Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Bruins Slot en Belhaj over het bericht 'Jassenblunder gevolg van ‘inschattingsfout’'

Antwoord van Staatssecretaris Visser (Defensie) (ontvangen 29 oktober 2018).

Vraag 1

Heeft u kennis genomen van het bericht «Jassenblunder gevolg van inschattingsfout»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Welke koudeletsels kunnen militairen krijgen als zij niet over de juiste kleding en
persoonsgebonden uitrusting beschikken?

Antwoord 2

Militairen kunnen een diversiteit aan koudeletsel oplopen waaronder onderkoeling,
verweekte voeten, frostbite en sneeuwblindheid.

Vraag 3

Hebben militairen bij de oefening Bison Drawsko in Polen koudeletsel opgelopen? Om
hoeveel militairen gaat het en om welke vormen van letsel? Welke voorbereidingen waren
er getroffen met betrekking tot het koude weer?

Antwoord 3

Vanuit de brigade die deelnam aan Bison Drawsko zijn bij de ongeveer 3.500 deelnemende
militairen ongeveer 35 gevallen van koudeletsel gemeld, voornamelijk verweekte voeten.
De oefening is uitgevoerd met de standaarduitrusting. Vooraf en tijdens de oefening
is aandacht besteed aan militair optreden en persoonlijke verzorging onder koude omstandigheden.
Het programma van de oefening is aangepast aan de omstandigheden.

Vraag 4

Hoeveel koudeletsel hebben militairen sinds het begin van de Enhanced Forward Presence
van de NAVO in Litouwen opgelopen? Om welke vormen van koudeletsel gaat het?

Antwoord 4

Van de 1.887 personen die in het kader van eFP in Rukla geplaatst zijn geweest, zijn
35 personen geregistreerd met koudegerelateerde diagnoses. Het gaat daarbij voornamelijk
om voet- en teenklachten, in 9 gevallen gaat het om frostnip/frostbite. De beschouwde
periode betreft anderhalf jaar.

Vraag 5

Beschikken de militairen voor de komende rotatie van Litouwen over alle benodigde
kleding (persoonsgebonden uitrusting) voor de winterse omstandigheden? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 5

Ja, eFP 2018/2 en eFP 2019/1 zullen alle benodigde koudweeruitrusting verstrekt krijgen
door zorg van Defensie. De uitlevering is gestart en kan naar verwachting zonder problemen
verlopen.

Vraag 6

Wanneer was het bekend welke Nederlandse eenheden zullen gaan deelnemen aan de desbetreffende
NAVO-oefening Trident Juncture in Noorwegen?

Antwoord 6

In 2015 is gestart met de planning van de oefening. In oktober 2017 stond de deelname
van de Nederlandse eenheden vast.

Vraag 7

Welke aanvullende veiligheidsanalyse is gemaakt? Wat is het karakter van een dergelijke
aanvullende veiligheidsanalyse? Op basis van welke gegevens en omstandigheden vindt
een dergelijke afweging plaats?

Antwoord 7

Naar aanleiding van ervaringen bij Bison Drawsko (2017) en zoals bevestigd werd bij
eFP (2018), waarbij het veel kouder werd dan verwacht, is eind 2017 door het CLAS
als decentraal werkgever besloten winterkleding voor de oefening Trident Juncture
beschikbaar te stellen.

Vraag 8

Wanneer is besloten dat de militairen aanvullende winterkleding nodig hadden? Wanneer
was duidelijk dat een aanbesteding niet zou gaan lukken?

Antwoord 8

In 2017 is besloten om militairen aanvullende koudweeruitrusting te verstrekken naar
aanleiding van de evaluatie van oefening Bison Drawsko. Er is geen sprake geweest
van het niet lukken van de aanbesteding, wel werd in september 2018 duidelijk dat
voor een aantal artikelen niet kon worden gegarandeerd dat deze voor aanvang van Trident
Juncture geleverd konden worden.

