Memorie van toelichting : Memorie van toelichting
Tweede Kamer der Staten-Generaal
InhoudsopgaveA. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL B. BEGROTINGSTOELICHTING1 Leeswijzer2 Het beleid2.1 Voorstel van wet2.2 Uitgavenmutaties2.3 Ontvangstenmutaties2.4 Budgettaire gevolgen van beleidBeleidsartikel 1 InzetBeleidsartikel 2 Koninklijke MarineBeleidsartikel 3 Koninklijke LandmachtBeleidsartikel 4 Koninklijke LuchtmachtBeleidsartikel 5 Koninklijke MarechausseeBeleidsartikel 7 Commando Materieel en ITBeleidsartikel 8 Defensie OndersteuningscommandoNiet-Beleidsartikel 9 AlgemeenNiet-Beleidsartikel 10 Apparaat kerndepartementNiet-Beleidsartikel 11 GeheimNiet-Beleidsartikel 12 Nog onverdeeldNiet-Beleidsartikel 13 Bijdrage aan Defensiematerieelbegrotingsfonds3 Bijlage subsidieoverzicht
36 625 X Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota)
Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING
Vergaderjaar 2024‒2025
A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL
Artikel 1
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2024 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het ministerie van Defensie (X).
De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).
DE MINISTER VAN DEFENSIE,R.P. Brekelmans
B. BEGROTINGSTOELICHTING
1 Leeswijzer
De voorliggende 2e suppletoire begroting bevat de voorgestelde wijzigingen ten opzichte van de suppletoire begroting september van hoofdstuk X van de begroting van het Rijk.
In deze 2e suppletoire begroting van Defensie zijn de besluiten van het kabinet uit de Najaarsnota verwerkt. Deze suppletoire wet dient dan ook in samenhang te worden gezien met de Najaarsnota.
In paragraaf 2.1 wordt de cijfermatige aansluiting ten opzichte van de suppletoire begroting september uiteengezet. Vervolgens worden in paragraaf 2.2 de uitgavenmutaties en in 2.3 de ontvangstenmutaties toegelicht. Afsluitend is in paragraaf 2.4 per artikel een tabel opgenomen met daarin de budgettaire gevolgen van beleid en de uitgaven- en ontvangstenmutaties. Per artikel worden de mutaties groter dan of gelijk aan onderstaande staffel op het niveau van de financiële instrumenten (en eventueel artikelonderdeel) toegelicht.
Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen
Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)
Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)
< 50
1
2
=> 50 en < 200
2
4
=> 200 < 1000
5
10
=> 1000
10
20
De toelichtingen op de uitgaven gelden ook voor de verplichtingen. Alleen indien sprake is van een groot verschil van de verplichtingenmutaties ten opzichte van de uitgavenmutaties wordt dit verschil apart toegelicht. Deze verschillen ontstaan bijvoorbeeld doordat verplichtingen zijn aangegaan die niet tot een uitgavenmutatie leiden of door regelingen waarvoor de verplichtingen dit jaar worden aangegaan terwijl de uitgaven pas volgend jaar (of in de jaren daarna) plaatsvinden.
2 Het beleid
2.1 Voorstel van wet
Met het onderhavige wetsvoorstel wordt voorgesteld de uitgavenbegroting 2024 van het ministerie van Defensie (X) ten opzichte van de suppletoire begroting september met een bedrag van € 1.045,5 miljoen te verlagen. Voorts wordt voorgesteld het ontvangstentotaal voor 2024 met € 4,3 miljoen te verhogen. Dit leidt voor het ministerie van Defensie tot een uitgavenbudget van € 12.378,3 miljoen en een ontvangstenbudget van € 467,4 miljoen. De begroting voor de in 2024 aan te gane verplichtingen is naar beneden bijgesteld met € 154,2 miljoen tot € 13.317,7 miljoen. De cijfermatige aansluiting ten opzichte van de suppletoire begroting september is als volgt:
Uitgaven (bedragen x € 1.000)
Stand suppletoire begroting september 2024
€ 13.423.874
Wijzigingen 2e suppletoire begroting 2024
€ ‒ 1.045.529
Stand begroting Defensie (X) in de Najaarsnota 2024
€ 12.378.345
Ontvangsten (bedragen x € 1.000)
Stand suppletoire begroting september 2024
€ 463.107
Wijzigingen 2e suppletoire begroting 2024
€ 4.265
Stand begroting Defensie (X) in de Najaarsnota 2024
€ 467.372
2.2 Uitgavenmutaties
Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2024 (2e suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
Art.
