Memorie van toelichting : Memorie van toelichting
36 820 XVI Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2025 (wijziging samenhangende met de Miljoenennota)
Nr. 2
MEMORIE VAN TOELICHTING
A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL
Wetsartikelen 1 tot en met 3
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van
artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld
en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar
2025 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie
van Volksgezondheid, Welzijn en Sport;
De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van
deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).
De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
J.A. Bruijn
B. BEGROTINGSTOELICHTING
1. Leeswijzer
Tabel 1 Ondergrenzen conform RBV
Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen
Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)
Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)
< 50
1
2
=> 50 en < 200
2
4
=> 200 en < 1.000
5
10
=> 1.000
10
20
2. Beleid
2.1 Overzicht belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties
Onderstaand overzicht gaat alleen in op mutaties die budgettaire gevolgen hebben op
de stand van 2025. Voor budgettaire wijzigingen die de stand van 2026 en verder beïnvloeden,
wordt verwezen naar de Ontwerpbegroting 2026.
Tabel 2 Overzicht belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2025 (Suppletoire begroting
september) (bedragen x € 1.000)
Uitgaven
Art.nr.
Uitgaven 2025
Uitgaven 2026
Uitgaven 2027
Uitgaven 2028
Uitgaven 2029
Uitgaven 2030
Stand 1e suppletoire begroting 2025
36.781.040
40.041.800
41.689.632
43.079.630
45.553.906
48.297.925
Backpay
11
– 50.000
50.000
0
0
0
0
Bijdrage AI-fabriek
10
500
500
500
500
0
0
Bijstelling uitgaven Rijksbijdrage Wlz
8
– 1.000.000
– 50.000
– 250.000
– 50.000
– 350.000
– 850.000
Bijstelling uitgaven Zorgtoeslag
8
– 321.417
– 304.327
– 280.520
– 253.511
– 349.746
– 571.529
Overige mutaties
-
– 172.481
15.387
527.031
491.000
387.120
319.619
Stand suppletoire begroting september 2025
35.237.642
39.753.360
41.686.643
43.267.619
45.241.280
47.196.015
Toelichting
Backpay
De reservering van € 50 miljoen ten behoeve van de backpay voor weduwen van voormalig
KNIL-militairen en ambtenaren in Nederlands-Indië schuift van 2025 door naar 2026.
Het bleek in de uitvoering niet mogelijk om in 2025 een backpayregeling mogelijk te
maken.
Bijdrage AI-fabriek
Voor de nationale AI Factory wordt er vanuit de VWS-begroting in totaal € 2 miljoen
naar de EZ-begroting overgeheveld. Hiervan is het bedrag voor 2025 € 0,5 miljoen.
Dit sluit aan bij de VWS-ambities uit de NVS en de AZWA-afspraken om met inzet van
AI administratieve lasten te verlichten, arbeidsproductiviteit te verhogen en werkdruk
terug te dringen.
Bijstelling uitgaven rijksbijdrage Wlz
Dit betreft een bijstelling van € 1 miljard in de uitgavenraming Rijksbijdrage Wlz,
naar aanleiding van de actuele raming van het CPB.
Bijstelling uitgaven Zorgtoeslag
Dit betreft een bijstelling van € 321 miljoen in de uitgavenraming Rijksbijdrage zorgtoeslag,
naar aanleiding van de actuele raming van het CPB.
Overige mutaties
Betreft enkele kasschuiven voor onder andere gegevensuitwisseling (€ 77 miljoen) en
zorggeschikte woningen (€ 50 miljoen) en een tegenvaller op de FLO/VUT-regeling (€ 13
miljoen).
Tabel 3 Overzicht belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2025 (Suppletoire
begroting september) (bedragen x € 1.000)
Ontvangsten
Art.nr.
Ontvangsten 2025
Ontvangsten 2026
Ontvangsten 2027
Ontvangsten 2028
Ontvangsten 2029
Ontvangsten 2030
Stand 1e suppletoire begroting 2025
1.053.163
899.613
867.552
891.515
932.369
971.069
Zorgtoeslag
8
– 42.400
– 54.000
– 42.400
– 33.800
– 31.500
– 38.200
Overige ontvangstenmutaties
–
33.887
7.789
7.800
7.813
7.826
7.826
Stand suppletoire begroting september 2025
1.044.650
853.402
832.952
865.528
908.695
940.695
Toelichting
Zorgtoeslag
Voor 2025 worden er € 42,4 miljoen minder terugontvangsten verwacht voor de zorgtoeslag.
Dit komt door lagere terugvorderingen door onterecht toegekende zorgtoeslag.
