Inbreng verslag schriftelijk overleg : Inbreng verslag schriftelijk overleg inzake de stand van zaken over de uitvoering van de moties van het lid Marijnissen c.s. over een voorstel hoe binnen overheidsinstellingen vervuilde data worden opgeruimd (Kamerstuk 35510-21) en van het lid Klaver over opzetten van een algoritmeregister (Kamerstuk 35510-16)(Kamerstuk 26643-1024)

Binnen de vaste commissie voor Justitie en Veiligheid hebben de onderstaande fracties
de behoefte vragen en opmerkingen voor te leggen aan de Minister van Justitie en Veiligheid
over de stand van zaken over de uitvoering van de moties van het lid Marijnissen c.s.
over een voorstel hoe binnen overheidsinstellingen vervuilde data worden opgeruimd
(Kamerstuk 35 510, nr. 21) en van het lid Klaver over opzetten van een algoritmeregister (Kamerstuk 35 510, nr. 16) (Kamerstuk 26 643, nr. 1024).

De voorzitter van de commissie,

Kat

De adjunct-griffier van de commissie,

Nouse

Inhoudsopgave

I Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van de VVD-fractie

Vragen en opmerkingen van de leden van de D66-fractie

Vragen en opmerkingen van de leden van de SP-fractie

Vragen en opmerkingen van de leden van de Volt-fractie

II Antwoord / Reactie van de Minister

I Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van de VVD-fractie

De leden van de VVD-fractie hebben kennisgenomen van de stand van zaken over de uitvoering
van de moties van het lid Marijnissen c.s. over een voorstel hoe binnen overheidsinstellingen
vervuilde data worden opgeruimd (Kamerstuk 35 510, nr. 21) en van het lid Klaver over het opzetten van een algoritmeregister (Kamerstuk 35 510, nr. 16). Zij hebben geen verdere vragen.

Vragen en opmerkingen van de leden van de D66-fractie

De leden van de D66-fractie hebben kennisgenomen van de brief van de Staatssecretaris
van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en ook van de antwoorden op de gestelde
schriftelijke vragen aan de Minister van Buitenlandse Zaken over het algoritme rondom
het visumbeleid. Daarin onderbouwt de Minister dat afkomst (en niet etniciteit) gebruikt
wordt als indicator in risicoprofielen. Ondanks dat dit nu wettelijk is toegestaan,
vragen deze leden hoe wenselijk de Minister het acht dat een indicator als deze wordt
benut voor risicoprofielen, ook met het toeslagenschandaal in gedachten.

De leden van de D66-fractie menen dat blijkt dat meerdere uitvoerende organisaties,
zoals de politie, niet duidelijk kunnen maken hoe de selectiemechanismen worden getoetst
op discriminatie. Bij onderscheid op nationaliteit moet worden getoetst of de verwerking
tot gevolg heeft dat onderscheid wordt gemaakt op grond van etniciteit, ongeacht of
dit voorzienbaar of het doel was. Kan de Minister toelichten in hoeverre dit nu gedaan
is door de politie en in hoeverre dit nu bij het standaard werkproces hoort?

In het debat over het opruimen van vervuilde data van 15 juni 2023 heeft de Staatssecretaris
toegezegd om de Kamer te informeren over de termijn waarop de Informatiewet naar de
Kamer komt. De leden van de D66-fractie vragen of de Minister kan toelichten in hoeverre
een jaarlijkse rapportage over vervuilde data onderdeel zou zijn van deze algemene
Informatiewet.

Vragen en opmerkingen van de leden van de SP-fractie

De leden van de SP-fractie hebben de brief over de stand van zaken over de uitvoering
van de moties Marijnissen c.s. en Klaver met interesse gelezen. Deze leden hebben
tevens het eindverslag van de rapporteurs, getiteld «Monitoren vervuilde data» gelezen.
Deze leden willen de rapporteurs bedanken voor hun werk en hebben nog een aantal vragen.

De leden van de SP-fractie lezen in het rapport dat de Koninklijke Marechaussee en
het Ministerie van Justitie en Veiligheid een andere en uitgebreidere definitie hanteren
van het risicomodel dan andere ministeries doen zoals bijvoorbeeld bij Buitenlandse
Zaken. Deze leden vragen deze Minister in hoeverre ministeries vergelijkbare definities
hebben gehanteerd voor het risicomodel. Kan een overzicht worden gegeven van de definities?
Is het niet logisch om hier een eenduidige definitie in te hanteren bij alle ministeries?

