Memorie van toelichting : Memorie van toelichting
36 435 XVII Wijziging van de begrotingsstaat van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (XVII) voor het jaar 2023 (wijziging samenhangende met Miljoenennota)
Nr. 2
MEMORIE VAN TOELICHTING
A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL
Wetsartikelen 1 tot en met 3
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van
artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld
en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar
2023 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat voor het Ministerie
Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.
De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van
deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).
De Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking,
E.N.A.J. Schreinemacher
B. BEGROTINGSTOELICHTING
1. Leeswijzer
De voorliggende suppletoire begroting bevat de voorgestelde wijzigingen ten opzichte
van de Voorjaarsnota 2023 van hoofdstuk XVII van de begroting van het Rijk.
Hoofdstuk 2 bevat per beleidsartikel een tabel budgettaire gevolgen van beleid. Na
de tabel «budgettaire gevolgen van beleid» wordt een toelichting op de mutaties gegeven.
Hierbij worden per artikel de mutaties die groter of gelijk zijn aan de ondergrenzen
in onderstaande staffel (tabel 1) conform de Rijksbegrotingsvoorschriften toegelicht.
De wijzigingen van de verplichtingen worden alleen toegelicht wanneer ze groter zijn
dan 10% ten opzichte van de vorige stand op artikelniveau.
Als gevolg van hoger dan verwachte eerstejaars asieluitgaven, heeft een herschikking
van het ODA-budget plaatsgevonden. Dit betekent in 2023 een ombuiging van EUR 559
miljoen op de BHOS-begroting. Met deze incidentele suppletoire begroting 2023 wordt
de verdeling van deze ombuiging op de BHOS-begroting uiteengezet, zoals toegezegd
tijdens het Commissiedebat Humanitaire Hulp d.d. 11 mei 20231. Daarmee wordt de bij eerste suppletoire begroting op verschillende artikelonderdelen
administratief geboekte «pro rata» ombuiging tegengeboekt en vervangen door de ombuigingen
per artikelonderdeel.
De verhoging van het ODA-budget als gevolg van de nieuwe CPB-raming (Macro-Economische
Verkenning (MEV)) verzacht meerjarig de gevolgen van de asieltegenvaller op het ODA-budget,
waarmee humanitaire hulp kan worden ontzien van een korting. Het kabinet handelt hiermee
in de geest van de motie Grinwis c.s.2 Met deze ISB wordt ook voldaan aan de motie Van der Graaf/Hammelburg.3
Het budget dat in 2023 beschikbaar komt vanwege de MEV wordt met de tweede suppletoire
begroting herverdeeld over de diverse artikelonderdelen. In verband met de korte verwerkingstijd
na het verschijnen van de MEV-cijfers is dit budget nu per thema op «Nog te verdelen»
geboekt.
Gezien het feit dat de ombuiging gedurende het lopende jaar duidelijk werd, is gekozen
voor een technische verwerking in 2023. Dit betekent dat alleen is omgebogen op budgetten
die nog niet juridisch verplicht zijn. De rest van de ombuiging wordt behaald door
betalingen door te schuiven naar 2024. Daarnaast is gekeken naar de uitvoerbaarheid
van de programmering voor 2023.
