Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Lodders en Van Haga over het bericht ‘Europa pakt Oekraïense kippenvleesexport aan’

Antwoord van Minister Kaag (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking), mede
namens de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (ontvangen 21 mei 2019).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Europa pakt Oekraïense kippenvleesexport aan»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2 en 3

Kunt u aangeven hoe een verdrievoudiging (van 20.000 ton naar 70.000 ton) van het
quotum kippenvlees in verhouding staat tot het wegvallen van de invoerheffing op kippenborsten
waar vleugel en vel nog aanzitten?

Kunt u een uitgebreide toelichting geven of en hoe dit besluit in lijn ligt met het
standpunt van het kabinet om spoedig een oplossing te vinden voor overmatige export
van kippenvlees?

Antwoord 2 en 3

Na het afsluiten van het Associatieakkoord is door Oekraïense producenten op onvoorziene
wijze gebruik gemaakt van de mogelijkheid om een nieuw deelstuk (borstkap met vleugel)
tariefvrij naar de EU te exporteren. De tarieflijnen (GN codes 0207 13 70 en 0207
14 70) waar dit nieuwe deelstuk nu onder geplaats is, zijn destijds niet opgenomen
in de quotaregeling voor kippenvlees, omdat de handel in deze restcategorieën pluimveevlees
gering was. Door vervolgens deze nieuwe deelstukken pas binnen de EU, in Nederland
en in Slowakije, te bewerken tot kipfilet, vallen deze buiten de quotaregering voor
kipfilet. Hierdoor is de import van pluimveevlees uit Oekraïne vanaf 2016 explosief
toegenomen. Eind 2018 bedroeg de totale import van pluimveevlees van Oekraïne naar
de EU meer dan 123.000 ton. De import op het nieuwe deelstuk (GN codes 0207 13 70
en 0207 14 70) bedroeg in 2018 55.565 ton. Een overzicht van de import van pluimveevlees
is te vinden op de website van de Europese Commissie2.

Nadat deze onvoorziene marktverstoring werd vastgesteld heeft de Commissie onderzocht
welke mogelijkheden er zijn om de import te beteugelen. Er bleek maar één oplossing
mogelijk: opnieuw onderhandelen met Oekraïne om deze twee tarieflijnen onder het tariefquotum
te brengen. Hierop heeft de Raad een mandaat gegeven aan de Europese Commissie om
met Oekraïne in onderhandelingen te treden om de stijging van deze import aan banden
te leggen. De Europese Commissie heeft met Oekraïne onderhandeld over aanpassing van
het Associatieverdrag.

Vraag 4 en 5

Klopt het dat, ook al komt de wetgevingsperiode (legislatuur) van het huidige Europese
parlement tot een eind, de Raad en het Europees parlement in moeten stemmen met een
amendement op het associatieverdrag? Zo ja, deelt u de mening dat een voorlopige toepassing
van dit amendement (dus daarmee vooruitlopen op de uitkomst van de triloog) op het
associatieverdrag dus ook niet zou moeten plaatsvinden zonder instemming van het Europees
parlement en de Raad? Zo nee, waarom niet?

Deelt u de zorg dat met het vooruitlopen op de uitkomst van de stemming over het amendement
op het associatieverdrag een onzekere periode aanbreekt tot het aantreden van een
nieuw Europees parlement? Zijn er door u mogelijkheden onderzocht om sneller tot een
definitieve oplossing te komen over de aanpak van overmatige export van kippenvlees?
Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke oplossingen zijn gepasseerd?

Antwoord 4 en 5

De Raad heeft op 20 december 2018 een besluit vastgesteld waarbij de Europese Commissie
is gemachtigd om met Oekraïne te onderhandelen over de aanpassing van de bestaande
tariefregeling voor vlees van pluimvee.

De verwachting is dat de Europese Commissie op korte termijn een voorstel zal doen
aan de Raad voor een besluit tot ondertekening van het bereikte akkoord. Dit besluit
kan eventueel gepaard gaan met een besluit tot voorlopige toepassing van het akkoord,
in afwachting van de uiteindelijke inwerkingtreding. Dit vereist aan EU-zijde enkel
instemming van de Raad. Aan Oekraïense zijde moet het Oekraïense parlement de herziene
overeenkomst goedkeuren. De uiteindelijke inwerkingtreding van het akkoord vereist
aan Uniezijde dat de Raad een besluit tot sluiting van het akkoord door de Unie vaststelt.
Voorafgaand aan de vaststelling van dat besluit door de Raad is goedkeuring van het
Europees parlement vereist.