3. Beleidsartikelen
3.1. Artikel 1 Volksgezondheid
Tabel 4 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 1 Volksgezondheid (bedragen x € 1.000)
Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)
Mutaties suppletoire begroting september (2)
Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
1.746.773
462.005
2.208.778
Uitgaven
2.346.107
46.384
2.392.491
1.10
Gezondheidsbeleid
977.807
21.390
999.197
Subsidies (regelingen)
56.226
– 2.665
53.561
(Lokaal) gezondheidsbeleid
56.226
– 2.665
53.561
Opdrachten
6.592
– 2.320
4.272
(Lokaal) gezondheidsbeleid
6.592
– 2.320
4.272
Bijdrage aan agentschappen
180.971
11.365
192.336
Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit
146.088
6.941
153.029
RIVM: Wettelijke taken en beleidsondersteuning zorgbreed
33.584
5.284
38.868
Overige
1.299
– 860
439
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
426.126
17.510
443.636
ZonMw: Programmering
425.711
17.510
443.221
Overige
415
0
415
Bijdrage aan medeoverheden
307.892
– 2.500
305.392
Lokale aanpak
307.737
– 2.500
305.237
Overige
155
0
155
1.20
Ziektepreventie
1.157.997
18.550
1.176.547
Subsidies (regelingen)
439.431
8.654
448.085
Ziektepreventie
104.489
– 12.029
92.460
Bevolkingsonderzoeken
248.402
18.010
266.412
Vaccinaties
86.540
2.673
89.213
Opdrachten
64.225
– 15.275
48.950
Ziektepreventie
53.399
– 12.440
40.959
Pandemische paraatheid
10.826
– 2.835
7.991
Bijdrage aan agentschappen
544.370
25.171
569.541
RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra
286.327
18.743
305.070
RIVM: Bevolkingsonderzoeken
58.986
2.619
61.605
RIVM: Vaccinaties
199.044
880
199.924
Pandemische paraatheid
0
2.928
2.928
Overige
13
1
14
Bijdrage aan medeoverheden
109.971
0
109.971
Pandemische paraatheid
40.253
2.071
42.324
Overige
69.718
– 2.071
67.647
1.30
Gezondheidsbevordering
162.396
5.061
167.457
Subsidies (regelingen)
79.454
2.014
81.468
Preventie van schadelijk middelengebruik
29.843
503
30.346
Gezonde leefstijl en gezond gewicht
28.471
823
29.294
Letselpreventie
7.289
275
7.564
Bevordering van seksuele gezondheid
12.526
460
12.986
Overige
1.325
– 47
1.278
Opdrachten
11.044
– 393
10.651
Gezondheidsbevordering
11.044
– 393
10.651
Bijdrage aan agentschappen
4.391
84
4.475
Overige
4.391
84
4.475
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
876
– 816
60
Overige
876
– 816
60
Bijdrage aan medeoverheden
66.631
4.172
70.803
Heroïnebehandeling op medisch voorschrift
16.711
566
17.277
Seksuele gezondheid
49.920
3.606
53.526
1.40
Ethiek
47.907
1.383
49.290
Subsidies (regelingen)
42.813
1.264
44.077
Abortusklinieken
28.718
867
29.585
Medische ethiek
14.095
397
14.492
Opdrachten
2.399
0
2.399
Medische ethiek
2.399
0
2.399
Bijdrage aan agentschappen
2.695
119
2.814
CIBG: Uitvoeringstaken medische ethiek
2.695
119
2.814
Ontvangsten
143.159
7.761
150.920
Budgettaire gevolgen van beleid
Toelichting
Verplichtingen
Het verplichtingenbudget op artikel 1 wordt met € 462 miljoen verhoogd. Dit wordt
grotendeels veroorzaakt door een verhoging van het verplichtingenbudget van ZonMw
met € 385 miljoen. Dit in verband met de verstrekking van de opdrachtbrief 2026.
1. Gezondheidsbeleid
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
ZonMw: Programmering
Het budget is door loon- en prijsindexatie opgehoogd met € 14,7 miljoen. Voor de uitvoering
van het programma Innovatieve Arbozorg door ZonMw is het budget opgehoogd met € 4,7
miljoen.
Tezamen met een aantal andere kleine mutaties valt dit budget € 17,5 miljoen hoger
uit.
2. Ziektepreventie
Subsidies
Bevolkingsonderzoeken
Door loon- en prijsindexatie is het budget opgehoogd met € 13 miljoen. Dit betreft
zowel LPO voor bevolkingsonderzoeken als voor prenatale screening. Tezamen met een
aantal technische mutaties is het budget verhoogd met € 18 miljoen.
Opdrachten
Ziektepreventie
Bij de middelen voor de aanschaf van Covid-vaccins doet zich een onderbesteding voor
van € 4,5 miljoen. Daarnaast is er voor de aanschaf van Covid-vaccins € 8,4 miljoen
overgeboekt naar het budget voor RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra.
RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra
Voor de aanschaf van covidvaccins is € 8,4 miljoen aanvullend geboekt bovenop de eerdere
€ 31,6 miljoen vanuit het budget voor Opdrachten: Ziektepreventie (totaal € 40 miljoen). Voor de opdracht uitvoering implementatie RSV- immunisatie
is ruim € 3 miljoen beschikbaar gesteld.
