Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Bromet en Kröger over de berichten ‘Microplastics bewust in diervoeding gestopt’ en ‘ECHA proposes to restrict intentionally added microplastics’

Antwoord van Minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit), mede namens
de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat (ontvangen 9 april 2019). Zie
ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 1679.

Vraag 1

Bent u bekend met de berichten «Microplastics bewust in diervoeding gestopt» en «ECHA
proposes to restrict intentionally added microplastics»?1 2

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u inzicht geven in welke landbouwproducten in Nederland bewust microplastics
gebruikt worden en op welke schaal deze producten gebruikt worden?

Antwoord 2

Op de Europese markt worden deeltjes microplastics bewust toegevoegd aan diverse producten,
zoals bepaalde cosmetica, persoonlijke verzorgingsproducten, wasmiddelen, schoonmaakmiddelen,
verf, toepassingen in de olie- en gasindustrie en middelen om te zandstralen. In de
overzichten komen ook land- en tuinbouwtoepassingen voor. Het betreft geen toepassing
in diervoeding, zoals de vragen doen vermoeden. Wel worden in de land- en tuinbouw
polymeren gebruikt in meststoffen, gewasbeschermingsmiddelen en in coating van zaden
om het afgifte-patroon van de nutriënten of actieve stof te reguleren en het zaad
te beschermen tegen ziektes. Er zijn geen publieke gegevens bekend van de schaal waarop
deze producten worden gebruikt.

Vraag 3

Welk effect hebben landbouwproducten met microplastics op het Nederlandse dierenwelzijn,
de bodem en het water, en hoe hoog schat u de kosten om microplastics te verwijderen?

Antwoord 3

De directe effecten van microplastics op het dierenwelzijn zijn naar verwachting klein,
aangezien de producten niet direct aan dieren worden gevoerd. De effecten op bodem
en water bij toepassingen in de landbouw en tuinbouw (meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen)
zijn er mogelijk wel, zoals wordt beschreven in het rapport van ECHA. De kosten om
microplastics te verwijderen uit bodem te verwijderen zijn hoog, ten opzichte van
de mogelijkheden om deze stoffen te vervangen met bioafbreekbare alternatieven.

Vraag 4

Bent u bereid om op korte termijn het advies van het European Chemicals Agency (ECHA)
over te nemen en een verbod op bewust aangebrachte microplastics in te stellen?

Antwoord 4

Het rapport van ECHA betreft de eerste stap om in het kader van de Europese stoffenverordening
REACH te komen tot een Europese restrictie op het gebruik van microplastics. Nederland
vindt het belangrijk dat breed wordt gekeken hoe de verspreiding van microplastics
in het milieu kan worden teruggedrongen. Daarvoor zijn afspraken op Europees niveau
van groot belang. Nu volgt een periode van inspraak en beoordeling van de voorstellen
die in het rapport worden gedaan, waarna het definitief aan de Commissie wordt aangeboden.
Dit proces duurt ongeveer één jaar. Hierna legt de Europese Commissie, op basis van
dit rapport, een voorstel ter stemming aan een lidstatencomité voor. Uiteraard zal
Nederland het besluit dat dan wordt genomen, overnemen en handhaven.

Daarnaast doet ECHA voorstellen om binnen bepaalde Europese productverordeningen om
het gebruik van dergelijke stoffen te verbieden. De Europese Commissie heeft dit reeds
opgepakt. Zo worden er in de nieuwe EU-Meststoffenverordening voorstellen gedaan om
het gebruik van slecht afbreekbare polymeren bij de productie van controlled-release-fertilizers
te verbieden. Vanaf 2026 zal het slechts toegestaan zijn bioafbreekbare polymeren
te gebruiken. Momenteel wordt een test ontwikkeld waarmee bedrijven deze nieuwe stoffen
kunnen ontwikkelen. Nederland ondersteunt de Europese Commissie in deze lijn, die
voor de gehele interne markt gaat gelden.