2024
Stand begroting 2024 (inclusief NvW)
22.497.398
Mutaties 1e suppletoire begroting 2024
‒ 70.349
Stand 1e suppletoire begroting 2024
22.427.049
Mutaties suppletoire begroting september
‒ 9.003.175
Stand suppletoire begroting september
13.423.874
Belangrijkste suppletoire mutaties
‒ 1.045.529
1. Fasering Oekraїne
1
‒ 750.000
2. Realisatie Defensiebudget
12
‒ 57.379
3. Realisatie HGIS
1
‒ 40.000
4. Overheveling DMF IT
12
‒ 23.000
5. Teruggave voorfinanciering DOSCO
12
‒ 22.500
6. Realisatie overige inzet
1
‒ 10.000
7. Overige uitgavenmutaties
2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 12
‒ 142.650
Stand 2e suppletoire begroting 2024
12.378.345
Toelichting overzicht uitgavenmutaties
1. Fasering Oekraïne
De totale kasuitgaven voor 2024 worden per saldo met € 750,0 miljoen neerwaarts bijgesteld. In de voorjaarsbesluitvorming is het budget voor de steun aan Oekraïne voor 2024 verhoogd met € 1 miljard. Met name als gevolg van een krappe defensiemarkt komen deze kasgelden grotendeels niet tot realisatie in 2024. Daarom wordt in deze suppletoire begroting het budget voor 2024 neerwaarts bijgesteld met € 750,0 miljoen. Dit budget wordt met een Nota van Wijziging toegevoegd aan de defensiebegroting voor 2025.
2. Realisatie Defensiebudget
Als gevolg van onder andere de gevolgen van krapte op de defensiemarkt en op de arbeidsmarkt op het realisatievermogen van Defensie, vallen de defensieuitgaven lager uit dan in voorgaande ramingen werd verondersteld. In 2024 € 57,4 miljoen niet meer tot besteding.
3. Realisatie HGIS
Het Budget Internationale Veiligheid (BIV) is op artikel 1.1 van de Defensiebegroting geplaatst, maar valt onder de Homogene Groep Internationale Samenwerking (HGIS). Het BIV is een voorziening die het mogelijk maakt om op verwachte en onverwachte internationale ontwikkelingen te reageren. Het budget in deze voorziening, dat niet is ingezet, vloeit terug naar de HGIS. Met deze bijstelling vloeit € 40,0 miljoen terug naar de HGIS.
4. Overheveling DMF ITHet totaal van € 23,0 miljoen betreft voor € 18,0 miljoen aan budgetoverhevelingen in verband met IV-behoeftestellingen en € 5,0 miljoen aan extra uitgaven dataverbruik buiten de Europese Unie.
5. Teruggave voorfinanciering DOSCOVorig jaar heeft DOSCO een betaling van € 22,5 miljoen voorgefinancierd. Het DOSCO-budget in het DMF wordt voor deze voorfinanciering gecompenseerd vanaf artikel 12 van de Defensiebegroting.
6. Realisatie overige inzet
De verwachte uitgaven voor de overige inzet zijn € 10,0 miljoen lager dan verwacht. Dit budget wordt met name ingezet voor Vessel Protection Detachments (VPD) en een strategische reservering transport voor de Very High Readiness Joint Task Force (VJFT). In 2024 worden niet veel VPD's meer verwacht, waardoor een deel van het resterende budget niet in 2024 tot besteding komt, ook de reservering voor transport wordt verwacht niet nodig te zijn in 2024.
7. Overige uitgavenmutaties
Per saldo daalt de begroting van Defensie als gevolg van de overige mutaties met € 142,7 miljoen. Het betreft onder andere het doorwerken van de bijdrage vanuit de begroting hoofdstuk X Defensie aan hoofdstuk K Defensiematerieelbegrotingsfonds ten behoeve van uitgaven die op het fonds worden verantwoord.
2.3 Ontvangstenmutaties
Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2024 (2e suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
Art.
2024
Stand begroting 2024 (inclusief NvW)
228.804
Mutaties 1e suppletoire begroting 2024
268.152
Stand 1e suppletoire begroting 2024
496.956
Mutaties suppletoire begroting september
‒ 33.849
Stand suppletoire begroting september
463.107
Belangrijkste suppletoire mutaties
1. Overige ontvangstenmutaties
2, 8
4.265
Stand 2e suppletoire begroting 2024
467.372
Toelichting overzicht ontvangstenmutaties
1. Overige ontvangstenmutaties
Het ontvangstenbudget is vanwege enkele meerontvangsten per saldo met € 4,3 miljoen gestegen. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere ontvangsten bij DOSCO (€ 4,0 miljoen).
2.4 Budgettaire gevolgen van beleid
Beleidsartikel 1 Inzet
Artikel 1 Inzet (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties 2e suppletoire begroting (2)
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
3.618.347
‒ 88.267
3.530.080
Uitgaven
3.475.729
‒ 800.000
2.675.729
Apparaatsuitgaven
0
0
0
Programmauitgaven
3.475.729
‒ 800.000
2.675.729
1.1
Programmauitgaven
3.475.729
‒ 800.000
2.675.729
Opdrachten
3.475.729
‒ 800.000
2.675.729
Crisisbeheersingsoperaties
3.454.798
‒ 790.000
2.664.798
Financiering nationale inzet krijgsmacht
4.091
0
4.091
Overige inzet
16.840
‒ 10.000
6.840
Ontvangsten
327.738
0
327.738
Voor 2024 is 71% juridisch verplicht ten opzichte van het totaal beschikbare budget.
