Brief commissie : Brief aan de Kamervoorzitter over aanbieding jaarrapportage procedureregeling Grote Projecten 2018
26 399 Jaarrapportage procedureregeling Grote Projecten
nr. 20
BRIEF VAN DE VASTE COMMISSIE VOOR FINANCIËN
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 15 mei 2019
Hierbij biedt de vaste commissie voor Financiën u de jaarlijkse rapportage aan over
de werking en toepassing van de Regeling Grote Projecten in 2018. De commissie heeft
de jaarrapportage in haar procedurevergadering van 24 april 2019 vastgesteld. In artikel
21 van de Regeling Grote Projecten is vastgelegd dat de vaste commissie voor Financiën
jaarlijks op de derde woensdag in mei (Verantwoordingsdag) een verslag uitbrengt over
de werking en toepassing van de regeling.
De voorzitter van de commissie, Anne Mulder
De griffier van de commissie, Weeber
Jaarrapportage grote projecten over 2018
1. Kernpunten
– In totaal waren in 2018 elf grote projecten in uitvoering, waarvan vijf projecten
in de beëindigingsprocedure verkeerden.
– De Kamer heeft op 22 januari 2019 ingestemd met beëindiging van de grootprojectstatus
van de projecten Ruimte voor de Rivier en Zandmaas en Grensmaas (Handelingen II 2018/19,
nr. 43, item 14).
– De Kamer heeft op 9 april 2019 ingestemd met beëindiging van de grootprojectstatus
van het project Ecologische Hoofdstructuur (Handelingen II 2018/19, nr. 72, item 9).
– Voor de grote projecten Mainportontwikkeling Rotterdam en Pantservoertuigen is in
2018 de beëindigingsprocedure ingezet.
– In 2018 is het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer aangewezen als groot project (Kamerstuk
32 404, nr. 82 en Handelingen II 2017/18, nr. 48, item 14).
2. Opzet en achtergrond jaarrapportage 2018
Artikel 21 van de Regeling Grote Projecten luidt: «De commissie voor de Rijksuitgaven brengt jaarlijks op de derde woensdag in mei een
verslag uit aan de Tweede Kamer over de werking en toepassing van deze regeling in
het voorafgaande kalenderjaar.» 1
In deze jaarrapportage geeft de vaste commissie voor Financiën een overzicht van de
werking en toepassing van de regeling over het kalenderjaar 2018. Ook enkele ontwikkelingen
die zich na de rapportageperiode (het kalenderjaar 2018) hebben voorgedaan worden
genoemd. Deze aanvullende informatie is actueel tot en met 9 april 2019.
De jaarrapportages over de kalenderjaren 2004 tot en met 2017 zijn te vinden in Kamerstuk
26 399, nrs. 5 t/m 19. De opzet en indeling van de jaarrapportages zijn voor de onderlinge vergelijkbaarheid
ieder jaar in grote lijnen hetzelfde gehouden.
3. Grote projecten in 2018
3.1. Aantal grote projecten en financiële omvang
In 2018 waren 11 grote projecten in uitvoering, waarvan er 5 in de beëindigingsprocedure
verkeren. Tabel 1 laat de ontwikkeling zien van het aantal grote projecten sinds 2005.
Tabel 2 biedt een overzicht van de budgetten van de projecten die in 2018 onder de
regeling vielen.
Tabel 1. Ontwikkeling aantal grote projecten
Jaar
Aantal grote projecten (per einde jaar)
Nieuwe grote projecten
Afgesloten grote projecten
2006
14
1
2
2007
13
1
2
2008
11
0
2
2009
9
0
2
2010
9
1
1
2011
9
1
1
2012
9
0
0
2013
10
1
0
2014
10
0
0
2015
11
1
0
2016
11
0
0
2017
10
0
1
2018
11
1
0
Tabel 2. Budget per groot project (bedragen x € mln.)
Commissie
Groot Project
Budget
Peildatum1
DEF
Verwerving F-35
€ 4.863,2 2
18-09-2018
DEF
Pantservoertuigen
€ 2.229,3
31-12-20163
DEF
Onderzeeboten
Meer dan € 2,5 miljard4
17-06-2016
EZ
Ecologische Hoofdstructuur5
–
–
I&W
HSL-Zuid
€ 7.281
30-06-2018
I&W
Hoogwater Beschermingsprogramma (HWBP-2)
€ 2.665
31-12-2017
I&W
Zandmaas/Grensmaas
€ 530,2
31-12-2017
I&W
Project Mainport Rotterdam
€ 1.298
30-06-2015
I&W
Ruimte voor de Rivier
€ 2.265,4
31-12-2017
I&W
ERTMS
€ 2.391,97
30-06-2018
I&W
Hoogfrequent Spoorvervoer
€ 3.9996
31-12-2017
X Noot
1
Meest actuele peildatum, zoals vermeld in voortgangsrapportages.
