Inbreng verslag schriftelijk overleg : Inbreng verslag schriftelijk overleg over Actieplan Duurzame Digitalisering (Kamerstuk 26643-1196 en Kamerstuk 26643-1327)

Binnen de vaste commissie voor Digitale Zaken hebben enkele fracties de behoefte om
enkele vragen en opmerkingen voor te leggen aan de Minister van Economische Zaken,
over de brieven Actieplan Duurzame Digitalisering (Kamerstuk 26 643, nr. 1196) d.d. 17 juni 2024 en Update duurzame digitalisering (Kamerstuk 26 643, nr. 1327) d.d. 20 maart 2025.

De voorzitter van de commissie,

Wingelaar

Adjunct-griffier van de commissie,

Muller

Inhoudsopgave

I

Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van GL-PvdA-fractie

Vragen en opmerkingen van de leden van VVD-fractie

Vragen en opmerkingen van de leden van NSC-fractie

II

Antwoord/reactie van de bewindspersoon

I Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van GL-PvdA-fractie

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie hebben kennisgenomen van de tussentijdse update
van het Actieplan Duurzame Digitalisering. Deze leden spreken hun waardering uit over
de integrale aanpak die tussen ministeries is ontstaan op dit gebied en kijken uit
naar de evaluatie in het najaar. Over de update hebben zij enkele vragen en opmerkingen.

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie zien fragmentatie in beleid als één van de
grootste obstakels in de duurzame digitalisering. Er ontbreekt centrale regie over
digitalisering, waardoor er geen integraal inzicht is in ICT-uitgaven en -uitstootgegevens.
Heeft uw samenwerking met andere ministeries en uitvoeringsorganisaties meer inzicht
opgeleverd in de klimaatgevolgen van overheids-ICT? Welke mogelijkheden ziet u om
dit voor overheids-ICT nog beter in beeld te krijgen?

Deze leden zijn blij met de inzet van de Nationale Coalitie Duurzame Digitalisering
(NCDD). Zij horen graag hoe u deze publiek-private samenwerking de komende jaren blijft
faciliteren, zodat kennis gedeeld blijft worden en de integrale aanpak bewaakt blijft.
Wat is de rol van uw ministerie binnen deze coalitie? Hoe stimuleert u het bedrijfsleven
om ook deel te nemen?

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie missen nog de samenhang tussen het Actieplan
Duurzame Digitalisering en het Actieplan Groene en Digitale Banen. Kunt u ingaan op
het opleiden van voldoende (duurzame) ICT’ers als randvoorwaarde voor duurzame digitalisering?
Wat is het gevolg van een tekort aan ICT’ers voor het behalen van verduurzaming in
het digitale domein? Welke ministeries zijn betrokken om de arbeidsmarkt op dit gebied
te stimuleren?

Deze leden erkennen dat het gebrek aan data over de CO2-uitstoot en bredere gevolgen voor het milieu van ICT-systemen een effectieve aanpak
in de weg staat. Het ontbreken van een standaard meetmethode voor CO2-uitstoot door ICT is hier één voorbeeld van. Betrekt u de aangenomen motie-Kathmann
(Kamerstuk 26 643-1188) bij dit onderdeel van het actieplan? Welke vorderingen heeft u gemaakt in de uitvoering
van deze motie?

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie noemen ook de aangenomen motie-Kathmann (Kamerstuk
26 643-1187) die vraagt om scenario’s uit te werken voor hoe het Rijk kan sturen op efficiëntiegroei
en vraagreductie in het digitale domein. Wordt deze motie ook uitgevoerd en betrokken
bij het actieplan? Wat is de status hiervan?

Deze leden zijn het eens met de nadruk op inkoop als manier om duurzame digitalisering
te stimuleren. Als grootste ICT-afnemer van Nederland heeft de Rijksoverheid een rol
als marktmeester en aanjager van verduurzaming met strategische inkoop. Wel wijzen
zij erop dat strategische inkoop een politieke afweging is, en ook moet worden belegd
bij bestuurders en niet alleen bij inkoopafdelingen. Wordt de vergelijking gemaakt
met inkoopvoorwaarden van andere EU-landen, zodat goede voorbeelden van circulaire
inkoop worden opgehaald en ingezet? Wordt hierin ook bezien of soevereiniteit als
inkoopvoorwaarde mee kan tellen, zodat er meer wordt ingekocht van Nederlandse en
Europese leveranciers?