Toelichting op de verplichtingen
De verplichtingenruimte daalt met € 88,3 miljoen. De verwachte realisatie bij de Crisisbeheersingsoperaties en de Overige inzet wordt met in totaal € 50,0 miljoen neerwaarts bijgesteld. Deze bijstelling wordt ook verwerkt in de uitgavenraming - zie onderstaand de toelichting bij de uitgaven. Daarnaast wordt de verplichtingenraming voor het Budget Internationale Veiligheid (BIV) met € 38,3 miljoen neerwaarts bijgesteld omdat de onderliggende verplichtingen al eerder zijn aangegaan.
Toelichting op de uitgaven
De totale uitgaven voor 2024 worden met per saldo € 800,0 miljoen neerwaarts bijgesteld. Deze bijstelling is vooral het gevolg van het doorschuiven van het budget voor de steunmaatregelen voor Oekraïne. Hiertoe wordt in deze suppletoire begroting het budget voor 2024 neerwaarts bijgesteld met € 750,0 miljoen. Dit budget wordt met een Nota van wijziging op de Ontwerpbegroting 2025 toegevoegd aan de defensiebegroting voor 2025.
Daarnaast zijn de uitgaven voor de Crisisbeheersingsoperaties met € 40,0 miljoen verlaagd. Het BIV is een voorziening die het mogelijk maakt om op verwachte en onverwachte internationale ontwikkelingen te reageren. Het budget in deze voorziening, dat niet is ingezet, vloeit terug naar de HGIS. Met deze bijstelling vloeit € 40 miljoen terug naar de HGIS.
De verwachte uitgaven voor de overige inzet zijn € 10,0 miljoen lager dan verwacht. Dit budget wordt met name ingezet voor Vessel Protection Detachments (VPD) en een strategische reservering transport voor de Very High Readiness Joint Task Force (VJFT). In 2024 worden niet veel VPD's meer verwacht, waardoor een deel van het resterende budget niet in 2024 tot besteding komt, de reservering voor transport wordt verwacht niet nodig te zijn in 2024.
Beleidsartikel 2 Koninklijke Marine
Artikel 2 Koninklijke Marine (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties 2e suppletoire begroting (2)
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
1.129.013
49.387
1.178.400
Uitgaven
1.177.482
7.870
1.185.352
Apparaatsuitgaven
1.081.764
4.405
1.086.169
2.2
Apparaatsuitgaven
1.081.764
4.405
1.086.169
Personele uitgaven
1.058.544
183
1.058.727
Eigen personeel
939.363
‒ 3.009
936.354
Externe inhuur
12.944
‒ 825
12.119
Overige personele exploitatie
69.337
4.960
74.297
Kustwacht NL
14.464
‒ 1.283
13.181
Kustwacht CARIB
22.436
340
22.776
Materiële uitgaven
23.220
4.222
27.442
Overige materiële exploitatie
21.761
3.939
25.700
Kustwacht NL
107
18
125
Kustwacht CARIB
1.352
265
1.617
Programmauitgaven
95.718
3.465
99.183
2.1
Programmauitgaven
95.718
3.465
99.183
Opdrachten
95.643
3.240
98.883
Gereedstelling
19.360
3.640
23.000
Kustwacht NL
72.293
‒ 400
71.893
Kustwacht CARIB
3.990
0
3.990
(Schade)vergoeding
75
225
300
Schadevergoeding overig
75
225
300
Ontvangsten
12.324
265
12.589
Voor 2024 is 99% juridisch verplicht ten opzichte van het totaal beschikbare budget.
Toelichting op de verplichtingen
De verplichtingen van de Koninklijke Marine stijgen met € 49,4 miljoen. Gedeeltelijk lopen deze mutaties gelijk met de uitgaven. Daarnaast is deze verhoging het gevolg van het afsluiten van meerjarige contracten voor externe inhuur en overige materiële uitgaven. Naar verwachting wordt dit jaar ook een meerjarig contract afgesloten voor het ontwikkelen, inrichten en uitvoeren van een opleiding. Doel van deze opleiding is het tekort aan goed gekwalificeerd technisch personeel bij de Koninklijke Marine te verminderen.
Beleidsartikel 3 Koninklijke Landmacht
Artikel 3 Koninklijke Landmacht (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties 2e suppletoire begroting (2)
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
1.967.744
78.930
2.046.674
Uitgaven
1.968.103
47.571
2.015.674
Apparaatsuitgaven
1.861.258
56.571
1.917.829
3.2
Apparaatsuitgaven
1.861.258
56.571
1.917.829
Personele uitgaven
1.830.378
57.708
1.888.086
Eigen personeel
1.701.225
60.138
1.761.363
Externe inhuur
25.558
903
26.461
Overige personele exploitatie
103.595
‒ 3.333
100.262
Materiële uitgaven
30.880
‒ 1.137
29.743
Overige materiële exploitatie
30.880
‒ 1.137
29.743
Programmauitgaven
106.845
‒ 9.000
97.845
3.1
Programmauitgaven
106.845
‒ 9.000
97.845
Opdrachten
106.215
‒ 9.000
97.215
Gereedstelling
106.215
‒ 9.000
97.215
(Schade)vergoeding
630
0
630
Schadevergoeding overig
630
0
630
Ontvangsten
8.054
0
8.054
Voor 2024 is 98% juridisch verplicht ten opzichte van het totaal beschikbare budget.
