Memorie van toelichting : Memorie van toelcihting

InhoudsopgaveA. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL B. BEGROTINGSTOELICHTING1 Leeswijzer2 Beleid2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties3 BeleidsartikelenArtikel 31 PolitieArtikel 32 Rechtspleging en rechtsbestelArtikel 33 Veiligheid en criminaliteitsbestrijdingArtikel 34 Straffen en BeschermenArtikel 36 Contraterrorisme en nationaal veiligheidsbeleidArtikel 37 Migratie4 Niet-beleidsartikelenArtikel 91 Apparaat kerndepartementArtikel 92 Nog onverdeeldArtikel 93 Geheim5 Agentschappen5.1 Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)5.2 Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND

36 470 VI Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Justitie en Veiligheid voor het jaar 2023 (Tweede suppletoire begroting)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

Vergaderjaar 2023‒2024

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 2

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2023 wijzigingen aan te brengen in:

1. de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Justitie en Veiligheid;

2. de begrotingsstaat inzake de agentschappen van dit ministerie.

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Justitie en Veiligheid,D. Yeșilgöz-Zegerius

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

Dit is de tweede suppletoire begroting 2023 van het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Deze suppletoire begroting hangt samen met de Najaarsnota 2023 en de mutaties genoemd in de Vermoedelijke Uitkomsten (onderdeel van de Miljoenennota 2024.

In hoofdstuk 2 is een overzicht opgenomen van de belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties. Het betreft mutaties die groter zijn dan € 10 mln.

In hoofdstuk 3 is per beleidsartikel de tabel ‘budgettaire gevolgen van beleid’ opgenomen. In hoofdstuk 4 gebeurt dit voor de niet-beleidsartikelen.

Na de tabel budgettaire gevolgen van beleid wordt een toelichting op de cijfers uit de kolom «mutaties 2e suppletoire begroting 2023» gegeven voor zover deze groter zijn dan € 5,0 mln. De mutaties kunnen zowel beleidsmatig als financieel-technisch van aard zijn. Financieel-technische mutaties worden conform de Rijksbegrotingsvoorschriften niet nader toegelicht. In de regel geldt dat uitgavenmutaties en verplichtingenmutaties aan elkaar gelijk zijn. De toelichtingen gelden daarom voor zowel de uitgaven- als de verplichtingenmutaties. Wanneer dit niet het geval is, wordt voor de verplichtingmutaties een aparte toelichting opgenomen als er sprake is van een opmerkelijk verschil met de uitgavenmutaties.

In hoofdstuk 5 zijn alleen de exploitatie- en kasstroomoverzichten van de agentschappen weergegeven waarbij de cumulatieve mutaties (in totaal) groter zijn dan 5% van de oorspronkelijk vastgestelde begroting of cumulatieve mutaties (in totaal) groter zijn dan € 20 miljoen ten opzichte van de oorspronkelijk vastgestelde begroting, voor zover mutaties ten opzichte van de oorspronkelijke begroting niet reeds zijn gemeld bij de 1e suppletoire begroting.

2 Beleid

2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

Tabel 1 Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2023 (Tweede suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)  

Artikel

Uitgaven

 

Vastgestelde begroting 20231

 

19.606.887

 

Stand 1e suppletoire begroting 2023

 

22.888.842

 

Stand suppletoire begroting Prinsjesdag 2023

 

22.975.074

     

Belangrijkste suppletoire mutaties

      

1

Desaldering onbestede bijzondere bijdragen

31

25.123

2

Retour middelen Ondermijnende Criminaliteit

31,32,33,34

69.447

3

Openbaar Ministerie

33

12.500

4

Aanpak ondermijning

33

‒ 47.000

5

Schadeloosstellingen

33

15.000

6

Slachtoffers jeugdzorg

34

17.200

7

Schadefonds Geweldsmisdrijven

34

‒ 10.000

8

Werkdrukverlaging Gecertificeerde instellingen

34

10.000

9

Onderbesteding Versterking Jeugdbescherming

34

‒ 33.500

10

Oekraïense ontheemden

37

‒ 10.000

11

Bespoediging afhandeling asielaanvragen

37

‒ 26.880

12

ODA -toerekening

37

10.700

13

Faciliteitenbesluit 2023

37

‒ 12.123

14

Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA)

37

10.461

15

Afrekening COA

37

36.000

16

Nidos

37

‒ 23.427

17

BTW-compensatiefonds

37

‒ 109.208

18

Samenwerkingsverband asiel

37

‒ 10.000

19

Dekking rijksbrede opgave

91

57.043

20

Nog onverdeeld

92

‒ 63.989

     

Overige mutaties

 

‒ 97.702

         

Stand 2e suppletoire begroting 2023

 

22.794.719

X Noot

1

stand inclusief ISB1, ISB2 en ISB3

Toelichting

1. Desaldering onbestede bijzondere bijdragen

De niet bestede bijzondere bijdrage voor de Nationale Samenwerking tegen ondermijnende Criminaliteit (NSOC) wordt teruggestort naar het departement. Deze ontvangst wordt aangewend voor de inzet van het digitale forensische samenwerkingsplatform Hansken, de inzet van de bewakingseenheid en hogere uitvoeringskosten ten behoeve van Brachium. Daarnaast wordt de verrekening bijzondere bijdrage Botoc (Breed offensief tegen georganiseerde ondermijnende criminaliteit) gerealloceerd naar DG Ondermijning. Hiervoor worden de uitgaven en de ontvangsten gedesaldeerd met € 25,1 mln.

2. Retour middelen Ondermijnende Criminaliteit

In de tweede suppletoire begroting is ruim € 69 mln. euro aan ondermijningsmiddelen geretourneerd. Dit zijn middelen die eerder aan de partners zijn verstrekt in het kader van de strijd tegen de georganiseerde ondermijnende criminaliteit.

Het geretourneerde bedrag heeft betrekking op de onderstaande posten:

• De Nationale politie retourneert een bedrag van € 13,5 mln. betreffende eerder verstrekte middelen ten behoeve van het Multidisciplinair Interventieteam (MIT). Het MIT is in 2022 overgegaan naar de Nationale Samenwerking tegen Ondermijnende Criminaliteit (NSOC), wat een scherpere focus tot gevolg had. De eerder ter beschikking gestelde middelen (tot en met 2022) zijn hierdoor niet volledig benut.

• Het Openbaar Ministerie retourneert een bedrag van € 13 mln. De onderbesteding heeft betrekking op meerdere deelopgaven en wordt met name veroorzaakt door een vertraagde instroom van nieuwe medewerkers.

• De Dienst Justitiële Inrichtingen retourneert een bedrag van € 11,5 mln. met als belangrijkste oorzaak de krapte op de arbeidsmarkt. 

• Het oorspronkelijke bestedingsplan van de NSOC is naar beneden bijgesteld op basis van de realisatiegegevens in de eerste twee tertalen van 2023. De onderbesteding van € 11 mln. is het gevolg van de vertraagde instroom van medewerkers en de lagere bijbehorende additionele kosten.

• De resterende € 20 mln. is geretourneerd door 12 verschillende partners, ieder voor een klein deel. Ook hierbij geldt dat de krapte op de arbeidsmarkt, de vertraagde instroom en verhoogde uitstroom van medewerkers, de belangrijkste redenen zijn voor het niet volledig besteden van de middelen.

8. Openbaar ministerie

In het meerjaren Informatievoorziening-plan was voor 2023 een hoger bedrag geraamd, dan beschikbaar is gesteld voor dit jaar. Aanvankelijk dacht het OM dat door vertraging van het IV-programma Emma en meevallers elders op de begroting een kasschuif voor het meerjaren IV-plan niet nodig zou zijn. Dat blijkt bij nader inzien niet het geval. Om die reden is alsnog een tegenvaller ontstaan.

9. Aanpak ondermijningOp het budget Ondermijning (DGO) is een meevaller, ad € 47 mln., ontstaan die met name samenhangt met een tragere opbouw van de formatie wegens arbeidsmarktproblematiek.  Zie ook post 2.

10. SchadeloosstellingenDe uitgaven voor schadeloosstellingen in de loop van een jaar zijn niet voorspelbaar. Het gaat onder meer om toewijzingen door de rechter aan burgers wanneer zij door overheidshandelen schade hebben geleden. Dat zijn posten van zeer uiteenlopende omvang. Er wordt een overschrijding verwacht van €15 mln.

