Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Stoffer, Ouwehand, Voordewind en Bouali over het bericht ‘de zwarte kant van het voetbal’

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken) en van Minister Kaag (Buitenlandse
Handel en Ontwikkelingssamenwerking) (ontvangen 3 september 2019).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «De zwarte kant van het voetbal»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u het feit dat bij de bouw van faciliteiten voor het wereldkampioenschap
voetbal (WK) in Qatar naar schatting 1.400 arbeidsmigranten zijn omgekomen en dat,
als de trend zich doorzet, bij aanvang van het WK meer dan 4.000 mensen bij de bouw
zullen zijn omgekomen?

Antwoord 2

Hoewel onduidelijkheid bestaat over het exacte aantal omgekomen arbeidsmigranten –
het artikel maakt hier tevens melding van – is het verlies van elk mensenleven vanwege
gevaarlijke arbeidsomstandigheden, er één te veel. Het kabinet is van mening dat verdere
ongevallen onder arbeidsmigranten in de bouw in Qatar ten allen tijde voorkomen dienen
te worden. Dit standpunt draagt het kabinet consequent uit richting de autoriteiten
van Qatar, zowel bilateraal als in multilaterale fora.

Nederland ziet ook dat er de afgelopen jaren een aantal verbeteringen zijn doorgevoerd
ten aanzien van de positie van arbeiders, en specifiek arbeidsmigranten, in Qatar.
Sinds 2017 werkt Qatar met de International Labour Organization (ILO) aan een samenwerking
van 3 jaar om hervormingen door te voeren om de arbeidsomstandigheden te verbeteren
in het land. Zo is bijvoorbeeld een nieuwe wet aangenomen in 2018 die bepaalt dat
specifieke groepen arbeidsmigranten zonder toestemming van hun lokale sponsor, Qatar
tijdelijk of definitief kunnen verlaten tijdens de duur van hun arbeidscontract. Het
kabinet ziet dat Qatar de dialoog aangaat over de situatie van arbeiders en arbeidsmigranten
en de samenwerking opzoekt met de internationale gemeenschap voor het implementeren
van de hervormingen. Het kabinet moedigt deze ontwikkelingen aan zodat verder verlies
van mensenlevens bespaard kan blijven.

Vraag 3

Welke concrete acties onderneemt u (bilateraal, Europees en internationaal) om het
misbruik en de uitbuiting van arbeidsmigranten voor het wereldkampioenschap met de
Qatarese regering te bespreken?

Antwoord 3

Nederland heeft zich in bilaterale gesprekken en multilaterale fora met grote regelmaat
uitgelaten over zijn zorgen omtrent de positie van arbeiders en arbeidsmigranten in
Qatar, en zal dit blijven doen. Zo heeft Nederland tijdens de Universal Periodic Review van Qatar in de VN Mensenrechtenraad (15 mei jl.) een aanbeveling gedaan ter verdere
verbetering van de positie van arbeidsmigranten. Ook stonden mensenrechten, specifiek
de positie van arbeidsmigranten, op de agenda tijdens de bilaterale politieke consultaties
van april jl. tussen Nederland en Qatar. Minister Blok besprak dit onderwerp ook tijdens
zijn ontmoeting met zijn evenknie Minister Al Thani van Qatar in juli 2018 in Den
Haag. Nederland ondersteunt de Qatarese samenwerking met de ILO, specifiek op het
verbeteren van de Qatarese arbeidsinspectie. Tijdens de bijeenkomst van de ILO Bestuursraad
in oktober 2018 werd het eerste voortgangsrapport van Qatar besproken2. De stappen die Qatar had ondernomen werden erkend en het belang van verdere implementatie
van de samenwerkingsovereenkomst tussen de ILO en Qatar onderschreven.

Vraag 4

Deelt u de analyse dat, hoewel er de afgelopen jaren grote druk is uitgeoefend op
de Qatarese regering om een einde te maken aan deze vorm van moderne slavernij, de
omstandigheden van arbeidsmigranten in de praktijk nauwelijks zijn verbeterd?

Antwoord 4

Zie het antwoord op vraag 2.

Vraag 5

In hoeverre bent u van mening dat het geloofwaardig is om een officiële Nederlandse
vertegenwoordiging naar het WK in Qatar te sturen, overwegende dat de Nederlandse
regering zich wereldwijd inzet voor de bestrijding van moderne slavernij?

Antwoord 5

Het past niet in het Nederlandse beleid om sportevenementen te boycotten vanwege politieke
situaties. Nederland zet in om elke bilaterale en multilaterale gelegenheid te gebruiken
om zijn zorgen omtrent de positie van arbeidsmigranten kenbaar te maken. Het WK in
2022 biedt hier onder andere de gelegenheid voor. Via deze weg blijft de dialoog met
Qatar open en wordt per saldo meer bereikt.