Toelichting op de verplichtingen
De verplichtingenraming wordt met € 78,9 miljoen opwaarts bijgesteld. Hiervan hangt € 47,6 miljoen samen met de hieronder toegelichte kasuitgaven. De overige € 31,4 miljoen aan verplichtingen worden dit jaar nog aangegaan voor onder andere het opleiden van nieuw personeel en het inhuren van oefenterreinen.
Toelichting op de uitgaven
Het uitgavenbudget voor 2024 wordt verhoogd met € 47,6 miljoen. Dit wordt voornamelijk verklaard door de onderstaand toegelichte personele uitgaven.
Personele uitgaven
De personele uitgaven worden verhoogd met per saldo met € 57,7 miljoen. Deze verhoging wordt met name veroorzaakt door hogere uitgaven voor eigen personeel. Deze uitgaven stijgen per saldo met € 60,1 miljoen. Hiervan is een deel (€ 27,3 miljoen) bestemd voor de gestegen personele uitgaven als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2025-2026, waaronder incidentele loonontwikkeling en eenmalige uitkering in 2024. Daarnaast is dit (€ 21,8 miljoen) het gevolg van het toekennen van budget voor het uitbetalen van verlof van reservisten. Defensie zal als gevolg van een rechterlijke uitspraak het verlof van reservisten met terugwerkende kracht voor 5 jaar uitbetalen. De overige € 11 miljoen wordt ingezet voor het tekort op het reservistenbudget door een stijging van het aantal reservisten.
Beleidsartikel 4 Koninklijke Luchtmacht
Artikel 4 Koninklijke Luchtmacht (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties 2e suppletoire begroting (2)
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
965.866
10.014
975.880
Uitgaven
965.866
‒ 45.836
920.030
Apparaatsuitgaven
935.118
‒ 47.872
887.246
4.2
Apparaatsuitgaven
935.118
‒ 47.872
887.246
Personele uitgaven
884.397
‒ 30.244
854.153
Eigen personeel
750.490
‒ 38.402
712.088
Externe inhuur
16.290
4.220
20.510
Overige personele exploitatie
117.617
3.938
121.555
Materiële uitgaven
50.721
‒ 17.628
33.093
Overige materiële exploitatie
50.721
‒ 17.628
33.093
Programmauitgaven
30.748
2.036
32.784
4.1
Programmauitgaven
30.748
2.036
32.784
Opdrachten
30.748
1.936
32.684
Gereedstelling
30.748
1.936
32.684
(Schade)vergoeding
0
100
100
Schadevergoeding overig
0
100
100
Ontvangsten
12.111
0
12.111
Voor 2024 is 100% juridisch verplicht ten opzichte van het totaal beschikbare budget.
Toelichting op de verplichtingen
De verplichtingen worden met per saldo met € 10,0 miljoen verhoogd. Dit is binnen eigen personeel voornamelijk het gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2025-2026 (€ 11,5 miljoen) en de compensatie voor het verlof van reservisten (€ 3,3 miljoen). Defensie zal als gevolg van een rechterlijke uitspraak het verlof van reservisten met terugwerkende kracht voor 5 jaar uitbetalen. Voorts wordt verplichtingenbudget beschikbaar gesteld voor het aangaan van inhuurcontracten (€ 16,7 miljoen), deels vanuit eigen personeel (€ 4,2 miljoen). Daarnaast is het budget overige personele exploitatie ook dit jaar opgehoogd (€ 43,3 miljoen) voor (vlieger-)opleidingen vanwege het aangaan van langjarige Foreign Military Sales cases.
Omdat de personele en materiële exploitatie lager uitvalt dan eerder werd geraamd, wordt het verplichtingebudget met € 55,0 miljoen in 2024 verlaagd. Deze verlaging is gelijk aan de verlaging die bij de uitgaven wordt toegelicht.
Toelichting op de uitgaven
Het uitgavenbudget voor 2024 wordt verlaagd met € 45,8 miljoen. Dit wordt verklaard door onderstaand personele en materiële uitgavenbijstellingen.
Personele uitgaven
Per saldo wordt het budget met € 30,2 miljoen neerwaarts bijgesteld. Deze bijstelling heeft te maken met een verschil tussen het uitgavenbudget en de prognose voor het huidige boekjaar. Hierdoor is het uitgavenbudget voor personele uitgaven € 49,0 miljoen verlaagd. De personele omvang van de organisatie is weliswaar toegenomen, maar de formatieve groei van de organisatie is harder toegenomen als gevolg van Defensienota 2022.
