Lijst van vragen : Lijst van vragen over de selectie in het hbo en wo (Kamerstuk 31288-1103)

De vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft een aantal vragen voorgelegd
aan de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over de brief d.d. 14 februari
2024 inzake de Selectie in het hbo en wo (Kamerstuk 31 288, nr. 1103)

De fungerend voorzitter van de commissie,

Michon-Derkzen

Adjunct-griffier van de commissie,

Morrin

Nr

Vraag

1

Heeft u een overzicht van de opleidingen die gebruik maken van decentrale loting?

2

Heeft u een overzicht van de opleidingen die gebruik maken van het Klaas-Vissermodel?

3

Zijn er opleidingen / instellingen die de (culturele of sociaal economische) achtergrond
van studenten gebruiken bij decentrale selectie?

4

Is er onderzoek gedaan naar de link tussen studiesucces en de keuze voor selectie
of loting?

5

Welke stappen hebben onderwijsinstellingen zelf al gezet om selectiecriteria beter
wetenschappelijk te onderbouwen?

6

Op welke manier kunnen instellingen tot een kwantitatief oordeel komen over de geschiktheid
van een student in relatie tot de opleiding, als zij, zoals u voorstelt, gebruik maken
van samenwerkingsopdrachten en de reflectie daarop in de selectie?

7

Ziet u een mogelijke tegenstelling tussen het gebruik van decentrale loting en het
stimuleren van studiesucces en doelmatig opleiden?

8

Bent u van mening dat decentrale selectie voor sommige opleidingen wenselijk kan zijn?
Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

9

Bent u van mening dat decentrale loting voor sommige opleidingen onwenselijk kan zijn?
Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

10

Kunt u schetsen hoe het BSA1, in de praktijk, in het mbo2 gebruikt wordt?

11

Wat is het effect van het afschaffen van het BSA op universitaire opleidingen op studiesucces?
Is hier onderzoek naar gedaan?

12

Wat is het effect van het afschaffen van het BSA op de betrokkenheid van studenten
in hun eerste studiejaar bij de opleiding? Is hier onderzoek naar gedaan?

13

Wat vindt u van het «Handboek Selectie Hoger Onderwijs» van universiteiten en hogescholen?
Komt de door onderwijsinstellingen ontwikkelde leergang voor selectieprofessionals
tegemoet aan uw ideeën bij het bestrijden van kansenongelijkheid?

14

Bent u het eens met de stelling dat het bereiken van de best mogelijke gezondheidszorg
een belangrijkere plek zou moeten krijgen in het selectiebeleid dan momenteel het
geval is? Zo ja, hoe gaat u dit bewerkstelligen? Zo nee, waarom niet?

15

Kunt u aangeven volgens welke wet- en regelgeving de huidige kansenongelijkheid blijkbaar
legaal is en geen overtreding van bestaande wetgeving?

16

Wat is nodig om op korte termijn kansengelijkheid in de selectie in het hoger onderwijs
te garanderen, in plaats dat dit te zeer als vrijblijvende optie wordt beschouwd?

17

Kent u het artikel3 in de Volkskrant van Charisma Hehakaya, oprichter van het Eerstegeneratiefonds? Zo
ja, hoe verhoudt uw brief zich tot dit artikel over eerstegeneratiestudenten en de
kansenongelijkheid in de selectie voor deze groep kandidaten?

18

Wat vindt u van de gesignaleerde dalende instroom van Caribische studenten? Geldt
voor Caribische studenten gelijke toegang tot het hoger onderwijs in het Koninkrijk?
Onderschrijft u het belang van gelijke toegang tot het onderwijs en de arbeidsmarkt
voor deze groep Nederlandse studenten? Zo ja, welke maatregelen neemt u zich voor
om voor deze studenten gelijke toegang te waarborgen?

19

Heeft u gesproken met vertegenwoordigers van groepen kandidaten die momenteel lagere
kansen hebben in de selectie, om hun feedback mee te nemen in de ontwikkeling van
mogelijk beleid ten aanzien van kansenongelijkheid in de selectie? Zo ja, met welke
vertegenwoordigers? Zo nee, waarom niet?

20

Bent u bekend met de Stichting Medician (Medician), die gratis begeleiding biedt aan
specifieke groepen kandidaten voor opleidingen geneeskunde en tandheelkunde die momenteel
lagere kansen hebben om geselecteerd te worden? Zo ja, wat doet u om dit soort grassroots
initiatieven te ondersteunen?

21

Wat gaat u concreet doen met de resultaten uit het onderzoek «Inequality of opportunity
in selection procedures limits diversity in higher education: An intersectional study
of Dutch selective higher education programs», en hoe gaan deze resultaten gebruikt
worden om de noodzakelijke veranderingen in de huidige selectiepraktijk te bewerkstelligen?
Wat gaat u bijvoorbeeld doen met selecterende opleidingen die hun huidige selectiemethoden
en procedures willen behouden, ondanks het feit dat zij niet kunnen garanderen dat
deze methoden en procedures vrij zijn van kansenongelijkheid?