3.2. Artikel 2 Curatieve zorg
Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 2 Curatieve zorg (bedragen x € 1.000)
Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)
Mutaties suppletoire begroting september (2)
Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
5.704.708
– 3.398.572
2.306.136
Uitgaven
4.244.194
– 3.301.681
942.513
2.10
Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg
557.569
– 280.028
277.541
Subsidies (regelingen)
200.836
2.149
202.985
Medisch specialistische zorg
73.951
2.591
76.542
Curatieve ggz
18.882
– 74
18.808
Eerstelijnszorg
6.525
6.063
12.588
Lichaamsmateriaal
24.656
852
25.508
Medische producten
76.822
– 7.283
69.539
Opdrachten
25.332
– 5.251
20.081
Medisch specialistische zorg
15.249
– 256
14.993
Curatieve ggz
1.467
– 129
1.338
Eerstelijnszorg
1.456
– 459
997
Lichaamsmateriaal
1.048
– 111
937
Medische producten
6.112
– 4.296
1.816
Bijdrage aan agentschappen
27.956
– 336
27.620
aCBG
6.578
270
6.848
CIBG
21.128
– 966
20.162
Overige
250
360
610
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
4.716
21.139
25.855
Overige
4.716
21.139
25.855
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
1.000
0
1.000
Overig
1.000
0
1.000
Leningen
97.505
– 97.505
0
Leningen Pallas
97.505
– 97.505
0
Vermogensverschaffing/-onttrekking
200.224
– 200.224
0
Kapitaalverschaffing Pallas
200.224
– 200.224
0
2.34
Ondersteuning van het zorgstelsel
3.686.625
– 3.393.448
293.177
Subsidies (regelingen)
163.261
– 11.419
151.842
Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen
1.816
0
1.816
Regeling medisch noodzakelijke zorg onverzekerden
116.640
0
116.640
Regeling veelbelovende zorg
26.807
– 1.362
25.445
Medisch specialistische zorg
4.299
2.100
6.399
Medisch specialistische zorg
440
313
753
Curatieve ggz
0
173
173
Eerstelijnszorg
11.108
– 10.969
139
Overige
2.151
– 1.674
477
Bekostiging
3.463.308
– 3.397.700
65.608
Rijksbijdrage 18-
3.397.700
– 3.397.700
0
Zorg illegalen en andere onverzekerbare vreemdelingen
65.608
0
65.608
Inkomensoverdrachten
20.530
14.790
35.320
Overgangsregeling FLO/VUT ouderenregeling ambulancepersoneel
20.430
14.790
35.220
Overige
100
0
100
Opdrachten
20.191
1.881
22.072
Risicoverevening
2.580
0
2.580
Uitvoering zorgverzekeringsstelsel
11.308
– 20
11.288
Curatieve ggz
765
0
765
Eerstelijnszorg
115
0
115
Passende Zorg
3.130
2.020
5.150
Overige
2.293
– 119
2.174
Bijdrage aan agentschappen
8.917
390
9.307
CJIB: Onverzekerden en wanbetalers
8.917
390
9.307
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
10.418
– 1.390
9.028
Sociale Verzekeringsbank: Onverzekerden
7.966
313
8.279
Overige
2.452
– 1.703
749
2.50
NRG Pallas
0
371.795
371.795
Leningen
0
97.505
97.505
Pallas nieuwbouw programma
0
97.505
97.505
Vermogensverschaffing/-onttrekking
0
274.290
274.290
Pallas nieuwbouw programma
0
198.029
198.029
Instandhouding NRG
0
76.261
76.261
Ontvangsten
78.701
21.100
99.801
Budgettaire gevolgen van beleid
Toelichting
Verplichtingen
De verplichtingen op dit artikel worden met € 3,4 miljard naar beneden bijgesteld
in verband met de overheveling van de Rijksbijdragen 18- naar artikel 8.
Voor de aanvullende aanpak beschikbaarheid geneesmiddelen moeten in 2025 meerjarige
verplichtingen worden aangegaan. Hiervoor wordt € 21,0 miljoen aan verplichtingenbudget
van 2026 tot en met 2028 naar 2025 gehaald.
Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het verplichtingenbudget met € 3,4
miljard verlaagd.
1. Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg
Subsidies
Eerstelijnszorg
Als gevolg van het opheffen van het instrument subsidies eerstelijnszorg onder artikelonderdeel
2.34 Ondersteuning van het zorgstelsel wordt een bedrag van € 6,6 miljoen overgeboekt naar dit budget. Tezamen met een aantal
andere kleine mutaties valt dit budget € 6,1 miljoen hoger uit.
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
Overige
In 2025 is de terugvordering van de PharmaNL-middelen uit de overlooppost van ZonMw
2024 ontvangen (€ 21,1 miljoen). Deze middelen blijven hiermee beschikbaar voor het
programma van PharmaNL in 2025.
Leningen
Leningen Pallas
Op 28 januari 2025 heeft de Tweede Kamer besloten om het project Nieuwbouw Pallas-reactor
aan te wijzen als groot project.1 Op verzoek van de kamer zijn alle uitgaven rondomd het project Pallas ondergebracht
op een separaat artikelonderdeel. Hierom zijn de middelen overgeheveld naar artikelonderseel
2.50 NRG Pallas.
Vermogensverschaffing/-ontrekking
Kapitaalverschaffing Pallas
Op 28 januari 2025 heeft de Tweede Kamer besloten om het project Nieuwbouw Pallas-reactor
aan te wijzen als groot project2. Op verzoek van de Kamer zijn alle uitgaven rondom het project Pallas ondergebracht
op een separaat artikelonderdeel. Hierom zijn de middelen overgeheveld naar artikelonderdeel
2.50 NRG Pallas.
3. Ondersteuning van het zorgstelsel
Subsidies
Eerstelijnszorg
Als gevolg van het opheffen van het instrument subsidies eerstelijnszorg onder artikelonderdeel
2.34 Ondersteuning van het zorgstelsel wordt een bedrag van € 6,6 miljoen overgeboekt naar 2.10 Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg.
Daarnaast is meerjarig € 9,5 miljoen, waarvan € 3,8 miljoen in 2025, overgeboekt naar
artikel 1 Volksgezondheid ten behoeve van het ZonMw-programma voor digitale zelfzorgmiddelen.
Tezamen met een aantal kleinere mutaties is het subsidiebudget voor Eerstelijnszorg
met € 11 miljoen verlaagd.
Bekostiging
De Rijksbijdrage 18- wordt overgeheveld naar artikel 8 Tegemoetkomingen en Rijksbijdragen.
Dit bedraagt circa € 3,4 miljard in 2025.
Inkomensoverdrachten
Overgangsregeling FLO/VUT ouderenregeling ambulancepersoneel
De nabetalingen voor de vaststellingen op de FLO/VUT regeling vallen hoger uit dan
geraamd. Hiervoor wordt dit budget met € 14,5 miljoen verhoogd in 2025.