Daarnaast wordt het uitgavenbudget verhoogd voor het arbeidsvoorwaardenakkoord 2025-2026 (€ 11,5 miljoen), ten behoeve van de incidentele loonontwikkeling en eenmalige uitkering in 2024. Reservisten zijn in 2024 met een terugwerkende kracht tot vijf jaar gecompenseerd in hun recht op vakantie verlof (€ 3,2 miljoen). Het budget voor externe inhuur wordt verhoogd, waarvoor budget vanuit eigen personeel beschikbaar is gesteld (€ 4,2 miljoen). Als laatste wordt het budget voor de overige personele exploitatie opwaarts bijgesteld als gevolg van maatregelen uit de Defensienota 2022 (€ 3,7 miljoen).
Materiële uitgaven
Het uitgavenbudget voor de overige materiële exploitatie wordt verlaagd. Dit is onder andere het gevolg van een lager dan verwachte realisatie op deze uitgaven.
Gereedstelling
Ten behoeve van de transitie naar «1ATM» (1 Air Traffic Management) is gereedstellingsbudget toegevoegd (€ 1,9 miljoen) voor het actualiseren van een opleidingssimulator.
Beleidsartikel 5 Koninklijke Marechaussee
Artikel 5 Koninklijke Marechaussee (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties 2e suppletoire begroting (2)
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
738.151
‒ 4.184
733.967
Uitgaven
738.151
‒ 4.984
733.167
Apparaatsuitgaven
731.277
‒ 4.994
726.283
5.2
Apparaatsuitgaven
731.277
‒ 4.994
726.283
Personele uitgaven
701.141
‒ 641
700.500
Eigen personeel
639.958
8
639.966
Externe inhuur
18.416
0
18.416
Overige personele exploitatie
42.767
‒ 649
42.118
Materiële uitgaven
30.136
‒ 4.353
25.783
Overige materiële exploitatie
30.136
‒ 4.353
25.783
Programmauitgaven
6.874
10
6.884
5.1
Programmauitgaven
6.874
10
6.884
Opdrachten
6.824
10
6.834
Gereedstelling
6.824
10
6.834
(Schade)vergoeding
50
0
50
Schadevergoeding overig
50
0
50
Ontvangsten
4.459
0
4.459
Voor 2024 is 98% juridisch verplicht ten opzichte van het totaal beschikbare budget.
Toelichting op de verplichtingenDe verplichtingen voor 2024 worden verlaagd met € 4,2 miljoen.
Toelichting op de uitgaven
Het uitgavenbudget voor 2024 wordt verlaagd met € 5,0 miljoen.
Beleidsartikel 7 Commando Materieel en IT
Artikel 7 Commando Materieel en IT (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties 2e suppletoire begroting (2)
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
809.878
96.508
906.386
Uitgaven
855.878
48.362
904.240
Apparaatsuitgaven
682.259
41.423
723.682
7.2
Apparaatsuitgaven
682.259
41.423
723.682
Personele uitgaven
663.220
41.423
704.643
Eigen personeel
574.719
17.395
592.114
Externe inhuur
63.097
24.000
87.097
Overige personele exploitatie
25.404
28
25.432
Materiële uitgaven
19.039
0
19.039
Overige materiële exploitatie
19.039
0
19.039
Programmauitgaven
173.619
6.939
180.558
7.1
Programmauitgaven
173.619
6.939
180.558
Opdrachten
173.619
6.939
180.558
Gereedstelling
173.619
6.939
180.558
Ontvangsten
19.826
0
19.826
In totaal is voor 2024 100 % juridisch verplicht en 0 % beleidsmatig gereserveerd ten opzichte van het totaal beschikbare budget. Het huidige percentage juridisch verplicht wordt nog nader bezien in samenhang met veranderende leverschema's, en biedt daarmee richting de Slotwet geen zekerheid over de uiteindelijke realisatie op dit artikel.
Toelichting op de verplichtingen
De verplichtingen worden met € 96,5 miljoen verhoogd. Dit komt voornamelijk door de hogere verplichtingen (€ 57,1 miljoen) voor de verlenging van inhuurcontracten voor het Joint Informatievoorziening Commando (JIVC). De vraag naar IT-dienstverlening op het gebied van innovatie en vernieuwing en instandhouding blijft stijgen. In combinatie met de achterblijvende vulling van de organisatie als gevolg van de krappe arbeidsmarkt en vertraging op een aantal IT-projecten zijn de inhuurcontracten voor het JIVC toegenomen. Het budget voor materiële exploitatie wordt met € 15,0 miljoen verhoogd voor innovatieprojecten. Daarnaast wordt het budget voor gereedstelling met € 6,9 miljoen verhoogd voor het verwerven van duurzame brandstof. Het verplichtingenbudget wordt tevens verhoogd met € 6,1 miljoen voor formatie-uitbreiding ten behoeve van project Grenade 29. Dit project heeft tot doel het vereenvoudigen van het proces van interpretatie van ruwe data tot effectieve en efficiënte inzet. Als laatste wordt het verplichtingenbudget opwaarts bijgesteld met € 5,8 miljoen voor het arbeidsvoorwaardenakkoord 2025-2026, ten behoeve van de incidentele loonontwikkeling en eenmalige uitkering 2024.