Vraag 6 en 7

Deelt u de zorgen over de mate en snelheid waarmee kippenvlees dat tegen lagere standaarden
wordt geproduceerd, de Europese markt verovert en is hier sprake van marktverstoring?
Zo ja, wat bent u bereid hier, al dan niet met gelijkgestemde landen binnen de EU,
aan te doen?

Kunt u aangeven welke stappen Oekraïne reeds heeft genomen om zoals afgesproken binnen
het associatieverdrag te komen tot vergelijkbare standaarden? Zo ja, hoe wordt hier
op toegezien? Bent u bereid als deze ontwikkelingen achter blijven om met eventueel
gelijk gestemde landen binnen de EU aan te dringen op versnelling? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 6 en 7

Het kabinet streeft naar een gelijk speelveld tussen de Europese en Oekraïense pluimveesector
middels het Associatieakkoord. Zoals ook aangegeven in antwoorden op Kamervragen van
het lid Van Raan (PvdD)3, moeten alle naar de EU geëxporteerde producten, dus ook het pluimveevlees uit Oekraïne,
voldoen aan Europese eisen op het gebied van plant- en diergezondheid, voedselveiligheid
en etikettering. In de EU geïmporteerde producten hoeven niet te voldoen aan productie-eisen
van de EU, als houderijsystemen en dierenwelzijnsstandaarden, tenzij er met derde
landen afspraken over zijn gemaakt.

In het Associatieakkoord tussen de Europese Unie en Oekraïne is afgesproken dat Oekraïne
zich zal inspannen om zijn wetgeving in overeenstemming te brengen met die van de
EU, ook op het terrein van dierenwelzijn en diergezondheid. Tijdens de Europese Unie-Oekraïne
Associatieraad op 17 november 2018 heeft de Europese Commissie Oekraïne opgeroepen
om de overeenstemming met de sanitaire en fytosanitaire (SPS) en dierenwelzijnswetgeving
te bespoedigen door het actieplan sneller uit te voeren. In de totstandkoming van
de gezamenlijke EU-positie voor deze Associatieraad heeft het kabinet hier specifiek
op aangedrongen. Nederland zal hier op blijven aandringen.

Eind vorig jaar is tussen de Europese Unie en Oekraïne overeenstemming bereikt over
de SPS-strategie ter implementatie van het Associatieakkoord. In 2018 heeft de Oekraïense
overheidsautoriteit voor voedselveiligheid en consumentbescherming de officiële controles
hervat op voedsel, veevoer, diergezondheid en dierenwelzijn. Ook de aanpassing van
SPS regel- en wetgeving werd in 2018 aanzienlijk versneld. Van de 250 benodigde maatregelen
zijn er 17 aangenomen en 140 zitten in het Oekraïense goedkeuringsproces. De nieuwe
wet op voedselveiligheid en hygiëne treedt naar verwachting begin 2020 in werking.
De Europese Commissie constateert dat het besluitvormingsproces nog niet is afgerond
voor veterinaire certificaten voor kipproducten. Ook dierenwelzijn, vooral voor pluimvee
dat Oekraïne exporteert naar de EU, behoeft meer aandacht en het kabinet zal bij de
Europese Commissie en bij de Oekraïense overheid hierop blijven aandringen.

Vraag 8

Bent u bereid in de Raad tegen het amendement te pleiten? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 8

Het kabinet zal het voorstel van de Europese Commissie, na beschikbaar stellen, bestuderen
en op basis hiervan een definitief standpunt innemen. Bij het bepalen van het standpunt
zal uiteraard de motie Ouwehand (Kamerstuk 21 501-20, nr. 1448), die op 25 april 2019 is aangenomen, worden betrokken. Vooruitlopend hierop heeft
de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit op 25 april 2019 een brief aan
Commissaris Hogan gestuurd waarin zorgen worden geuit over de voorlopige uitkomst
van de onderhandelingen, in het bijzonder de mogelijke vergroting van het quotum voor
pluimveevlees, en het belang van spoedige implementatie door Oekraïne van SPS- en
dierenwelzijnsregelgeving van de EU. De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
heeft deze zorgen ook uitgesproken in de Landbouwraad van 15 april 2019. Bijgaand
treft u een afschrift aan van deze brief.

Vraag 9

Kunt u deze vragen een voor een, en gezien de problematiek, zo snel mogelijk beantwoorden?

Antwoord 9

Voor de vragen waarop het antwoord overlapt, zijn de antwoorden samengevoegd.