Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Leijten over het niet bijhouden van documentatie met lobbygesprekken door voormalig secretaris-generaal van de Europese Commissie de heer Martin Selmayr

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 11 september 2019)

Vraag 1

Wat vindt u ervan dat de voormalig secretaris-generaal van de Europese Commissie –
de heer Martin Selmayr – geen formele documentatie bijhield van lobbygesprekken? Kunt
u uw antwoord toelichten?1

Antwoord 1

Het is aan de instellingen om interne afspraken vast te stellen, en toe te zien op
de naleving ervan, ten aanzien van verslaglegging van interacties met belangenvertegenwoordigers.
De Europese Commissie heeft interne regels vastgesteld inzake het openbaar maken van
informatie over bijeenkomsten van leden van de Commissie en leden van hun kabinetten
met organisaties of als zelfstandige werkzame personen.2 De openbaar te maken informatie bestaat uit de datum en de plaats van de bijeenkomst,
de naam van het lid van de Europese Commissie en/of van het lid van zijn of haar kabinet,
de naam van de organisatie of als zelfstandige werkzame persoon en het onderwerp van
de bijeenkomst. De secretaris-generaal is geen lid van een kabinet en valt derhalve
niet onder dit besluit. Voor zover het kabinet is geïnformeerd zijn er geen regels
die voorschrijven dat er formele documentatie wordt bijgehouden van gesprekken tussen
de secretaris-generaal van de Europese Commissie en belangenvertegenwoordigers.

Vraag 2

Vindt u het ook pijnlijk dat juist Selmayr niet transparant was over zijn gesprekken
met lobbyisten, aangezien zijn aanstelling tot secretaris-generaal van de Europese
Commissie in strijd was met de regels?3 4 Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 2

Wat het kabinet betreft zijn de benoeming van de heer Selmayr en de mate van transparantie
die de heer Selmayr betracht in zijn gesprekken met lobbyisten, twee afzonderlijke
zaken.

Vraag 3

Erkent u dat het achterhouden van informatie over lobbygesprekken niet bijdraagt aan
het vertrouwen in de Europese Commissie en andere instituties van de Europese Unie?
Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat gaat u hieraan doen?

Antwoord 3

Het is aan de instellingen om interne afspraken en procedures over verslaglegging
van interacties met belangenvertegenwoordigers vast te stellen. Ter waarborging en
verbetering van het vertrouwen in de EU-instellingen, beschouwt het kabinet de voortzetting
van de triloogonderhandelingen en spoedige implementatie van een interinstitutioneel
verplicht lobbyregister als prioriteit en een eerste belangrijke stap.

Vraag 4

Was het bij de Eurocommissarissen bij de benoeming van de secretaris-generaal duidelijk
dat de heer Martin Selmayr transparantie laag op zijn prioriteitenlijst had staan?
Bent u bereid dit na te vragen?

Antwoord 4

De heer Selmayr is voorgedragen door de voorzitter van de Europese Commissie, in overeenstemming
met de EU-commissaris voor Begroting en Personeelszaken. Het college van commissarissen
heeft vervolgens ingestemd met de benoeming. Het Europees parlement heeft de verdragsrechtelijke
controlerende taak bij de benoeming van de secretaris-generaal van de Europese Commissie.
Het kabinet is niet betrokken bij de benoeming van de secretaris-generaal en kan ook
niet in de controlerende rol van het Europees parlement treden.

Vraag 5

Ziet u een relatie tussen het gebrek aan transparantie van de secretaris-generaal
en het stopzetten van de onderhandelingen tussen de Europese Commissie en het Europees
parlement over het opzetten van een lobbyregister?5 Zo nee, wat is er volgens u gebeurd met de onderhandelingen over het lobbyregister?

Antwoord 5

Nee. De onderhandelingen over een interinstitutioneel verplicht lobbyregister zijn
gestaakt mede omdat de Europese Commissie een andere richting voorzag dan de Raad
en het Europees parlement. De Europese Commissie heeft aangegeven teleurgesteld te
zijn in het ambitieniveau van zowel Raad als het Europees parlement. Het kabinet heeft
vanaf het begin van de raadsonderhandelingen een hoog ambitieniveau voor ogen gehad.
Waar de Raad lange tijd terughoudend was is het toch gelukt om veel lidstaten bereid
te krijgen het register te gebruiken in aanloop en tijdens hun voorzitterschappen.6 Voor Nederland heeft het prioriteit dat het interinstitutioneel verplicht lobbyregister
zo snel mogelijk van toepassing is op de Raad. Het kabinet vindt dat toetreding van
de Raad tot het register een eerste, belangrijke en noodzakelijke stap vooruit is
om de EU transparanter te laten functioneren, en zal zich hier ook in de komende legislatuur
hard voor maken.