Toelichting op de uitgaven
Het uitgavenbudget voor 2024 wordt verhoogd met € 48,4 miljoen. Dit wordt verklaard door onderstaand toegelichte personele uitgavenbijstellingen en bijstellingen in de opdrachten.
Personele uitgaven
De personele uitgaven worden per saldo met € 41,4 miljoen verhoogd. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een hoger budget voor externe inhuur (€ 24,0 miljoen) voor noodzakelijk IT-functies.
Het budget voor eigen personeel wordt met € 17,4 miljoen verhoogd. Deze middelen zijn bestemd voor de gestegen personele uitgaven als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2025-2026, waaronder incidentele loonontwikkeling en eenmalige uitkering in 2024. Tevens is dit budget verhoogd met € 6,1 miljoen ten behoeve van project Grenade 29 dat tot doel heeft het vereenvoudigen van het proces van interpretatie van ruwe data tot effectieve en efficiënte inzet.
Opdrachten
Het budget voor gereedstelling stijgt met € 6,9 miljoen. Dit betreft extra uitgaven voor het verwerven van duurzame brandstof.
Beleidsartikel 8 Defensie Ondersteuningscommando
Artikel 8 Defensie Ondersteuningscommando (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties 2e suppletoire begroting (2)
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
1.714.256
10.103
1.724.359
Uitgaven
1.726.656
17.103
1.743.759
Apparaatsuitgaven
1.578.601
15.108
1.593.709
8.2
Apparaatsuitgaven
1.578.601
15.108
1.593.709
Personele uitgaven
1.132.842
3.635
1.136.477
Eigen personeel
810.366
‒ 11.795
798.571
Externe inhuur
38.645
3.355
42.000
Overige personele exploitatie
259.682
15.694
275.376
Attaches
24.149
‒ 3.619
20.530
Materiële uitgaven
445.759
11.473
457.232
Overige materiële exploitatie
440.259
7.674
447.933
Attaches
5.500
3.799
9.299
Programmauitgaven
148.055
1.995
150.050
8.1
Programmauitgaven
148.055
1.995
150.050
Opdrachten
0
250
250
Gereedstelling
0
250
250
(Schade)vergoeding
148.055
1.745
149.800
Schadevergoeding overig
8.555
745
9.300
Nationaal Fonds Ereschuld
139.000
1.000
140.000
Reservering schadevergoedingen Chroom-6 Defensie
500
0
500
Ontvangsten
68.995
4.000
72.995
Voor 2024 is 96% juridisch verplicht ten opzichte van het totaal beschikbare budget.
Toelichting op de verplichtingen
Het verplichtingenbudget voor 2024 is met € 10,1 miljoen toegenomen wat voornamelijk samenhangt met de uitgaven die hieronder worden toegelicht.
Toelichting op de uitgaven
Het uitgavenbudget voor 2024 wordt per saldo verhoogd met € 17,1 miljoen. Dit wordt verklaard door onderstaande bijstellingen.
Personele uitgaven
Eigen personeel
Het budget voor eigen personeel is per saldo met € 11,8 miljoen verlaagd. Er zijn voor € 13,8 miljoen aan middelen toegekend als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2025-2026, waaronder de incidentele loonontwikkeling en eenmalige uitkering in 2024.
Ondanks dat de organisatie groeit wordt, mede door krapte op de arbeidsmarkt, een lagere personele vulling verwacht. Ter dekking van tekorten elders op de begroting is het budget voor eigen personeel met € 23,0 miljoen verlaagd. Dit is deels overgeheveld naar het budget voor de overige materiële exploitatie voor energie en water (€ 14,3 miljoen) en transport (€ 3,7 miljoen). Een aantal kleine herschikkingen leidt tot een verlaging van het budget met € 2,6 miljoen.
Overige personele exploitatie
Het budget voor de overige personele exploitatie is per saldo met € 15,7 miljoen verhoogd. Voor de afdracht Werkkostenregeling is dit jaar een naheffingsaanslag over de jaren 2021 en 2022 van de Belastingdienst ontvangen. DOSCO heeft hiervoor € 10,4 miljoen ontvangen vanuit artikel 12 Nog onverdeeld. Een aantal kleine herschikkingen leidt tot een verhoging van het budget met € 5,3 miljoen.
Materiële uitgaven
Overige materiële exploitatie
Het budget voor de overige materiële exploitatie is per saldo verhoogd met € 7,7 miljoen. Vanuit het budget voor eigen personeel is € 14,3 miljoen toegevoegd aan het budget voor energie en water vanwege de gestegen prijzen en € 3,7 miljoen aan het budget voor transport vanwege de toegenomen vraag. Daarnaast is het budget voor ondersteuning van verschillende maatregelen met € 10,3 miljoen verlaagd, wat overgeheveld is naar het budget voor instandhouding infra.