Tezamen met een aantal kleinere mutaties is het budget voor inkomensoverdrachten voor
de overgangsregeling FLO/VUT ouderenregeling ambulancepersoneel met € 14,8 miljoen
verhoogd.
5. NRG Pallas
Leningen
Pallas nieuwbouw programma
Vermogensverschaffing/-onttrekking
Voor het PALLAS-nieuwbouwprogramma is € 390 miljoen aan vreemd vermogen beschikbaar
gesteld in de vorm van rentedragende leningen. Het belangrijkste onderdeel van het
PALLAS-nieuwbouwprogramma is de Pallas-reactor, waarmee radioactieve stoffen worden
ontwikkeld voor diagnose en therapie.
Pallas nieuwbouw programma
Voor het Pallas-nieuwbouwprogramma wordt de komende jaren € 1,35 miljard eigen vermogen
verschaft. Voor 2025 betreft dit € 198 miljoen.
Instandhouding NRG
Om de liquiditeitspositie van NRG PALLAS te handhaven wordt in 2025 € 76 miljoen ingezet.
Ontvangsten
In 2025 is de terugvordering van de PharmaNL-middelen uit de overlooppost van ZonMw
2024 ontvangen (€ 21,1 miljoen). Deze middelen zijn vervolgens beschikbaar gesteld
voor het programma van PharmaNL in 2025.
3.3. Artikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning
Tabel 6 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning
(bedragen x € 1.000)
Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)
Mutaties suppletoire begroting september (2)
Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
22.216.245
– 21.422.890
793.355
Uitgaven
19.089.530
– 18.139.211
950.319
3.10
Participatie en zelfredzaamheid van kwetsbare groepen
425.025
8.871
433.896
Subsidies (regelingen)
94.777
11.515
106.292
Toegang tot zorg en ondersteuning
24.879
– 333
24.546
Inclusieve samenleving
39.866
11.473
51.339
Kennis en informatiebeleid
30.032
375
30.407
Opdrachten
92.062
– 6.955
85.107
Bovenregionaal gehandicaptenvervoer
69.381
0
69.381
Inclusiviteit
7.212
– 7.212
0
Overige
15.469
257
15.726
Bijdrage aan agentschappen
7.357
4.436
11.793
Overige
7.357
4.436
11.793
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
29.392
– 4.378
25.014
Doventolkvoorzieningen
19.052
572
19.624
Participatie en zelfredzaamheid kwetsbare groepen
10.340
– 4.950
5.390
Bijdrage aan medeoverheden
201.437
4.253
205.690
Oekraïne
28.016
7.212
35.228
Overige
173.421
– 2.959
170.462
3.21
Langdurige zorg tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten
18.664.505
– 18.148.082
516.423
Subsidies (regelingen)
357.298
– 99.256
258.042
Zorg merkbaar beter maken
248.421
– 100.388
148.033
Kennis, informatie en innovatiebeleid
30.059
678
30.737
Palliatieve zorg en ondersteuning
78.818
454
79.272
Bekostiging
18.048.900
– 18.048.900
0
Bijdrage in de kosten van kortingen (BIKK)
6.048.900
– 6.048.900
0
Bijdrage Wlz
12.000.000
– 12.000.000
0
Opdrachten
26.642
35
26.677
Zorgdragen voor langdurige zorg
26.642
35
26.677
Bijdrage aan agentschappen
713
32
745
Algemeen
713
32
745
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
205.258
7
205.265
Uitvoeringskosten Sociale Verzekeringsbank
60.785
– 5.696
55.089
Uitvoeringskosten Centrum Indicatiestelling Zorg
144.473
5.703
150.176
Bijdrage aan medeoverheden
25.694
0
25.694
Overige
25.694
0
25.694
Ontvangsten
8.376
0
8.376
Budgettaire gevolgen van beleid
Toelichting
Verplichtingen
Het verplichtingenbudget op dit artikel wordt met € 21,4 miljard naar beneden bijgesteld.
Het grootste gedeelte hiervan wordt veroorzaakt door de overheveling van de Bijdrage
Wlz en de Bijdrage in Kosten van kortingen (BIKK) naar artikel 8.
1. Participatie en zelfredzaamheid van kwetsbare groepen
Subsidies (regelingen)
Inclusieve samenleving
Het budget van de Stimuleringsregeling Technologie in Ondersteuning en Zorg (STOZ)
was voor € 15,1 miljoen begroot op begrotingsartikel 4 Zorgbreed beleid. De uitgaven
van deze regeling vinden echter plaats op artikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning.
Daarom wordt het budget op dit artikelonderdeel verhoogd met € 15,1 miljoen.
Daarnaast heeft de Wet versterking regie op volkshuisvesting 1 jaar vertraging opgelopen.
Hierdoor valt € 3 miljoen vrij.
Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het budget voor subsidies Inclusieve
samenleving met € 11,5 miljoen verhoogd.
Opdrachten
Inclusiviteit
De meerkosten in het sociaal domein voor Oekraïense ontheemden zijn bij de Voorjaarsnota
2025 per abuis op het instrument «opdrachten» geboekt in plaats van «bijdrage medeoverheden».
De meerkosten zijn toen voor 2025 met € 7,2 miljoen opgehoogd. Bij de suppletoire
begroting september is dit gecorrigeerd en wordt het budget voor opdrachten inclusiviteit
verlaagd met € 7,2 miljoen.
Bijdrage aan medeoverheden
Oekraïne
De meerkosten in het sociaal domein voor Oekraïense ontheemden zijn bij de Voorjaarsnota
2025 per abuis op het instrument «opdrachten» geboekt in plaats van «bijdrage medeoverheden».