Vraag 6

Bent u bereid om meer aan te dringen op een transparantere Europese Commissie middels
een uitgebreid transparantieregister waarin documentatie van gesprekken ook verplicht
is, zoals dit ook een uitgesproken wens is van het Europees parlement?7 Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 6

Wat het kabinet betreft dienen de onderhandelingen over een interinstitutioneel verplicht
lobbyregister zo snel mogelijk te worden hervat na de installatie van het nieuwe college
van commissarissen. Documentatie van gesprekken valt niet onder de reikwijdte van
het huidige commissievoorstel aangezien dit een interne aangelegenheid is van de instellingen.
Daarnaast is er voor aanvang van de triloogonderhandelingen een raadsbesluit vastgesteld
en is er overeenstemming bereikt over de raadspositie ten aanzien van het voorstel
van de Commissie. Het kabinet acht het niet opportuun om op dit moment wijzigingen
voor te stellen, aangezien dit enkel tot verdere vertraging zou kunnen leiden. Wat
het kabinet betreft is het al een grote stap in de goede richting dat er binnen de
Raad overeenstemming is bereikt. Het heeft wat Nederland betreft nu de prioriteit
om de gestaakte triloogonderhandelingen binnen de vastgestelde kaders zo snel mogelijk
weer te starten en met goed gevolg af te ronden.

Vraag 7

Bent u bereid om de Europese Commissie aan te spreken op het feit dat de heer Martin
Selmayr en wellicht ook leden van de Europese Commissie rijkelijk tekortschieten op
het gebied van transparantie door nergens gesprekken te documenteren?

Antwoord 7

Het is aan de Europese Commissie om interne procedureregels op te stellen als het
gaat om verslaglegging van gesprekken van medewerkers met belangenvertegenwoordigers.
Het is niet aan het kabinet om de Commissie aan te spreken op de inhoud en/of naleving
van deze interne procedures en regels.

De Commissie heeft zich in ieder geval gecommitteerd aan het bestaande lobbyregister.
Daarnaast heeft de Europese Commissie beloofd om, behoudens uitzonderingen, informatie
openbaar te maken over bijeenkomsten die zij en leden van hun kabinet met belangenorganisaties
hebben gehouden.8 Dit geldt tevens voor gesprekken van directeuren-generaal van de Commissie met belangenorganisaties.9 Hierbij geldt dat het aan de Commissie is om zorg te dragen voor de correcte uitvoering
hiervan. De Commissie heeft zich ervoor ingezet om een interinstitutioneel verplicht
lobbyregister tot stand te brengen. Het kabinet beschouwt dit als een eerste stap
in de goede richting ter verbetering van de algehele transparantie bij de instellingen.

Vraag 8

Kunt u aangeven wat de stand van zaken is van de discussie over transparantie in de
Europese Raad?

Antwoord 8

Ten aanzien van het voorstel van het raadssecretariaat over wetgevende transparantie
in de Raad is uit de laatste besprekingen voor het zomerreces gebleken dat veel lidstaten
zeer kritisch zijn over de voorgestelde maatregelen en niet hetzelfde ambitieniveau
hebben als Nederland. Het kabinet zet zich, in overleg met gelijkgezinde lidstaten,
in om toch verdere invulling te geven aan het voorstel. Daarnaast werken we samen
met gelijkgezinde lidstaten en het Finse Voorzitterschap aan de follow-up van het
non-paper van afgelopen juni. Verder ben ik zeer verheugd dat België en Luxemburg
recentelijk het transparantie non-paper hebben ondertekend. Mijn hoop is dat we de
groep van gelijkgezinde lidstaten de komende maanden verder kunnen uitbreiden. Tevens
verwijs ik naar de technische briefing die 3 juni jl. heeft plaatsgevonden op de Nederlandse
Permanente Vertegenwoordiging in Brussel.