Niet-Beleidsartikel 9 Algemeen
Artikel 9 Algemeen (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties 2e suppletoire begroting (2)
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
272.818
4.198
277.016
Uitgaven
273.635
4.264
277.899
9.1
Programmauitgaven
273.635
4.264
277.899
Subsidies (regelingen)
56.201
395
56.596
Subsidies
150
0
150
Subsidies
56.051
395
56.446
Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken
76.773
0
76.773
Kennisopbouw TNO via EZ
68.036
0
68.036
Kennisopbouw NLR via EZ
4.177
0
4.177
Kennisopbouw MARIN via EZ
4.264
0
4.264
Overige Bijdragen
296
0
296
Opdrachten
12.149
2.861
15.010
Opdrachten beleid
7.365
‒ 100
7.265
opdrachten milieu beleid
4.784
2.961
7.745
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
96.772
‒ 192
96.580
Bijdrage aan de NAVO
83.015
0
83.015
Bijdrage aan internationale samenwerking
13.757
‒ 192
13.565
Bekostiging
4.424
2.200
6.624
Bekostiging diverse instellingen
4.424
2.200
6.624
Inkomensoverdrachten
3.522
0
3.522
Overige bijdragen
3.522
0
3.522
(Schade)vergoeding
23.794
‒ 1.000
22.794
Schadevergoeding overig
2.425
0
2.425
Regeling Chroom 6 Defensie
10.015
0
10.015
Civielrechtelijke Regeling Srebrenica 2020
11.354
‒ 1.000
10.354
Ontvangsten
1.600
0
1.600
Toelichting op de verplichtingen
Het verplichtingenbudget is met € 4,2 miljoen gestegen. De verplichtingen lopen gelijk met de kasuitgaven zoals hieronder uiteengezet.
Toelichting op de uitgaven
Het uitgavenbudget wordt met per saldo met € 4,3 miljoen opwaarts bijgesteld. Deze bijstelling is onder andere het gevolg van van de bijdrage van ministerie van Economische Zaken (EZ) voor OER-programma (Opwek Energie op Rijksvastgoed) Defensie ter hoogte van € 2,0 miljoen. Daarnaast is voor de uitvoering van de Europese verordening sociale zekerheid het budget op de post «bekosting diverse instellingen» verhoogd met € 2,2 miljoen.
Niet-Beleidsartikel 10 Apparaat kerndepartement
Artikel 10 Apparaat kerndepartement (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties 2e suppletoire begroting (2)
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
1.949.147
‒ 23.099
1.926.048
Uitgaven
1.926.677
‒ 23.099
1.903.578
10.2
Apparaatsuitgaven
1.926.677
‒ 23.099
1.903.578
Personele uitgaven
1.880.007
‒ 12.007
1.868.000
Eigen personeel
452.700
‒ 12.285
440.415
Externe Inhuur
43.128
‒ 3.589
39.539
Overige personele exploitatie
35.980
‒ 336
35.644
Uitkeringen (pensioenen en wachtgelden)
1.348.199
4.203
1.352.402
Materiële uitgaven
46.670
‒ 11.092
35.578
Overige materiële exploitatie
46.670
‒ 11.092
35.578
Ontvangsten
8.000
0
8.000
Toelichting op de verplichtingen
Het verplichtingenbudget wordt met € 23,1 miljoen neerwaarts bijgesteld. De verplichtingen lopen grotendeels gelijk met de kasuitgaven zoals hieronder uiteengezet.
Toelichting op de uitgaven
De uitgaven worden met € 23,1 miljoen neerwaarts bijgesteld. Deze bijstelling is het gevolg van de bijstellingen in de personele uitgaven en de materiële uitgaven.
Personele uitgaven
Het uitgavenbudget voor de personele uitgaven wordt per saldo met € 12,0 miljoen neerwaarts aangepast. Er zijn middelen toegekend als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2025-2026, waaronder de incidentele loonontwikkeling en eenmalige uitkering in 2024. Vanwege een lager dan eerder geraamde personele vulling wordt het budget met € 12,3 miljoen verlaagd. Het budget voor uitkeringen wordt als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2025-2026 met € 4,2 miljoen verhoogd.
Materiele uitgaven
Het budget voor de overige materiële uitgaven wordt per saldo met € 11,1 miljoen neerwaarts aangepast. Deze bijstelling is het resultaat van meerdere factoren. Zo zijn nog niet alle maatregelen uit de Defensienota volledig geïmplementeerd, waarvoor het beschikbare budget voor deze maatregelen wordt aangepast.
