Advies Afdeling advisering Raad van State en Nader rapport : Advies Afdeling advisering Raad van State en Nader rapport inzake Protocol tot wijziging van het Verdrag inzake sociale zekerheid tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Republiek Chili, ondertekend te Santiago op 10 januari 1996, herzien te ’s Gravenhage op 15 juni 2005 en het Administratief Akkoord daarbij, ondertekend te ’s Gravenhage op 4 december 1996; Santiago, 27 juli 2022

B/ Nr. 2
ADVIES AFDELING ADVISERING RAAD VAN STATE VAN HET KONINKRIJK EN NADER RAPPORT

Hieronder zijn opgenomen het advies van de Afdeling advisering van de Raad van State
d.d. 14 december 2022 en het nader rapport d.d. 24 mei 2024, aangeboden aan de Koning
door de Minister van Buitenlandse Zaken, mede namens de Minister van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid. Het advies van de Afdeling advisering van de Raad van State is
cursief afgedrukt.

Blijkens de mededeling van de Directeur van Uw kabinet van 25 oktober 2022, no. 2022002314,
machtigde Uwe Majesteit de Afdeling advisering van de Raad van State haar advies inzake
het bovenvermelde verdrag rechtstreeks aan mij te doen toekomen. Dit advies, gedateerd
14 december 2022, nr. W12.22.0204/III, bied ik U hierbij aan.

De tekst van het advies treft U hieronder aan, voorzien van mijn reactie.

Bij Kabinetsmissive van 25 oktober 2022, no. 2022002314, heeft Uwe Majesteit, op voordracht
van de Minister van Buitenlandse Zaken, mede namens de Minister van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid, bij de Afdeling advisering van de Raad van State ter overweging
aanhangig gemaakt het protocol tot wijziging van het Verdrag inzake sociale zekerheid
tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Republiek Chili, ondertekend te Santiago
op 10 januari 1996, herzien te ’s Gravenhage op 15 juni 2005 en het Administratief
Akkoord daarbij, ondertekend te ’s Gravenhage op 4 december 1996; Santiago, 27 juli
2022 (Trb. 2022, 77), met toelichtende nota.

Het protocol wijzigt het Verdrag inzake sociale zekerheid tussen het Koninkrijk der
Nederlanden en de Republiek Chili, evenals het daarbij horende Administratief Akkoord.
Het protocol brengt het Verdrag en het Akkoord in overeenstemming met de Nederlandse
wetgeving over, onder meer, de toepassing van het woonlandbeginsel en de beperking
van de export van de kinderbijslag en het kindgebonden budget.

De Afdeling advisering van de Raad van State maakt opmerkingen over de bescherming
van persoonsgegevens en over de bepalingen van het protocol die een ieder kunnen verbinden.
Zij adviseert de toelichtende nota op beide punten aan te passen en zo nodig aanvullende
afspraken met de regering van Chili te maken over de doorgifte van persoonsgegevens.

1. Doorgifte van persoonsgegevens

Bij de uitvoering van het Verdrag inzake sociale zekerheid tussen Nederland en Chili
worden door de bevoegde autoriteiten persoonsgegevens verstrekt.1 Op basis van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) is doorgifte van persoonsgegevens
aan een land buiten de Europese Unie toegestaan als de Europese Commissie een adequaatheidsbesluit
heeft genomen. Daarvoor is noodzakelijk dat de Europese Commissie besluit dat een
derde land, of een nader bepaalde sector, een passend beschermingsniveau waarborgt
voor de verwerking van persoonsgegevens.2 Een dergelijk besluit is voor Chili niet genomen.

Doorgifte van persoonsgegevens is echter ook toegestaan als er geen adequaatheidsbesluit
voor het land genomen is, mits de verwerkingsverantwoordelijke passende waarborgen
biedt en betrokkenen over afdwingbare rechten en doeltreffende rechtsmiddelen beschikken.3 De AVG noemt een aantal instrumenten waarmee die passende waarborgen kunnen worden
geboden.4 Voor een deel van de instrumenten is toestemming van de Autoriteit Persoonsgegevens
vereist.

De Afdeling merkt op dat uit de toelichtende nota niet blijkt of aanvullende afspraken
tussen Nederland en Chili zijn gemaakt om de passende waarborgen te bieden die de
AVG vereist en in welk instrument die zijn neergelegd. Evenmin wordt duidelijk of
is voorzien in betrokkenheid van de Autoriteit Persoonsgegevens.5

In de toelichtende nota is opgenomen dat, conform de AVG, als uitgangspunt geldt dat
persoonsgegevens slechts worden doorgegeven naar een land buiten de Europese Unie
indien dat land een passend beschermingsniveau waarborgt.6 Verwezen wordt naar het recht op gegevensbescherming dat in de Chileense Grondwet
is verankerd. Uitwerking daarvan is geregeld in Wet nr. 19.628 over de bescherming
van het persoonlijke leven. In die wet zijn onder andere rechten op toegang tot data,
rectificatie, het wissen van gegevens en bezwaar tegen gegevensgebruik geregeld. Verder
is in het Chileense parlement een wetsvoorstel in behandeling om de gegevensbescherming
nog beter te waarborgen, aldus de toelichting.