11. Slachtoffers jeugdzorgEen van de maatregelen uit het rapport van cie. de Winter betreft de tegemoetkomingsregeling voor slachtoffers van geweld in de jeugdzorg. Gezien de eerder beschikbaar gestelde bedragen t.b.v. 2023, blijft er nog een bedrag nodig van €17,2 mln. die bij de tweede suppletoire begroting wordt overgeboekt van VWS naar JenV.

12. Schadefonds GeweldsmisdrijvenHet uitkeringenbudget wordt niet geheel benut doordat minder uitkeringen worden verstrekt dan voorzien op basis van het Prognosemodel Justitiële Keten (PMJ).

13. Werkdrukverlaging Gecertificeerde instellingenDit betreft uitgaven voor de subsidieregeling verlagen werkdruk Gecertificeerde instellingen (€ 10 mln).

14. Onderbesteding Versterking JeugdbeschermingBij Voorjaarsnota 2023 heeft het kabinet € 43 mln. in 2023 en € 50 mln. structureel beschikbaar gesteld voor versterking van de jeugdbescherming. Het Rijk en de VNG hebben in oktober 2023 een akkoord bereikt over een landelijk tarief jeugdbescherming; het Rijk draagt hieraan vanaf 2024 € 30 mln. per jaar structureel bij (Verzamelbrief jeugdbescherming d.d. 18 oktober 2023). De minister voor Rechtsbescherming is voornemens de resterende structurele middelen (€ 20 mln.)  aan te wenden voor o.a. kwaliteitsverbetering bij de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) en verbetering van de rechtsbescherming. In 2023 is bij Suppletoire begroting Prinsjesdag € 9,5 mln. naar de RvdK gegaan voor het terugdringen van de wachtlijsten. Verdergaande investeringen zijn in 2023, bovenop bestaande verbetermaatregelen, zoals de subsidieregeling voor workloadverlaging bij de Gecertificeerde Instellingen (GI’s) en de zij-instroomregeling voor de GI’s, niet mogelijk gebleken. Het resterende bedrag voor 2023 (€ 33,5 mln.) valt derhalve vrij.

15. Oekraïense ontheemden

De kosten voor de werkzaamheden bij de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) voor Oekraïense ontheemden zijn lager dan verwacht, dit betreft met name de kosten voor bezwaar en de extra uit te reiken Ontheemdendocument (O-documenten)

16. Bespoediging afhandeling asielaanvragenVoor de projectmatige aanpak van de Bespoediging Afhandeling Asielaanvragen is dit jaar iets meer dan € 78 miljoen aan IND toegekend. De kosten vallen lager uit dan verwacht waardoor het bedrag dit jaar niet volledig wordt uitgeput wat resulteert in een meevaller van € 26,88 miljoen.

17. ODA -toerekeningUit de Meerjaren Productie Prognose (MPP) blijkt dat de bezetting lager is dan verwacht, maar het aantal alleenstaande minderjarige vreemdelingen (AMV's) is fors hoger dan verwacht. Dit leidt bij Najaarsnota 2023 tot een verhoging van de ODA-toerekening

18. Faciliteitenbesluit 2023Aan een gemeente waarin een opvangcentrum is gevestigd, wordt jaarlijks door het COA een uitkering verstrekt op basis van het aantal door asielzoekers permanent te bezetten capaciteitsplaatsen verminderd met het aantal op 1 januari van het uitkeringsjaar in de Basisregistratie Personen ingeschreven bewoners van het opvangcentrum. In het Faciliteitenbesluit is geregeld dat de gemeenten die een opvangcentrum voor asielzoekers hebben, uitkeringen krijgen vanuit een decentrale uitkering (DU). Het Faciliteitenbesluit is per wet geregeld en daarmee is deze DU een juridische verplichting. Voor het jaar 2023 wordt door JenV € 12,1 mln. overgeboekt naar BZK /Gemeenten middels de decembercirculaire van het gemeentefonds.

19. Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA).

Op basis van de nieuwe MPP en de 2e tertaalrapportage van COA wordt het bedrag in de begroting aangepast. De gemiddelde bezetting is lager dan geraamd, wat resulteert in een meevaller van € 207,5 mln. Ten aanzien van de meerkosten voor (crisis)noodopvang is het omgekeerde het geval, deze vallen hoger uit dan geraamd, ad € 218 mln. Per saldo is er een tegenvaller van € 10,5 mln.

20. Afrekening COACOA heeft in juli de Jaarrekening 2022 opgeleverd. Daaruit blijkt dat JenV € 36 mln. moet nabetalen over de opdracht 2022.

21. NidosHoewel de instroom van AMV's hoog blijft zijn de kosten voor Nidos iets lager dan de raming. Dit wordt veroorzaakt doordat het Nidos niet lukt voldoende opvangplekken en personeel aan te trekken.

22. Btw-compensatiefondsEen aantal taken van gemeenten voor de opvang van Oekraïense ontheemden is compensabel uit het Btw-compensatiefonds. Als beleidsverantwoordelijk departement heeft JenV dat bedrag ter dekking te storten in het fonds. JenV hevelt hiervoor € 109,2 mln. naar het ministerie van Financiën.

23. Samenwerkingsverband asielBij de middelen voor het bevorderen asielopvang, bedoeld om afspraken te maken met gemeenten en provincies om meer reguliere opvang te realiseren is een meevaller van € 10 mln. ontstaan. Dit wordt veroorzaakt doordat er nog weinig afspraken zijn die middelen vereisen.

24. Dekking rijksbrede opgaveBij de eerste suppletoire begroting 2023 is een taakstellende onderuitputting op de JenV-begroting ten behoeve van de Rijksbrede dekkingsopgave geboekt. Deze was op het apparaatsartikel geboekt. Hiervoor is dekking gevonden in onderuitputting op andere beleids- en niet-beleids­ artikelen. Het betreft een mutatie van € 57 mln.

25. Nog onverdeeldOp de JenV-begroting is sprake van een onderuitputting van € 64 mln. die deels wordt ingezet voor de Rijksbrede dekkingsopgave.

Tabel 2 Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2023 (Tweede suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)  

Artikel

ontvangsten

 

Vastgestelde begroting 2023

 

1.605.046

 

Stand 1e suppletoire begroting 2023

 

1.562.774

 

Stand suppletoire begroting Prinsjesdag 2023

 

1.669.072

     

Belangrijkste suppletoire mutaties

      

1

Desaldering onbestede bijzondere bijdragen

31

25.123

2

Afpakken

33

‒ 284.400

3

Boeten en Transacties

33

157.500

     

Overige mutaties

 

‒ 3.984

     

Stand 2e suppletoire begroting 2023

 

1.563.311

Toelichting

1. Desaldering onbestede bijzondere bijdragen

Dit betreft de terugvordering van niet bestede bijzondere bijdragen aan de Nationale Politie voor de Nationale Samenwerking tegen ondermijnende Criminaliteit (NSOC). Zie ook de toelichting bij de uitgaven.

2. AfpakkenDe ontvangsten op het gebied van afpakken vallen € 284,4 mln. lager uit dan geraamd. De lagere afpakopbrengsten worden voornamelijk verklaard doordat een grote schikking vooralsnog is uitgebleven.

3. Boeten en TransactiesDe ontvangsten boetes en transacties zijn aanzienlijk hoger dan begin van dit jaar geraamd. Dit lijkt het gevolg van een autonome groei na afloop van de corona-periode.