Tabel 1 Ondergrenzen conform RBV
Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen
Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)
Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)
< 50
1
2
=> 50 en < 200
2
4
=> 200 en < 1.000
5
10
=> 1.000
10
20
2. Beleidsartikelen
Artikel 1: Duurzame economische ontwikkeling, handel en investeringen
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 2 Budgettaire gevolgen van beleidsartikel 1 Duurzame economische ontwikkeling,
handel en investeringen (mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag) (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)
Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
2023
2023
2023
Verplichtingen
501.495
30.610
532.105
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal
572.242
30.610
602.852
waarvan juridisch verplicht
1.1
Duurzaam handels- en investeringssysteem, incl. MVO
35.934
– 3.000
32.934
Subsidies (regelingen)
MVO en beleidsondersteuning (ODA)
15.875
– 3.000
12.875
MVO en beleidsondersteuning (non-ODA)
4.338
0
4.338
Opdrachten
MVO en beleidsondersteuning (non-ODA)
2.226
0
2.226
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
2.300
0
2.300
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
MVO en beleidsondersteuning (ODA)
5.000
0
5.000
Contributies internationaal ondernemen (non-ODA)
6.195
0
6.195
1.2
Versterkte Nederlandse Handels- en Investeringspositie
96.181
0
96.181
Subsidies (regelingen)
Programma's internationaal ondernemen
10.000
0
10.000
Versterking concurrentiepositie Nederland
6.502
0
6.502
Invest Internationaal
9.780
0
9.780
Dutch Trade and Investment Fund
4.499
0
4.499
Garanties
Dutch Trade and Investment Fund
1.500
0
1.500
Opdrachten
Programma's internationaal ondernemen
10.566
0
10.566
Dutch Trade and Investment Fund
4.186
0
4.186
Wereldtentoonstelling
4.000
0
4.000
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor ondernemend Nederland
45.148
0
45.148
1.3
Versterkte private sector en arbeidsmarkt in ontwikkelingslanden
440.127
33.610
473.737
Subsidies (regelingen)
Marktontwikkeling en markttoegang
13.450
– 4.000
9.450
Economic governance and institutions
12.900
– 7.700
5.200
Financiële sector ontwikkeling
42.270
0
42.270
Infrastructuurontwikkeling
31.460
– 1.673
29.787
Duurzame productie en handel
44.700
– 16.000
28.700
(Jeugd)werkgelegenheid
9.000
0
9.000
Nexus onderwijs en werk
9.825
0
9.825
Lokale private sector ontwikkeling
4.590
0
4.590
Leningen
Infrastructuurontwikkeling
9.000
– 9.000
0
Financiële sector ontwikkeling
20.000
0
20.000
Garanties
Financiële sector ontwikkeling
10.000
0
10.000
Opdrachten
Marktontwikkeling en markttoegang
11.000
0
11.000
Economic governance and institutions
17.000
– 13.000
4.000
Financiële sector ontwikkeling
4.000
0
4.000
Infrastructuurontwikkeling
7.750
0
7.750
(Jeugd)werkgelegenheid
25.850
0
25.850
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
24.000
0
24.000
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
International Labour Organisation
5.700
0
5.700
Lokale private sector ontwikkeling
45.925
0
45.925
Marktontwikkeling en markttoegang
15.200
– 7.800
7.400
Partnershipprogramma ILO
6.500
0
6.500
Economic governance and institutions
6.000
0
6.000
Financiële sector ontwikkeling
17.000
0
17.000
Infrastructuurontwikkeling
115.790
– 30.500
85.290
(Jeugd)werkgelegenheid
0
0
0
Nexus onderwijs en werk
14.000
0
14.000
Nog te verdelen
Nog te verdelen
– 82.783
123.283
40.500
Ontvangsten
14.000
10.000
24.000
1.10
Ontvangsten duurzame economische ontwikkeling, handel en investeringen
7.000
0
7.000
1.30
Ontvangsten DGGF
7.000
10.000
17.000
Toelichting
Als gevolg van de hogere bezetting bij het COA van eerstejaars asielzoekers uit DAC-landen,
heeft er een herschikking plaatsgevonden binnen het ODA-budget. Dit betekent een ombuiging
op de BHOS-programma's. De bij eerste suppletoire begroting op verschillende artikelonderdelen
administratief geboekte «pro rata» ombuiging wordt tegengeboekt en vervangen door
de ombuigingen per artikelonderdeel.
Op artikel 1.3 wordt per saldo EUR 61 miljoen omgebogen. Vanwege de MEV is de ombuiging
circa EUR 40,5 miljoen lager dan bij Voorjaarsnota voorzien. Dit wordt bij tweede
suppletoire begroting herverdeeld over de diverse artikelonderdelen.
Voor het infrastructuur programma wordt EUR 35 miljoen aan betalingen uitgesteld naar
2024 en EUR 19,5 miljoen onverplichte ruimte ingeleverd.