Niet-Beleidsartikel 11 Geheim
Artikel 11 Geheim (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties 2e suppletoire begroting (2)
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
18.917
0
18.917
Uitgaven
18.917
0
18.917
11.0
Geheim
18.917
0
18.917
Geheim
18.917
0
18.917
Geheim
18.917
0
18.917
Ontvangsten
0
0
0
Niet-Beleidsartikel 12 Nog onverdeeld
Artikel 12 Nog onverdeeld (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties 2e suppletoire begroting (2)
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
287.780
‒ 287.780
0
Uitgaven
296.780
‒ 296.780
0
12
Nog onverdeeld
296.780
‒ 296.780
0
Nog onverdeeld
296.780
‒ 296.780
0
Ontvangsten
0
0
0
Toelichting op de verplichtingenHet verplichtingenbudget voor 2024 wordt met € 287,8 miljoen neerwaarts aangepast. Deze bijstelling hangt samen met de bijstelling van de uitgaven.
Toelichting op de uitgaven
Het uitgavenbudget wordt met € 296,8 miljoen naar beneden bijgesteld. Zo wordt allereerst € 116,7 miljoen voor arbeidsvoorwaarden overgeheveld naar de Defensieonderdelen. Dit budget is met name bestemd voor gestegen personele uitgaven als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2025-2026, waaronder incidentele loonontwikkeling en eenmalige uitkering in 2024. Daarnaast is € 33,7 miljoen toegevoegd aan andere artikelen binnen de begroting; dit budget is bestemd voor de uitgaven als gevolg van een rechterlijke uitspraak waarbij het verlof van reservisten met terugwerkende kracht voor 5 jaar wordt toegekend.
In aanvulling hierop is € 42 miljoen aan budget overgeheveld naar COMMIT, voor hoger dan verwachte uitgaven bij dit defensieonderdeel. Daarnaast heeft Defensie een naheffingsaanslag van de Belastingdienst voldaan van € 10,4 miljoen. Het budget hiervoor is overgeheveld van dit artikel naar het artikel van DOSCO, van waar de betaling heeft plaatsgevonden. Vervolgens wordt € 14,4 miljoen overgeheveld voor maatregelen, waarvoor het budget nog op dit artikel werd aangehouden. Tot slot wordt het resterende budget met een omvang van € 57,4 miljoen neerwaarts aangepast.
Niet-Beleidsartikel 13 Bijdrage aan Defensiematerieelbegrotingsfonds
Artikel 13 Bijdrage aan Defensiematerieelbegrotingsfonds (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties 2e suppletoire begroting (2)
Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
Art.
Verplichtingen
0
0
0
Uitgaven
0
0
0
Ontvangsten
0
0
0
Toelichting op de uitgaven
Tot Prinsjesdag 2024 werd het Defensiematerieelbegrotingsfonds (K) gevoed met een bijdrage vanuit de defensiebegroting. Deze bijdrage was opgenomen in dit artikel en werd in het fonds ontvangen op artikel 7. Vanaf Prinsjesdag 2024 wordt het budget direct overgeheveld van de defensiebegroting en de begrotingen van andere departementen naar de betreffende artikelen op het DMF. Dit artikel wordt opgeheven. Deze maatregel is technisch van aard.
3 Bijlage subsidieoverzicht
Subsidies (bedragen x € 1.000)
Naam
2022
2023
vastgestelde begroting 2024
Stand suppletoire begroting september 2024
Stand tweede suppletoire begroting
Afwijking tweede suppletoire begroting 2024 t.o.v. suppletoire begroting september 2024
mutatie 2025
mutatie 2026
mutatie 2027
mutatie 2028
Reden afwijking suppletoire begroting september 2024 t.o.v. 1e suppletoire begroting 2024
Laatste evaluatie
Volgende evaluatie
Einddatum
Stichting Nederlands Veteraneninstituut (NLVi)
24.502
28.410
26.177
34.159
34.212
53
0
0
0
0
correctie op kosten aanvullende activiteiten
2022
2026
2026
Nationaal Comité Herdenking Capitulatie 1945 Wageningen
25
25
25
40
40
0
2021
2026
2026
Stichting Veteranen Platform (VP)
212
245
258
285
285
0
2022
2027
2027
Stichting Koninklijke Defensiemusea
17.141
18.184
19.256
18.940
18.940
0
2019
2025
2025
Stichting Nationale Taptoe
304
322
322
346
346
0
2022
2027
2027
Universiteit van Amsterdam
74
0
74
148
148
0
2022
2027
2027
Stichting Maritiem Kenniscentrum
23
25
25
25
25
0
2022
2027
2027
Stichting Historische Vlucht
118
123
125
125
125
0
2022
2027
2027
SWoon NLDA
22
23
25
25
25
0
2022
2027
2027
Stichting Klachtentelefoon Luchtverkeer Limburg
75
75
75
75
0
n.v.t.
2027
2027
Subsidies te verstrekken na evaluatie/ nader te verdelen
0
949
2.033
2.375
342
Totaal subsidies
47.293
47.432
47.311
56.201
56.596
395
0
0
0
0
De genoemde bedragen betreffen het wettelijk plafond voor subsidies
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
R.P. Brekelmans, minister van Defensie
Gerelateerde documenten
Hier vindt u documenten die gerelateerd zijn aan bovenstaand Kamerstuk.