3 Beleidsartikelen

Artikel 31 Politie

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 3 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 31 Politie (bedragen x € 1.000)  

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

7.527.440

24.059

7.551.499

      

Uitgaven

7.555.390

21.506

7.576.896

     

31.2

Bekostiging Politie

7.301.588

18.485

7.320.073

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

7.272.352

19.203

7.291.555

 

Politie

7.269.005

19.203

7.288.208

 

Politieacademie

3.347

0

3.347

 

Bijdrage aan medeoverheden

29.236

‒ 718

28.518

 

Brandweerkorps en Politiekorps Caribisch Nederland

29.236

‒ 718

28.518

31.3

Kwaliteit, arbeidsvoorwaarden en beheer meldkamers

253.802

3.021

256.823

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

231.016

3.161

234.177

 

Internationale Samenwerkingsoperaties

25.805

0

25.805

 

Beheer meldkamers

204.254

3.161

207.415

 

Overige bijdrage ZBO's/RWT's

957

0

957

 

Bijdrage aan medeoverheden

913

0

913

 

Bijdrage in het kader van de kwaliteit van de politiezorg

913

0

913

 

Subsidies (regelingen)

10.571

0

10.571

 

Opsporing

2.596

0

2.596

 

Stichting Arbeidsmarkt en Opleidingsfonds Politie

3.872

0

3.872

 

Overige subsidies

4.103

0

4.103

 

Opdrachten

11.302

‒ 140

11.162

 

Providers

8.768

0

8.768

 

Overige opdrachten

2.534

‒ 140

2.394

      

Ontvangsten

14.117

25.123

39.240

     

Budgetflexibiliteit: het juridisch verplichte deel op artikel 31 is 100 %.

Toelichting

Mutaties Uitgaven

31.2 Bekostiging Politie

Politie € 19,2 mln.Deze post bestaat uit onder ander uit de volgende mutaties:

– De niet bestede bijzondere bijdrage voor de Nationale Samenwerking tegen ondermijnende Criminaliteit (NSOC) wordt teruggestort naar het departement. Deze ontvangst wordt aangewend voor de inzet van het digitale forensische samenwerkingsplatform Hansken, de inzet van de bewakingseenheid en hogere uitvoeringskosten ten behoeve van Brachium. Daarnaast wordt de verrekening bijzondere bijdrage Botoc (Breed offensief tegen georganiseerde ondermijnende criminaliteit) gerealloceerd naar DG Ondermijning. Hiervoor worden de uitgaven en de ontvangsten gedesaldeerd met € 25,1 mln.

– De niet-bestede middelen ad € 21 mln. op het gebied van ondermijning zijn teruggeboekt naar DG-ondermijning.

– Een bijdrage vanuit ondermijning aan FIU-Nederland (Financial Intelligence Unit) van € 6,3 mln.

– Het restant bedrag omvat een aantal kleinere mutaties zoals € 3,5 mln. voor de ontwikkeling van het Flexibel Reactieconcept (FRC). Met de inzet van meerdere sensoren kunnen tijdig verdachte handelingen geautomatiseerd worden opgemerkt.

Mutaties ontvangsten

Dit betreft de terugvordering van ad € 25,1 mln. niet bestede bijzondere bijdragen van Nationale Samenwerking tegen ondermijnende Criminaliteit (NSOC). Zie ook de toelichting bij de uitgaven.

Artikel 32 Rechtspleging en rechtsbestel

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 4 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 32 Rechtspleging en rechtsbijstand (bedragen x € 1.000)  

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

2.106.754

19.129

2.125.883

      

Uitgaven

2.106.754

‒ 13.041

2.093.713

      

Apparaatsuitgaven

37.548

702

38.250

     

32.1

Apparaat Hoge Raad

37.548

702

38.250

 

Personele uitgaven

32.396

702

33.098

 

Eigen personeel

30.863

702

31.565

 

Externe inhuur

1.533

0

1.533

 

Materiële uitgaven

5.152

0

5.152

 

ICT

2.356

0

2.356

 

SSO's

583

0

583

 

Overig materieel

2.213

0

2.213

      

Programmauitgaven

2.069.206

‒ 13.743

2.055.463

     

32.2

Adequate toegang tot het rechtsbestel

679.147

‒ 15.712

663.435

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

40.449

‒ 350

40.099

 

Raad voor Rechtsbijstand

30.957

‒ 350

30.607

 

Bureau Financieel Toezicht (BFT)

9.492

0

9.492

 

Subsidies (regelingen)

34.289

‒ 1.259

33.030

 

Stichting Geschillencommissies Consumentenzaken

617

0

617

 

Juridisch Loket

32.243

0

32.243

 

Overige subsidies

1.429

‒ 1.259

170

 

Opdrachten

604.409

‒ 14.103

590.306

 

Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen

10.822

‒ 7.348

3.474

 

Toevoegingen rechtsbijstand

589.607

‒ 6.755

582.852

 

Mediation in Strafrecht

1.486

0

1.486

 

Overige opdrachten

2.494

0

2.494

32.3

Optimale randvoorwaarden doelmatig en doeltreffend rechtsbestel

1.390.059

1.969

1.392.028

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

56.021

214

56.235

 

Autoriteit Persoonsgegevens (AP)

36.361

0

36.361

 

College voor de Rechten van de Mens (CRM)

10.596

64

10.660

 

Nationaal Register Gerechtelijke Deskundigen (NRGD)

2.252

50

2.302

 

Stichting Advisering Bestuursrechtspraak (StAB)

5.321

100

5.421

 

Overige bijdrage ZBO's/RWT's

1.491

0

1.491

 

Bijdrage aan medeoverheden

1.324.144

2.305

1.326.449

 

Bijdragen Rechtspleging

47

0

47

 

Caribisch Nederland (BES)

20

‒ 20

0

 

Raad voor de rechtspraak

1.323.789

2.325

1.326.114

 

Overige bijdrage medeoverheden

288

0

288

 

Subsidies (regelingen)

9.383

‒ 550

8.833

 

Rechtspleging

609

0

609

 

Wetgeving

1.404

0

1.404

 

Overige Subsidies

7.370

‒ 550

6.820

 

Opdrachten

511

0

511

 

Opdrachten en onderzoeken rechtspleging

511

0

511

      

Ontvangsten

258.219

151

258.370

Budgetflexibiliteit: het juridisch verplichte deel op artikel 32 is 100%

Toelichting

Mutaties Uitgaven

32.2 Adequate toegang tot het rechtsbestel

– Wet Schuldsanering Natuurlijke PersonenHet voortschrijdend jaarcijfer van het aantal schuldsaneringen ligt lager dan waarmee in de begroting 2023 rekening is gehouden. Dit resulteert in een onderuitputting van € 7,3 mln.

– Toevoegingen rechtsbijstandDeze post bestaat grotendeels uit een onderuitputting

van € 40,5 mln. Deze onderuitputting komt voornamelijk door een prijseffect op toevoegingen, door implementatie scenario 1-Van der Meer en de indexeringssystematiek, en lagere uitgave bij het project intensivering ZSM-rechtsbijstand. Daartegenover is er ook een tegenvaller van € 6,7 mln., aangezien er  in het kader van het beëindigen van de richtlijn tijdelijke bescherming voor derdelanders additionele toevoegingen verstrekt worden, en zal er € 25,6 mln. meer uitgegeven worden ter uitvoering van de motie-Sneller. Per saldo wordt het budget met € 8,2 mln. verlaagd.

Mutaties verplichtingen

Het verplichtingenbudget van het Juridisch Loket wordt met € 32,2 mln. opgehoogd voor 2023 en 2024 om voldoende verplichtingenruimte te creëren voor de te versturen toekenningsbrieven.

Artikel 33 Veiligheid en criminaliteitsbestrijding

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 33 Veiligheid en criminalititsbestrijding (bedragen x € 1.000)  

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

1.240.721

110.153

1.350.874

      

Uitgaven

1.306.721

‒ 9.847

1.296.874

      

Apparaatsuitgaven

748.992

‒ 1.428

747.564

     

33.1

Apparaat Openbaar Ministerie

748.992

‒ 1.428

747.564

 

Personele uitgaven

595.821

‒ 1.501

594.320

 

Eigen personeel

540.435

‒ 2.001

538.434

 

Externe inhuur

53.813

500

54.313

 

Overig personeel

1.573

0

1.573

 

Materiële uitgaven

153.171

73

153.244

 

ICT

34.579

119

34.698

 

SSO's

50.093

0

50.093

 

Overig materieel

68.499

‒ 46

68.453

      

Programmauitgaven

557.729

‒ 8.419

549.310

     

33.2

Bestuur, informatie en technologie

61.151

‒ 1.001

60.150

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

416

‒ 192

224

 

Overige bijdrage ZBO's/RWT's

416

‒ 192

224

 

Bijdrage aan medeoverheden

29.980

50

30.030

 

Regionale Informatie en Expertise Centra (RIEC's)

25.492

0

25.492

 

Overige Bijdrage medeoverheden

4.488

50

4.538

 

