Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Wassenberg over het levend ontvinnen van een haai in Caribisch gebied

Antwoord van Minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) (ontvangen 20 november
2018)

Vraag 1

Kent u het bericht «Shark finning video uit Curaçao duikt op» en heeft u het bijbehorende
filmpje gezien waarin lachende vissers een levende haai ontvinnen?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat het ontvinnen van een haai verboden is in de Europese Unie volgens de
internationale visserijwetgeving (het International Commission for the Conservation
of Atlantic Tunas (ICCAT)-verdrag) en dat Curaçao zich heeft aangesloten bij deze
wetgeving?

Antwoord 2

Het verbod op ontvinnen van haaien is Europese wetgeving en nog niet overgenomen door
ICCAT. Dit verbod geldt dus niet voor de niet Europese ICCAT leden en dus ook niet
voor Curaçao.

Vraag 3 en 4

Bent u bereid het bevoegd gezag op Curaçao om opheldering te vragen over het incident
en aan te dringen op verscherpte regelgeving en toezicht? Zo ja, op welke termijn
en wijze? Zo nee, waarom niet?

Worden de mannen die in beeld zijn vervolgd voor hun daden? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3 en 4

Het is niet aan mij om de Curaçaose regering hierop aan te spreken daar het een landsaangelegenheid
betreft. Wel heb ik begrepen dat er op Curaçao verontwaardiging hierover bestaat.
De Curaçaose overheid heeft aangegeven versneld over te zullen gaan tot uitvoering
van hun «Ocean policy plan» met daarin maatregelen om de onderwaternatuur beter te
beschermen.

Vraag 5

Klopt het dat Curaçao tijdens een Caribische haaienbeschermingsbijeenkomst op Sint
Maarten in 2016 heeft toegezegd dat in haar wateren een haaienreservaat zou komen?
Zo ja, is er reeds invulling gegeven aan deze toezegging en hoe is dat gebeurd? Zo
nee, waarom niet?

Antwoord 5

Ja dat klopt, maar voor zover bekend is aan deze toezegging door Curaçao nog geen
invulling gegeven. Het haaienreservaat is nog niet ingesteld.

Vraag 6

Klopt het dat de brede strategie over de Nederlandse inzet op de bescherming van haaien
en roggen in Caribisch gebied, die in mei 2016 werd aangekondigd, nog steeds niet
naar de Kamer is gestuurd? Zo ja, op welke termijn en wijze kan de Kamer deze inzet
verwachten?2

Antwoord 6

Het opstellen van de haaienstrategie en de afstemming hieromtrent met de openbare
lichamen loopt nog en vragen meer tijd dan was voorzien. Ik verwacht de strategie
in het eerste kwartaal van 2019 naar de Kamer te kunnen sturen. In de tussentijd laat
ik alvast onderzoek doen naar methoden om haaienbijvangst op de eilanden te helpen
verminderen. Dit onderzoek loopt op dit moment nog.

Vraag 7

Kunt u toelichten wat er sinds 2016 is bereikt op het gebied van communicatie en educatie,
naar aanleiding van de door uw voorganger uiteengezette maatregelen in het Kaderrichtlijn
Mariene Strategie (KRM) haaienactieplan 2015–2021, zowel in Nederland als in Caribisch
Nederland? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7

Met de eilanden in Caribisch Nederland is een intentie verklaring getekend om een
haaienreservaat in te stellen. Dit traject is gepaard gegaan met educatie en communicatie
ten aanzien van de lokale bevolking, de vissers en andere stakeholders. Tevens heb
ik onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om de mortaliteit en bijvangst van haaien
te verminderen. Momenteel wordt gewerkt aan juridische instelling van de haaienreservaat
en het aanpassen van de visserijwetgeving om de handel en het ontvinnen van haaien
in Caribisch Nederland te verbieden. Ik zal uw Kamer, naast het versturen van de haaienstrategie,
op dat moment ook informeren over de stand van zaken van de uitvoering van het genoemde
haaienactieplan in het kader van Kader Richtlijn Marien.

Vraag 8

Deelt u de visie van de heer Bervoets van de Shark Committee van de Dutch Caribbean
Nature Alliance (DCNA), dat «er nog veel werk moet worden verzet in wetgeving en controle,
maar vooral in het onderwijs»? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe legt u uit dat u in
uw Mariene Strategie 2018–2024 deel 1, oordeelt dat «het bestaande beleid voldoet
(op onder andere het gebied van communicatie en educatie zoals vastgelegd in het Actieplan
Haaien en Roggen)»?

Antwoord 8

Er is inderdaad veel te doen op het gebied van communicatie en educatie. Dit is ook
een van de speerpunten van het haaienactieplan en de haaienstrategie. Het haaienactieplan
onder de Mariene Strategie gaat over het Europees deel van Nederland en niet over
Caribisch Nederland. De haaienstrategie die u in het eerste kwartaal van 2019 van
mij ontvangt, beschrijft mijn inzet voor haaien en roggen op internationaal niveau
en in Caribisch Nederland.

Vraag 9

Kunt u toelichten wat de verwachtingen zijn van het uitbreiden van de werkingssfeer
van het ICCAT-verdrag ten behoeve van haaienbescherming?

Antwoord 9

Het ICCAT-verdrag verstrekt momenteel geen mandaat om haaien te beheren. Het beheren
van haaien als bijvangst in de tonijnvisserij maar ook in de directe haaienvisserij
in de ICCAT-wateren is echter nodig. Door het uitbreiden van de werkingssfeer van
ICCAT kan de ICCAT-Commissie dan de nodige maatregelen nemen om kwetsbare haaien te
beschermen en de overige haaienpopulatie op een duurzaam niveau te houden. Wat de
EU betreft, is een verbod op ontvinnen van haaien in de wateren van ICCAT, inclusief
Curaçao, een dergelijke maatregel. Daarom zal de EU tijdens de aanstaande ICCAT-jaarvergadering
van 12 t/m 19 november in Dubrovnik weer het voorstel voor een verbod op het ontvinnen
van haaien agenderen. Tevens worden naar verwachting de onderhandelingen voor het
amenderen van het ICCAT-verdrag afgerond.

Vraag 10

Kunt u toelichten hoe u zich in het kader van het uitbreiden van de werkingssfeer
van het ICCAT-verdrag heeft ingezet voor betere bescherming van de haai?

Antwoord 10

De Europese Commissie heeft de afgelopen drie jaar op Nederlandse steun kunnen rekenen
tijdens de onderhandelingen voor de uitbreiding van het ICCAT-verdrag. Tevens heeft
de deelname van de Nederlandse wetenschappelijke expertise bij het wetenschappelijke
comité van ICCAT bijgedragen aan het vullen van kennislacunes over haaien, en de mogelijke
beheermaatregelen om mortaliteit te verminderen. Daarnaast heb ik door het organiseren
van een aantal roundtables het management van haaien in de visserij in de Noordzee
met de lidstaten van de regionale groepen aan de orde gesteld.

Vraag 11

Hoe gaat u zich tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van ICCAT in november inzetten voor
haaienbescherming?

Antwoord 11

Haaienbescherming staat dit jaar niet op de agenda. Echter heb ik de Europese Commissie
gevraagd om ook dit jaar, vooruitlopend op de uitbereiding van het ICCAT-verdrag,
het voorstel voor een verbod op ontvinnen van haaien in te dienen.

Vraag 12

Deelt u de mening dat er een mondiaal verbod moet komen op het ontvinnen van haaien
en bent u bereid zich hiervoor in te zetten? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 12

Ja, ik zal me blijven inzetten op een mondiaal verbod op het ontvinnen van haaien.