X Noot
2
Prijspeil 2017 (Kamerstuk 26 488, nr. 435).
X Noot
3
Dit project bestaat uit drie deelprojecten. Het deelproject Fennek, met een totaalbudget
van € 197,6 miljoen is reeds in 2011 afgesloten.
X Noot
4
Het groot project Onderzeeboten verkeert in de onderzoeksfase en daarom is alleen
een bandbreedte van het budget bekend (Kamerstuk 34 225, nr. 13).
X Noot
5
De (meest recente) voortgangsrapportage over de Ecologische Hoofdstructuur (Kamerstukken
30 825 en 33 576, nr. 214) bevat geen informatie over het totale projectbudget.
X Noot
6
Inclusief budget OV SAAL (Kamerstuk 32 404, nr. 88)
3.2. Voortgangsrapportages in 2018
In 2018 heeft de Tweede Kamer op basis van de Regeling Grote Projecten zeven voortgangsrapportages
en vier eindevaluaties (Ecologische Hoofdstructuur (Kamerstuk 30 825, nr. 216), Zandmaas, Grensmaas en Ruimte voor de Rivier (Kamerstukken 18 106 en 30 351, nr. 242)) ontvangen.
Op grond van de Regeling Grote Projecten maken commissie en bewindspersoon afspraken
over frequentie en verschijningstijdstip. De afgesproken norm is maximaal drie maanden
na de peildatum van de rapportages.
Voor de voortgangsrapportage Verwerving F-35 die op de derde dinsdag in september
naar de Kamer is gezonden (Kamerstuk 26 488, nr. 443) was de rapportageperiode 1 juni 2017 t/m 30 juni 20182. Ook hier worden recente ontwikkelingen voor zover praktisch mogelijk meegenomen.
In tabel 3 is de snelheid weergegeven waarmee de voortgangsrapportages na afloop van
de rapportageperiode (peildatum) aan de Tweede Kamer werden aangeboden.
Tabel 3. Ontvangst voortgangsrapportages door de Tweede Kamer
Ontvangst
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Binnen afgesproken termijn (3 mnd.)
4
(20%)
3
(17%)
8
(50%)
8
(53%)
7 (46%)
3 (25%)
8
(57%)
6
(43%)
7
(54%)
11
(69%)
5 (33%)
6
(43%)
2
(28%)
Binnen 1 maand na termijn (4 mnd.)
8
(40%)
13 (72%)
7
(44%)
7
(47%)
8 (53%)
8 (67%)
5
(36%)
7
(50%)
6
(46%)
3
(19%)
9 (60%)
6
(43%)
5
(72%)
Meer dan 1 maand na termijn (> 4 mnd.)
8
(40%)
2
(11%)
1
(6%)
0
(0%)
0 (0%)
1
(9%)
1
(7%)
1
(7%)
*
2
(13%)
1 (7%)
2
(14%)
Totaal
20
18
16
15
15
12
14
14
13
16
15
14
7
3.3. Accountantsrapporten in 2018
In artikel 13, lid 1, van de Regeling Grote Projecten staat: «Bij voortgangsrapportages wordt periodiek, op basis van een nader te bepalen frequentie,
doch ten minste één maal per jaar, een accountantsrapport gevoegd met een oordeel
over de kwaliteit en volledigheid van de financiële en niet-financiële informatie
in de voortgangsrapportage en over de beheersing en het beheer van het project».
In lid 4 staat: «Het accountantsrapport wordt als afzonderlijk document aan de Tweede Kamer gezonden,
uiterlijk twee weken na verschijning van de voortgangsrapportage waarop het accountantsrapport
betrekking heeft».
Daarmee is de uiterlijke termijn waarop het accountantsrapport aan de Kamer moet worden
aangeboden 3,5 maanden na de verslagperiode.
In 2018 heeft de Tweede Kamer bij zes grote projecten accountantsrapporten ontvangen.
Tabel 4. Ontvangst accountantsrapporten door Tweede Kamer (in maanden na verslagperiode)
Ontvangst
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
< 3,5 maanden
4
2
8
9
6
4
5
4
5
9
6
9
4
4 – 5 maanden
5
2
2
0
2
2
2
4
2
0
1
0
2
> 5 maanden
0
2
0
0
0
1
1
0
0
0
0
0
Totaal
9
6
10
9
8
7
8
8
7
9
7
9
6
3.4. Behandeling rapportages grote projecten in 2018
De commissies kunnen voortgangsrapportages voor kennisgeving aannemen of ze behandelen
door feitelijke vragen te stellen en/of ze te agenderen voor een overleg (algemeen
overleg, wetgevingsoverleg of notaoverleg).