Ook worden jaarbijdragen voor het programma duurzame productie en handel uitgesteld
naar 2024 (EUR 16 miljoen).
Op het thema marktontwikkeling wordt EUR 11,8 miljoen omgebogen door het kasritme
van een grote activiteit uit te stellen tot 2024.
De ombuiging bij economic governance van EUR 17,7 miljoen wordt ingvuld door EUR 7,7 miljoen aan betalingen van lopende
verplichtingen uit te stellen naar 2024. Voor de overige EUR 10 miljoen die wordt
omgebogen, worden nieuwe verplichtingen (met kasuitgaven in 2023) uitgesteld en worden
de betalingen voor nieuwe verplichtingen uitgesteld naar 2024 of 2025.
De aflossingen op de wisselfinancieringen van DGGF III worden EUR 10 miljoen hoger
geraamd.
Artikel 2: Duurzame ontwikkeling, voedselzekerheid, water en klimaat
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 3 Budgettaire gevolgen van beleidsartikel 2 Duurzame ontwikkeling, voedselzekerheid,
water en klimaat (mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag) (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)
Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
2023
2023
2023
Verplichtingen
1.125.178
119.430
1.244.608
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal
792.660
75.348
868.008
waarvan juridisch verplicht
2.1
Voedselzekerheid
281.204
108.350
389.554
Subsidies (regelingen)
Realiseren ecologische houdbare voedselsystemen
15.000
– 2.000
13.000
Bevorderen inclusieve, duurzame groei in de agrarische sect.
14.000
0
14.000
Kennis & capaciteitsopbouw ten behoeve van voedselzekerheid
3.000
0
3.000
Uitbannen huidige honger en voeding
20.327
– 4.000
16.327
Voedselzekerheid
61.509
– 6.000
55.509
Opdrachten
Kennis & capaciteitsopbouw ten behoeve van voedselzekerheid
20.550
0
20.550
Realiseren ecologische houdbare voedselsystemen
10.000
0
10.000
Voedselzekerheid
1.000
0
1.000
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor ondernemend Nederland
3.370
0
3.370
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Voedselzekerheid
124.298
– 4.000
120.298
Realiseren ecologische houdbare voedselsystemen
25.000
– 8.000
17.000
Bevorderen inclusieve, duurzame groei in de agrarische sect.
40.500
0
40.500
Kennis & capaciteitsopbouw ten behoeve van voedselzekerheid
27.000
0
27.000
Uitbannen huidige honger en voeding
52.000
– 4.000
48.000
Nog te verdelen
– 136.350
136.350
0
Nog te verdelen
2.2
Water
201.367
– 2.132
199.235
Subsidies (regelingen)
Waterbeheer
26.767
– 600
26.167
Drinkwater en sanitatie
26.695
3.868
30.563
Opdrachten
Waterbeheer
3.770
– 600
3.170
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor ondernemend Nederland
2.000
0
2.000
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Waterbeheer
96.385
– 4.800
91.585
Drinkwater en sanitatie
45.750
0
45.750
2.3
Klimaat
310.089
– 30.870
279.219
Subsidies (regelingen)
Klimaat algemeen
33.863
0
33.863
Hernieuwbare energie
26.000
0
26.000
Dutch Fund for Climate and Development
40.000
0
40.000
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor ondernemend Nederland
3.400
0
3.400
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Contributie IZA/IZT
357
0
357
Klimaatprogramma's (non-ODA)
1.595
130
1.725
Klimaat algemeen
160.232
– 31.000
129.232
Hernieuwbare energie
36.000
0
36.000
UNEP
8.642
0
8.642
Toelichting
Als gevolg van de hogere bezetting bij het COA van eerstejaars asielzoekers uit DAC-landen,
heeft er een herschikking plaatsgevonden binnen het ODA-budget. Dit betekent een ombuiging
op de BHOS-programma's. De bij eerste suppletoire begroting op verschillende artikelonderdelen
administratief geboekte «pro rata» ombuiging wordt tegengeboekt en vervangen door
de ombuigingen per artikelonderdeel.