Subsidies (regelingen)

26.276

1.226

27.502

 

Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid

3.727

556

4.283

 

Veiligheid Kleine Bedrijven (VKB)

22

0

22

 

Overige subsidies

22.527

670

23.197

 

Opdrachten

4.479

‒ 2.085

2.394

 

Overige opdrachten

4.479

‒ 2.085

2.394

33.3

Opsporing en vervolging

467.870

‒ 993

466.877

 

Bijdrage aan agentschappen

154.276

8.571

162.847

 

NFI

102.001

1.342

103.343

 

Justid

25.243

7.229

32.472

 

Justis

27.032

0

27.032

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

5.197

0

5.197

 

Autoriteit online Terroristisch en Kinderpornografisch Materiaal (ATKM)

5.197

0

5.197

 

Bijdrage aan medeoverheden

153.374

‒ 4.824

148.550

 

Caribisch Nederland (BES)

12.653

‒ 97

12.556

 

FIU.Nederland

7.507

‒ 6.950

557

 

Aanpak ondermijning

127.349

5.180

132.529

 

Overige bijdrage medeoverheden

5.865

‒ 2.957

2.908

 

Subsidies (regelingen)

7.913

‒ 937

6.976

 

Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid

546

‒ 546

0

 

Overige subsidies

7.367

‒ 391

6.976

 

Opdrachten

144.962

‒ 3.803

141.159

 

Schadeloosstellingen

22.628

15.000

37.628

 

Onrechtmatige Detentie

6.987

1.500

8.487

 

Caribisch Nederland (BES)

375

0

375

 

Gerechtskosten

39.671

‒ 2.500

37.171

 

Verkeershandhaving OM

26.570

0

26.570

 

Afpakken

638

0

638

 

Bewaring, verkoop en vernietiging ibg voorwerpen

14.815

‒ 1.041

13.774

 

Overige opdrachten

33.278

‒ 16.762

16.516

 

Garanties

2.148

0

2.148

 

Faillissementscuratoren

2.148

0

2.148

33.4

Vervolging en berechting MH17-verdachten

28.708

‒ 6.425

22.283

 

Opdrachten

28.708

‒ 6.425

22.283

 

Vervolging en berechting MH17-verdachten

28.708

‒ 6.425

22.283

      

Ontvangsten

1.134.755

‒ 126.900

1.007.855

Budgetflexibiliteit: het juridisch verplichte deel op artikel 33 is 100%

Toelichting

Mutaties uitgaven

33.1 Apparaatsuitgaven Openbaar Ministerie

Deze post wordt grotendeels verklaard door een aantal kleinere mutaties en twee grote mutaties, namelijk:

– De middelen die het Openbaar Ministerie in het kader van de aanpak van georganiseerde ondermijnende criminaliteit heeft ontvangen konden dit jaar niet volledig worden besteed en € 13 mln. wordt teruggeboekt naar DGO.

– In het meerjaren Informatievoorziening-plan was voor 2023 een hoger bedrag geraamd, dan beschikbaar is gesteld voor dit jaar. Aanvankelijk dacht het OM dat door vertraging van het IV-programma Emma en meevallers elders op de begroting een kasschuif voor het meerjaren IV-plan niet nodig zou zijn. Dat blijkt bij nader inzien niet het geval. Daarnaast blijven de gerechtskosten iets achter op de raming.

– Het restant bedrag omvat een aantal kleinere mutaties.

33.3 Opsporing en vervolging

Justid Deze post bevat een aantal kleinere mutaties waaronder een tegenvaller van € 2,9 mln. vanwege een tekort op de beheerslasten Justid. En € 1,4 mln. aan kosten voor de implementatie van de Europese verordeningen voor Grenzen en Veiligheid.

FIU. Nederland Een bijdrage aan FIU-Nederland (Financial Intelligence Unit) van € 6,3 mln.

Aanpak ondermijning

– In de tweede suppletoire begroting is ruim € 69 mln. euro aan ondermijningsmiddelen geretourneerd. Dit zijn middelen die eerder aan de partners zijn verstrekt in het kader van de strijd tegen de georganiseerde ondermijnende criminaliteit. Het geretourneerde bedrag heeft betrekking op de onderstaande posten:⬧ De Nationale politie retourneert een bedrag van € 13,5 mln. betreffende eerder verstrekte middelen ten behoeve van het Multidisciplinair Interventieteam (MIT). Het MIT is in 2022 overgegaan naar de Nationale Samenwerking tegen Ondermijnende Criminaliteit (NSOC), wat een scherpere focus tot gevolg had. De eerder ter beschikking gestelde middelen (tot en met 2022) zijn hierdoor niet volledig benut.⬧ Het Openbaar Ministerie retourneert een bedrag van € 13 mln. De onderbesteding heeft met name betrekking op meerdere deelopgaven en wordt veroorzaakt door een vertraagde instroom van nieuwe medewerkers⬧ De Dienst Justitiële Inrichtingen retourneert een bedrag van € 11,5 mln. met als belangrijkste oorzaak de krapte op de arbeidsmarkt.⬧Het oorspronkelijke bestedingsplan van de NSOC is naar beneden bijgesteld op basis van de realisatiegegevens in de eerste twee tertalen van 2023. De onderbesteding van € 11 mln. is het gevolg van de vertraagde instroom van medewerkers en de lagere bijbehorende additionele kosten ⬧ De resterende € 20 mln. is geretourneerd door 12 verschillende partners, ieder voor een klein deel. Ook hierbij geldt dat de krapte op de arbeidsmarkt, de vertraagde instroom en verhoogde uitstroom van medewerkers, de belangrijkste redenen zijn voor het niet volledig besteden van de middelen.

– Voor de geretourneerde ondermijningsmiddelen is geen alternatieve aanwending binnen de aanpak van ondermijning mogelijk in 2023. Om die reden wordt het ondermijningsbudget met € 47 mln. neerwaarts bijgesteld. Met de overige € 22 mln. van deze geretourneerde middelen was al rekening gehouden bij de neerwaartse bijstelling van het ondermijningsbudget bij de suppletoire begroting Prinsjesdag 2023. 

– Een technische overboeking van € 9,8 mln. tussen programmakosten DGO en apparaatsuitgaven DGO. De budgetten voor de projecten SKC en verwijsportaal bankgegevens stonden bij het programmabudget terwijl de kosten vallen bij het personeelsbudget.

SchadeloosstellingenDe uitgaven voor schadeloosstellingen in de loop van een jaar zijn niet voorspelbaar. Het gaat onder meer om toewijzingen door de rechter aan burgers wanneer zij door overheidshandelen schade hebben geleden. De geraamde tegenvaller hiervoor bedraagt € 15 mln.

Overige opdrachten

– Op het budget uitvoering Duurzaam Digitaal Stelsel (DDS) om de ketensamenwerking verder te ontwikkelen en structureel te borgen is een meevaller van € 8,8 mln.

– Aangezien de invoering van het nieuwe Wetboek van Strafvordering is uitgesteld, zijn er voor de implementatie minder kosten in 2023 (€ 4 miljoen) gemaakt. De noodzaak van de implementatie blijft onverminderd hoog en derhalve zal het budget voor de komende begrotingsjaar/jaren benodigd zijn. Daarnaast wordt door vertragingen met uitvoer van ketenprojecten een meevaller van € 1 miljoen verwacht. De totale meevaller bedraagt € 5 mln.

33.4 Vervolging en berechtiging MH17 -verdachten

Opdrachten vervolging en berechtiging MH-17 verdachtenVanaf 30 juli 2023 hebben de nabestaanden van de MH17-slachtoffers recht op een voorschot. Aangezien er sprake is van een geweldsmisdrijf is er een ongemaximeerd voorschot aan de nabestaanden uitbetaald. Hier is circa € 17 mln. mee gemoeid. De uitvoeringskosten van de voorschotregeling en de afbouwende werkzaamheden van de verschillende organisaties rondom MH17 vallen in 2023 naar verwachting lager uit dan eerder geraamd. Dit zorgt voor een meevaller van € 6,4 mln.

Mutaties verplichtingenHet verplichtingenbudget voor aanpak ondermijning wordt verhoogd met € 120 mln. Met deze ophoging wordt ruimte gecreëerd om onder andere de verplichtingen voor preventie en de verplichtingen in het kader van de mainports aan te gaan.

