Inbreng verslag schriftelijk overleg : Inbreng verslag schriftelijk overleg over versterking internationale neerlandistiek (Kamerstuk 31288-1063)

Binnen de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap hebben enkele fracties
de behoefte om vragen en opmerkingen voor te leggen over de brief van de Minister
van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap d.d. 28 juni 2023 inzake de versterking van internationale
neerlandistiek (Kamerstuk 31 288, nr. 1063).

De voorzitter van de commissie,

Michon-Derkzen

De adjunct-griffier van de commissie

Huls

Inhoud

I Vragen en opmerkingen uit de fracties

• Inbreng van de leden van de VVD-fractie

• Inbreng van de leden van de CDA-fractie

• Inbreng van de leden van de PvdA-fractie en de GroenLinks-fractie

• Inbreng van de leden van de BBB-fractie

II Reactie van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

I Vragen en opmerkingen uit de fracties

Inbreng van de leden van de VVD-fractie

De leden van de VVD-fractie hebben met interesse kennisgenomen van de brief over de
versterking internationale neerlandistiek van 28 juni 2023. Deze leden zijn tevreden
met de verdere uitwerking van het amendement van de leden Van der Molen en Van der
Woude voor extra structurele middelen voor de versterking van internationale neerlandistiek1. Zij hebben hierover geen verdere vragen.

Inbreng van de leden van de CDA-fractie

De leden van de CDA-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van de uitwerking
van het amendement versterking internationale neerlandistiek van de leden Van der
Molen en Van der Woude, waarmee extra structurele inzet van € 1 miljoen beschikbaar
komt2. Deze leden zijn verheugd over deze extra middelen en de invulling hiervan, waardoor
ervoor gezorgd kan worden dat het Nederlands aangeboden kan blijven worden in andere
landen. Zij hebben tevens nog enkele vragen.

De leden van de CDA-fractie lezen dat de Minister voornemens is om de uitvoering van
het investeren in menskracht, onderzoek en kennisdeling via de IVN3 te laten verlopen. Kan de Minister aangeven wat de stand van zaken hiervan is?

De leden van de CDA-fractie vragen of de Minister kan aangeven wat de hoogte van de
beurs wordt voor studenten internationale neerlandistiek die een deel van hun studie
aan een afdeling Nederlands van een Nederlandse universiteit gaan volgen. Kan de Minister
hierbij tevens aangeven welke rol de universiteiten hebben bij deze studenten om ook
studentenhuisvestiging te regelen?

De leden van de CDA-fractie vragen in welke landen de Minister voornemens is om via
de netwerken van de attaches voor onderwijs en wetenschap initiatieven te stimuleren.
Op welke wijze wordt IVN hierbij betrokken om de internationale neerlandistiek echt
te versterken?

De leden van de CDA-fractie constateren dat met dit voorstel een deel van de vragen
in het actieplan voor de neerlandistiek wordt gerealiseerd. Bestaat de intentie om
ook voor de andere actiepunten beleid te ontwikkelen?

Tot slot vragen de leden van de CDA-fractie of de Vlaamse collega’s van de Minister
ook van plan zijn om beleid te ontwikkelen voor de verdere ondersteuning van de internationale
neerlandistiek.

Inbreng van de leden van de PvdA-fractie en de GroenLinks-fractie

De leden van de PvdA-fractie en de GroenLinks-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen
van de onderhavige brief. Deze leden onderschrijven het belang van aanbod van neerlandistiek
in andere landen en hebben dan ook in 2022 voor het amendement van de leden Van der
Molen en Van der Woude gestemd dat een structurele investering in de internationale
neerlandistiek infrastructuur mogelijk maakte4.

De leden van de PvdA-fractie en de GroenLinks-fractie zijn benieuwd hoe de Minister
zich inspant om in bredere zin het vakgebied Nederlands te versterken en de instroom
bij opleidingen Nederlands te vergroten. In de Kamer is daarvoor van verschillende
kanten gepleit (zie daarvoor bijvoorbeeld de moties van de leden Van der Molen en
Westerveld voor het inventariseren van wat financieel mogelijk is om de vijf opleidingen
Nederlands te handhaven5 en van de leden Van der Molen en Westerveld over een plan om de instroom in opleidingen
Nederlands te vergroten6).

De leden van de PvdA-fractie en de GroenLinks-fractie lezen dat de middelen voor de
versterking van internationale neerlandistiek gaan naar ondersteuners taalverwerving,
uitzending van universitaire docenten, fellowships, gastleerstoelen, beurzen voor
buitenlandse studenten neerlandistiek om ook aan een Nederlandse universiteit een
deel van hun studie te laten doen en netwerken in het buitenland. Nu de Minister over
deze besteding heeft besloten na overleg met betrokken organisaties, heeft dit de
steun van deze leden.

De leden van de PvdA-fractie en de GroenLinks-fractie zijn wel benieuwd naar de precieze
invulling van de door de Minister geschetste actielijnen. Welke concrete acties zijn
bij de drie actielijnen met de daarvoor gereserveerde middelen te verwachten? Geven
de genoemde actielijnen betrokken universiteiten, organisaties en betrokkenen naar
het oordeel van de Minister voldoende richting? Deze leden vragen bovendien waarop
genoemde personen en organisaties uiteindelijk in de voorgenomen evaluatie worden
beoordeeld.

De leden van de PvdA-fractie en de GroenLinks-fractie constateren dat na twee jaar
een evaluatie van de behaalde resultaten plaatsvindt. Nu wordt er bij wetsvoorstellen
meestal een langere evaluatietermijn gehanteerd. Kan de Minister toelichten op grond
van welke overwegingen hij in dit geval heeft gekozen voor deze evaluatietermijn?
Wordt deze structurele investering wellicht minder structureel dan men anders bedoelt
met het begrip structureel? Deze leden vragen tot slot of bij de evaluatie expliciet
zal worden onderzocht in hoeverre het beschikbare budget past bij het in de brief
geschetste ambitieniveau via de drie actielijnen voor de beoogde versterking van internationale
neerlandistiek.

Inbreng van de leden van de BBB-fractie

De leden van de BBB-fractie nemen met instemming kennis van de extra structurele inzet
van € 1 miljoen voor de versterking van internationale neerlandistiek. De Minister
motiveert dat internationale neerlandistiek bijdraagt aan het behoud van de Nederlandse
taal en cultuur wereldwijd. Uitstekend volgens deze leden, want ook als het gaat om
de Nederlandse taal is er geen enkele reden voor een weg-met-ons mentaliteit.

De leden van de BBB-fractie vragen de Minister of hij erop wil toezien dat de uitvoerende
partijen met het investeringsbedrag daadwerkelijk inhoudelijk de neerlandistiek bevorderen.
Dit om te voorkomen dat het geld ongemerkt weglekt naar activiteiten die organisatorisch
en anderszins best nuttig zullen zijn, maar die slechts beperkt bijdragen aan de doelstelling.
Om het ronduit te zeggen, met inachtneming van de Nederlandse cultuur: de leden van
de BBB-fractie willen ook in internationaal verband een nuttige besteding van door
Nederlanders betaald belastinggeld.