Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Gijs van Dijk over het bericht 'Rover wil langere treinen naar Noorden'

Antwoord van Staatssecretaris Van Veldhoven-Van der Meer (Infrastructuur en Waterstaat)
(ontvangen 4 juni 2019)

Vraag 1

Kent u het bericht «Rover wil langere treinen naar Noorden: «Het kantelpunt is bereikt»»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat het aantal reizigers naar het noorden sinds januari dit jaar enorm
toeneemt? Kunt u aangeven hoeveel extra reizigers er dit jaar gebruik maken van de
trein naar het noorden?

Antwoord 2

Navraag bij NS leert mij dat het aantal reizigers naar het noorden sinds januari niet
enorm toeneemt. De groei van het aantal reizigers in de treinen naar het noorden is
in lijn met de groei in de rest van het land. Wel heeft NS een reizigerspiek geconstateerd
in de meivakantie.

Vraag 3 en 4

Hoe beoordeelt u het hoge aantal klachten van reizigers over te weinig zitplekken
in de treinen in de maanden januari, februari en maart?

Deelt u de mening dat er meer treinen en/of treinstellen moeten worden ingezet om
het toenemende aantal reizigers te vervoeren? Hoeveel extra capaciteit heeft Nederlandse
Spoorwegen (NS) de afgelopen tijd ingezet? Gaat u bij NS erop aandringen dat er structureel
meer en vaker treinen naar het noorden moeten gaan rijden?

Antwoord 3 en 4

Ik beoordeel de prestaties van NS op basis van de afspraken die zijn vastgelegd in
de concessie voor het hoofrailnet 2015 – 2025. Hierin staat onder andere opgenomen
dat NS haar dienstverlening afstemt op de reizigersvraag. Als het gaat om drukke treinen
beoordeel ik de prestaties van NS op basis van de prestatie-indicator Zitplaatskans in de spits HRN. De score op deze prestatie-indicator betreft een landelijk cijfer en was in 2018
95,1% (Kamerstuk 29 984, nr. 827) en daarmee boven de bodemwaarde.

Met betrekking tot de treinen naar het noorden heb ik navraag gedaan bij NS.

Volgens NS blijkt uit analyse van de daadwerkelijke reizigersaantallen over januari-april
2019 dat het aantal zitplaatsen in meer dan 99% van de ruim 1.600 uitgevoerde Intercityritten
tussen Zwolle en Leeuwarden/Groningen groter is dan het aantal reizigers in de betreffende
treinen. Dat neemt niet weg dat de Intercity’s tussen Zwolle en Leeuwarden/Groningen,
net als elders in het land, in de spits of tijdens vakanties, als druk kunnen worden
ervaren. NS neemt daarom de volgende maatregelen om de zitplaatskans te verbeteren:

– NS zorgt met de zitplaatszoeker in de NS-app voor betere spreiding van reizigers binnen
de trein. Met de zitplaatszoeker kunnen reizigers op een aantal trajecten zien waar
in de trein nog zitplaatsen beschikbaar zijn. NS gaat deze functie rond de zomer ook
stapsgewijs openstellen op de trajecten Zwolle-Groningen en Zwolle-Leeuwarden;

– NS streeft ernaar om de Intercity’s naar het noorden volgend jaar in de meivakantie
te verlengen;

– in de zomermaanden neemt het aantal reizigers toe, bijvoorbeeld met één van de Waddeneilanden
als bestemming. Om deze reizigersgroei op te vangen gaat NS per juni een aantal Intercity's
van en naar Leeuwarden verlengen; en

– NS onderzoekt of zij met ingang van september één of enkele Intercity’s in Noord-Nederland
éxtra kunnen verlengen.

Vraag 5

Bent u ook niet bevreesd dat als er te weinig treinen naar het noorden rijden de economische
motor van het noorden wordt verstoord? Bent u bereid om vanwege de enorme toename
van reizigers en de economische potentie u in te zetten om meer en snellere treinen
naar het noorden te realiseren? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Ik hecht belang aan de bereikbaarheid van Noord-Nederland via het spoor. Dit is ook
zo benoemd in de contouren van het Toekomstbeeld OV.

Voor de kortere termijn werkt ProRail in het project «Sporendriehoek Noord-Nederland»
reeds aan het verbeteren van de deur-tot-deur reistijden, het verhogen van de veiligheid
en het mogelijk maken van intensivering van de treindienst in Noord-Nederland.

Daarnaast wordt gekeken naar mogelijkheden voor reistijdverkorting en onderzoekt NS
de mogelijkheden in de dienstregeling om sneller van de Randstad naar het Noorden
te kunnen rijden. Zo zijn enkele proeven uitgevoerd met een snellere Intercity tussen
het Noorden en de Randstad.

Nog dit jaar verwacht ik aanvullend daarop de resultaten van een quickscan naar de
mogelijkheden voor reistijdverkorting door aanpassingen aan de infrastructuur. Deze
wordt door ProRail samen met NS en de regio uitgevoerd.