Op artikel 2 wordt een aantal betalingen aangehouden, bijvoorbeeld van voedselprojecten
in de Democratische Republiek Congo, voor klimaatfinanciering en voor Gain/CARE. Daarnaast wordt er onverplichte ruimte op water ingeleverd en worden voedselsubsidies
verminderd, bijvoorbeeld in verband met de oorlog in Soedan.
Zoals gemeld aan het parlement op 4 juli 2023 (Kamerstuk 36 045 nr. 165), is er EUR 3,9 miljoen vrijgemaakt uit algemene middelen ter ondersteuning van waterbedrijven
in Oekraine, door middel van financiële ondersteuning van Nederlandse publieke drinkwaterbedrijven
(verenigd in WaterWorX en vertegenwoordigd door Vitens Evides International).
Artikel 3: Sociale vooruitgang
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 4 Budgettaire gevolgen van beleidsartikel 3 Sociale vooruitgang (mutaties suppletoire
begroting Prinsjesdag) (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)
Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
2023
2023
2023
Verplichtingen
454.932
108.336
563.268
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal
739.442
73.782
813.224
waarvan juridisch verplicht
3.1
Mondiale gezondheid en seksuele en reproductieve gezondheid en rechten
422.983
84.982
507.965
Subsidies (regelingen)
Mondiale gezondheid en SRGR
230.865
– 68.687
162.178
Global Fund to Fight Aids, Malaria and Tuberculosis
0
0
0
Opdrachten
Mondiale gezondheid en SRGR
16.397
0
16.397
Bijdrage aan agentschappen
Rijksdienst voor ondernemend Nederland
137
0
137
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
WHO/PAHO
6.713
0
6.713
Mondiale gezondheid en SRGR
184.410
11.928
196.338
UNFPA
60.000
– 11.700
48.300
UNAIDS
23.000
0
23.000
Partnershipprogramma WHO
14.402
0
14.402
Global Fund to Fight Aids, Malaria and Tuberculosis
0
0
0
UNICEF
0
0
0
Vrouwenrechten en keuzevrijheid
0
0
0
Nog te verdelen
Nog te verdelen
– 112.941
153.441
40.500
3.2
Vrouwenrechten en gendergelijkheid
49.667
0
49.667
Subsidies (regelingen)
Vrouwenrechten
37.067
– 4.000
33.067
Opdrachten
Vrouwenrechten
0
0
0
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Vrouwenrechten
6.600
0
6.600
UNWOMEN
6.000
0
6.000
Nog te verdelen
Nog te verdelen
0
4.000
4.000
3.3
Maatschappelijk middenveld
199.642
– 1.200
198.442
Subsidies (regelingen)
Twinningsfaciliteit Suriname
850
0
850
Versterking maatschappelijk middenveld
181.057
– 5.200
175.857
Opdrachten
Versterking maatschappelijk middenveld
6.000
0
6.000
Versterking maatschappelijk middenveld Monitoringsfonds
1.417
0
1.417
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Versterking maatschappelijk middenveld
10.318
0
10.318
Nog te verdelen
Nog te verdelen
0
4.000
4.000
3.4
Onderwijs
67.150
– 10.000
57.150
Subsidies (regelingen)
Onderzoeksprogramma's
1.500
0
1.500
Opdrachten
Onderwijs
200
0
200
Onderzoekprogramma's
2.000
0
2.000
Hoger Onderwijs
50.932
– 10.000
40.932
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Onderwijs
2.518
0
2.518
Global partnership for education
10.000
0
10.000
Toelichting
Als gevolg van de hogere bezetting bij het COA van eerstejaars asielzoekers uit DAC-landen,
heeft er een herschikking plaatsgevonden binnen het ODA-budget. Dit betekent een ombuiging
op de BHOS-programma's. De bij eerste suppletoire begroting op verschillende artikelonderdelen
administratief geboekte «pro rata» ombuiging wordt tegengeboekt en vervangen door
de ombuigingen per artikelonderdeel.