Mutaties ontvangsten

– Afpakken: De ontvangsten op het gebied van afpakken vallen € 284,4 mln. lager uit dan geraamd. De lagere afpakopbrengsten worden voornamelijk verklaard doordat een grote schikking vooralsnog is uitgebleven.

– Boeten en Transacties: De ontvangsten boeten en transacties zijn € 157,5 mln. hoger dan begin van dit jaar geraamd. Dit lijkt het gevolg van een autonome groei na afloop van de corona-periode.

Artikel 34 Straffen en Beschermen

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 6 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 34 Straffen en Beschermen (bedragen x € 1.000)  

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

3.934.531

‒ 44.052

3.890.479

      

Uitgaven

3.988.049

‒ 44.052

3.943.997

      

Apparaatsuitgaven

230.874

3.627

234.501

     

34.1

Apparaat Raad voor de Kinderbescherming

230.874

3.627

234.501

 

Personele uitgaven

187.565

‒ 3.003

184.562

 

Eigen personeel

181.430

‒ 6.713

174.717

 

Externe inhuur

4.719

4.110

8.829

 

Overig personeel

1.416

‒ 400

1.016

 

Materiële uitgaven

43.309

6.630

49.939

 

ICT

17.032

6.630

23.662

 

SSO's

16.787

‒ 1.300

15.487

 

Overig materieel

9.490

1.300

10.790

      

Programmauitgaven

3.757.175

‒ 47.679

3.709.496

     

34.2

Preventieve maatregelen

61.191

‒ 6.377

54.814

 

Bijdrage aan agentschappen

31.395

123

31.518

 

Dienst Justis

31.395

123

31.518

 

Bijdrage aan medeoverheden

19.157

‒ 5.846

13.311

 

Aanpak criminaliteitsfenomenen

19.044

‒ 5.846

13.198

 

Overige bijdrage medeoverheden

113

0

113

 

Subsidies (regelingen)

5.550

‒ 275

5.275

 

Aanpak criminaliteitsfenomenen

4.375

0

4.375

 

Overige subsidies

1.175

‒ 275

900

 

Opdrachten

5.089

‒ 379

4.710

 

Aanpak criminaliteitsfenomenen

4.178

‒ 130

4.048

 

Overige opdrachten

911

‒ 249

662

34.3

Tenuitvoerlegging strafrechtelijke sancties

3.218.317

‒ 15.519

3.202.798

 

Bijdrage aan agentschappen

2.863.856

‒ 367

2.863.489

 

DJI - Gevangeniswezen

1.426.734

‒ 9.035

1.417.699

 

DJI - Forensische zorg

1.253.199

0

1.253.199

 

CJIB

183.923

8.668

192.591

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

299.034

325

299.359

 

Reclassering Nederland

181.556

170

181.726

 

Leger des Heils

27.370

0

27.370

 

Stichting Verslavingsreclassering GGZ

89.484

155

89.639

 

Overige bijdrage ZBO's/RWT's

624

0

624

 

Bijdrage aan medeoverheden

4.790

2.178

6.968

 

Intra- en extramurale sanctie uitvoering

4.790

2.178

6.968

 

Subsidies (regelingen)

7.884

‒ 21

7.863

 

Intra- en extramurale sanctie uitvoering

5.982

‒ 21

5.961

 

Stichting Reclassering Caribisch Nederland (BES)

1.902

0

1.902

 

Opdrachten

42.753

‒ 17.634

25.119

 

Intra- en extramurale sanctie uitvoering

42.753

‒ 17.634

25.119

34.4

Slachtofferzorg

162.097

‒ 523

161.574

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

67.687

2.401

70.088

 

Commissie Schadefonds Geweldsmisdrijven (SGM)

18.884

1.200

20.084

 

Slachtofferhulp Nederland (SHN)

48.803

1.201

50.004

 

Subsidies (regelingen)

197

0

197

 

Perspectief Herstelbemiddeling

197

0

197

 

Opdrachten

94.213

‒ 2.924

91.289

 

Slachtofferzorg

8.924

‒ 8.924

0

 

Schadefonds Geweldsmisdrijven (SGM)

83.064

6.000

89.064

 

Voorschotregelingen schadevergoedingsregelingen

2.225

0

2.225

34.5

Veiligheid jeugd

315.570

‒ 25.260

290.310

 

Bijdrage aan agentschappen

195.529

8.052

203.581

 

DJI - Jeugd

195.529

8.052

203.581

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

19.910

‒ 1.425

18.485

 

LBIO

6.327

‒ 1.500

4.827

 

Het Alternatief (HALT)

13.583

75

13.658

 

Bijdrage aan medeoverheden

20.344

‒ 2.786

17.558

 

Jeugdbescherming en jeugdsancties

6.255

‒ 786

5.469

 

Voogdijraad Caribisch Nederland

1.315

100

1.415

 

Overige bijdrage medeoverheden

12.774

‒ 2.100

10.674

 

Subsidies (regelingen)

58.760

‒ 27.606

31.154

 

Jeugdbescherming en jeugdsancties

58.760

‒ 27.606

31.154

 

Opdrachten

21.027

‒ 1.495

19.532

 

Taakstraffen/erkende gedragsinterventies

4.382

286

4.668

 

Jeugdbescherming en jeugdsancties

16.645

‒ 1.781

14.864

      

Ontvangsten

223.748

‒ 3.800

219.948

Budgetflexibiliteit: het juridisch verplichte deel op artikel 34 is 98%

Toelichting

Mutaties uitgaven

34.1 Apparaatsuitgaven Raad voor de Kinderbescherming (RvdK)De wijziging van het apparaatsbudget wordt bepaald door een herschikking binnen RvdK waarvan totaal € 10,1 mln. vanuit het eigen personeel wordt doorverdeeld naar de andere instrumenten binnen het apparaatsbudget. Daarnaast zijn er een aantal kleinere mutaties zoals een overheveling van € 2 mln. In het kader van Preventie met Gezag.

34.2 Preventieve maatregelen

Aanpak criminaliteitsfenomenenDe uitgaven voor de aanpak van criminaliteitsfenomenen vallen € 5,3 mln. lager uit dan begroot. Dit komt doordat nieuw aangesloten gemeenten meer voorbereidingstijd nodig hebben om een aanvraag te doen.

34.3 Tenuitvoerlegging strafrechtelijke sancties

Dienst Justitiële Inrichtingen GevangeniswezenDe niet-bestede middelen ad € 11,5 mln. op het gebied van ondermijning zijn teruggeboekt naar DG-ondermijning.

Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB)Deze post bestaat uit een aantal kleinere mutaties zoals € 4,7 mln. voor de gestegen kosten als gevolg van proceskostenvergoedingen en € 3,4 mln. voor werkzaamheden van de implementatie van de Wet straffen en beschermen.

Intra- en extramurale sanctie uitvoeringDoor vertraging in de uitvoering is een meevaller ontstaan van € 8 mln. op de Wet straffen en beschermen. Daarnaast zijn aanvullende bijdragen voor totaal € 5,1 mln. verstrekt aan de organisaties DJI, Reclassering Nederland, CJIB en Justid voor werkzaamheden in het kader van de implementatie van de wet Straffen en Beschermen.

34.4 Slachtofferzorg

SlachtofferzorgDeze post omvat een aantal kleinere mutaties, zoals een meevaller van € 5 mln. vanwege vertraging bij de invoering van de verplichte verschijning van de verdachte bij de zitting (onderdeel van de Wet uitvoering slachtofferrechten (Wus)) en een interne overboeking van € 3 mln. naar het artikel slachtofferzorg voor het informeren van slachtoffers in de fase van tenuitvoerlegging van de straf.

Schadefonds Geweldsmisdrijven

– Een van de maatregelen uit het rapport van cie. de Winter betreft de tegemoetkomingsregeling voor slachtoffers van geweld in de jeugdzorg. Deze regeling wordt per 1-1-2021 uitgevoerd door het Schadefonds Geweldsmisdrijven (SGM) en liep af op 31-12-2022. In 2023 wordt de resterende werkvoorraad afgehandeld en uitgekeerd. Volgens de laatste cijfers van het SGM is voor de afhandeling van de laatste overgelopen dossiers in 2023 vanuit VWS een bedrag nodig van in totaal € 48,5 mln. Gezien de eerder beschikbaar gestelde bedragen t.b.v. 2023, blijft er nog een bedrag nodig van € 17,2 mln. die bij de tweede suppletoire begroting wordt overgeboekt van VWS naar JenV.

