Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Ziengs, Weverling en Remco Dijkstra over het bericht “onverwoestbaar stofje gaat bouwprojecten lamleggen” en over de gevolgen van de industriële stof PFOS voor de bouwwereld

Antwoord van Staatssecretaris Van Veldhoven-Van der Meer (Infrastructuur en Waterstaat)
(ontvangen 11 september 2019).

Vraag 1

Bent u bekend met de artikelen «Onderzoek industriële stof PFOS funest voor bouwwereld»
en «Onverwoestbaar stofje gaat bouwprojecten lamleggen»?1
2

Antwoord 1

Ja

Vraag 2

Is het volgens u echt nodig om – alsof de PAS-uitspraak nog niet genoeg is – nu nog
meer eisen op te leggen? Hoe gaat u helpen voorkomen dat dit de hoognodige wegen-
en woningbouwprojecten in gevaar brengt of vertraging veroorzaakt?

Antwoord 2

Er worden door het tijdelijk handelingskader geen extra eisen opgelegd aan het verzet
van grond en baggerspecie, het betekent juist een verduidelijking van de mogelijkheden
om grond en baggerspecie met PFAS te verzetten. In de geldende wet- en regelgeving
kennen we de zorgplicht: indien er de mogelijkheid bestaat dat een niet-genormeerde
stof, waar eventueel risico’s aan kleven voor mens en milieu, in grond of baggerspecie
aanwezig is, dan dient er eerst onderzoek uitgevoerd te worden om te bekijken of die
stof daadwerkelijk aanwezig is in de te verzetten grond en baggerspecie. Wordt die
stof gevonden boven de detectiegrens (vaak 0,1 microgram per kilogram droge stof)
dan geldt de zorgplicht en mag grond of bagger niet verzet worden totdat er een (lokaal
of nationaal) beleidskader is. Met het tijdelijk kader zijn er nu normen voor PFAS
zowel in water als in bodem.

Bij PFAS is sprake van een diffuse verspreiding in het milieu, naar verwachting in
heel Nederland. De zorgplicht betekent dat, totdat er een beleidskader is, geen grond-
en baggerverzet zou mogen plaatsvinden indien PFAS in grond en baggerspecie wordt
aangetroffen. Het tijdelijke handelingskader is in overleg met decentrale overheden
tot stand gebracht en biedt het beleidskader waarmee een algehele stagnatie in Nederland
wordt voorkomen Het zorgt er tegelijkertijd voor dat er, zonder onaanvaardbare risico’s
voor mens en milieu, verzet van grond en baggerspecie met een zeer geringe hoeveelheid
PFAS mogelijk is in Nederland.

Gezien de eigenschappen van de stoffengroep PFAS, waarvan verschillende stoffen worden
aangemerkt als (potentiële) zeer zorgwekkende stof, vind ik dat voorzichtigheid is
geboden. Ik ben met betrokken partijen verder in overleg om te zien wat nog verder
nodig en mogelijk is om stagnatie te voorkomen.

Vraag 3

Begrijpt u dat gemeenten, bedrijven en brancheverenigingen zich overvallen voelen
door deze berichten?

Antwoord 3

In januari 2019 heb ik aangegeven dat op basis van diverse onderzoeksrapporten bekend
is dat PFOA en PFOS wijdverspreid zijn en dat ik RIVM heb gevraagd om risicogrenswaarden
voor PFOS en PFOA af te leiden om een handelingsperspectief voor deze en andere opkomende
stoffen op te stellen samen met de decentrale bevoegde gezagen. Gemeenten, provincies
en waterschappen zijn betrokken bij het opstellen van het kader. Op veel plaatsen
werd PFAS nog niet gemeten ondanks de bestaande informatie en de geldende zorgplicht
en hield men er in het verzet van grond en baggerspecie geen rekening mee. Gezien
het gaat om zeer zorgwekkende stoffen is actie noodzakelijk. Het toepassen ervan vraagt
van iedereen een inspanning en levert soms vertraging op.

Vraag 4

Welke capaciteit aan laboratoria is er per 1 oktober a.s.? Wat bent u van plan met
de onderzoeken te gaan doen?

Antwoord 4

Een aantal laboratoria heeft inmiddels aangegeven dat de doorlooptijd bij hen op dit
moment 1 à 2 weken is. Dat is een termijn die goed te overzien is voor projecten.
Alle partijen die meetdata hebben kunnen deze naar RIVM sturen. Zij zullen de meetdata
van de onderzoeken analyseren en op basis daarvan een landelijk beeld opstellen. Met
dat landelijke beeld kan ik samen met de decentrale overheden nagaan wat de omvang
van het probleem is en waar en welke actie door wie eventueel ondernomen moet worden
om het probleem te beheersen.

Vraag 5

Hoe bent u van plan de Kamer op de hoogte te houden van de vorderingen in het onderzoek?

Antwoord 5

Zoals aangegeven in mijn Kamerbrief van 5 september 2019 «voortgangsbrief duurzaam
hergebruik grond» zal ik u begin 2020 informeren over de uitkomsten van nu lopende
onderzoeken die dan afgerond zijn en mijn beleidsreactie hierop geven. Over de onderzoeken
die later worden opgeleverd, zal ik de Kamer de uitkomsten van de desbetreffende onderzoeken
– vergezeld van een beleidsreactie – doen toekomen als deze afgerond zijn.