Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Kuiken en Van den Hul over het bericht dat de IND nauwelijks asielaanvragen van oorlogsvluchtelingen behandelt

Antwoord van Staatssecretaris Harbers (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 26 februari
2019).

Vraag 1

Kent u het bericht «Advocaten: oorlogsvluchtelingen komen bij IND nauwelijks aan de
beurt»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat vluchtelingen uit oorlogsgebieden amper aan de beurt komen teneinde
een asielprocedure te starten? Zo ja, waarom? Zo nee, wat is er dan niet waar aan
het gestelde?

Antwoord 2

In de systemen van de IND worden aanvragen van vreemdelingen (ook asielzoekers) ingeschreven
op land van herkomst en op basis van het doel dat men aanvraagt. De specificatie «oorlogsvluchteling»
wordt niet geregistreerd. Men dient een aanvraag om een verblijfsvergunning asiel
in en deze wordt als zodanig geregistreerd. Pas ná beoordeling kan worden vastgesteld
of aanvrager ook daadwerkelijk in aanmerking komt voor een dergelijke verblijfsvergunning.

De eerste prioriteit van de IND ligt bij het afhandelen van Dublinzaken en asielaanvragen
van vreemdelingen uit veilige landen. Dat betekent niet dat de IND de overige asielaanvragen
laat liggen. Ook deze zaken worden door de IND opgepakt en afgehandeld. Door onder
meer de hoger dan verwachte instroom en een andere samenstelling daarvan in met name
de Algemene,- en Verlengde Asielprocedure zijn de voorraden van deze zaken in 2018
opgelopen.

Zoals ik uw Kamer heb geïnformeerd,2 werft de IND momenteel extra personeel. Met de inzet van dit extra personeel verwacht
de IND de voorraden terug te brengen.

Vraag 3

Hoeveel oorlogsvluchtelingen hebben zich vanaf 1 maart 2018 in Nederland gemeld en
hoeveel daarvan wachten nog op het starten van de asielprocedure of is die procedure
inmiddels afgehandeld?

Antwoord 3

Zoals bij vraag 2 is aangegeven worden asielzoekers bij indiening van de aanvraag
niet geregistreerd met het kenmerk «oorlogsvluchteling». Dit is binnen het Nederlandse
vreemdelingenbeleid geen bestaande kwalificatie. Bij de aanvraag wordt bezien of deze
wordt afgedaan in spoor 1 (Dublinzaken), spoor 2 (veilige landen) of spoor 4 (Algemene
en Verlengde Asielprocedure).

Van het totale aantal asielaanvragen die vanaf 1 maart 2018 zijn ingediend was op
31 december 2018 52% afgehandeld.

Onderstaande tabel3 geeft inzicht per spoor in het aantal aanvragen en aantal afdoeningen tussen 1 maart
2018 en 31 december 2018.

Vraag 4

Wat is de gemiddelde wachttijd voor oorlogsvluchtelingen voordat hun asielprocedure
start?

Antwoord 4

In het datawarehouse van de IND worden doorlooptijden geregistreerd (de tijd die een
procedure inneemt van datum aanvraag tot datum beslissing). Er worden geen wachttijden
geregistreerd.

Zoals hiervoor aangegeven bij vraag 2 en 3 worden aanvragen van vreemdelingen in de
systemen van de IND ingeschreven op land van herkomst. De specificatie oorlogsvluchteling
bestaat als gezegd niet.

De geregistreerde doorlooptijden voor het totaal aantal eerste asielaanvragen op de
verschillende sporen in 2018 zijn opgenomen in onderstaande tabel:

Vraag 5

Is er sprake van een bewust beleid deze asielprocedures niet te starten om zodoende
oorlogsvluchtelingen te ontmoedigen naar Nederland te komen? Zo ja, waarom? Zo nee,
waar blijkt het tegendeel uit?

Antwoord 5

Het kabinet streeft naar kortere doorlooptijden en snelle duidelijkheid voor alle
asielzoekers. Dat is ook waarom de IND de besliscapaciteit hiervoor recent heeft uitgebreid
en in het komende jaar verder zal uitbreiden. Dat prioriteit wordt gegeven aan kansarme
asielaanvragen in de zogeheten sporen 1 en 2, is om te voorkomen dat deze aanvragen
de Nederlandse asielprocedure nog meer dan thans belasten en verstoppen. Uiteindelijk
is die inzet daarom ook van belang voor personen met een meer kansrijke aanvraag.
Er is dus geen sprake van een bewust laten oplopen van de doorlooptijden om vreemdelingen
te ontmoedigen naar Nederland te komen.

Vraag 6

Deelt u de mening dat wachttijden voor dergelijke vluchtelingen van een jaar of meer
onaanvaardbaar zijn? Zo ja, op welke termijn gaat het aantal extra IND-ers daadwerkelijk
zorgen voor verkorting van de termijnen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Zoals ik heb aangegeven in de beantwoording van eerder gestelde vragen4 ben ik van mening dat de doorlooptijden bij de afhandeling van aanvragen in de verlengde
asielprocedure (spoor 4) te lang zijn. De IND heeft, om de doorlooptijden te verkorten,
in 2018 200 fte extra personeel geworven. Werving zag niet alleen op inzet voor het
proces asiel, maar ook voor ondersteunende processen als dienstverlening en juridische
zaken. Onlangs is besloten om de capaciteit bij de IND in 2019 verder uit te breiden
met 150 fte voor het behandelen van asielaanvragen. Het aannemen en vervolgens inwerken
van nieuwe medewerkers kost tijd. Afhankelijk van het soort werk duurt het een half
jaar tot meer dan een jaar voordat medewerkers volledig en zelfstandig werkzaam zijn.
In de regel worden zij opgeleid door meer ervaren medewerkers wat in eerste instantie
leidt tot productieverlies alvorens sprake is van productiestijging. De achterstanden
bij onderdelen in het asielproces kunnen niet op heel korte termijn worden opgelost
maar de verwachting is wel dat daar dit jaar stappen in gezet kunnen worden.