– Het uitkeringenbudget wordt niet geheel benut doordat minder uitkeringen worden verstrekt dan voorzien op basis van het Prognosemodel Justitiële Keten (PMJ). Dit zorgt voor een vermoedelijke onderuitputting van € 6 mln. De benodigde bijdrage van JenV voor de tegemoetkoming voor slachtoffers van geweld in de jeugdzorg is op basis van deze laatste cijfers € 4 mln. lager vastgesteld.

34.5 Veiligheid jeugd

DJI-Jeugd Een jaarlijkse verrekening met het ministerie van OCW op de daar beschikbare middelen voor onderwijs in JJI’s voor € 8,1 mln.

Subsidies jeugdbescherming en jeugdsancties

– Dit betreft o.a. uitgaven voor de subsidieregeling verlagen werkdruk Gecertificeerde instellingen (€ 10 mln); hier staan meevallers tegenover elders op art 34.

– Bij Voorjaarsnota 2023 heeft het kabinet € 43 mln. in 2023 en € 50 mln. structureel beschikbaar gesteld voor versterking van de jeugdbescherming. Het Rijk en de VNG hebben in oktober 2023 een akkoord bereikt over een landelijk tarief jeugdbescherming; het Rijk draagt hieraan vanaf 2024 € 30 mln. per jaar structureel bij (Verzamelbrief jeugdbescherming d.d. 18 oktober 2023). De minister voor Rechtsbescherming is voornemens de resterende structurele middelen (€ 20 mln.)  aan te wenden voor o.a. kwaliteitsverbetering bij de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) en verbetering van de rechtsbescherming. In 2023 is bij Suppletoire begroting Prinsjesdag € 9,5 mln. naar de RvdK gegaan voor het terugdringen van de wachtlijsten. Verdergaande investeringen zijn in 2023, bovenop bestaande verbetermaatregelen, zoals de subsidieregeling voor workloadverlaging bij de Gecertificeerde Instellingen (GI’s) en de zij-instroomregeling voor de GI’s, niet mogelijk gebleken. Het resterende bedrag voor 2023 (€ 33,5 mln.) valt derhalve vrij.

Artikel 36 Contraterrorisme en nationaal veiligheidsbeleid

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 7 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 36 Contraterrorisme en nationaal veiligheidsbeleid (bedragen x € 1.000)  

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

373.156

15.953

389.109

      

Uitgaven

362.043

5.781

367.824

     

36.2

Nationale veiligheid en terrorismebestrijding

345.897

6.481

352.378

 

Bijdrage aan agentschappen

1.359

8.400

9.759

 

Overige bijdragen agentschappen

1.359

8.400

9.759

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

39.816

4.400

44.216

 

Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV)

39.816

4.400

44.216

 

Bijdrage aan medeoverheden

268.423

‒ 20.217

248.206

 

Brede Doeluitkering Rampenbestrijding (BDUR)

238.049

‒ 5.060

232.989

 

Overige bijdrage medeoverheden

30.374

‒ 15.157

15.217

 

Subsidies (regelingen)

5.277

3.000

8.277

 

Nederlands Rode Kruis

1.504

0

1.504

 

Nationaal Veiligheids Instituut (NVI)

893

0

893

 

Overige subsidies

2.880

3.000

5.880

 

Opdrachten

31.022

10.898

41.920

 

Crisiscommunicatie

5.161

‒ 240

4.921

 

NCSC

1.519

6.485

8.004

 

Regeling tegemoetkoming schade 2021

15.000

650

15.650

 

Overige opdrachten

9.342

4.003

13.345

36.3

Onderzoeksraad Voor Veiligheid

16.146

‒ 700

15.446

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

16.146

‒ 700

15.446

 

Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV)

16.146

‒ 700

15.446

      

Ontvangsten

6.995

265

7.260

     

Budgetflexibiliteit: het juridisch verplichte deel op artikel 36 is 100%

Toelichting

Mutaties uitgaven

36.2 Nationale veiligheid en terrorismebestrijding

Overige bijdragen agentschappenDit betreft een generaal dossier ten behoeve van de afhandeling waterschade Limburg 2021. Het budgettaire kader is op basis van de meest recente prognose van de te verwachten kosten in 2023 door RVO bijgesteld met € 6,4 mln. als gevolg van hogere declaraties dit jaar die zijn doorgeschoven vanuit voorgaande jaren, met name in verband met bijstandsverlening op basis van de Wet Veiligheidsregio's .

Brede Doeluitkering Rampenbestrijding (BDUR)Deze post bestaat uit een tweetal kleinere interne mutaties waarbij € 4,6 mln. wordt overgeheveld van de BDUR voor de Veiligheidsregio’s naar het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid voor het instellen van een hoogwaardig en gegarandeerd informatie-, actie- en coördinatiepunt voor Rijk, Regio’s en partners.

Overige bijdragen medeoverheden Deze post bestaat uit diverse kleinere mutaties waaronder een technische interne herschikking van € 4 mln. van bijdrage medeoverheden naar opdrachten. Daarnaast € 3,5 mln. voor de ontwikkeling van het Flexibel Reactieconcept (FRC) zodat met de inzet van meerdere sensoren tijdig verdachte handelingen geautomatiseerd kan worden opgemerkt.

Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC)Deze post bestaat uit een aantal kleinere posten waaronder een interne herschikking van € 4,7 mln. binnen het NCSC om het budget in overeenstemming te brengen met de realisatie en verplichtingen.

Mutaties verplichtingen

– Met de ophoging van € 3,8 mln. van het verplichtingenbudget voor het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid wordt als gevolg van de voorgenomen intensivering uit 2022 en op basis van voortschrijdend inzicht een bijstelling doorgevoerd om de beschikking voor de Rijksbijdrage 2024 aan het NIPV in december 2023 te versturen.

– Voor de versterking van de toekomstige crisisbeheersing en de informatiepositie is een geleidelijk oplopende structurele toevoeging in de Brede Doeluitkering Rampenbestrijding (BDuR) voorzien vanaf 2023. Met deze ophoging van € 6,4 mln. wordt als gevolg van de voorgenomen intensivering uit 2022 en op basis van voortschrijdend inzicht een bijstelling doorgevoerd om de beschikking voor de Rijksbijdrage 2024 in december 2023 te versturen.

Artikel 37 Migratie

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 8 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 37 Migratie (bedrage x € 1.000)  

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

5.853.163

1.065.329

6.918.492

      

Uitgaven

7.010.063

‒ 144.631

6.865.432

     

37.2

Toegang, toelating en opvang vreemdelingen

6.981.136

‒ 141.890

6.839.246

 

Bijdrage aan agentschappen

886.347

‒ 36.173

850.174

 

IND

809.389

‒ 36.173

773.216

 

DJI - Vreemdelingenbewaring en uitzetcentra

76.958

0

76.958

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

2.788.825

21.101

2.809.926

 

COA

2.520.914

44.528

2.565.442

 

NIDOS - opvang

267.911

‒ 23.427

244.484

 

Bijdrage aan medeoverheden

3.002.706

‒ 119.208

2.883.498

 

Nationaal Programma Oekraïense Vluchtelingen

2.970.306

‒ 109.208

2.861.098

 

Samenwerkingsverbanden asielketen

32.400

‒ 10.000

22.400

 

Subsidies (regelingen)

54.729

5.000

59.729

 

Vluchtingenwerk Nederland (VWN)

17.394

5.000

22.394

 

Nationaal Programma Oekraïense Vluchtelingen

33.052

0

33.052

 

International Organization for Migration (IOM)

2.640

0

2.640

 

Overige subsidies

1.643

0

1.643

 

Opdrachten

248.529

‒ 12.610

235.919

 

Programma Keteninformatisering

9.222

0

9.222

 

Versterking vreemdelingenketen

89.089

‒ 12.610

76.479

 

Nationaal Programma Oekraïense Vluchtelingen

150.218

0

150.218

37.3

Terugkeer en bewaring vreemdelingen

28.927

‒ 2.741

26.186

 

Bijdrage aan agentschappen

8.924

‒ 1.693

7.231

 

DJI - Dienst vervoer en ondersteuning

8.924

‒ 1.693

7.231

 

Subsidies (regelingen)

9.655

‒ 1.776

7.879

 

REAN-regeling

6.266

‒ 1.335

4.931

 

Overige subsidies

3.389

‒ 441

2.948

 

Opdrachten

10.348

728

11.076

 

Vreemdelingen vertrek

10.348

728

11.076

      

Ontvangsten

26.832

0

26.832

     

Budgetflexibiliteit: het juridisch verplichte deel op artikel 37 is 100%

Toelichting

Mutaties uitgaven

37.2 Toegang, toelating en opvang vreemdelingen

Immigratie -en Naturalisatiedienst (IND)

– De kosten voor de werkzaamheden bij de IND voor Oekraïense ontheemden zijn lager dan verwacht, dit betreft met name de kosten voor bezwaar en de extra uit te reiken O-documenten. Dit leidt tot een meevaller van € 10 mln.