22

Kunt u schetsen hoe universiteiten in de selectie van studenten gebruik maken van
de beschikbare wetenschappelijke kennis?

23

Hoe kan kennis en inzicht in hoe kansenongelijkheid in selectie werkt verder worden
vergroot? Welke concrete acties en maatregelen neemt u zich voor om vertrouwen in
en zelfregie van onderwijsinstellingen nader in te vullen?

24

Onderschrijft u de stelling dat kansenongelijkheid in de selectie niet wordt veroorzaakt
door onderadvisering op de basisschool, maar door de ongelijkheid in de selectie zelf?
Zo ja, kan u verduidelijken wat u bedoelt met «afwegingen rondom selectie in het hbo4 en wo5 dienen daarom in samenhang te worden bezien met selectiemomenten in het funderend
onderwijs»?

25

Kunt u aangeven welke instrumenten worden bedoeld met deze «andere instrumenten»?

26

Kunt u aangeven waarom het bevorderen van gelijke kansen in het onderwijs «een zorgvuldige
afweging en maatschappelijk debat» vergt over mogelijke andere instrumenten om dit
doel te bereiken?

27

Kunt u reflecteren op de vraag of de huidige significant hogere kansen voor o.a. kandidaten
zonder migratieachtergrond en een hogere sociaaleconomische positie niet óók in feite
een vorm van voorkeursbeleid zijn, maar dan voor de groep die nu de meerderheid van
kandidaten en studenten in het hoger onderwijs vormt?

28

Zijn er experts in Nederland of het buitenland geconsulteerd met betrekking tot de
verschillende mogelijke vormen van corrigerende selectie, zoals contextualized admissions?
Zo ja: welke experts zijn dit en wat is er binnen het Ministerie van Onderwijs, Cultuur
en Wetenschap met hun kennis en aanbevelingen gedaan, in het bepalen van de huidige
positie («of we voorkeursbeleid in selectieprocedures in de toekomst willen toestaan
en in welke vorm eventueel, is aan een nieuw kabinet»). Zo nee: bent u van plan om
met experts te praten over corrigerende selectie, en zo ja, op welke termijn bent
u van plan? En welke experts wilt u dan vragen om hun advies?

29

Wat is uw advies aan uw opvolger in een nieuw kabinet op het onderwerp van contextualized
admissions en andere vormen van corrigerende selectie?

30

De diversiteit van de studentenpopulatie nam af sinds de invoering van decentrale
selectie in 2017, ziet u een toename van diversiteit sinds 2023, toen opleidingen
de mogelijkheid kregen om te kiezen voor loting, al dan niet in combinatie met kwalitatieve
selectiecriteria?

31

Is het voor alle opleidingen mogelijk om selectie-instrumenten te gebruiken die niet
trainbaar zijn om zo studenten die zich geen betaalde training kunnen veroorloven
niet te benadelen?

32

Er wordt gesteld dat door meer nadruk te leggen op vaardigheden als communicatie of
samenwerking selectie minder trainbaar is, maar in hoeverre zijn deze competenties
voor alle opleidingen relevant en loopt men niet het risico een verkeerd selectieprofiel
te hanteren door een nadruk op deze vaardigheden?

33

Kun u verklaren waarom het aantal voltijdbacheloropleidingen in het hbo en wo met
een numeris fixus in de laatste jaren gestegen is?

34

Welke opleidingen zijn in 2023–2024 gestart met loting? Welk percentage van de opleidingen
is dit? Over hoeveel studenten gaat dit?

35

Welke achtergrondkenmerken van studenten kunnen een negatief effect hebben op kansen
bij selectie?

36

Kan de Minister expliciet toelichten wat de (mogelijke) effecten zijn van de kenmerken
sociaaleconomische status en woonplaats?

37

Welke mogelijkheden zijn er om een externe toets te organiseren op de selectiemethoden
en -procedures van onderwijsinstelllingen?

38

Kunt u voorbeelden geven van procesverplichtingen in de WHW6 zoals verplicht beleid of een verplichte onderbouwing van keuzes, zoals u ook als
mogelijkheid schetst voor selectiemethoden en -procedures?

39

Kunt u een overzicht geven van de wettelijke inhoudelijke eisen aan selectiemethoden
en -procedures die u hebt onderzocht?

40

Kunt u een overzicht geven van internationale voorbeelden op het gebied van corrigerende
selectie?

X Noot

1

BSA: bindend studieadvies

X Noot

2

mbo: middelbaar beroepsonderwijs

X Noot

3

de Volkskrant, 10 maart 2024, «Maak het voortrekken van eerstegeneratie-studenten
wettelijk mogelijk»

X Noot

4

hbo: hoger beroepsonderwijs

X Noot

5

wo: wetenschappelijk onderwijs

X Noot

6

WHW: Wet op hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek