Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Kooten-Arissen over het houden van dolfijnen in gevangenschap

Antwoord van Minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) (ontvangen 2 juli
2019)

Vraag 1

Kent u het bericht «Geen dolfijnen meer in ons land? Minister wil het houden van dolfijnen
in gevangenschap niet langer toelaten» over de Belgische Minister van Dierenwelzijn
die het houden van dolfijnen in gevangenschap op termijn wil verbieden?1

Antwoord 1

Dit bericht is mij bekend.

Vraag 2

Wat vindt u van de beslissing van uw collega in België?

Antwoord 2

Ik heb deze beslissing alleen nog via de media vernomen. Ik kan me voorstellen dat
dit bericht veel reactie los kan maken bij verschillende partijen. Het is mij niet
bekend of dit daadwerkelijk leidt tot het verbieden van het houden van dolfijnen in
gevangenschap.

Vraag 3

Wat vindt u van zijn uitspraak dat «het houden in gevangenschap van dolfijnen geen
enkel nut heeft, we laten ze kunstjes doen in ruil voor een paar dode vissen»?

Antwoord 3

Het houden van dolfijnen in gevangenschap is slechts toegestaan als het een educatieve
functie heeft. Shows met dolfijnen worden in dat licht beoordeeld.

Uiteraard heeft de betreffende houder wel de verantwoordelijkheid om te zorgen dat
de dolfijnen conform alle voorschriften van het Besluit houders van dieren gehouden
worden, zoals bijvoorbeeld voorschriften ten aanzien van soorteigen gedragingen, behoeften
van individuele dieren, de verzorging van dieren, etc.

Vraag 4

Vindt u het nog te verdedigen om dolfijnen te houden in gevangenschap? Zo ja, hoe
kan het dat u en uw Belgische collega tot tegengestelde conclusies komen over de aanvaardbaarheid
van het houden van dolfijnen in gevangenschap?

Antwoord 4

Ieder in gevangenschap levend dier leeft onder meer beperkingen dan een dier dat in
de vrije natuur leeft. Dat geldt zeker voor wilde dieren, waaronder dolfijnen. Daarom
gelden voor houders van een dierentuinvergunning, zoals voor het Dolfinarium, een
aantal specifieke voorschriften, ter bescherming van het dierenwelzijn. Zo moeten
dierentuindieren op zodanige wijze worden gehouden dat het soorteigen gedrag van de
dieren wordt gerespecteerd en zoveel mogelijk in stand wordt gehouden.

Vraag 5, 6 en 7

Wist u dat dolfijnen in het wild tussen de 60 en 160 kilometer per dag afleggen, snelheden
bereiken van bijna 50 kilometer per uur en honderden meters diep duiken? Zo ja, hoe
rechtvaardigt u het houden van dolfijnen in kleine bassins waar ze na een paar meter
duiken hun neus stoten?2

Wist u dat wetenschappers hebben ontdekt dat dolfijnen in het wild een complex sociaal
netwerk onderhouden, waarbij zij graag optrekken met sommige dieren en andere individuen
liever vermijden? Zo ja, hoe rechtvaardigt u het gevangen houden van dolfijnen in
groepen in kleine bassins?3

Wist u dat wetenschappers hebben ontdekt dat dolfijnen in het wild bijzonder en sociaal
complex paringsgedrag vertonen, zoals het brengen van «cadeaus» aan vrouwelijke dolfijnen?
Zo ja, hoe rechtvaardigt u het gevangen houden van mannelijke dolfijnen in een showbassin
zonder vrouwelijke soortgenoten?4

Antwoord vraag 5, 6 en 7

Deze punten zijn mij bekend. Het is aan de houder om rekening te houden met de intrinsieke
waarde van de dolfijnen en om te zorgen dat de dolfijnen gehouden worden zonder dat
het dierenwelzijn in gevaar komt. Educatie van het publiek en conservatie staan centraal
in regels die gelden voor dierentuinen en vormen daarmee de rechtvaardiging van het
houden van dieren in gevangenschap.