Vraag 9 en 10

Welke mogelijkheden heeft het KPU-bedrijf om vanwege dringende en onverwachte omstandigheden
af te wijken van de geldende aanbestedingsregels (een noodprocedure), omdat anders
de veiligheid van militairen in gevaar komt? Indien zij deze mogelijkheden niet hebben,
waarom niet?

Mocht het KPU-bedrijf niet over mogelijkheden beschikken om van geldende aanbestedingsregels
af te wijken als de veiligheid en gezondheid van militairen in gevaar komen, welke
mogelijkheden ziet u om zaken te versnellen of makkelijker te maken? Bent u bereid
een voorbeeld te nemen aan «fast-track-procurement» bij materieel dat benodigd is
voor missies?

Antwoord 9 en 10

Het Ministerie van Defensie, inclusief het KPU-bedrijf, beschikt bij aanbestedingen
over alle mogelijkheden, die in de Aanbestedingswet 2012 en de Aanbestedingswet op
defensie- en veiligheidsgebied zijn opgenomen. Het uitgangspunt is dat Defensie zich
houdt aan de aanbestedingsregels, die de wetgever heeft vastgesteld. In geval van
dwingende en onverwachte omstandigheden bieden beide wetten echter de mogelijkheid
om af te wijken van de aanbestedingsplicht. In de brief inzake «Antwoord op kamervragen
over kleding en uitrusting» d.d. 26 oktober 2018 ben ik ingegaan op het gebruik van
raamcontracten om de verwerving te versnellen en op het toepassen van de escalatieprocedure.(Kamerstuk
27 830, nr. 270)

Fast Track Procurement biedt een mogelijkheid om versneld zaken aan te schaffen ten behoeve van missies
en oefeningen, door interne procedures en stappen in het DMP sneller te doorlopen.
Deze methode wordt niet alleen voor materieel toegepast, maar ook voor kleding en
persoonlijke uitrusting.

Vraag 11

Op welke wijze heeft het KPU-bedrijf de verwerving van de winterkleding voor Litouwen
geregeld?

Antwoord 11

Het KPU-bedrijf is begin 2018 gestart met de verwerving van artikelen voor het koudweer
pakket. Een deel van de artikelen voor dit pakket is reeds op voorraad bij het KPU-bedrijf.
Daarnaast zijn separate bestellingen geplaatst om, voor het deel van de artikelen
dat niet voldoende op voorraad is, voldoende voorraad te verkrijgen. De uitlevering
van deze artikelen aan de eenheden in Litouwen is al gestart en verloopt verder dit
kwartaal.

Vraag 12

Welke kledingstukken en overige persoonsgebonden uitrusting dienen de militairen voor
de oefening TridentJuncture aan te schaffen? Wilt u een uitputtende lijst sturen met
de kledingstukken en overige persoonsgebonden uitrusting?

Antwoord 12

Omdat momenteel in centrale verwerving is voorzien is het niet meer nodig om zelfstandig
uitrusting te verwerven. Bijlage 1 bij deze brief geeft de lijst met artikelen weer
die deel uitmaken van de koudweeruitrusting.

Vraag 13 en 14

Hoe controleert u of de duizend militairen de juiste kledingstukken en overige persoonsgebonden
uitrusting aangeschaft hebben?

Wat doet u als blijkt dat militairen niet over de juiste kledingstukken en overige
persoonsgebonden uitrusting beschikken? Welke verantwoordelijkheid hebben commandanten
hiervoor?

Antwoord 13 en 14

De (decentrale) werkgever is verantwoordelijk voor het beschikbaar stellen van de
juiste uitrusting aan militairen. Als de centrale verwerving hierin niet voorziet
kan een commandant een beroep doen op de escalatieprocedure of toestemming geven voor
zelfstandige aanschaf. In dat laatste geval ziet de commandant ook toe op de kwaliteit.
Zie tevens mijn brief van 8 oktober jl. (Kamerstuk 27 830, nr. 269).

Vraag 15

Kunt u deze vragen voor 25 oktober 2018 beantwoorden?

Antwoord 15

Ja.