Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Bouali en Groothuizen over het verdwijnen van Vietnamese minderjarigen uit opvanglocaties

Antwoord van Staatssecretaris Harbers (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 18 december
2018). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 867.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Tientallen Vietnamese minderjarigen verdwenen uit opvang»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2, 3, 4

Kunt u het exacte aantal Vietnamese migranten, die als minderjarig geregistreerd stonden
en de afgelopen jaren zijn weggelopen uit opvanglocaties tussen 2013 en het voorjaar
van 2018, benoemen? Kunt u uw antwoord uitsplitsen per jaartal, vanaf 2013?

Hebben alle Vietnamese minderjarigen die het hier betreft zich beschermd geweten door
de maatregelen die het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) getroffen heeft teneinde
jongeren beter te beschermen tegen gevaren die hun ontwikkeling kunnen bedreigen zoals
bedoeld in de brief van uw voorganger van 5 september 2016?2 Zo ja, waarom ging het toch mis? Zo nee, waarom niet?

In hoeverre is deze situatie vergelijkbaar met de situatie zoals onderzocht in het
onderzoek naar de verdwijningen van Vietnamese minderjarigen uit de beschermde opvang
in 2015?

Antwoord vragen 2, 3, 4

Het aantal Vietnamese migranten, die als minderjarig geregistreerd stonden en tussen
2013 en 2018 zelfstandig zonder toezicht zijn vertrokken uit opvanglocaties is als
volgt:

2013

2014

2015

2016

2017

2018

7

17

31

12

13

In mijn reactie3 op uw eerdere Kamervragen over Vietnamese amv’s heb ik u geïnformeerd dat amv’s waar
op voorhand een reëel vermoeden van voortijdig vertrek is en/of sprake is van een
verdachte situatie in de beschermde opvang worden geplaatst.

Daarnaast worden conform het nieuwe amv-opvangmodel amv’s in de reguliere opvang kleinschalig
opgevangen en worden zij, gericht op het bieden van maatwerk, intensief begeleid.
De medewerkers in de amv-opvanglocaties spannen zich dagelijks in om voor de bewoners
een zo veilig mogelijke omgeving te creëren. Hierbij hebben de medewerkers ook oog
voor signalen van mensenhandel. Amv’s die aangeven te willen vertrekken worden geïnformeerd
over de verschillende perspectieven die er zijn en worden gewezen op risico’s van
illegaal verblijf, zoals mensenhandel en seksueel geweld.

Zowel de beschermde opvang als de reguliere kleinschalige opvang voor amv’s zijn echter
geen gesloten setting. Dat betekent dat amv’s zich vrij kunnen bewegen in Nederland
en dus ook de opvang kunnen verlaten. Het is niet mogelijk en wenselijk om van iedereen,
dus ook van kinderen, bij te houden waar iedereen op welk moment van de dag verblijft.
Als een jongere de opvang verlaat en het niet bekend is dat hij of zij elders op een
veilige plek verblijft, bijvoorbeeld bij familie of vrienden, wordt dit binnen 24
uur gemeld aan Nidos en de politie.

Tot in 2017 zijn Vietnamese gestelde amv’s standaard in de beschermde opvang geplaatst,
omdat op voorhand een reëel vermoeden van voortijdig vertrek was en/of sprake was
van een verdachte situatie. Nadat uit onderzoek bleek dat bijna alle gestelde amv’s
uit Vietnam meerderjarig waren ten tijde van de opvangperiode, is besloten deze groep
niet meer standaard in de beschermde opvang te plaatsen.

In 2018 zijn dertien Vietnamese gestelde amv’s zelfstandig zonder toezicht vertrokken.
Twee van deze gestelde amv’s waren in de beschermde opvang geplaatst.

Ten aanzien van de andere elf Vietnamese gestelde amv’s kan ik u melden dat zij in
de procesopvanglocatie van het COA in Ter Apel zijn geplaatst. Reden hiervoor is dat
bij het grootste deel het vermoeden er was dat zij ouder waren dan de opgegeven leeftijd.
Al deze gestelde amv’s zijn vanuit de proces opvanglocatie in Ter Apel met onbekende
bestemming vertrokken.

Vraag 6

Vormt de vermissing van tientallen Vietnamese migranten voor u aanleiding het protocol
bij vermissing van het COA te gaan herzien? Zo ja, op welke punten en wanneer? Zo
nee, waarom niet?

Antwoord 6

Het protocol vermissing is een landelijk protocol gericht op het goed laten verlopen
van het melden en het aangifte doen van amv’s die de opvang vroegtijdig verlaten.
Dit protocol is in 2003 opgesteld door het COA, Nidos, IND en AVIM. Het protocol komt
niet meer overeen met de huidige werkprocessen en wordt daarom op dit moment geactualiseerd.

Vraag 5, 7

Ziet het Openbaar Ministerie aanleiding om – net als in 2015 – een mensensmokkelonderzoek
te starten? Zo ja, kunt u daarvan het tijdspad schetsen? Zo nee, waarom niet?

Welk beeld hebben de politie-eenheden inmiddels over de organisatie achter deze mensensmokkel?
Ziet u mogelijkheden deze organisatie aan te pakken? Zo ja, hoe dan?

Antwoord 5, 7

In het verleden uitgevoerde onderzoeken naar mensenhandel en/of smokkel van minderjarige
Vietnamezen die uit de beschermde opvang in Nederland waren verdwenen hebben niet
geleid tot de vaststelling van strafbare feiten. In veel gevallen bleek bovendien
geen sprake van minderjarigheid.

Ook op dit moment is bij uitvoeringsorganisaties geen informatie bekend dat een smokkelnetwerk
betrokken is bij de vermissing van minderjarige Vietnamese migranten.

Het Openbaar Ministerie bekijkt telkens zorgvuldig of signalen van mensenhandel en
mensensmokkel aanleiding geven tot de start van een strafrechtelijk onderzoek, zeker
wanneer het minderjarigen betreft. Over eventueel lopende of op te starten onderzoeken
doet het OM geen mededelingen.