De leden van de SP-fractie hebben net als de rapporteurs vragen over de aanleiding
van het informatieverzoek door de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) om aanvullende
informatie te verstrekken over de noodzakelijkheid en de proportionaliteit van de
gegevensverwerking in een risicomodel, gegeven de verplichtingen die voortvloeien
uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), en in hoeverre dit verzoek
samenhangt met de uitvoering van de moties door het kabinet en de externe toetsing
door de Auditdienst Rijk. Kan de Minister aangeven in hoeverre deze twee zaken zich
tot elkaar verhouden? Zal de AP nog een verzoek doen bij andere ministeries over het
gebruik van afkomst gerelateerde indicatoren in risicomodellen en/of verwerkingen?
Wat is de rol van deze Minister betreffende het informatieverzoek van de AP aan de
Minister van Buitenlandse Zaken?

Vragen en opmerkingen van de leden van de Volt-fractie

De leden van de Volt-fractie hebben kennisgenomen van de brief van de Minister van
Justitie en Veiligheid ten aanzien van de stand van zaken van de uitvoering van de
moties van het lid Marijnissen c.s. over een voorstel hoe binnen overheidsinstellingen
vervuilde data worden opgeruimd (Kamerstuk 35 510, nr. 21) en van het lid Klaver over het opzetten van een algoritmeregister (Kamerstuk 35 510, nr. 16). Daarover hebben deze leden enkele vragen, maar zij merken allereerst op dat er
ook een aangenomen motie van het lid Dassen ligt over het verplicht stellen van het
door de regering aangekondigde algoritmeregister voor overheden (Kamerstuk 35 925, nr. 26). Het algoritmeregister is inmiddels in gebruik genomen, maar nog verre van volledig
gevuld. Het Ministerie van Justitie en Veiligheid heeft twee algoritmes opgenomen
in het register: het algoritme verwachte inkomsten en uitgaven Justitie en Veiligheid
en het algoritme boete en transactieraming Justitie en Veiligheid. Van de organisaties
die onder de eindverantwoordelijkheid van de Minister van Justitie en Veiligheid vallen
is geen enkel algoritme opgenomen.

De leden van de Volt-fractie vragen of de Minister kan aangeven waarom slechts twee
algoritmes zijn opgenomen. Zijn dat de enige algoritmes die in gebruik zijn onder
de eindverantwoordelijkheid van de Minister van Justitie en Veiligheid of werkt zij
momenteel aan het vullen van het register? Wanneer verwacht zij dat af te ronden?
Heeft de Minister zicht op alle algoritmes die onder de eindverantwoordelijkheid van
haar in gebruik zijn?

De leden van de Volt-fractie vragen of de Minister kan aangeven hoe het contact met
de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties en de Staatssecretaris van
Digitale Zaken en Koninkrijksrelaties over de uitvoering van de motie-Dassen (Kamerstuk
35 925, nr. 26) verloopt. Wanneer is er gesproken over deze motie en welke actiepunten zijn daaruit
voortgekomen?

Met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens onder de politieke verantwoordelijkheid
van de Minister van Justitie en Veiligheid hebben de leden van de Volt-fractie de
vraag of er een sluitend overzicht is van alle data die wordt verwerkt en voor welke
doeleinden dat gebeurt.

De leden van de Volt-fractie lezen dat uit de kabinetsbrief volgt dat de Minister
met voortschrijdend inzicht meerdere verwerkingen stop heeft gezet. Zo worden de afkomstgerelateerde
indicatoren nationaliteit en veilig land van herkomst niet langer verwerkt omdat dat
niet noodzakelijk is. Met betrekking tot deze gegevens en andere gegevens die niet
langer noodzakelijk zijn, of zelfs met terugwerkende kracht zijn vernietigd, hebben
deze leden de vraag of de betrokkenen (zoals bedoeld in art. 4 Algemene Verordening
Gegevensbescherming (AVG)) hiervan op de hoogte zijn gebracht. Kan de Minister uitleggen
of de Minister zich hierbij aan de informatieplichten uit de AVG (artikelen 13 en
14 AVG) heeft gehouden? Kan zij toelichten op basis waarvan zij tot deze conclusies
komt?

De leden van de Volt-fractie vragen of er naast het stopzetten van de verwerking van
afkomstgerelateerde indicatoren andere verwerkingen van bijzondere persoonsgegevens
zijn stopgezet. Zo ja, waarom is die keuze gemaakt?

II Antwoord / Reactie van de Minister