Hoewel de toelichtende nota verwijst naar een aantal belangrijke beginselen rondom
de bescherming van persoonsgegevens die in de Chileense wetgeving zijn opgenomen,
blijft onduidelijk of voldoende passende waarborgen als bedoeld in de AVG zijn geregeld.
De Afdeling wijst in dat verband op richtsnoeren van het Europees Comité voor gegevensbescherming
over de internationale overeenkomsten als bedoeld in artikel 46, tweede lid, onder
a en derde lid, onder b, AVG, waarin een lijst met waarborgen is opgesomd die ten
minste in deze internationale overeenkomsten dienen te worden opgenomen.7

Naast bepalingen die de algemene beginselen rondom bescherming van persoonsgegevens
tot uitdrukking brengen, rechten van betrokkenen en verhaalmechanismen, gaat het ook
om onafhankelijke toezichtmechanismen die in een derde land beschikbaar moeten zijn
om de naleving van de wetgeving op het gebied van gegevensbescherming te verzekeren.
De genoemde richtsnoeren bevatten aldus meer onderwerpen dan in de toelichting wordt
besproken aangaande de waarborgen die in Chileense wetgeving zijn opgenomen. Met het
oog op de effectiviteit van de waarborgen is met name het toezicht van belang. De
toelichting gaat hier niet op in.

Gelet op het voorgaande adviseert de Afdeling in de toelichtende nota nader in te
gaan op de passende waarborgen voor de doorgifte van persoonsgegevens aan Chili, in
het bijzonder voor wat betreft het toezicht. Zij adviseert daarnaast, zo nodig, aanvullende
afspraken te maken met de regering van Chili.

Aan het advies van de Raad van State is gevolg gegeven door in de toelichtende nota
een nadere toelichting te geven op de Chileense privacywetgeving. Aanvullende afspraken
met Chili over de doorgifte van persoonsgegevens zijn op dit moment niet nodig. Het
proces tussen de Europese Commissie en Chili om tot een adequaatheidsbesluit te komen
in verband met de doorgifte van persoonsgegevens aan een land buiten de Europese Unie
zal binnenkort worden afgerond.

2. Een ieder verbindende bepalingen

De Rijkswet goedkeuring en bekendmaking verdragen bepaalt dat bij de voorlegging van
een verdrag ter goedkeuring wordt aangegeven of het verdrag naar het oordeel van de
regering bepalingen bevat die naar hun inhoud een ieder kunnen verbinden en, indien
dit het geval is, welke bepalingen het betreft.8 Het gaat daarbij om bepalingen die onvoorwaardelijk en voldoende nauwkeurig zijn
om in de nationale rechtsorde zonder meer als objectief recht te kunnen worden toegepast.9

De Afdeling merkt op dat de toelichtende nota op summiere wijze aangeeft of het verdrag
naar het oordeel van de regering een ieder verbindende bepalingen bevat. De toelichtende
nota vermeldt slechts dat het protocol eenieder verbindende bepalingen bevat in de
zin van de artikelen 93 en 94 van de Grondwet, maar het vermeldt niet welke bepalingen
het betreft.10 Uit de artikelsgewijze toelichting blijkt dat verschillende bepalingen technische
aanpassingen inhouden en onder meer zien op de samenwerking tussen de bevoegde organen.
Onduidelijk is of ook deze bepalingen, naar het oordeel van de regering, een ieder
verbindende bepalingen bevatten.

De Afdeling adviseert om in de toelichtende nota nader te concretiseren welke bepalingen
van het protocol eenieder kunnen verbinden.

In de toelichtende nota is opgenomen dat het Protocol naar het oordeel van de regering
een ieder verbindende bepalingen in de zin van de artikelen 93 en 94 van de Grondwet
bevat, die een rechtssubject rechtstreeks rechten toekennen of plichten opleggen.
Vervolgens is opgenomen dat in de artikelen I tot en met X materiële bepalingen zijn
opgenomen tot wijziging van het verdrag. Aangezien enkele van deze bepalingen slechts
technische wijzigingen bevatten, is aan het advies van de Raad van State gevolg gegeven
door in de toelichting duidelijker aan te geven welke van deze bepalingen naar het
oordeel van de regering eenieder kunnen verbinden.

De Afdeling advisering van de Raad van State heeft een aantal opmerkingen bij het
verdrag en adviseert daarmee rekening te houden voordat het verdrag aan de beide Kamers
der Staten-Generaal wordt overlegd.

De vice-president van de Raad van State,

Th.C. de Graaf

Voorts is van de gelegenheid gebruik gemaakt om de tekst in de toelichtende nota ten
aanzien van de export van kinderbijslag te corrigeren door te verduidelijken dat de
export van kinderbijslag op grond van de Whek reeds per 1 juli 2015 is beëindigd en
dat artikel VIII slechts een technische wijziging bevat. De tekst in Deel I Algemeen
onder het kopje «Stopzetten export Nederlandse kinderbijslag naar Chili» is verwijderd
en de tekst in de toelichting bij artikel VIII is gecorrigeerd.

Ik verzoek U, mede namens de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, mij te
machtigen gevolg te geven aan mijn voornemen het verdrag vergezeld van de toelichtende
nota ter stilzwijgende goedkeuring over te leggen aan de Eerste en aan de Tweede Kamer
der Staten-Generaal.

De Minister van Buitenlandse Zaken,
H.G.J. Bruins Slot