Op artikel 3.1 Mondiale gezondheid en seksuele en reproductieve gezondheid en rechten
wordt per saldo EUR 53 miljoen omgebogen. Vanwege de MEV is de ombuiging circa EUR
40,5 miljoen lager dan bij Voorjaarsnota voorzien. De voorziene ombuigingen op 3.2
en 3.3 (ieder EUR 4 miljoen) worden teruggedraaid. Dit wordt bij tweede suppletoire
begroting herverdeeld over de diverse artikelonderdelen.
Op 3.1 wordt er omgebogen door het verlagen van de SRGR-budgetten van de posten (totaal
EUR 12 miljoen) en inzet van nog niet juridische verplichte middelen (EUR 42 miljoen)
door de start van een aantal nieuwe verplichtingen uit te stellen naar 2024 of betalingen
voor nieuwe verplichtingen uit te stellen naar 2024.
Zoals gemeld aan het parlement op 4 juli 2023 (Kamerstuk 36 045 nr. 165), is er EUR 25 miljoen vrijgemaakt uit algemene middelen voor geïntegreerde en brede
ondersteuning van het gezondheidssysteem in Oekraïne, uitgaande van de gezondheidsnoden
zoals onderbouwd in de
Ukraine rapid damage and needs assessment. Financiering loopt via multilaterale kanalen waarmee reeds wordt samengewerkt.
Door de verwerking van de «Nog te verdelen» ombuigingen uit de Voorjaarsnota naar
de andere (sub)artikelen komt het saldo op artikel 3.1 hoger uit ten opzichte van
de eerste suppletoire begroting.
Op artikel 3.3 – Maatschappelijk middenveld worden de uitgaven met EUR 1,2 miljoen
verlaagd. Deze uitgaven zijn onderdeel van de verhoging van EUR 2,4 miljoen als gevolg
van het amendement Hammelburg en zal nu over 2023 en 2024 verdeeld worden. De mogelijkheden
voor een regionaal project in Oost Europa worden onderzocht. Ontwikkeling en uitvoering
van deze activiteit met betrokkenheid van meerdere partijen in verschillende landen
heeft twee jaar tijd nodig.
Op artikel 3.4 – Onderwijs wordt EUR 10 miljoen omgebogen door het nieuwe Beroeps-
en Hoger onderwijsprogramma pas in 2024 te starten.
Artikel 4: Vrede, veiligheid en duurzame ontwikkeling
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleidsartikel 4 Vrede, veiligheid en duurzame ontwikkeling
(mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag) (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)
Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
2023
2023
2023
Verplichtingen
1.675.143
78.706
1.753.849
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal
963.006
78.706
1.041.712
waarvan juridisch verplicht
4.1
Humanitaire hulp
584.017
0
584.017
Subsidies (regelingen)
Noodhulpprogramma's
117.000
0
117.000
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Noodhulpprogramma's
352.000
0
352.000
Noodhulpprogramma's non-ODA
1.017
0
1.017
UNHCR
35.000
0
35.000
UNRWA
19.000
0
19.000
Wereldvoedselprogramma
60 000
0
60.000
4.2
Opvang en bescherming in de regio en migratiesamenwerking
304.000
– 57.000
247.000
Subsidies (regelingen)
Opvang in de regio
5.000
0
5.000
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Opvang in de regio
240.000
– 48.000
192.000
Migratie en ontwikkeling
59.000
– 9.000
50 000
4.3
Veiligheid en Rechtstaatontwikkeling
74.989
135.706
210.695
Subsidies (regelingen)
Legitieme stabiliteit
5.500
0
5.500
Inclusieve vredes- en politieke processen
10.000
– 6.500
3.500
Vredesdividend: werkgelegenheid en basisvoorzieningen
0
0
0
Functionerende rechtsorde
43.165
– 5.000
38.165
Opdrachten
Inclusieve vredes- en politieke processen
1.500
– 1.500
0
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Legitieme stabiliteit
4.000
– 4.000
0
Functionerende rechtsorde
110.680
– 8.000
102.680
Inclusieve vredes- en politieke processen
40.850
0
40.850
Nog te verdelen
Nog te verdelen
– 140.706
160.706
20.000
Toelichting
Als gevolg van de hogere bezetting bij het COA van eerstejaars asielzoekers uit DAC-landen,
heeft er een herschikking plaatsgevonden binnen het ODA-budget. Dit betekent een ombuiging
op de BHOS-programma's. De bij eerste suppletoire begroting op verschillende artikelonderdelen
administratief geboekte «pro rata» ombuiging wordt tegengeboekt en vervangen door
de ombuigingen per artikelonderdeel.