Over drie van de voortgangsrapportages zijn in 2018 feitelijke vragen gesteld. Alle
voortgangsrapportages zijn geagendeerd voor een algemeen overleg of een wetgevingsoverleg.
Ook de integrale rapportage over het Project Mainportontwikkeling Rotterdam is geagendeerd
voor algemeen overleg. De eindevaluaties Zandmaas en Grensmaas en Ruimte voor de Rivier
zijn eveneens geagendeerd voor algemeen overleg.
In de bijlage van deze evaluatie staat een overzicht van de behandeling per rapportage.
3.5. Wijzigingen grote projecten in 2018
In 2018 is verandering gekomen in de status van enkele grote projecten. De wijzigingen
zijn hieronder beschreven. Ook ontwikkelingen die zich na de rapportageperiode (het
kalenderjaar 2018) hebben voorgedaan komen aan bod. Onderstaande informatie is actueel
tot en met 9 april 2019.
Vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat (I&W)
Nieuw groot project: Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS)
De vaste commissie voor I&W heeft in 2017 voorgesteld om het Programma Hoogfrequent
Spoor (PHS) aan te wijzen als groot project3. Op 6 februari 2018 heeft de Kamer daarmee ingestemd4.
Eindevaluatie van Project Maasvlakte Rotterdam (PMR)
In de procedurevergadering van 20 september 2018 heeft de commissie besloten de Minister
van Infrastructuur en Waterstaat te verzoeken om een eindevaluatie over het Project
Mainportontwikkeling Rotterdam (PMR). De Minister heeft laten weten dat deze evaluatie
in de tweede helft van 2019 wordt uitgevoerd5.
Beëindiging grote projecten Ruimte voor de Rivier en Zandmaas/Grensmaas
De vaste commissie voor I&W heeft in 2017 de Minister verzocht een eindevaluatie op
te stellen van de grote projecten Ruimte voor de Rivier en Zandmaas/Grensmaas. Deze
eindevaluatie is op 23 maart 2018 aan de Kamer aangeboden6.
De vaste commissie voor I&W heeft in haar procedurevergadering van 6 november 2018
besloten de Kamer voor te stellen de grootprojectstatus van de projecten Ruimte voor
de Rivier en Zandmaas/Grensmaas te beëindigen7, nadat de vaste commissie voor Financiën hierover op 1 november 2018 positief had
geadviseerd8. De Kamer heeft daar op 22 januari 2019 mee ingestemd9.
Commissie EZ / commissie LNV
Beëindiging groot project Ecologische Hoofdstructuur (EHS)
Het onderwerp Natuurbeleid is na de vorming van het kabinet-Rutte III ondergebracht
bij de vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.
De vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft de Minister van
LNV in januari 2018 gevraagd de eindevaluatie van het groot project EHS op te stellen.
Op 15 oktober 2018 heeft de Kamer de eindevaluatie EHS van de Minister ontvangen10.
De vaste commissie voor LNV heeft de eindrapportage besproken tijdens het algemeen
overleg Natuur op 12 februari 2019 (Kamerstuk 33 576, nr. 144) en in de procedurevergadering van 20 februari 2019 besloten advies te vragen aan
de vaste commissie voor Financiën over beëindiging van het project. De vaste commissie
voor Financiën heeft op 14 maart 2019 positief geadviseerd en de vaste commissie voor
Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft in de procedurevergadering van 27 maart
2019 besloten een voorstel tot beëindiging van de grootprojectstatus EHS aan de Voorzitter
van de Tweede Kamer te zenden. De Kamer heeft daar op 9 april 2019 mee ingestemd (Handelingen
II 2018/19, nr. 72, item 9).
Commissie Defensie
Beëindiging groot project Pantervoertuigen
In de procedurevergadering van 8 februari 2018 heeft de vaste commissie voor Defensie
voorgesteld de grootprojectstatus van het groot project Pantservoertuigen te beëindigen
en besloten af te zien van verdere voortgangsrapportages. De commissie heeft de bewindspersonen
van Defensie verzocht een eindevaluatie van het project op te stellen. De bewindspersonen
van Defensie hebben laten weten dat deze evaluatie na voltooiing van het project in
2019 zal worden uitgevoerd11.