Vraag 8

Worden nieuwe wetenschappelijke inzichten meegewogen in de vergunningverlening voor
het gevangen houden van dolfijnen? Zo ja, hoe kunt u, gezien de huidige wetenschappelijke
inzichten over de intelligentie en behoeften van dolfijnen, nog rechtvaardigen dat
het Dolfinarium een dierentuinvergunning heeft?

Antwoord 8

Bij de vergunningverlening en wijzigingen in de dierentuinvergunning weegt de visitatiecommissie
hedendaagse wetenschappelijke inzichten mee. Het Dolfinarium in Harderwijk heeft in
2003 een dierentuinenvergunning voor onbepaalde tijd ontvangen. Bij bijvoorbeeld wijzigingen
in het dierenbestand of de huisvesting dient dit gemeld te worden bij RVO.nl die vervolgens
beoordeelt of de vergunning aangepast moet worden. De vergunning van het Dolfinarium
is voor het laatst gewijzigd in 2006. Daarnaast is met het Dolfinarium in 2017 gesproken
over het aanpassen van de huidige koepelshow met educatie als uitgangspunt en waarbij
rekening wordt gehouden met het natuurlijke gedrag van de dolfijnen. Tot op heden
is de show helaas op deze punten niet naar behoren aangepast. Ik zal met het Dolfinarium
concrete afspraken maken over het aanpassen van de show. Ik zal de show en de educatieve
activiteiten van het Dolfinarium laten toetsen in het kader van de geldende normen
in het Besluit houders van dieren.

Vraag 9

Bent u ervan op de hoogte dat het Dolfinarium in Harderwijk uit de Vereniging voor
Dierentuinen gestapt is, omdat ze naar eigen zeggen vanwege miljoenenverliezen van
de afgelopen vijf jaar meer in de richting van «een vrijetijdspark met een breder
aanbod dan dat van een traditioneel dierenpark willen» en dat «gasten meer vermaakt
willen worden»?5

Antwoord 9

Het is mij bekend dat het Dolfinarium per 1 januari 2019 het lidmaatschap van de Nederlandse
Vereniging van Dierentuinen (NVD) heeft opgezegd. Dit vind ik een slechte zaak, want
het betekent dat onderlinge collegiale controle wegvalt. Ik zal daarom het Dolfinarium
extra controleren nu zij niet meer lid zijn van de NVD.

Vraag 10

Bent u ook op de hoogte van het feit dat acceptatie voor het gevangen houden van dolfijnen
en walvissen voor vermaak in het Westen al jaren aan het afnemen is? Zo ja, denkt
u dat het inkomensverlies van het Dolfinarium daar iets mee te maken heeft? Zo nee,
waarom niet?6

Antwoord 10

De manier waarop de maatschappij kijkt naar dieren in gevangenschap is altijd aan
verandering onderhevig. Ik kan me voorstellen dat mensen de negatieve kant zien van
het gevangen houden van dolfijnen. Of dit ook van invloed is op het inkomen van het
Dolfinarium is mij niet bekend.

Vraag 11

Hoe rechtvaardigt u dat het Dolfinarium nog altijd een dierentuinvergunning heeft,
zelfs nu zij openlijk toegeven zich op vermaak te willen richten en uit de Vereniging
voor Dierentuinen zijn gestapt?

Antwoord 11

Het Dolfinarium is te allen tijde gebonden aan de voorwaarden van de dierentuinvergunning
en de wettelijke voorschriften voor het houden van dieren en daar zal ik het Dolfinarium
ook aan houden. Dit verandert niet met het opzeggen van het lidmaatschap van de NVD.
Dierentuinen zijn overigens niet verplicht om lid te zijn van de NVD.

Vraag 12

Deelt u de zorgen dat ieder jaar weer meer zeezoogdieren uit het wild gevangen worden
en verkocht of gefokt worden, om dolfinaria over de hele wereld van nieuwe dolfijnen
te voorzien?7

Antwoord 12

Alle soorten dolfijnen staan op Bijlage A van de Europese Verordening die het Internationale
CITES-verdrag implementeert. Dit houdt in dat het niet mogelijk is voor commerciële
doeleinden uit het wild gevangen dolfijnen in de EU te importeren. Voor niet commerciële
doeleinden is wildvang alleen onder zeer strikte voorwaarden mogelijk. Van deze mogelijkheid
wordt in de EU nauwelijks gebruik gemaakt. De meeste dolfijnen die in de EU worden
gehouden, zijn in gevangenschap geboren.

