Amendement (gewijzigd/nader/vervangend) : Nader gewijzigd amendement van het lid Teunissen ter vervanging van nr. 21 over uitbreiding van het verbod naar biomassa uit bossen

Nr. 22
NADER GEWIJZIGD AMENDEMENT VAN HET LID TEUNISSEN TER VERVANGING VAN DAT GEDRUKT ONDER
NR. 211

Ontvangen 4 maart 2023

De ondergetekende stelt het volgende amendement voor:

I

In het opschrift wordt na «intrekking productiebeperking» ingevoegd «, uitbreiding
van het verbod naar biomassa uit bossen».

II

In de beweegreden wordt na «in te trekken» ingevoegd «, het verbod op het gebruik
van kolen bij elektriciteitsproductie uit te breiden naar het gebruik van biomassa
uit bossen».

III

Na artikel I, aanhef, wordt een onderdeel ingevoegd, luidende:

0A

In artikel 2 wordt na «kolen» ingevoegd «of biomassa uit bossen».

IV

In artikel I, onderdeel A, wordt na de aanhef een onderdeel ingevoegd, luidende:

01. In het eerste lid wordt na onderdeel a een onderdeel ingevoegd, luidende:

aa. tot en met 31 december 2026 niet van toepassing op een productie-installatie met een
elektrisch rendement van minder dan 44%, voor zover deze productie-installatie elektriciteit
opwekt met behulp van biomassa;.

V

Na artikel I, onderdeel A, wordt een onderdeel ingevoegd, luidende:

Aa

In artikel 4, eerste lid, wordt na «kolengestookte» ingevoegd «of biomassa-gestookte»

VI

Aan artikel I wordt een onderdeel toegevoegd, luidende:

D

In artikel 8 wordt na «kolen» ingevoegd «en biomassa uit bossen».

Toelichting

Dit amendement sluit uit dat, wanneer de productie van elektriciteit met kolen stopt,
deze centrales elektriciteit met biomassa uit bossen kunnen produceren. Biomassa maakt
nu al 40% uit van wat in Nederland duurzame energie wordt genoemd en de inzet van
biomassa voor energieproductie groeit snel. Het verbranden van biomassa leidt tot
meer luchtvervuiling dan het verbranden van kolen. De uitstoot heeft directe negatieve
gevolgen voor de luchtkwaliteit in de omgeving en zijn schadelijk voor de gezondheid
van mens en dier.

Biomassa uit bossen is geen duurzame energiebron. De productie van biomassa uit bossen
voor elektriciteitsopwekking leidt tot grootschalige ontbossing. De CO2-uitstoot aan de schoorsteen wordt op papier niet meegerekend voor de klimaatdoelstelling,
maar wordt in de praktijk vaak niet gecompenseerd door aanplant van nieuw bos. Waar
het wel gebeurt, wordt geen rekening gehouden met het verschil in natuurwaarde van
een volwassen boom ten opzichte van een nieuw aangeplante boom die tientallen jaren
nodig heeft om tot volwassenheid te groeien. Van CO2-neutraal produceren is dus alleen op papier sprake, maar niet in de praktijk. Ook
bij BECCS (biomassa in combinatie met koolstofafvang en -opslag) met biomassa uit
bossen zullen de emissies in een relevant tijdsbestek niet koolstofnegatief zijn.
Indiener vindt het belangrijk om nu duidelijk te zijn over de lange termijnplannen
en dus nu in de wet vast te leggen dat we na de productiestop van elektriciteitscentrales
voor kolen geen biomassa afkomstig uit bossen zullen verstoken in deze centrales.
Dit geeft ook de overheid de kans om nu te beginnen met de nodige veranderingen aan
het energiesysteem om de leveringszekerheid ook in de toekomst te kunnen garanderen.

Dit amendement heeft specifiek betrekking op de vier centrales in Nederland die op
dit moment elektriciteit opwekken door verbranding van kolen – de Eemshavencentrale
in Groningen, de Amercentrale in Brabant, Centrale Rotterdam en de Maasvlakte Centrale
in Rotterdam. Deze vier centrales verbranden in de huidige situatie jaarlijks ongeveer
3,5 miljoen ton hout. Er zijn inmiddels vergunningsprocedures gestart voor het ombouwen
voor twee centrales om volledig te draaien op biomassa. Daarmee zou dit verhoogd worden
naar verbranding van 7,5 miljoen ton hout per jaar. Dit is een ruime verdubbeling
van de hoeveelheid hout die op dit moment verbrand wordt. Aangezien de vraag naar
biogrondstoffen in Nederland nu al groter is dan het aanbod en de vraag alleen maar
zal toenemen, zal uitbreiding van de vraag naar biomassa voor elektriciteit en warmte
voor het overgrote deel bestaan uit bomen die specifiek voor dit doel in het buitenland
gekapt zijn en verwerkt tot houtpellets naar Nederland worden vervoerd. Met dit amendement
zou deze grootschalige extra kap van bomen worden voorkomen.

Dit amendement heeft geen invloed op lokale biomassacentrales, waar jaarlijks ongeveer
1,5 miljoen ton houtsnippers wordt verbrand voor warmte-opwekking, welke deels uit
(lokale) reststromen komt. Het voorkomen van additionele grote vraag naar biomassa
uit bossen voor laagwaardige toepassing (elektriciteit en warmte) is ook in lijn met
advies van de SER om beschikbare duurzame biogrondstoffen zo hoogwaardig mogelijk
in moeten zetten, vooral voor de toepassingen waar weinig alternatief is, zoals chemie.
Mogelijke reststromen die niet geschikt zijn voor hoogwaardige toepassingen kunnen
beter worden ingezet voor AVI’s (afval verbranding installaties).

Van de 4 kolencentrales is de Amercentrale de enige die een elektrisch rendement heeft
van minder dan 44%, waardoor alleen in deze centrale al per 1 januari 2025 geen elektriciteit
meer zal worden geproduceerd uit kolen. Deze centrale is tevens de enige van de vier
waaraan een warmtenet gekoppeld is en waar huishoudens verwarmd worden door (rest)warmte.
Als deze centrale per 1 januari 2025 naast kolen ook geen biomassa meer mag verbranden
en overstapt op de back-up capaciteit van gas zou dit tijdens momenten van grote vraag
eventueel kunnen leiden tot een warmte-tekort voor huishoudens. In dit amendement
is daarom een uitzondering opgenomen voor de Amercentrale zodat deze nog 2 jaar langer
(tot 1 januari 2027) biomassa kan verstoken. Vanaf 2027 heeft de eigenaar van de Amercentrale
het contract opgezegd om warmte te leveren. Er wordt nu gewerkt aan alternatieve oplossingen
voor de warmte-voorziening.

Dit amendement heeft alleen betrekking op biomassa afkomstig uit bossen. Hier wordt
aangesloten bij de definitie die FAO hanteert voor bos» als: «Terrein groter dan 0,5 hectare, bezet met bomen groter dan 5 meter en een kroonbedekking
van meer dan 10% of met bomen die deze grenswaarden kunnen bereiken, niet zijnde een
gebied dat overwegend stedelijk of agrarisch in gebruik is». Het gaat hier om NTA 8003 codes 100–199 (hout/bosbouw)

Teunissen