De meerkosten zijn toen voor 2025 met € 7,2 miljoen opgehoogd. In deze suppletoire
begroting september wordt dit gecorrigeerd en wordt het budget voor Bijdrage aan medeoverheden
Oekraïne verhoogd met € 7,2 miljoen.
2. Langdurige zorg tegen maatschappelijke aanvaardbare kosten
Subsidies
Zorg merkbaar beter maken
Het budget is met € 100,3 miljoen verlaagd in 2025. Dit komt door twee kasschuiven
die beide € 50 miljoen schuiven naar 2027 en 2028. Voor de subsidie zorggeschikte
woningen is een kasschuif vereist doordat de betalingen vertraagd zijn. De kasschuif
Groningen is benodigd omdat op basis van de nieuwste inzichten in de planning van
de sloop, afstoot van panden, (ver)bouw- en herstelwerkzaamheden is gebleken dat het
kasritme van de uitgaven anders is dan eerder voorzien. Onder de subsidies is ook
een bedrag opgenomen voor het waarborgen van de continuïteit van zorg in de gehandicaptensector.
Tot slot wordt er € 11,0 miljoen voor gespecialiseerde cliëntondersteuning (GCO) van
2025 door geschoven naar 2027 en 2028.
Bekostiging
Bijdrage in de kosten van kortingen (BIKK)
De BIKK is in dit begrotingsstuk overgeheveld naar artikel 8 Tegemoetkomingen en Rijksbijdragen.
Deze mutatie bedraagt € 6,0 miljard in 2025.
Bijdrage Wlz
De Rijksbijdrage Wlz is in dit begrotingsstuk overgeheveld naar artikel 8 Tegemoetkomingen
en Rijksbijdragen. Deze mutatie € 12,0 miljard in 2025.
3.4. Artikel 4 Zorgbreed beleid
Tabel 7 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 4 Zorgbreed beleid (bedragen x € 1.000)
Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)
Mutaties suppletoire begroting september (2)
Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
1.175.203
– 135.542
1.039.661
Uitgaven
1.489.400
– 83.042
1.406.358
4.10
Positie cliënt en transparantie van zorg
73.838
352
74.190
Subsidies (regelingen)
61.947
– 138
61.809
Patiënten- en gehandicaptenorganisaties
40.124
– 122
40.002
Transparantie van zorg
21.823
– 16
21.807
Opdrachten
1.782
44
1.826
Transparantie van zorg
9
0
9
Overige
1.773
44
1.817
Bijdrage aan agentschappen
10.109
446
10.555
CIBG
10.109
446
10.555
4.20
Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt
593.887
– 11.147
582.740
Subsidies (regelingen)
561.236
– 11.074
550.162
Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt
377.297
– 13.466
363.831
Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt
174.001
2.710
176.711
Overige
9.938
– 318
9.620
Opdrachten
14.096
– 860
13.236
Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt
14.026
– 860
13.166
Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt
20
0
20
Overige
50
0
50
Bijdrage aan agentschappen
18.495
709
19.204
Overig
18.495
709
19.204
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
0
78
78
Overig
0
78
78
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
60
0
60
OECD
60
0
60
4.30
Informatiebeleid
255.248
– 100.245
155.003
Subsidies (regelingen)
87.892
1.145
89.037
Informatiebeleid
81.685
1.145
82.830
Overige
6.207
0
6.207
Opdrachten
141.997
– 101.096
40.901
Informatiebeleid
139.301
– 100.467
38.834
Overige
2.696
– 629
2.067
Bijdrage aan agentschappen
24.552
– 376
24.176
Informatiebeleid
24.552
– 376
24.176
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
807
82
889
Overige
807
82
889
4.40
Inrichting zorgstelsel
313.914
21.894
335.808
Opdrachten
619
0
619
Overige
619
0
619
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
313.295
21.894
335.189
CAK
146.659
11.497
158.156
NZa
76.833
– 273
76.560
ZiNL
88.416
7.315
95.731
CSZ
1.387
55
1.442
Overige
0
3.300
3.300
4.50
Zorg, welzijn en jeugdzorg op Caribisch Nederland
252.513
6.104
258.617
Subsidies (regelingen)
4.734
199
4.933
Algemeen
4.734
199
4.933
Bekostiging
236.796
4.842
241.638
Jeugd, Welzijn en Sport
8.656
544
9.200
Zorg
228.140
4.298
232.438
Opdrachten
1.070
5
1.075
Zorg
981
5
986
Welzijn
89
0
89
Bijdrage aan medeoverheden
9.913
1.058
10.971
Overige
9.913
1.058
10.971
Ontvangsten
31.574
5.026
36.600
Budgettaire gevolgen van beleid
Toelichting
Verplichtingen
Het verplichtingenbudget wordt in totaal met € 135,5 miljoen verlaagd. Dit wordt voor
het grootste gedeelte veroorzaakt door de hieronder toegelichte uitgavenmutaties.
2. Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt
Subsidies
Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt
Voor de Stimuleringsregeling Technologie in Ondersteuning en Zorg (STOZ) wordt een
bijdrage overgeboekt voor zowel de beleidsgelden als de uitvoeringskosten. Voor 2025
betreft dit tezamen ongeveer € 18,4 miljoen.
In 2024 is niet het volledige budget voor het NGF-project benut DUTCH. Door de 100%
eindejaarsmarge op de NGF-projecten wordt het budget nu met € 5 miljoen verhoogd.
Zo blijven de middelen beschikbaar voor DUTCH. De middelen zullen ingezet worden voor
vertraagde kosten programmamanagement (€ 0,5 miljoen) en ontwikkeling modules (€ 4,5
miljoen).
Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het subsidie budget voor opleidingen,
beroepenstructuur en arbeidsmarkt met € 11,1 miljoen verlaagd.
3. Informatiebeleid
Opdrachten
Informatiebeleid
Om de doelstellingen te kunnen realiseren wordt € 77,6 mijloen voor Standaardisatie
Gegevensuitwisseling naar 2027 en 2028 geschoven. Dit betreft de trajecten PGO, Beeldbeschikbaarheid,
Generieke Functies, Identificatie en Authenticatie stimulering, Leveranciersmanagement
Zorg en ICT markt, Landelijk dekkend netwerk, Eenheid van Taal en Techniek en EHDS.
De middelen voor gegevensuitwisseling worden voor een deel op andere instrumenten
of artikelen binnen de VWS-begroting gerealiseerd. Daarom wordt het opdrachtenbudget
met € 20,2 miljoen verlaagd.
Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het opdrachten budget voor informatiebeleid
met € 100,5 miljoen verlaagd.
4. Inrichting zorgstelsel
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
CAK
Het budget voor het CAK wordt met circa € 5 miljoen verhoogd ten behoeve van implementatiekosten
van het wetsvoorstel Wet vervanging abonnementstarief Wmo 2015. Hierbij wordt het
abonnementstarief vervangen door een inkomens- en vermogensafhankelijke eigen bijdrage
(ivb).
Tezamen met loon- en prijsindexatie en kleinere mutaties wordt het budget van het
CAK met € 11,5 miljoen verhoogd.
3.5. Artikel 5 Jeugd
Tabel 8 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 5 Jeugd (bedragen x € 1.000)
Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)
Mutaties suppletoire begroting september (2)
Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
207.463
– 4.268
203.195
Uitgaven
201.913
– 4.268
197.645
5.30
Effectief en efficiënt werkend jeugdstelsel
201.913
– 4.268
197.645
Subsidies (regelingen)
155.369
– 54.804
100.565
Kennis en informatiebeleid
14.606
1.240
15.846
Jeugdbeleid
108.420
– 57.314
51.106
Jeugdstelsel
32.343
1.270
33.613
Opdrachten
10.953
– 785
10.168
Kennis en informatiebeleid
2.572
0
2.572
Jeugdbeleid
7.739
– 785
6.954
Jeugdstelsel
642
0
642
Bijdrage aan agentschappen
1.586
70
1.656
Overige
1.586
70
1.656
Bijdrage aan medeoverheden
34.005
51.251
85.256
Overige
34.005
51.251
85.256
Ontvangsten
2.400
0
2.400
Budgettaire gevolgen van beleid
Toelichting
3. Effectief en efficiënt werkend jeugdstelsel
Subsidies
Jeugdbeleid
Er vindt een overheveling plaats van subsidies naar bijdrage aan medeoverheden in
het kader van de transformatie gesloten jeugdhulp. Dit bedraagt € 51,7 miljoen in
2025. Daarnaast vindt er een kasschuif plaats van middelen voor open residentieel
van 2025 naar 2026 en 2027. In totaal bedraagt deze kasschuif € 16,4 miljoen. Tot
slot wordt het budget bij tegemoetkomingsmiddelen kinderopvangkosten pleegzorg in
2025 met € 10,7 miljoen verhoogd.
Bijdrage aan medeoverheden
Overige
Er vindt een overheveling plaats van subsidies naar bijdrage aan medeoverheden in
het kader van de transformatie gesloten jeugdhulp. Deze mutatie bedraagt € 51,7 miljoen
in 2025.
3.6. Artikel 6 Sport en bewegen
Tabel 9 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 6 Sport en bewegen (bedragen x € 1.000)
Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)
Mutaties suppletoire begroting september (2)
Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
415.982
2.842
418.824
Uitgaven
463.022
2.842
465.864
6.40
Sport verenigt Nederland
463.022
2.842
465.864
Subsidies (regelingen)
209.095
3.979
213.074
Sportakkoord
119.097
1.078
120.175
Duurzame en toegankelijke sportaccommodaties
74.272
2.750
77.022
Kennis en innovatie
15.726
151
15.877
Inkomensoverdrachten
18.375
911
19.286
Financiële voorziening topsporters
18.375
911
19.286
Opdrachten
5.827
– 2.233
3.594
Sportakkoord
5.555
– 2.414
3.141
Kennis en innovatie
250
160
410
Overige
22
21
43
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
4.677
185
4.862
Dopingautoriteit
4.677
185
4.862
Bijdrage aan medeoverheden
224.475
0
224.475
Duurzame en toegankelijke sportaccommodaties
224.475
0
224.475
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
500
0
500
Dopingbestrijding
500
0
500
Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken
73
0
73
Sportakkoord
73
0
73
Ontvangsten
93.627
0
93.627
Budgettaire gevolgen van beleid
Toelichting
Het verplichtingen- en uitgavenbudget op artikel 6 wordt met € 2,8 miljoen verhoogd.
De mutaties zijn lager dan de voorgeschreven ondergrens en worden daarom niet toegelicht.
3.7. Artikel 7 Oorlogsgetroffenen en Herinnering Wereldoorlog II
Tabel 10 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 7 Oorlogsgetroffenen en Herinnering
Wereldoorlog II (bedragen x € 1.000)
Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)
Mutaties suppletoire begroting september (2)
Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
204.944
8.626
213.570
Uitgaven
205.310
8.626
213.936
7.10
De zorg- en dienstverlening aan verzetsdeeln. en oorlogsgetroffenen WOII en de herinnering
aan WOII
27.523
451
27.974
Subsidies (regelingen)
26.415
451
26.866
Nationaal Comité
6.219
– 60
6.159
Nationale herinneringscentra
3.136
134
3.270
Herinnering Indisch Molukse Doelgroep
3.405
36
3.441
Zorg- en dienstverlening
7.222
167
7.389
Overige
6.433
174
6.607
Bekostiging
400
0
400
Overige
400
0
400
Opdrachten
482
0
482
Overige
482
0
482
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
226
0
226
Overige
226
0
226
7.20
Pensioenen en uitkeringen voor verzetsdeeln. en oorlogsgetroffenen WOII
177.787
8.175
185.962
Inkomensoverdrachten
167.398
7.767
175.165
Wetten/regelingen verzetsdeelnemers/oorlogsgetroffenen
167.398
7.767
175.165
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
10.389
408
10.797
Sociale Verzekeringsbank
9.769
383
10.152
Pensioen- en Uitkeringsraad
620
25
645
Ontvangsten
3.339
0
3.339
Budgettaire gevolgen van beleid
Toelichting
Verplichtingen
In 2025 wordt er € 7,8 miljoen aan loonbijstelling toegekend ten behoeve van de uitkering
aan inkomensslachtoffers. Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het verplichtingenbudget
met € 8,6 miljoen verhoogd.
2. Pensioenen en uitkeringen voor verzetsdeeln. en oorlogsgetroffenen WOII
Inkomensoverdrachten
Wetten/regelingen verzetsdeelnemers/oorlogsgetroffenen
In 2025 wordt er € 7,8 miljoen aan loonbijstelling toegekend ten behoeve van de uitkering
aan inkomensslachtoffers.
3.8. Artikel 8 Tegemoetkomingen en Rijksbijdragen
Tabel 11 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 8 Tegemoetkomingen en Rijksbijdragen
(bedragen x € 1.000)
Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)
Mutaties suppletoire begroting september (2)
Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
7.786.866
24.678.983
32.465.849
Uitgaven
7.786.866
20.150.183
27.937.049
8.10
Tegemoetkoming specifieke kosten
7.786.866
– 321.417
7.465.449
Inkomensoverdrachten
7.786.866
– 321.417
7.465.449
Zorgtoeslag
7.698.917
– 321.417
7.377.500
Tegemoetkoming specifieke kosten
87.949
0
87.949
8.40
Rijksbijdragen
0
20.471.600
20.471.600
Bekostiging
0
20.471.600
20.471.600
Rijksbijdrage Zorgverzekeringsfonds 18-
0
3.397.700
3.397.700
Rijksbijdrage in de kosten van kortingen (BIKK)
0
6.073.900
6.073.900
Bijdrage Wlz
0
11.000.000
11.000.000
Ontvangsten
659.200
– 42.400
616.800
Budgettaire gevolgen van beleid
Toelichting
Allereerst is de naam van dit artikel veranderd van «Tegemoetkomingen specifieke kosten»
in «Tegemoetkomingen en Rijksbijdragen». Daarnaast is een nieuw artikelonderdeel toegevoegd:
«8.40 Rijksbijdragen».
Verplichtingen
De verplichtingen op dit artikel zijn gestegen in verband met de overheveling van
de Rijksbijdragen van artikel 2 en 3 naar artikel 8. De verplichtingen hebben grotendeels
betrekking op de rijksbijdragen die worden betaald in 2026. De verplichting hiervoor
wordt eind 2025 aangegaan. Het verplichtingenbedrag op artikel 8 is daarom hoger dan
de uitgaven in 2025. Het verschil is in lijn met de stijging van de rijksbijdragen
in 2026.
1. Tegemoetkoming specifieke kosten
Inkomensoverdrachten
Zorgtoeslag
De uitgavenraming is op basis van de actuele raming van het Centraal Planbureau verlaagd
met € 321,4 miljoen.
4. Rijksbijdragen
De middelen op dit artikelonderdeel stonden voorheen op artikel 2 en 3. Ze zijn verplaatst
naar artikel 8 omdat de aard en de omvang van de Rijksbijdragen aan het Zorgverzekeringsfonds
en het Fonds langdurige zorg het beeld op artikel 2 en 3 vertroebelden. De Rijksbijdragen
zijn namelijk geen comptabele uitgaven, maar betreffen in de begroting een administratieve
weergave van financiering van de zorg en zijn niet amendeerbaar. De zorgtoeslag is
onderdeel van het inkomstenkader en betreft daarom ook geen comptabele uitgaven. Door
de overheveling van de Rijksbijdragen naar artikel 8 zijn alle niet-comptabele uitgaven
in één artikel samengebracht.
Door deze technische wijziging kan meer inzicht worden gegeven in de hoogte van de
Rijksbijdragen zelf en in de overgebleven budgetten op artikel 2 en 3.
Rijksbijdrage Zorgverzekeringsfonds 18-
De geraamde uitgaven voor de Rijksbijdrage Zorgverzekeringsfonds 18- bedraagt € 3,4
miljard. De rijksbijdrage wordt vastgesteld op het bedrag dat wordt geraamd in de
ontwerpbegroting en wordt gedurende het jaar niet meer bijgesteld.
Rijksbijdrage in de kosten van kortingen (BIKK)
Op basis van de actuele raming van het Centraal Planbureau van de omvang van de heffingskortingen
wordt het budget in 2025 met € 25,0 miljoen verhoogd. De totale geraamde uitgaven
voor de BIKK komen uit op € 6,1 miljard.