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie vinden het essentieel dat grote techbedrijven,
die datacenters bouwen en onze ICT-apparatuur leveren, openheid geven over het verbruik
van hun apparaten. Zijn grote techbedrijven, met name bedrijven die niet onder het
Europese recht vallen, voldoende transparant over hun uitstoot? Heeft u instrumenten
om transparantie af te dwingen als grote leveranciers of grootverbruikers van ICT
geen data aanleveren? Wat doet u om de transparantie van overheidsorganisaties zelf
te vergroten op de scope 1, 2 en 3 emissies van ICT?

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie wijzen er ook op dat circulaire ICT moet worden
aangejaagd door de Rijksoverheid, door apparatuur dat nog prima werkt een waardevol
tweede leven te geven. Worden apparaten van de overheid nu, zodra zij niet meer in gebruik zijn maar nog van goede kwaliteit
zijn, gereed gemaakt voor hergebruik? Hoe krijgt u hier alle ministeries en uitvoeringsorganisaties
in mee?

Deze leden benadrukken de noodzaak van een «twin transition». Hoe snel verwacht u
de uitkomsten van het onderzoek naar Energie Management Systemen in actie om te zetten?

De leden van de GroenLinks-PvdA-fractie zien duurzame digitalisering als een internationale
ambitie. Nederland kan deze discussie aanjagen en de leiding nemen. Deze leden dringen
er op aan om de ambitie onverminderd hoog te houden, en de zoektocht naar meer efficiëntie
niet ten koste te laten gaan van de urgente actie. Bent u van plan om de opgedane
kennis over duurzame AI in te zetten in de ontwikkelingen rondom de AI-fabriek waar
de Kamer u in heeft gesteund met de aangenomen motie-Kathmann c.s. (Kamerstuk 26 643-1265)?

De leden bedanken de betrokken ambtenaren voor de beantwoording van de vragen.

Vragen en opmerkingen van de leden van VVD-fractie

De leden van de VVD-fractie danken de Minister voor onderhavige stukken en hebben
op dit moment geen verdere vragen.

Vragen en opmerkingen van de leden van NSC-fractie

De leden van de NSC-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van de update
van het Actieplan Duurzame Digitalisering. Deze leden hebben naar aanleiding van de
brief van de Minister van Economische Zaken nog een aantal vragen.

De leden van de NSC-fractie vragen op welke wijze de Staatssecretaris van Binnenlandse
Zaken en Koninkrijksrelaties wordt betrokken bij het actieplan. Daarnaast is de Staatssecretaris
op dit moment bezig met de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS). Deze leden
vragen of er een link tussen het Actieplan Duurzame Digitalisering en de Nederlandse
Digitaliseringsstrategie wordt gelegd. En zo ja, hoe wordt dit gedaan?

In de brief (Kamerstuk 26 643, nr. 1327) geeft de Minister aan dat hij op dit moment invulling aan het kenniscentrum aan
het geven is. De leden van de NSC-fractie vragen of bij de invulling hiervan ook is
nagedacht over het betrekken van organisaties, zoals het Nationaal Klimaat Platform.

In de brief (Kamerstuk 26 643, nr. 1327) geeft de Minister ook het volgende aan: «Zo heeft Dialogic in augustus vorig jaar
in opdracht van RVO een analyse gedaan naar de systeemkansen voor energieflexibiliteit
in de datacenter- en cloudsector.» Deze leden vragen of er naar aanleiding van de
voormelde analyse van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) systeemkansen
benut zijn of op korte termijn zullen worden benut.

De Minister zet zich in voor een AI-fabriek in Nederland. De leden van de NSC-fractie
vragen wat de status is van deze inzet, en welke voorwaarden er zullen worden gesteld
of ambities er zullen worden nagestreefd in het kader van een eventuele bouw van een
AI-fabriek in Nederland op het vlak van duurzaamheid (restwarmte, waterverbruik, energieverbruik,
netcongestie).

II Antwoord/reactie van de bewindspersoon