Vraag 13

Deelt u de mening dat het feit dat Nederland het houden van dolfijnen in gevangenschap
nog wél toestaat, bijdraagt aan publieke opinievorming dat het acceptabel zou zijn
om dieren voor vermaak te houden en hoe rechtvaardigt u dat in het licht van de internationaal
stijgende vraag naar dolfijnen uit het wild voor dolfinaria?

Antwoord 13

Ja, dat zou kunnen. Daarom vind ik het belangrijk dat het Dolfinarium zich aan de
vergunningvoorwaarden en de wettelijke voorschriften voor het houden van dieren houdt,
omdat op die manier het welzijn van dolfijnen zo goed mogelijk wordt beschermd en
de educatie centraal staat.

Zie verder mijn antwoord op vraag 12 over dolfijnen in het wild.

Vraag 14

Hoe vaak wordt getoetst of het Dolfinarium terecht een dierentuinvergunning heeft?

Antwoord 14

Toetsing geschiedt door de visitatiecommissie dierentuinen van het Ministerie van
LNV. Tot op heden vindt een toetsing plaats bij een aanvraag voor een vergunning of
wijziging van de vergunning. Als er geen aanvraag voor wijziging van de vergunning
wordt ingediend, dan wordt de vergunning verder niet meer getoetst. Een dierentuinvergunning
is voor onbepaalde tijd afgegeven.

Vraag 15

Ziet u aanleiding om de dierentuinvergunning opnieuw te toetsen gezien de plannen
van uw collega in België, de entertainment plannen van het Dolfinarium en de zorgwekkende
ontwikkelingen met betrekking tot het uit het wild vangen van dolfijnen? Zo nee, waarom
niet? Zo ja, wanneer?

Antwoord 15

Zoals hierboven aangegeven is met het Dolfinarium gesproken over het omvormen van
de huidige show tot een show die uitgaat van educatie en meer rekening houdt met het
natuurlijke gedrag van de dolfijnen. Ik zal hierover concrete afspraken met het Dolfinarium
maken en het educatieve programma en de show door de visitatiecommissie dierentuinen
laten toetsen, zoals aangegeven in mijn antwoord op vraag 8. Deze inspectie door de
visitatiecommissie is thans in voorbereiding. De NVWA zal in het vierde kwartaal het
Dolfinarium controleren in het kader van een algehele dierentuinencontrole. Het Dolfinarium
verwerft overigens sinds lange tijd geen dolfijnen meer die in het wild gevangen zijn.

Vraag 16

Kunt u een overzicht geven van het aantal keren dat Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit
(NVWA) de afgelopen vijf jaar op controle geweest bij het Dolfinarium en kunt u aangeven
of er bij deze controles overtredingen zijn aangetroffen? Indien overtredingen zijn
aangetroffen, welke en welke (disciplinaire) maatregelen vloeiden daaruit voort?

Antwoord 16

De NVWA heeft in 2014 een inspectie uitgevoerd op de vergunningsvoorwaarden van de
dierentuinvergunning. Dit was in orde. Daarnaast heeft de NVWA in 2014 en 2016 een
inspectie uitgevoerd naar aanleiding van meldingen inzake het welzijn van de dieren.
Bij beide inspecties zijn geen overtredingen ten aanzien van welzijn geconstateerd.

Vraag 17

Bent u bereid om u aan te sluiten bij de lange rij landen waar dolfinaria al verboden
zijn en net als uw collega in België, met een voorstel te komen dolfinaria in Nederland
te verbieden? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 17

Zoals in eerdere antwoorden aangegeven vind ik het belangrijk dat het Dolfinarium
zich aan de vergunningsvoorwaarden en de wettelijke voorschriften voor het houden
van dieren houdt, omdat op die manier het welzijn van dolfijnen zo goed mogelijk wordt
beschermd en de educatie centraal staat. Ik zal het Dolfinarium hier aan houden.