Bijdrage Wlz
De bijdrage Wlz dient er toe om te voorkomen dat er in het Fonds langdurige zorg een
tekort ontstaat. Op basis van de actuele ramingen van de inkomsten en uitgaven van
het fonds is de verwachting dat een lagere bijdrage Wlz nodig is om een tekort te vermijden.
Daarom wordt het budget in 2025 met € 1,0 miljard verlaagd. Daarmee komen de totaal
geraamde uitgaven voor de bijdrage Wlz uit op € 11,0 miljard.
Ontvangsten
Op basis van de actuele raming wordt er voor € 42,4 miljoen minder terugontvangsten
verwacht van eerder toegekende zorgtoeslag.
4. Niet-beleidsartikelen
4.1 Artikel 9 Algemeen
Tabel 12 Algemeen (Bedragen x € 1.000)
Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)
Mutaties suppletoire begroting september (2)
Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
52.842
1.941
54.783
Uitgaven
61.243
1.941
63.184
9.10
Internationale samenwerking
14.675
103
14.778
Bijdrage aan agentschappen
1.687
0
1.687
Overige
1.687
0
1.687
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
12.988
103
13.091
World Health Organization
4.648
0
4.648
EMA
3.861
0
3.861
Overige
4.479
103
4.582
9.30
Eigenaarsbijdrage
41.568
1.838
43.406
Bijdrage aan agentschappen
41.568
1.838
43.406
Eigenaarsbijdrage RIVM
41.568
1.838
43.406
9.40
Begrotingsreserve achterborg WFZ-garanties
5.000
0
5.000
Garanties
5.000
0
5.000
Overige
5.000
0
5.000
Ontvangsten
20.816
0
20.816
Budgettaire gevolgen van beleid
Toelichting
Het verplichtingen en uitgavenbudget op artikel 9 worden met € 1,9 miljoen verhoogd.
De mutaties zijn lager dan de voorgeschreven ondergrens en worden daarom niet toegelicht.
4.2 Artikel 10 Apparaat Kerndepartement
Tabel 13 Apparaatsuitgaven Kerndepartement (Bedragen x € 1.000)
Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)
Mutaties suppletoire begroting september (2)
Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
621.727
33.772
655.499
Uitgaven
634.004
34.279
668.283
10.30
Kerndepartement
460.765
28.470
489.235
Personele uitgaven
370.823
35.287
406.110
Eigen personeel
269.085
23.883
292.968
Eigen personeel
2.367
0
2.367
Externe inhuur
96.415
6.298
102.713
Inhuur deskundigen
0
2.000
2.000
Overige
2.956
3.106
6.062
Materiële uitgaven
89.942
– 6.817
83.125
ICT
13.202
– 6.346
6.856
Bijdrage SSO's
63.493
2.007
65.500
Overige
13.247
– 2.478
10.769
10.40
Inspecties
128.002
4.777
132.779
Personele uitgaven
104.014
4.777
108.791
Eigen personeel
99.986
4.703
104.689
Externe inhuur
3.743
59
3.802
Overige
285
15
300
Materiële uitgaven
23.988
0
23.988
ICT
12.522
0
12.522
Bijdrage SSO's
3.910
0
3.910
Overige
7.556
0
7.556
10.50
SCP en Raden
45.237
1.032
46.269
Personele uitgaven
36.044
1.001
37.045
Eigen personeel
32.112
979
33.091
Externe inhuur
3.932
22
3.954
Materiële uitgaven
9.193
31
9.224
ICT
2.178
0
2.178
Bijdrage SSO's
1.365
0
1.365
Overige
5.650
31
5.681
Ontvangsten
11.971
0
11.971
Budgettaire gevolgen van beleid
Toelichting
Verplichtingen
Het verplichtingenbudget voor apparaatsuitgaven binnen het kerndepartement wordt opgehoogd
met € 33,7 miljoen. Het grootste gedeelte hiervan betreft de toedeling van de loonbijstelling
van circa € 27,8 miljoen.
3. Kerndepartement
Eigen personeel
Het budget voor personele uitgaven binnen het kerndepartement wordt opgehoogd met
€ 23,9 miljoen. Het grootste gedeelte hiervan betreft de toedeling van de loonbijstelling
van circa € 14,4 miljoen.
4.3. Artikel 11 Nog onverdeeld
Tabel 14 Nog onderdeeld (Bedragen x € 1.000)
Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)
Mutaties suppletoire begroting september (2)
Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
259.451
– 259.451
0
Uitgaven
259.451
– 259.451
0
11.4
Nog onverdeeld
259.451
– 259.451
0
Nog te verdelen
259.451
– 259.451
0
Loonbijstelling
181.424
– 181.424
0
Prijsbijstelling
28.027
– 28.027
0
Overige
50.000
– 50.000
0
Ontvangsten
0
0
0
Budgettaire gevolgen van beleid
Toelichting
Nog te verdelen
Loonbijstelling
Deze mutatie betreft de doorverdeling van de loonbijstelling tranche 2025 naar de desbetreffende
beleidsartikelen.
Prijsbijstelling
Deze mutatie betreft de doorverdeling van de prijsbijstelling tranche 2025 naar de
desbetreffende beleidsartikelen.
Overige
Bij de Voorjaarsnota 2025 is een eenmalige reservering van € 50 miljoen voor 2025
getroffen ten behoeve van de backpay voor weduwen van voormalig KNIL-miltairen en
ambtenaren in Nederlands-Indië. In de uitvoering is het niet mogelijk gebleken om
in 2025 de backpay mogelijk te maken. Daarom wordt € 50 miljoen doorgeschoven naar
2026.
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
J.A. Bruijn, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Gerelateerde documenten
Hier vindt u documenten die gerelateerd zijn aan bovenstaand Kamerstuk.