– Het budget voor de projectmatige aanpak van de Bespoediging Afhandeling Asielaanvragen wordt dit jaar niet volledig uitgeput, omdat de kosten lager uitvallen, wat resulteert in een meevaller van € 26,9 mln. 

Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA)

– Uit de Meerjaren Productie Prognose (MPP) blijkt dat de bezetting lager is dan verwacht, maar het aantal alleenstaande minderjarige vreemdelingen (AMV's) is fors hoger dan verwacht. Dit leidt in 2023 tot een verhoging van de ODA-toerekening van € 10,7 mln.

– Aan een gemeente waarin een opvangcentrum is gevestigd, wordt jaarlijks door het COA een uitkering verstrekt op basis van het aantal door asielzoekers permanent te bezetten capaciteitsplaatsen verminderd met het aantal op 1 januari van het uitkeringsjaar in de Basisregistratie Personen ingeschreven bewoners van het opvangcentrum. In het Faciliteitenbesluit is geregeld dat de gemeenten die een opvangcentrum voor asielzoekers hebben, uitkeringen krijgen vanuit een Decentrale Uitkering (DU). Het Faciliteitenbesluit is per wet geregeld en daarmee is deze DU een juridische verplichting. Voor het jaar 2023 wordt door JenV € 12,1 mln. overgeboekt naar BZK /Gemeenten via de decembercirculaire van het gemeentefonds. Daarnaast vindt een nabetaling voor het jaar 2022 plaats van € 0,5 mln. aan de gemeenten in het kader van het faciliteitenbesluit.

– Op basis van de nieuwe MPP en ook de 2e tertaalrapportage van COA wordt het bedrag in de begroting aangepast. De gemiddelde bezetting is lager dan geraamd, wat resulteert in een meevaller van € 207,5 mln. Ten aanzien van de meerkosten voor (crisis)noodopvang is het omgekeerde het geval, deze vallen hoger uit dan geraamd, ad € 218 mln. Per saldo is er een tegenvaller van € 10,5 mln.

– COA heeft in juli 2023 de Jaarrekening 2022 opgeleverd. Daaruit blijkt dat JenV € 36 mln. moet nabetalen over de opdracht 2022.

Nidos -opvangHoewel de instroom van AMV's hoog blijft zijn de kosten voor Nidos iets lager dan de raming. Dit wordt veroorzaakt doordat het Nidos niet lukt voldoende opvangplekken en personeel aan te trekken. Hierdoor is een meevaller van € 23,4 mln. op het Nidos budget.

Nationaal Programma Oekraïense VluchtelingenEen aantal taken van gemeenten voor de opvang van Oekraïense ontheemden is compensabel uit het Btw-compensatiefonds. Als beleidsverantwoordelijk departement heeft JenV dat bedrag ter dekking te storten in het fonds. JenV hevelt hiervoor € 109,2 mln. over naar het ministerie van Financiën.

Samenwerkingsverbanden asielketenBij de middelen bevorderen opvang, bedoeld om afspraken te maken met gemeenten en provincies om meer reguliere opvang te realiseren is een meevaller van € 10 mln. Dit wordt veroorzaakt doordat er nog weinig afspraken zijn waarvoor middelen vereist zijn.

Vluchtingenwerk Nederland (VWN)Vanwege de hoge bezetting bij COA moet Vluchtelingenwerk Nederland meer werkzaamheden uitvoeren. De subsidie voor 2023 wordt verhoogd met € 5 mln.

Versterking vreemdelingenketenBij de middelen die gereserveerd zijn voor de Procesbeschikbaarheidslocatie (PBL) is een meevaller omdat de PBL nu nog een pilot is waarvan de kosten lager zijn dan beschikbare bedrag. De middelen ad € 8 mln. vallen vrij ter dekking van COA. Het restant betreft een aantal kleinere mutaties.

Mutaties verplichtingen

Nu er een beter beeld is van de hoogte van de voorschotten die door gemeenten voor opvang en transitiekosten in 2023 worden aangevraagd als ook van de afrekening van de opvang en transitiekosten over 2022 met gemeenten blijkt dat het verplichtingenbudget bijdrage medeoverheden te laag is geraamd bij de eerste suppletoire begroting 2023. Hetzelfde geldt voor het budget opdrachten van het Nationaal Programma Oekraïense vluchtelingen waar de verplichting voor de zorgkosten hoger  uitvalt. Om overschrijdingen te voorkomen wordt het verplichtingenbudget opgehoogd met € 1.210 mln.

4 Niet-beleidsartikelen

Artikel 91 Apparaat kerndepartement

Tabel 9 Apparaat Kerndepartement (Bedragen x € 1.000)  

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

564.869

77.193

642.062

      

Uitgaven

566.200

77.193

643.393

     

91.1

Apparaatsuitgaven kerndepartement

566.200

77.193

643.393

 

Personele uitgaven

341.180

74.735

415.915

 

Eigen personeel

289.033

56.061

345.094

 

Externe inhuur

50.937

18.691

69.628

 

Overig personeel

1.210

‒ 17

1.193

 

Materiële uitgaven

225.020

2.458

227.478

 

ICT

42.372

‒ 5.305

37.067

 

SSO's

103.170

7.894

111.064

 

Overig materieel

79.478

‒ 131

79.347

      

Ontvangsten

4.406

‒ 600

3.806

     

Toelichting

Mutaties uitgaven

91.1 Apparaatsuitgaven kerndepartement

Het apparaatsbudget van het kerndepartement wordt per saldo verhoogd met € 77,2 mln. Deze verhoging wordt veroorzaakt door een veelheid aan mutaties. De grootste mutaties worden hierbij toegelicht:

– Bij de eerste suppletoire begroting 2023 is een taakstellende onderuitputting op de JenV-begroting ten behoeve van de Rijksbrede dekkingsopgave geboekt. Deze was op het apparaatsartikel geboekt. Hiervoor is dekking gevonden in onderuitputting op andere beleids- en niet-beleidsartikelen. Het betreft een mutatie van € 57 mln.   

– Op het budget van Dienst Terugkeer en Vertrek is een verwachte onderuitputting van € 7,4 mln.

– Een technische overboeking van € 9,8 mln. tussen programmakosten DGO en apparaatsuitgaven DGO. De budgetten voor een aantal projecten zijn onderdeel van het programmabudget terwijl de kosten vallen bij het personeelsbudget.

– Een verwachte tegenvaller van € 6,3 mln. bij het Diensten centrum als gevolg van de gestegen tarieven van de SSO’s. Deze zijn harder gestegen dan de toegekende loon- en prijsbijstelling. Daarnaast is er een naheffing vanuit SSC-ICT.

– Het restant betreft vele mutaties kleiner dan € 5 mln.

Artikel 92 Nog onverdeeld

Tabel 10 Artikel 92 Nog onverdeeld (Bedragen x € 1.000)   

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

76.390

‒ 73.264

3.126

      

Uitgaven

76.390

‒ 73.264

3.126

     

92.1

Nog onverdeeld

76.390

‒ 73.264

3.126

 

Nog te verdelen

76.390

‒ 73.264

3.126

 

Nog onverdeeld

76.390

‒ 73.264

3.126

      

Ontvangsten

0

0

0

     

Toelichting

Artikel 92 is een doorverdeelartikel. Dat houdt in dat bepaalde budgettaire toevoegingen en taakstellingen in eerste instantie op artikel 92 worden verwerkt en later doorverdeeld naar de desbetreffende artikelen. Ten laste van artikel 92 worden geen uitgaven en ontvangsten gedaan, dit gebeurt alleen op de overige artikelen.

