Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Akerboom en Teunissen over het bericht ‘Chemieconcern Ineos overweegt miljardeninvestering en fabriek in Rotterdam’

Antwoord van Minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) (ontvangen 26 november
2018). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 717.

Vraag 1

Kent u het bericht «Chemieconcern Ineos overweegt miljardeninvestering en fabriek
in Rotterdam»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat het Britse concern mogelijk een grote schaliegasfabriek in Rotterdam
wil bouwen?

Antwoord 2

Nee. INEOS heeft aangekondigd voornemens te zijn in Noordwest-Europa te investeren
in een propaandehydrogenatiefabriek (PDH) en een ethaankraker, geen schaliegasfabriek.
Voor zover mij bekend is Rotterdam samen met Antwerpen een potentiele kandidaat voor
deze investering. INEOS heeft het voornemen om in deze nieuwe productiefaciliteiten
geïmporteerde ethaan en propaan te bewerken tot etheen en propeen. De ethaan en propaan
zijn afkomstig van schaliegas dat in de Verenigde Staten uit schaliegesteente is gewonnen.
Schaliegas bevat voornamelijk methaan (hoofdbestanddeel van aardgas) en een gedeelte
hogere koolwaterstoffen zoals onder andere propaan, ethaan en butaan. Ethaan en propaan
zijn ook bijproducten van conventionele gas- en oliewinning.

Vraag 3

Erkent u dat voor de winning van schaliegas zeer veel giftige chemicaliën nodig zijn,
en dat schaliegaswinning grote risico’s heeft voor natuur, milieu en omwonenden? Zo
nee, waarom niet?

Antwoord 3

In Europa geldt dat alleen chemicaliën mogen worden toegepast voor zover deze voldoen
aan wettelijke voorschriften. De meeste chemicaliën zullen vallen onder de algemene
stoffenverordening, REACH. Deze bepaalt dat stoffen alleen mogen worden gebruik als
ze zijn geregistreerd en de producent/importeur kan aantonen dat de stof veilig kan
worden gebruikt. Ik kan niet beoordelen hoe dit in landen buiten Europa is geregeld
en welke chemicaliën daar worden gebruikt.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het tegenstrijdig is dat Nederland een verbod op het winnen
van schaliegas heeft ingesteld, maar dit vervolgens wel mogelijk gaat importeren?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

Zoals bij antwoord 2 is aangegeven wordt er geen schaliegas geïmporteerd maar worden
de bijproducten van de winning van schaliegas verwerkt. Dit is niet tegenstrijdig
met het verbod in Nederland op het winnen van schaliegas.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het importeren van schaliegas haaks staat op de internationale
klimaatafspraken en de noodzaak om het gebruik van fossiele energiebronnen af te bouwen?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Het importeren van bijproducten van schaliegas dat in het buitenland is gewonnen staat
niet haaks op klimaatafspraken waaraan Nederland zich gecommitteerd heeft. Nederland
heeft het Akkoord van Parijs geratificeerd en het kabinet zet ambitieus in op reductie
van de CO2-uitstoot in Nederland. Het kabinet heeft in het regeerakkoord een Klimaatakkoord
aangekondigd. In het Klimaatakkoord wordt vastgelegd hoe Nederland een reductie van
ten minste 49% in 2030 ten opzichte van 1990 bereikt. Om de transitie naar een CO2-neutrale industrie te laten slagen zet het kabinet in op de opbouw van nieuwe industrie
en de ombouw van bestaande industrie. Daarnaast zal rekening gehouden moeten worden
met afbouw van bedrijfsactiviteiten die niet passen in de transitie naar CO2-neutraliteit.

Vraag 6

Kunt u aangeven hoeveel schaliegas jaarlijks in de fabriek verwerkt zal worden en
welke CO2-uitstoot hiermee gepaard gaat (inclusief het transport van het schaliegas)? Zo nee,
waarom niet?