Verwerving F-35
In dezelfde procedurevergadering heeft de commissie besloten de rapportagefrequentie
voor het groot project Verwerving F-35 te verlagen naar eenmaal per jaar. Ook heeft
de commissie besloten toe te werken naar een nieuwe uitgangspuntennotitie. Daartoe
heeft de commissie, binnen een aantal randvoorwaarden, de bewindspersonen van Defensie
de mogelijkheid geboden een vernieuwde voortgangsrapportage te ontwikkelen. In september
2018 heeft de Staatssecretaris van Defensie een eerste, vernieuwde voortgangsrapportage
aan de commissie aangeboden (Kamerstuk 26 488, nr. 443). Naar aanleiding daarvan heeft de commissie op 7 februari 2019 een gewijzigde uitgangspuntennotitie
vastgesteld. Op 29 maart 2019 heeft de Staatssecretaris van Defensie, mede namens
de Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat, laten weten deze uitgangspuntennotitie
te hanteren als basis voor toekomstige voortgangsrapportages12.
Bijlage 1. Grote projecten 2018
Ministerie
Groot project
Document
Kamerstuk
Peildatum
Verschenen op
Behandeld op
Behandelwijze
Kamerstuk
Rapporteur
DEF
Verwerving F-35
19e VGR incl. accountantsrapport
26 488, nr. 443
30-06-2018
18-09-2018
26-10-2018
05-11-2018
Feitelijke vragen
Wetgevingsoverleg
26 488, nr. 445
35 000 X, nr. 32
Pantservoertuigen
Geen rapportages1
Onderzeeboten
Geen rapportages2
EZK /LNV
Ecologische Hoofdstructuur
Eindrapportage EHS
30 825, nr. 216
15-10-2018
12-02-2019
Algemeen overleg
33 576, nr. 144
I&W
HSL-Zuid
41e VGR
22 026, nr. 505
30-06-2018
27-09-2018
11-10-2018
Algemeen overleg
29 984, nr. 795
Accountantsrapport bij 41e VGR
22 026, nr. 506
13-11-2018
HWBP-2
13e VGR
32 698, nr. 38
31-12-2017
03-04-2018
12-06-2018
28-06-2018
Feitelijke vragen
Algemeen overleg
32 698, nr. 40
27 625, nr. 449
HWBP-2
Accountantsrapport bij de 13e VGR
32 698, nr. 39
19-04-2018
idem
idem
idem
Zandmaas/
Grensmaas
33e VGR
18 106, nr. 243
31-12-2017
03-04-2018
14-06-2018
28-06-2018
Feitelijke vragen Algemeen overleg
18 106, nr. 245
27 625, nr. 449
Zandmaas/
Grensmaas
Accountantsrapport bij de 33e VGR
18 106, nr. 244
idem
19-04-2018
idem
idem
idem
Zandmaas/ Grensmaas
Eindrapportage Zandmaas en Grensmaas
18 106 en 30 351, nr. 242
23-03-2018
14-06-2018
28-06-2018
Feitelijke vragen Algemeen overleg
18 106, nr. 245
27 625, nr. 449
Project Mainport Rotterdam
Integrale Rapportage 2018
24 691, nr. 129
19-1-2018
17-05-2018
Algemeen overleg
31 409, nr. 191
Ruimte voor de Rivier
31e VGR
30 080, nr. 88
31-12-2017
03-04-2018
28-06-2018
Algemeen overleg
27 625, nr. 449
Ruimte voor de Rivier
Accountantsrapport bij de 31e VGR
30 080, nr. 89
19-04-2018
idem
idem
idem
Ruimte voor de rivier
Eindrapportage Ruimte voor de Rivier
18 106 en 30 351, nr. 242
23-03-2018
28-06-2018
Algemeen overleg
27 625, nr. 449
ERTMS
8e VGR incl. accountantsrapportage
33 652, nr. 62
31-12-2017
21-05-2018
28-06-2018
Algemeen overleg
29 893, nr. 218
ERTMS
9eVGR
33 652, nr. 63
30-06-2018
19-10-2018
04-12-2018
04-12-2018
Algemeen overleg
VAO
29 893, nr. 236
Handelingen II 2018/19, nr. 36, item 11
X Noot
1
De vaste commissie voor Defensie heeft in februari 2018 besloten af te zien van verdere
voortgangsrapportages.
X Noot
2
Dit project verkeert nog in de onderzoeksfase en de Kamer heeft nog geen uitgangspuntennotitie
vastgesteld. De Kamer wordt over dit project geïnformeerd conform het Defensie Materieel
Proces (DMP).
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
A. (Anne) Mulder, voorzitter van de vaste commissie voor Financiën -
Mede ondertekenaar
A.H.M. Weeber, griffier