Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Amhaouch en Geurts over de vernietiging van Hollandse uien in Hongarije

Antwoord van Minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit), mede namens
de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (ontvangen 2 juli
2019).

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Schandalige actie Hongaarse overheid om vernietiging
Hollandse uien»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Op welke manier is er contact geweest met de Hongaarse autoriteiten hierover en wat
is de uitkomst van dit contact? Indien er geen contact is geweest, bent u bereid dit
voorval te adresseren?

Antwoord 2

De Nederlandse leverancier heeft vijf dagen na dit voorval contact gezocht met de
Nederlandse ambassade in Boedapest. De ambassade heeft vervolgens contact opgenomen
met het Hongaarse Ministerie van Landbouw. Er hebben geen contacten vanuit Nederland
met de Hongaarse autoriteiten plaatsgevonden.

Vraag 3

Doen de Hongaarse autoriteiten zelf onderzoek naar dit voorval?

Antwoord 3

Nee, voor de Hongaarse autoriteiten is de zaak afgesloten.

Vraag 4, 5

Waarom handelt de Hongaarse overheid volgens u op deze manier, terwijl de leverancier
naar eigen zeggen al 20 jaar zonder problemen aan Hongarije levert?

Is de vrachtwagen door de Hongaarse douane of een andere dienst van de weg gehaald?

Antwoord 4, 5

Elke EU-lidstaat voert steekproefsgewijs controles uit op vrachtverkeer. Omdat deze
lading niet was voorzien van het juiste etiket en daarmee niet voldeed aan de Hongaarse
wetgeving, zijn de uien vergist.

De Hongaarse belastingdienst heeft de vrachtwagen van de Nederlandse leverancier geselecteerd
voor de steekproefcontrole.

Vraag 6

Hoeveel tijd heeft er gezeten tussen het van de weg halen van de vrachtwagen en het
vernietigen van de uien?

Antwoord 6

De Nederlandse leverancier heeft aangegeven dat de uien binnen drie uur na de steekproefcontrole
bij een vergistingsbedrijf zijn afgeleverd.

Vraag 7

Wat vindt u ervan dat perfect voedsel naar de vergisting wordt gebracht? Zijn hier
meer gevallen van bekend met Nederlands voedsel in Europa?

Antwoord 7

De inzet van de Nederlandse regering is om reststromen in de gehele voedselproductieketen
tegen een zo hoog mogelijke waarde te verwerken, afval te beperken en voedselverspilling
tegen te gaan. Ik heb dit verwoord in mijn brief aan uw Kamer, «Landbouw, natuur en
voedsel: waardevol en verbonden. Nederland als koploper in kringloop-landbouw»2. Daarom betreur ik het dat deze kwalitatief goede uien -op basis van een administratieve
tekortkoming met de etikettering- niet in de voedselketen terecht zijn gekomen, maar
in een vergistingsinstallatie zijn geëindigd. Ik zal met de betreffende Hongaarse
autoriteiten bespreken of afspraken mogelijk zijn om dit in de toekomst te voorkomen.

Meer gevallen van het vergisten van goed voedsel zijn mij niet bekend.

Vraag 8

Zijn er Europese of nationale regels van toepassing op deze casus? Zo ja, welke?

Antwoord 8

Volgens artikel 76, eerste lid, van Verordening 1308/2013/EU en artikel 9, eerste
lid, onderdeel i, van Verordening 1169/2011/EU mogen uien alleen worden verkocht als
het land van oorsprong wordt vermeld. Op grond van artikel 11, eerste lid, derde alinea,
onderdeel a, van Verordening 2011/543/EU verrichten lidstaten normcontroles waaronder
een controle op het land van oorsprong. In deze casus ontbrak het land van oorsprong
op de «big-bag». Artikel 17, derde lid, van Verordening 2011/543/EU bepaalt dat als
goederen niet aan de vastgestelde normen voldoen een verklaring van niet-conformiteit
wordt opgesteld. Een marktdeelnemer, zoals een leverancier, mag dan een verzoek indienen
om de goederen met de normen in overeenstemming te brengen. Vervolgens kan de controle-instantie
alsnog een normcontrolecertificaat afgeven. Wanneer de goederen niet met de normen
in overeenstemming kunnen worden gebracht, en ook niet voor diervoeding, voor industriële
verwerking of voor andere niet-voedingsdoeleinden kunnen worden bestemd, kan de controle-instantie
de marktdeelnemers desnoods verzoeken de nodige maatregelen te treffen om ervoor te
zorgen dat de producten niet worden afgezet.

In de Hongaarse wetgeving staat, in §8 (1) van No 36/2014 FM regulering van informatie
op voedselproducten, dat voedselproducten alleen gedistribueerd kunnen worden met
juiste etikettering op het verpakkingsmateriaal of op het bijgevoegde label op het
voedselproduct. Daarnaast staat, in §5 (1 en 2) van No VM 3/2010 regulering van het
verstrekken van informatie en traceerbaarheid van voedselproducten, dat alle voedselproducten
in distributie op de juiste manier geëtiketteerd moet zijn voor traceerbaarheid.

Verder staat in de Hongaarse wet XLVI (2008) over voedselketens en de toezichthoudende
autoriteiten in §16 (2a) dat bij twijfel over oorsprong van een voedselproduct, dit
een overtreding van de regels inzake traceerbaarheid inhoudt en dat dit een bedreiging
voor het leven en de gezondheid van de mens is. In §57 (g) van deze wet staat dat
het gebrek aan traceerbaarheid van een voedselproduct een zodanig voedselveiligheidsrisico
betekent dat de volgende maatregelen genomen kunnen worden met betrekking tot het
product: inbeslagneming, uit de distributie halen, terugroepen van het product, vernietiging,
verwijdering.

Vraag 9

Is het correct dat dit voorval op basis van Hongaarse wetgeving heeft kunnen plaatsvinden?

Antwoord 9

Vanwege de tekortkoming met de etikettering is het volgens Hongaarse wetgeving mogelijk
dat goed voedsel vergist wordt. Er is hier kennelijk sprake van striktere Hongaarse
wetgeving in aanvulling op de Europese regels die in alle lidstaten gelden.

Vraag 10

Op welke manier wijken de Hongaarse labeling voorschriften af van Europese afspraken?

Antwoord 10

Zie voor de uitleg van de Hongaarse wetgeving op dit gebied mijn antwoord op vraag
8.

Vraag 11

Is het een Europese regeling dat bij het ontbreken van een sticker de lading direct
wordt vernietigd? Indien dat het geval is, wat is de achterliggende gedachte daarbij?

Antwoord 11

Voor de toelichting op de regelgeving verwijs ik uw Kamer naar mijn antwoord op vraag
8.

Vraag 12

Bestaat er binnen de regels ruimte om een fout als het ontbreken van de stickers op
big-bags terwijl de vrachtbrieven en weegbonnen wel kloppen, zoals hier het geval
was, te herstellen?

Antwoord 12

Binnen de Europese wetgeving is ruimte om een dergelijk gebrek te herstellen. Zie
ook mijn antwoord op vraag 8.

In de Hongaarse wetgeving (§57 (g) van wet XLVI (2008)) worden verschillende maatregelen
voorgesteld die de autoriteiten kunnen toepassen. Deze maatregelen variëren van inbeslagneming
tot vernietiging en geven de autoriteiten de ruimte om een maatregel te kiezen afhankelijk
van de zwaarte van de overtreding. Indien een overtreding wordt geconstateerd wordt
een van deze maatregelen opgelegd.