Antwoord 6

INEOS is voornemens in de nieuwe fabriek ethaan en propaan te verwerken tot etheen
en propeen. De ethaan en propaan zijn afkomstig van schaliegas dat in de Verenigde
Staten is gewonnen. In de te bouwen fabriek wordt geen schaliegas verwerkt.

Op basis van op dit moment beschikbare informatie is de inschatting dat de productie
van etheen en propeen in de nieuwe fabriek gepaard gaat met circa 0,8 Mton CO2 uitstoot per jaar. De uitstoot die vrijkomt bij het transport van ethaan en propaan
is op dit moment niet bekend.

Vraag 7, 8

Is het waar dat het Britse concern het schaliegas wil gebruiken voor plasticproductie?

Deelt u de mening dat de plasticsoep een groot probleem is en we juist minder in plaats
van meer plastic moeten gaan produceren? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7, 8

Het kabinet deelt de mening dat de plastic soep een groot en groeiend probleem is.
Zoals in de kabinetsreactie op de transitieagenda’s Circulaire Economie is aangegeven,
is het kabinet voorstander van het voorkomen van onnodig gebruik van plastics, van
een slimmer en zuiniger gebruik van plastics, van meer waarde toevoegen aan plastics
zodat het minder wordt weggegooid en van het terugbrengen van het plastic recyclaat
in de economie door bevordering van de toepassing van recycled content in nieuwe plastic
producten.

In de beoogde fabriek wordt van de restgassen ethaan en propaan die afkomstig zijn
van schaliegaswinning in de Verenigde Staten, etheen en propeen gemaakt. Etheen en
propeen zijn belangrijke basischemicaliën voor tal van chemische producten die op
hun beurt vele toepassingen kennen. Etheen en propeen kunnen verwerkt zijn in vele
producten waaronder vloerbedekking, isolatiemateriaal, auto-onderdelen, meubels, kleding,
laptops, verpakkingsmateriaal en pijpen/leidingen. Wereldwijd neemt de vraag naar
deze basischemicaliën toe door groei van de welvaart en de wereldbevolking.

Vraag 9, 10, 12

Deelt u de mening dat de maximaal 500 banen die de fabriek oplevert niet opwegen tegen
de impact op het milieu die de fabriek heeft? Zo nee, waarom niet?

Deelt u de mening dat een schaliegasfabriek gericht op plasticproductie niet past
in een land dat de ambitie heeft om circulair, aardgasvrij en CO2-neutraal te worden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, waarom wel?

Bent u bereid zich tegen de komst van de schaliegasfabriek uit te spreken? Zo nee,
waarom niet?

Antwoorden 9, 10, 12

De inzet van het kabinet is gericht op een sterke industrie die CO2-neutraal produceert. Het kabinet wil CO2-emissiereductie in de bestaande industrie bevorderen en de ontwikkeling van nieuwe
industrieën, bedrijven en bedrijvigheid stimuleren. Dat willen we doen op een manier
die ertoe leidt dat de investeringen, die bijdragen aan CO2-emissiereductie, in Nederland gedaan worden. Verduurzaming en de versterking van
ons verdienvermogen gaan zo hand in hand.

Hoewel de uitstoot van CO2 in Nederland op de korte termijn door deze investering zou stijgen, gaat Nederland
niet op slot voor uitbreidingsinvesteringen van bestaande bedrijven of investeringen
van nieuwe bedrijven. Een uitgangspunt van het Klimaatakkoord is dat er ruimte is
voor economische groei van de industrie. Daarbij geldt vanzelfsprekend dat nieuwe
industrie in Nederland ook zal vallen onder de afspraken en instrumenten die het kabinet
met partijen in het Klimaatakkoord afspreekt om de reductieopgave voor 2030 te realiseren.

Vraag 11

Kunt u aangeven of er op dit moment gesprekken lopen tussen Nederlandse overheden
met chemieconcern Ineos en of er al beslissingen zijn genomen? Zo ja, wat is de uitkomst
daarvan? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 11

Op dit moment lopen er gesprekken met Nederlandse overheden en Havenbedrijf Rotterdam.
Ik kan niet vooruitlopen op de uitkomsten van deze gesprekken.