De per saldo ombuiging op artikel 4.3 komt uit op EUR 5 miljoen. De oorspronkelijke
ombuiging (EUR 25 miljoen) wordt gedeeltelijk teruggedraaid met extra budget voortkomend
uit MEV. Dit budget staat nu op Nog te verdelen en zal bij de tweede suppletoire begroting
naar de budgetten herverdeeld worden.
De programmering op artikel 4 wordt voor wat betreft het onderdeel Opvang in de Regio
en Migratiesamenwerking bijgesteld. Ten opzichte van 2022 was een stijging voorzien
van EUR 85 miljoen in 2023. Dit wordt verlaagd met EUR 57 miljoen door de planning
uit te stellen (EUR 44 miljoen) en een geplande betaling wordt verschoven van eind
2023 naar 2024 (EUR 13 miljoen).
Artikel 5: Multilaterale samenwerking en overige inzet
Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 6 Budgettaire gevolgen van beleidsartikel 5 Multilaterale samenwerking en overige
inzet (mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag) (bedragen x € 1.000)
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)
Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)
Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
2023
2023
2023
Verplichtingen
760.080
12.052
772.132
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal
412.994
– 49.155
363.839
waarvan juridisch verplicht
5.1
Multilaterale samenwerking
315.025
4.528
319.553
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
UNIDO
1.950
– 419
1.531
UNDP
39.000
– 10.750
28.250
UNICEF
44.000
– 12.750
31.250
Speciale multilaterale activiteiten
24.077
– 10.500
13.577
Assistent deskundigenprogramma
9.000
0
9.000
Internationale Financiële Instellingen
8.000
0
8.000
Middelenaanvullingen multilaterale banken en fondsen
79.789
0
79.789
Kapitaalaanvullingen bij regionale ontwikkelingsbanken
8.156
0
8.156
Bijdrage aan IFI's voor steun Oekraine
140.000
0
140.000
Nog te verdelen
Nog te verdelen
– 38.947
38.947
0
5.2
Overig armoedebeleid
97.969
5.247
103.216
Subsidies (regelingen)
Kleine activiteiten posten en cultuur en ontwikkeling
8.385
0
8.385
Nationale SDG Implementatie
650
0
650
Opdrachten
Nationale SDG Implementatie
170
– 15
155
Programmamiddelen steun Oekraine – ln-kind steun
0
5.300
5.300
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
UNESCO
4.400
– 63
4.337
Diverse ondersteunende activiteiten
21.547
2.327
23.874
Kleine activiteiten posten en cultuur en ontwikkeling
2.529
0
2.529
Schuldverlichting
60.038
– 2.302
57.736
Voorlichting op het terrein van Ontwikkelingssamenwerking
250
0
250
5.4
Nog te verdelen i.v.m. wijzigingen BNI en/of toerekeningen
0
– 58 930
– 58.930
Ontvangsten
45.088
0
45.088
5.20
Ontvangsten en restituties met betrekking tot leningen
22.182
0
22.182
5.21
Ontvangsten OS
21.176
0
21.176
5.22
Koersverschillen OS
0
0
0
5.23
Diverse ontvangsten non-ODA
1.730
0
1.730
Toelichting
Als gevolg van de hogere bezetting bij het COA van eerstejaars asielzoekers uit DAC-landen,
heeft er een herschikking plaatsgevonden binnen het ODA-budget. Dit betekent een ombuiging
op de BHOS-programma's. De bij eerste suppletoire begroting op verschillende artikelonderdelen
administratief geboekte «pro rata» ombuiging wordt tegengeboekt en vervangen door
de ombuigingen per artikelonderdeel.
