, onder leiding van IOM en UNHCR, evacueren
van vluchtelingen en migranten uit detentiecentra die in de gevechtszone liggen en
het ondersteunen van vrijwillige terugkeer van migranten naar het land van herkomst.
In het kader van de Nederlandse steun heeft in mei jl. een selectiemissie plaatsgevonden
in Niger om een vijftigtal kandidaten te selecteren voor versnelde hervestiging vanuit
het Emergency Transit Mechanisme (ETM) in Niger om zodoende ruimte te creëren voor verdere evacuaties vanuit Libië.

Vraag 3

Kunt u het bericht bevestigen dat vastgezette vluchtelingen in het detentiecentrum
in Tajoura worden gedwongen militaire voertuigen te repareren en wapens te laden c.q.
schoon te maken?

Antwoord 3

Deze berichten zijn tot op heden niet bevestigd. Zoals eerder gemeld in de beantwoording
op vragen van uw Kamer over het bericht «VN: 1.500 migranten in levensgevaar in Libië»,
is de gedwongen inzet van burgers in gevechten te allen tijde een schending van het
internationaal humanitair recht. Het kabinet vraagt samen met haar partners blijvend
aandacht voor respect voor het internationaal humanitair recht en het afleggen van
verantwoording, zodat dergelijke misdaden niet ongestraft blijven.

Vraag 7

Bent u bereid, in navolging van Italië, migranten van Libië naar Nederland te evacueren
en hier de mogelijkheid te bieden asiel aan te vragen, of ondersteunde terugkeer naar
het land van herkomst te bieden, en andere EU-lidstaten aan te sporen hetzelfde te
doen? Zo nee, waarom niet?4

Antwoord 7

Nederland kent geen toegang op humanitaire gronden, zoals Italië. Directe evacuatie
vanuit Libië naar Nederland behoort dan ook niet tot de mogelijkheden. Zoals uw Kamer
bekend, draagt Nederland bij aan de evacuatie van vluchtelingen via het Emergency Transit Mechanisme (ETM) in Niger door middel van hervestiging en steunt Nederland IOM bij de vrijwillige
terugkeer van migranten in Libië naar hun landen van herkomst. Daarnaast zal het kabinet
bij belangrijke herkomstlanden blijven aandringen op de (consulaire) evacuatie van
hun onderdanen vanuit Libië zoals vaak gebruikelijk is in conflictsituaties. Waar
nodig zal Nederland deze landen hierbij steunen conform uitgangspunten uit de Integrale
Migratie Agenda.