Artikel 93 Geheim

Tabel 11 Artikel 93 Geheim (Bedragen x € 1.000)  

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

3.464

0

3.464

      

Uitgaven

3.464

0

3.464

     

93.1

Geheim

3.464

0

3.464

 

Geheim

3.464

0

3.464

 

Geheim

3.464

0

3.464

      

Ontvangsten

0

0

0

     

Toelichting

Op dit artikel hebben geen mutaties plaatsgevonden.

5 Agentschappen

5.1 Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)

Tabel 12 Exploitatieoverzicht Baten-lastenagentschap DJI Suppletoire begroting 2023 (Tweede suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000) 

(1) Vastgestelde begroting 2023 (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen)

(2) Mutaties 2e suppletoire begroting

Totaal geraamd (3) = (1) + (2)

Baten

   

Omzet

3.021.195

‒ 24.866

2.996.329

waarvan omzet moederdepartement

2.951.195

‒ 24.866

2.926.329

waarvan omzet overige departementen

4000

 

4.000

waarvan omzet derden

66.000

 

66.000

Rentebaten

0

 

0

Vrijval voorzieningen

0

 

0

Bijzondere baten

0

 

0

Totaal baten

3.021.195

‒ 24.866

2.996.329

    

Lasten

   

Apparaatskosten

1.686.579

‒ 27.181

1.659.398

- Personele kosten

1.502.430

‒ 27.181

1.475.249

waarvan eigen personeel

1.290.742

‒ 28.481

1.262.261

waarvan inhuur externen

126.688

1.300

127.988

waarvan overige personele kosten

85.000

 

85.000

- Materiële kosten

184.149

 

184.149

waarvan apparaat ICT

114.149

 

114.149

waarvan bijdrage aan SSO's

30.000

 

30.000

waarvan overige materiële kosten

40.000

 

40.000

Materiele programmakosten

1.350.998

‒ 154

1.350.844

Afschrijvingskosten

4.000

 

4.000

- Materieel

3.500

 

3.500

- Immaterieel

500

 

500

Rentelasten

0

 

0

Overige lasten

33.550

 

33.550

waarvan dotaties voorzieningen

33.550

 

33.550

waarvan bijzondere lasten

0

 

0

Totaal lasten

3.075.127

‒ 27.336

3.047.791

    

Saldo van baten en lasten

‒ 53.932

2.470

‒ 51.462

Tabel 13 Kasstroomoverzicht DJI (Bedragen x € 1.000)  

(1) Vastgestelde begroting 2023 (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen)

(2) Mutaties 2e suppletoire begroting

Totaal geraamd (3) = (1) + (2)

1.

Rekening courant RHB 1 januari 2023 +  depositorekeningen

277.087

 

277.087

 

Totaal ontvangsten operationele kasstroom (+)

3.021.195

‒ 24.866

2.996.329

 

Totaal uitgaven operationele kasstroom (-/-)

‒ 3.090.126

27.335

‒ 3.062.791

2.

Totaal operationele kasstroom

‒ 15.000

 

‒ 15.000

 

Totaal investeringen (-/-)

‒ 12.000

 

‒ 12.000

 

Totaal boekwaarde desinvesteringen (+)

3.000

 

3.000

3.

Totaal investeringskasstroom

‒ 9.000

 

‒ 9.000

 

Eenmalige uitkering aan moederdepartement (-/-)

0

 

0

 

Eenmalige storting door moederdepartement (+)

53.931

‒ 2.469

51.462

 

Aflossingen op leningen (-/-)

0

 

0

 

Beroep op leenfaciliteit (+)

0

 

0

4.

Totaal financieringskasstroom

0

 

0

5.

Rekening courant RHB 31 december 2023 (=1+2+3+4)

253.087

0

253.087

Toelichting

Het verschil tussen de begroting en de stand van de tweede suppletoire begroting wordt grotendeels verklaard door een bijstelling van de bij Voorjaarsnota uitgekeerde middelen ter compensatie van de loonontwikkeling die in 2023 niet meer tot besteding komen (€ -29,2 mln). Daarnaast zijn aan Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) voor het terugdringen van de georganiseerde criminaliteit tijdens detentie extra middelen beschikbaar gesteld voor de aanpak van georganiseerde criminaliteit/ondermijning. Een deel van de middelen komt naar verwachting niet tot uitputting. Het restant saldo betreft een aantal kleinere mutaties.

5.2 Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND

Tabel 14 Exploitatieoverzicht Baten-lastenagentschap IND Suppletoire begroting 2023 (Tweede suppletoire begroting)(Bedragen x € 1.000) 

(1) Vastgestelde begroting 2023 (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen)

(2) Mutaties 2e suppletoire begroting

Totaal geraamd (3) = (1) + (2)

Baten

   

Omzet

795.780

17.149

812.929

waarvan omzet moederdepartement

729.780

17.149

746.929

waarvan omzet overige departementen

0

0

0

waarvan omzet derden

66.000

0

66.000

Rentebaten

0

0

0

Vrijval voorzieningen

0

0

0

Bijzondere baten

0

0

0

Totaal baten

795.780

17.149

812.929

    

Lasten

   

Apparaatskosten

744.230

17.149

761.379

- Personele kosten

622.752

‒ 37.851

584.901

waarvan eigen personeel

493.428

‒ 24.851

468.577

waarvan inhuur externen

123.324

‒ 13.000

110.324

waarvan overige personele kosten

6.000

0

6.000

- Materiële kosten

121.478

55.000

176.478

waarvan apparaat ICT

1.000

0

1.000

waarvan bijdrage aan SSO's

72.000

0

72.000

waarvan overige materiële kosten

48.478

55.000

103.478

Materiele programmakosten

46.000

0

46.000

Afschrijvingskosten

5.500

0

5.500

- Materieel

3.000

0

3.000

waarvan apparaat ICT

50

0

50

waarvan overige materiële kosten

2.950

0

2.950

- Immaterieel

2.500

0

2.500

Rentelasten

50

 

50

Overige lasten

0

 

0

waarvan dotaties voorzieningen

0

 

0

waarvan bijzondere lasten

0

 

0

Totaal lasten

795.780

17.149

812.929

    

Saldo van baten en lasten

0

0

0

Tabel 15 Kasstroomoverzicht IND (Bedragen x € 1.000)  

(1) Vastgestelde begroting 2023 (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen)

(2) Mutaties 2e suppletoire begroting

Totaal geraamd (3) = (1) + (2)

1.

Rekening courant RHB 1 januari 2023 +  depositorekeningen

109.932

0

109.932

 

Totaal ontvangsten operationele kasstroom (+)

795.780

‒ 17.149

778.631

 

Totaal uitgaven operationele kasstroom (-/-)

‒ 790.280

17.149

‒ 773.131

2.

Totaal operationele kasstroom

5.500

0

5.500

 

Totaal investeringen (-/-)

‒ 9.550

0

‒ 9.550

 

Totaal boekwaarde desinvesteringen (+)

0

0

0

3.

Totaal investeringskasstroom

‒ 9.550

0

‒ 9.550

 

Eenmalige uitkering aan moederdepartement (-/-)

‒ 14.000

0

‒ 14.000

 

Eenmalige storting door moederdepartement (+)

26.300

55.000

81.300

 

Aflossingen op leningen (-/-)

‒ 7.000

0

‒ 7.000

 

Beroep op leenfaciliteit (+)

10.970

0

10.970

4.

Totaal financieringskasstroom

16.050

55.000

71.050

5.

Rekening courant RHB 31 december 2023 (=1+2+3+4)

121.932

55.000

176.932

Toelichting

Het verschil tussen de begroting en de stand van de tweede suppletoire begroting wordt grotendeels verklaard door ophoging van het budget dwangsommen met € 55 mln. voor 2023 en 2024. En een daling van het budget ambtelijk personeel en externe inhuur als gevolg van een daling van het programmabudget Oekraïne en Bespoediging Afdoening Asiel (BAA).