Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Wiersma over de berichten ‘FNV daagt onlinebezorger Picnic voor de rechter’ en ‘Picnic bijt van zich af in conflict met FNV’

Antwoord van Minister Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 4 april
2019).

Vraag 1

Bent u bekend met de artikelen «FNV daagt onlinebezorger Picnic voor de rechter»1 en «Picnic bijt van zich af in conflict met FNV»?2

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoe beziet u de discussie tussen de Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV) en PicNic
in het bredere licht van de snelle veranderingen op de arbeidsmarkt en de behoefte
aan passende regels en afspraken? Hoe ziet u uw rol als Minister in dit soort discussies?
Welke te zetten stappen zijn er wat u betreft nu nodig om beter aan te sluiten bij
de wensen van nieuwe bedrijven en de mensen die daar werken?

Antwoord 2

Collectieve arbeidsvoorwaardenvorming is in ons land een zaak van werkgevers en werknemers.
Zij gaan zelf over de arbeidsvoorwaarden. Er geldt verenigingsvrijheid en onderhandelingsvrijheid.
Werkgevers, werkgeversorganisaties en werknemersverenigingen zijn vrij om te onderhandelen
over en invulling te geven aan collectieve arbeidsvoorwaarden. Uiteraard binnen de
kaders van de wet- en regelgeving. De overheid ondersteunt de uitkomsten van collectief
overleg o.a. door het algemeen verbindend verklaren van de resultaten daarvan die
zijn vastgelegd in bedrijfstak-cao’s. Dat kan als een bedrijfstak-cao al geldt voor
een meerderheid in de betreffende bedrijfstak. Het systeem voorkomt concurrentie op
arbeidsvoorwaarden en zorgt voor arbeidsrust. Dit systeem functioneert al lang. Het
cao-stelsel is in 2015, op verzoek van uw Kamer, nog onder de loep genomen (Zie o.a.
TK 2015/2016, 29 544, nr. 669). Ook toen bleek dat er geen aanleiding is het stelstel te wijzigen. Verandering
in bedrijven is van alle tijden. Het systeem zoals we dit nu kennen vindt zijn oorsprong
in 1937, maar heeft zich al die tijd aangepast aan alle veranderingen die zich hebben
voltrokken op de arbeidsmarkt en in bedrijven. Juist omdat het aan werkgevers en werknemers
zélf is om hieraan vorm te geven en de overheid dit enkel ondersteunt.

Vraag 3

Wat vindt u van de oproep om voor de nieuwe sector e-commerce te kijken naar een eigen
collectieve arbeidsovereenkomst (cao)? Wat is uw indruk van de bereidwilligheid van
bonden om op die manier tegemoet te komen aan nieuwe wensen op de (arbeids)markt?

Antwoord 3

Zie mijn antwoord op vraag 2. Het is aan bedrijven en hun vertegenwoordigers en aan
de werknemersvertegenwoordigers om hier vorm aan te geven. Waarbij ik aanteken dat
e-commerce in veel bedrijven voorkomt en ook in cao’s is en wordt vormgegeven.

Vraag 4

Deelt u de mening dat eindeloze juridisering en rechtszaken, zoals we ook zien in
het geval van Deliveroo, niet bijdragen aan enerzijds belangrijke innovatie en nieuwe
bedrijvigheid en anderzijds de behoefte aan goede bescherming en zekerheid voor werkenden?

Deelt u de mening dat u als Minister in deze een mediator-rol kan vervullen om partijen
gezamenlijk aan tafel te krijgen en in het belang van werkenden over eigen taboes
heen te laten stappen?

Antwoord 4

Het voeren van rechtszaken zie ook ik uiteraard als een ultimum remedium voor het
geval partijen er onderling niet meer uitkomen. De praktijk leert ook dat voordat
een partij naar de rechter stapt er juist al veel onderhandeld is. Als alle betrokken
partijen gezamenlijk bij mij als Minister een verzoek indienen voor een gesprek ben
ik uiteraard altijd bereid aan zo’n verzoek gehoor te geven. Maar mediator zijn bij
conflicten tussen dit soort partijen is niet mijn rol als Minister.

Het is ook niet aan mij om een oordeel uit te spreken over de resultaten van de onderhandelingen
en ik moet ervoor waken om eventuele juridische procedures te doorkruisen.

Vraag 6

Ziet u mogelijkheden voor bonden en bedrijven in de sector e-commerce om met eigen
en meer passende collectieve afspraken te komen?

Antwoord 6

Zie mijn antwoord op vraag 2.

Vraag 7

Bent u bereid, gezien de mogelijke rechtsgang, snel in gesprek te gaan met beide partijen
en deze vragen binnen twee weken te beantwoorden?

Antwoord 7

Gesprekken met cao-partijen en werkgevers voer ik, los van de hier geschetste conflicten,
uiteraard vaker. En ik ben in dat licht bereid partijen betrokken bij de cao Levensmiddelenbedrijf,
Picnic en de FNV op korte termijn uit te nodigen voor een gesprek. Het is echter wel
aan hen om uit te maken of zij op deze uitnodiging in willen gaan. Mijn rol in deze
is beperkt, zoals ik ook heb aangegeven in mijn antwoord op vraag 2. Daarbij wil ik
er ook voor waken om te treden in het conflict dat nu juist ter beoordeling aan de
rechter is voorgelegd.