In 2023 zijn de Algemene Vrijwillige bijdragen voor UNDP en UNICEF meerjarig verplicht.
Hierbij was de intentie om te blijven voldoen aan de zo genoemde UN-Funding Compact afspraken over de verhouding tussen geoormerkte en ongeoormerkte financiering aan
VN-instellingen. Vanwege de noodzakelijke ombuigingen kan hieraan slechts deels worden
voldaan. Verder is de planning van financiering van multilaterale activiteiten afgestemd
op de aangepaste begroting.
Zoals gemeld aan het parlement op 4 juli 2023 (Kamerstuk 36 045 nr. 165), is er EUR 5,3 miljoen vrijgemaakt uit algemene middelen om via in-kind bijdragen directe steun te leveren aan Oekraïne. Het betreft bijdragen die voorzien
in de behoeften die Oekraïne kenbaar heeft gemaakt via het EU Civil Protection Mechanism of anderszins, en die door Nederland zullen worden geleverd.
Om de inzichtelijkheid van de BHOS-begroting verder te verbeteren is er met ingang
van begrotingsjaar 2017 artikelonderdeel 5.4 gecreëerd. Op dit artikelonderdeel wordt
ook overprogrammering geregistreerd. Overprogrammering houdt in dat er meer programma’s
of bijdragen worden gepland dan waarvoor budget beschikbaar is, in de verwachting
dat over het algemeen de uitvoering van programma’s en/of betalingen vertraging oploopt.
De uitvoering van het beleid leert dat bijvoorbeeld (geo)politieke ontwikkelingen
en uitvoeringsmogelijkheden in landen waarin programma’s worden uitgevoerd gedurende
het jaar kunnen leiden tot vertragingen in de uitputting van de ODA-middelen. Indien
er sprake is van overprogrammering is dat zichtbaar als een negatieve stand op het
verdeelartikel. Over de verdere werking van dit artikel verwijs ik u naar de Kamerbrief
als reactie op Motie van der Graaf c.s. (Kamerstuk II, 36200 XVII nr. 32) over fluctuaties van het ODA-budget.
De totale ombuiging op de BHOS-begroting (EUR 559 miljoen, na inzet buffer EUR 531
miljoen) is gedempt met het extra budget voortkomend uit MEV (EUR 165 miljoen). Dit
leidt tot een bezuiniging van EUR 297 miljoen op de BHOS-budgetten. Daarnaast is EUR
9 miljoen op de ODA-budgetten van het Ministerie van Buitenlandse Zaken bezuinigd.
De overprogrammering is hiermee EUR 60 miljoen.
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
E.N.A.J. Schreinemacher, minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
Stemmingsuitslagen
Aangenomen met handopsteken
| Fracties | Zetels | Voor/Tegen | Niet deelgenomen |
|---|---|---|---|
| VVD | 34 | Voor | |
| D66 | 24 | Voor | |
| PVV | 16 | Tegen | |
| CDA | 14 | Voor | |
| PvdA | 9 | Voor | |
| SP | 9 | Tegen | |
| GroenLinks | 8 | Voor | |
| PvdD | 6 | Voor | |
| ChristenUnie | 5 | Voor | |
| FVD | 5 | Tegen | |
| BBB | 4 | Voor | |
| DENK | 3 | Tegen | |
| SGP | 3 | Voor | |
| Groep Van Haga | 2 | Tegen | |
| Volt | 2 | Voor | |
| BIJ1 | 1 | Voor | |
| Ephraim | 1 | Niet deelgenomen | |
| Fractie Den Haan | 1 | Voor | |
| Gündogan | 1 | Niet deelgenomen | |
| JA21 | 1 | Tegen | |
| Omtzigt | 1 | Voor |
Gerelateerde documenten
Hier vindt u documenten die gerelateerd zijn aan bovenstaand Kamerstuk.